Interpretacja indywidualna z dnia 18 lipca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.514.2025.2.MK
Wypłata nadpłaty i dodatkowych środków przez bank w wyniku ugody z Wnioskodawczynią, mieszcząca się w wartości wcześniej wpłaconych kwot tytułem spłaty pożyczki, nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z art. 11 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 maja 2025 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismami z 5 czerwca 2025 r. (wpływ 5 czerwca 2025 r.) i z 5 czerwca 2025 r. (wpływ 9 czerwca 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W dniu 5 czerwca 2008 r. Wnioskodawczyni zawarła wraz z mężem - … - umowę pożyczki hipotecznej nr … z … z siedzibą w … (dalej: „…”).
Pożyczka była związana z potrzebami mieszkaniowymi. Pożyczka była przeznaczona na finansowanie remontu lokalu mieszkalnego w … przy ul. …, stanowiącego własność Wnioskodawczyni i Jej męża.
W przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawczyni mieszka do chwili obecnej razem z mężem.
Pożyczka, o której mowa we wniosku, została zabezpieczona hipoteką ustanowioną na lokalu mieszkalnym w … przy ul. …, dla którego prowadzona jest księga wieczysta przy Sądzie Rejonowym dla … w …, … Wydział Ksiąg Wieczystych, KW nr ….
W dniu 6 września 2024 r. małżonkowie zawarli z … ugodę pozasądową, której przedmiotem było rozliczenie pożyczki hipotecznej wynikającej z ww. umowy i rozwiązanie niniejszej umowy.
Konkretne postanowienia dotyczące zawartej ugody, o której mowa we wniosku, brzmią następująco:
-Strony potwierdziły wolę zawarcia pożyczki w dacie jej zawarcia oraz oświadczyły, że mają wolę utrzymania jej w mocy przez cały okres kredytowania, z uwzględnieniem zmian wynikających z niniejszej ugody, w tym do jej całkowitego rozliczenia zgodnie z niniejszą ugodą.
-Strony postanowiły, że kwota zadłużenia z tytułu pożyczki wynosząca … CHF została przeliczona na walutę polską po średnim kursie walut obcych ogłaszanym przez NBP z dnia poprzedzającego dzień zawarcia ugody.
-Strony zgodnie postanowiły, że pożyczka udzielona na podstawie ww. umowy pożyczki zostanie rozliczona, tak jakby od daty zawarcia umowy stanowiła pożyczkę hipoteczną złotową.
-Strony zgodnie potwierdziły, że kwota pożyczki hipotecznej (kapitał) wynosi … zł.
-Strony zgodnie ustaliły, że po zmianie waluty na walutę polską i po zmianach warunków dokonanych ugodą, pożyczka hipoteczna udzielona na podstawie przedmiotowej umowy została spłacona i powstała nadpłata należna Pożyczkobiorcom, która na dzień zawarcia ugody wynosi … zł.
-Strony zgodnie postanowiły, że po przewalutowaniu zostanie dokonane umorzenie zadłużenia z tytułu pożyczki.
-W ugodzie strony zgodnie potwierdziły, że umowa była ważna.
-Bank zwolnił Wnioskodawczynię i Jej męża z długu (umorzył Ich zadłużenie) w zakresie kwoty … zł – na ww. kwotę składa się kwota … zł kapitału, kwota 0,00 zł odsetek skapitalizowanych, kwota 0,00 zł odsetek zapadłych niespłaconych, kwota 0,00 zł odsetek od zadłużenia przeterminowanego, kwota … zł odsetek zawieszonych. Wnioskodawczyni z mężem oświadczyli, że ww. zwolnienie z długu przyjmują.
-Ponadto Bank zobowiązał się wypłacić na Ich rzecz kwotę nadpłaty wraz z odsetkami w wysokości … zł w terminie 14 dniu od dnia zawarcia ugody.
-Dodatkowo Bank zobowiązał się wypłacić na rzecz Wnioskodawczyni i Jej męża kwotę … zł. W ugodzie nie podano, z jakiego tytułu została wypłacona oraz z czego składa się ta kwota.
Z treści ugody wprost wynika, że kwota … zł została wypłacona tytułem nadpłaty wraz z odsetkami, zaś nie wynika, z jakiego tytułu Bank dokonał zwrotu kwoty w wysokości … zł (wskazując w jej treści że bank dodatkowo ją wypłacił). Jednak cała kwota – … zł (stanowiąca sumę kwot … zł i … zł) została uzgodniona w toku procesu negocjacyjnego, a jej wysokość odpowiada i wynika bezpośrednio z wysokości nadpłaty pożyczki na dzień zawarcia przedmiotowej ugody (… września 2024 r.). Bank wypłacił na rzecz Wnioskodawczyni i Jej męża kwotę pożyczki hipotecznej (kapitał) w wysokości … zł. Małżonkowie spłacili Bankowi na dzień 15 lipca 2024 r. kwotę w wysokości … zł. Różnica między kwotą wypłaconą przez Bank na Ich rzecz, a kwotą spłaconą Bankowi wyniosła … zł na dzień 15 lipca 2024 r. Zatem ww. kwoty (… zł i … zł) wypłacone przez Bank w ramach zawartej ugody są nawet niższe niż powstała nadpłata. Jednocześnie Wnioskodawczyni wskazuje, że ww. wysokość spłat w wysokości … zł - to spłaty na dzień 15 lipca 2024 r., zaś ugoda popisana została … września 2024 r., w międzyczasie małżonkowie dokonali spłaty kolejnej przypadającej na sierpień raty w kwocie … CHF, po przeliczeniu na złote – … zł.
W uzupełnieniu wniosku na pytanie Organu o treści cyt.: „Czy zgodnie z zawartą umową o pożyczkę hipoteczną, wszyscy pożyczkobiorcy odpowiadają za spłatę pożyczki solidarnie, a więc w pełnej wysokości?”, Wnioskodawczyni wskazała: przedmiotową umowę pożyczki zawarła wraz z mężem - … . Pożyczkę spłacali wspólnie. Odpowiadali za spłatę pożyczki solidarnie.
Pożyczka hipoteczna udzielona została przez … Spółka Akcyjna z siedzibą w … - będący podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad tynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
Wnioskodawczyni przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (dla nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta przy Sądzie Rejonowym dla … w …, …Wydział Ksiąg Wieczystych, KW nr …).
Przedmiotowa pożyczka hipoteczna jest zaciągnięta na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pożyczka była przeznaczona na finansowanie remontu lokalu mieszkalnego w … przy ul. … .
Pożyczka hipoteczna została zaciągnięta na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Celem, na który zaciągnięto pożyczkę hipoteczną, jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego.
Wnioskodawczyni nie korzystała wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Wskazana w pytaniu kwota (… zł) mieści się w kwocie wpłaconej przez Wnioskodawczynię do banku tytułem spłaty zadłużenia.
Pytanie
Czy wypłacona przez Bank kwota …. zł (stanowiąca sumę kwot: … zł i … zł) tytułem rozliczenia pożyczki hipotecznej, którą Bank zwrócił Wnioskodawczyni i Jej mężowi jako Pożyczkobiorcom w wyniku zawartej Ugody, będzie dla Nich stanowić przychód podatkowy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też będzie neutralna podatkowo, gdyż nie będzie stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na ww. pytanie w części dotyczącej skutków podatkowych dla Pani, natomiast w pozostałej części zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pani stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawczyni, nadpłata powstała w wyniku zawarcia zaproponowanej przez Bank ugody i dokonanie przez Bank zwrotu świadczenia nienależnego w kwocie … zł i … zł jest dla Wnioskodawczyni i Jej męża neutralna podatkowo, bowiem wypłacona kwota nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu.
Istotą ugody zawartej z Bankiem jest bowiem ustalenie zasad rozliczenia umowy pożyczki przy założeniu, że pożyczka ta od początku była pożyczką złotową. Przy uwzględnieniu nowych zasad oprocentowania pożyczki (§ 1 ust. 6 pkt 2 Ugody) należy dojść do przekonania, że Wnioskodawczyni z mężem dokonali nadpłaty pożyczki, bowiem do dnia zawarcia ugody spłacili pożyczkę w łącznej wysokości … zł (suma spłat – … zł i rata z sierpnia 2024 r. w kwocie … zł).
W przypadku unieważnienia umowy pożyczki Bank byłby zobowiązany do zwrotu kwoty co najmniej … zł. Z uwagi na to, kwota … zł (stanowiąca sumę kwot: … zł i … zł) nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu po stronie Wnioskodawczyni.
W ocenie Wnioskodawczyni, w opisanej sytuacji nie doszło do przysporzenia majątkowego. Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.
Zgodnie z jego treścią, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić zatem w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Na podmiotach dokonujących świadczeń z innych źródeł ciążą natomiast obowiązki informacyjne wynikające z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega co do zasady, każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
W ocenie Wnioskodawczyni, w związku z podpisaniem przedmiotowej ugody z Bankiem nie doszło po stronie Wnioskodawczyni, jak i po stronie Jej męża, do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z podpisaniem ugody małżonkowie otrzymali zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali na rzecz banku w ramach spłaty udzielonej pożyczki hipotecznej. A zatem otrzymali środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Ich własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w majątku małżonków. W ocenie Wnioskodawczyni, wypłata ta jest dla Niej i Jej męża neutralna podatkowo.
W konsekwencji, zwrot przez Bank części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętej pożyczki hipotecznej nie będzie stanowił dla Wnioskodawczyni i Jej męża przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem, w ocenie Wnioskodawczyni, nie ma Ona z mężem obowiązku zapłaty podatku od wypłaconej przez Bank kwoty.
Mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawczyni, wypłacona przez bank kwota nie stanowi przychodu podatkowego w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z treści ugody wprost wynika, że kwota … zł została wypłacona tytułem nadpłaty wraz z odsetkami, zaś nie wynika, z jakiego tytułu Bank dokonał zwrotu kwoty w wysokości … zł (wskazując w jej treści, że bank dodatkowo ją wypłacił). Jednak cała kwota … zł (stanowiąca sumę kwot … zł i … zł) została uzgodniona w toku procesu negocjacyjnego, a jej wysokość odpowiada i wynika bezpośrednio z wysokości nadpłaty pożyczki na dzień zawarcia przedmiotowej ugody (… września 2024 r.). Bank wypłacił na rzecz Wnioskodawczyni i Jej męża kwotę pożyczki hipotecznej (kapitał) w wysokości … zł. Małżonkowie spłacili Bankowi na dzień 15 lipca 2024 r. kwotę w wysokości … zł. Różnica między kwotą wypłaconą przez Bank na Ich rzecz, a kwotą spłaconą Bankowi wyniosła … zł na dzień 15 lipca 2024 r. Zatem ww. kwoty (… zł i … zł) wypłacone przez Bank w ramach zawartej ugody są nawet niższe niż powstała nadpłata. Jednocześnie Wnioskodawczyni wskazuje, że ww. wysokość spłat w kwocie … zł - to spłaty na dzień 15 lipca 2024 r., zaś ugoda popisana została … września 2024 r., w międzyczasie małżonkowie dokonali spłaty kolejnej przypadającej na sierpień raty w kwocie … CHF, po przeliczeniu na PLN – … zł.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych wypłaty na Pani rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy pożyczki przekazywała Pani na rzecz banku w ramach spłat rat kapitałowo-odsetkowych, wskazuję, że instytucja pożyczki uregulowana została przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Stosownie do art. 720 § 2 ww. Kodeksu:
Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Z kolei stosownie do art. 78 ww. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.):
Do umów pożyczek pieniężnych zawieranych przez bank stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu.
Podkreślam, że otrzymanie pożyczki i jej spłata na warunkach przewidzianych w umowie pożyczki są obojętne podatkowo. Przychód po stronie pożyczkobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia pożyczki, jej części lub odsetek. Wtedy bowiem pożyczkobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
W opisie sprawy wskazała Pani, że w zawartej z bankiem ugodzie Strony zgodnie ustaliły, że po zmianie waluty na walutę polską i po zmianach warunków dokonanych ugodą, pożyczka hipoteczna udzielona na podstawie przedmiotowej umowy została spłacona i powstała nadpłata należna Pożyczkobiorcom, która na dzień zawarcia ugody wynosi … zł. Bank zwolnił Panią z długu (umorzył zadłużenie) w zakresie kwoty … zł. Dodatkowo Bank zobowiązał się wypłacić na Pani rzecz kwotę … zł. W ugodzie nie podano, z jakiego tytułu została wypłacona oraz z czego składa się ta kwota. Bank zobowiązał się wypłacić kwotę nadpłaty wraz z odsetkami w wysokości … zł w terminie 14 dniu od dnia zawarcia ugody. Bank wypłacił na rzecz Pani i Pani męża kwotę pożyczki hipotecznej (kapitał) w wysokości … zł. Małżonkowie spłacili Bankowi na dzień 15 lipca 2024 r. kwotę w wysokości … zł. Różnica między kwotą wypłaconą przez Bank na Ich rzecz, a kwotą spłaconą Bankowi wyniosła … zł na dzień 15 lipca 2024 r. Wypłacona przez Bank kwota … zł mieści się w kwocie wpłaconej przez Panią do banku tytułem spłaty zadłużenia.
Wobec powyższego, skoro kwota nadpłaty i kwota dodatkowa, które otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieścić się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty pożyczki hipotecznej, ich otrzymanie nie spowoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo.
Dlatego stwierdzam, że wypłacone Pani przez bank w ramach ugody kwota nadpłaty i kwota dodatkowa, nie będą stanowiły dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku od tych kwot.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Należy dodatkowo wskazać, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z treści art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. W związku z tym, interpretacje te wywierają skutki prawne jedynie w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Zatem, niniejsza interpretacja indywidualna jest wiążąca dla Pani jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w.... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
