Interpretacja indywidualna z dnia 29 lipca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.466.2025.2.AA
Opłacenie przez Ubezpieczającego na rzecz prokurenta składek na ubezpieczenie na życie stanowi przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu, gdyż niesie za sobą przysporzenie majątkowe w postaci ochrony ubezpieczeniowej, nawet bez bezpośrednich korzyści finansowych w danym momencie.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
W dniu 19 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 19 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 27 czerwca 2025 r. (wpływ 27 czerwca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Pan (…) prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą od 28 marca 2023 r. pod firmą (…), prowadzoną pod adresem ul. (…)
Wnioskodawca ma nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163; dalej zwana ustawa o PIT) i rozlicza się na podstawie księgi przychodów i rozchodów, a wybrana przez niego forma opodatkowania to podatek liniowy.
Na rzecz Wnioskodawcy w dniu 31 lipca 2024 roku Pan (…) nabył (dalej jako: Ubezpieczający) ubezpieczenie na życie w towarzystwie ubezpieczeniowym (…) Płatność za ww. polisę odbyła się jednorazowo. Ubezpieczający ma prawo w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie okresu uprawniającego do odstąpienia od umowy, wystąpić o całkowitą wypłatę świadczenia. Złożenie wniosku o całkowitą wypłatę świadczenia skutkuje rozwiązaniem umowy z dniem złożenia wniosku. Dodatkowo Ubezpieczający ma prawo wystąpić o częściową wypłatę Świadczenia Wykupu, nie wcześniej jednak niż 5 lat od zawarcia polisy. Częściowa wypłata świadczenia może być dokonywana nie częściej niż jeden raz w każdym miesiącu polisy.
Wypłata świadczenia następuje w ww. przypadku oraz z tytułu śmierci Wnioskodawcy.
Wnioskodawca został ustanowiony jako prokurent w jednoosobowej działalności Ubezpieczającego dnia 3 lipca 2024 roku zgodnie z art. 109 tiret 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Nie otrzymuje on z tego tytułu wynagrodzenia.
Uzupełnienie wniosku
Jaki jest zakres prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej?
Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania.
Jaki zakres czynności obejmuje prokura?
W zakres obowiązków wchodzą następujące czynności:
1.(…)
Jakie faktycznie czynności wykonuje Pan jako Prokurent?
Wnioskodawca faktycznie wykonuje wszystkie czynności wskazane w umowie prokury.
Czy fakt ustanowienia Pana Prokurentem Ubezpieczający zgłosi do dedykowanych rejestrów, systemów; jeżeli tak, to proszę wymienić do jakich?
Tak, ubezpieczający zgłosił do dedykowanych rejestrów fakt ustanowienia prokury. Dokonał On wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Na podstawie jakiej umowy sprawuje Pan swoją funkcję Prokurenta (np. powołania, umowy zlecenia, umowy o pracę)?
Prokurent został powołany na podstawie złożenia oświadczenia woli na piśmie.
Czy sprawuje Pan swoją funkcję Prokurenta w ramach prowadzonej działalności gospodarczej?
Wnioskodawca nie wykonuje swojej funkcji prokurenta w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Świadczy On usługi jako osoba prywatna.
Czy fakt zawarcia ubezpieczenia na życie na Pana rzecz został wpisany w umowę powołania, umowę zlecenia, umowę o pracę?
Nie, umowa nie przewiduje obowiązku zawarcia ubezpieczenia na życie na rzecz Wnioskodawcy.
Czy to ubezpieczenie na życie na Pana rzecz jako Prokurenta stanowi wynagrodzenie za prokurę?
Ubezpieczenie przez Wnioskodawcę prokurenta nie stanowi wynagrodzenia za prokurę.
Należności z tyt. świadczenia usług prokury są wypłacane niezależnie od objętego ubezpieczenia.
Czy Pan jest w stosunku do Ubezpieczającego podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Prokurent nie jest podmiotem powiązanym dla Wnioskodawcy w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT.
Pytanie
Czy opłacone ubezpieczenie stanowi przychód Wnioskodawcy zgodnie z art. 13 pkt 7 ustawy o PIT (tj. przychód z działalności wykonywanej osobiście)?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie – stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze oraz innych nieodpłatnych świadczeń.
Zaś w świetle art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, (...), jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 wskazał, że kryterium wyróżnienia nieodpłatnych świadczeń stanowiących przychód pracownika musi być obiektywna ocena czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Nieodpłatne świadczenie, aby mogło stanowić dochód pracownika musi być „zapłatą za pracę dokonywaną czymś innym niż pieniądz”.
W ocenie Trybunału za takim zapatrywaniem przemawia wyraźnie zestawienie przepisów: art. 12 ust. 1 z art. 21 ust. 1 i z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Chodzi zatem o korzyści, które pracownik otrzymuje do własnej dyspozycji, którymi może swobodnie zarządzać i rozporządzać, przeznaczając je na zaspokojenie własnych potrzeb.
Nieodpłatne świadczenia, aby mogły być uznane za dochód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, muszą pozwolić uniknąć wydatków pracownikowi.
W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny uznał, że za podlegający opodatkowaniu przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być uznane także „inne nieodpłatne świadczenia”, które posiadają następujące cechy: zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), przyniosły pracownikowi korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, zostały spełnione w jego interesie, a nie w interesie pracodawcy, korzyść ta jest wymierna i można ją w skonkretyzowanej wysokości przypisać indywidualnemu pracownikowi, a nie tylko w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów.
Należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie przesłanka dotycząca przyniesienia Wnioskodawcy tj. prokurentowi korzyści uniknięcia wydatku, który Ubezpieczający musiałby ponieść na pokrycie opłaty za polisę oraz dotyczącą tego, iż nieodpłatne świadczenie zostało spełnione w interesie Wnioskodawcy nie zostały spełnione.
Wykupienie polisy na życie przez Ubezpieczającego i opłacenie jednorazowo składki przynosi korzyści jedynie Ubezpieczającemu, albowiem to w Jego interesie jest podjęcie wszelkich działań, aby uniknąć ryzyka utraty m.in. płynności finansowej, która to jest możliwa dzięki prokurze Wnioskodawcy. Nie można przyjąć, że Wnioskodawca opłacałby polisę w takiej wysokości i czy zdecydowałby się na zawarcie polisy o takim zakresie ubezpieczenia na życie.
Wnioskodawca nie ma w tym zakresie żadnego interesu i nie osiąga z tego tytułu korzyści. Cel wykupienia polis na życie dla Wnioskodawcy nie dotyczył bowiem realizacji interesu Wnioskodawcy, ale osiągnięcie korzyści przez Ubezpieczającego poprzez zapewnienie źródła finansowania zapłaty kwoty spłaty, przysługującej spadkobiercom.
Brak zabezpieczenia źródła finansowania naraziłby Wnioskodawcę na ryzyko utraty płynności.
Poprzez wykupienie polis na życie na rzecz Wnioskodawcy na wypadek jego śmierci Ubezpieczający uniknie angażowania własnych środków oraz zaciągania kredytów na spłatę spadkobiercy. Wnioskodawca nie uzyska żadnego przychodu z tytułu opłaconych przez Wnioskodawcę składek na ubezpieczenie na życie, gdyż środki te, gdy zostaną przeznaczone do jego dyspozycji w rzeczywistości dopiero po jego śmieci, w konsekwencji czego nigdy nie będzie mógł nimi dysponować. Dodatkowo ze względu na postanowienia umowne, które to beneficują jedynie Ubezpieczającego oraz spadkobierców – uprawnionych wskazanych przez Wnioskodawcę, nie możemy mówić o realnym przysporzeniu, gdyż w ekonomicznym rozumieniu zawarcia polisy, jej beneficjentami są spadkobiercy bądź ubezpieczający. Opodatkowanie polisy po stronie Wnioskodawcy jako przychód określony w art. 13 ust. 7 (tj. działalność wykonywana osobiście – prokura) stanowiłaby naruszenie zasady zaufania do organów podatkowych.
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego kluczowe jest określenie cech, które musi spełniać nieodpłatne świadczenie, by mogło być uznane za przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.
Wnioskodawca wskazuje, że ubezpieczenie na życie nie zostało wykupione w jego interesie tylko i wyłącznie w interesie Ubezpieczającego, inne nieodpłatne świadczenie na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko pod warunkiem, że rzeczywiście pozwoli ono pracownikowi uniknąć wydatków. Zdaniem Wnioskodawcy nie można twierdzić, że finansowanie składek polis na życie przez Ubezpieczającego pozwoliło mu uniknąć wydatków.
Wnioskodawca nie zawierałby umów ubezpieczenia na życie w takiej wysokości. Tutaj chodziło wyłącznie o zabezpieczenie interesów Ubezpieczającego przed utratą płynności finansowej, uchronić go przed potencjalnymi wierzycielami – polisy stanowią źródło finansowania zapłaty kwoty spłaty przysługującej spadkobiercom. W niniejszej sprawie Wnioskodawca nie może swobodnie dysponować polisą na życie i przeznaczyć jej na zaspokojenie własnych potrzeb.
Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, nie powstanie przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT.
Dodatkowo należy podkreślić, że umowa polisy ubezpieczeniowej zawarta przez Ubezpieczającego wyklucza w ciągu 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto, wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy. Zgodnie z zapisami ogólnych warunków ubezpieczenia, w przypadku odstąpienia od Umowy albo wystąpienia z Umowy Ubezpieczyciel wypłaca Ubezpieczającemu kwotę równą kwocie Świadczenia Wykupu, ustaloną zgodnie z zasadami określonymi w umowie.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie doradztwa w kwestii prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania. Działalność opodatkowana jest podatkiem liniowym. Został Pan powołany jako Prokurent na podstawie złożenia oświadczenia woli na piśmie. W zakres Pana obowiązków w ramach prokury wchodzą następujące czynności:
1.(…)
Został Pan ustanowiony jako Prokurent w jednoosobowej działalności gospodarczej innej osoby fizycznej (dalej: Ubezpieczającego) zgodnie z art. 109 tiret 2 ustawy – Kodeks cywilny. Ubezpieczający na Pana rzecz nabył ubezpieczenie na życie. Płatność za tę polisę była jednorazowa. Ubezpieczający ma prawo w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie okresu uprawniającego do odstąpienia od umowy, wystąpić o całkowitą wypłatę świadczenia. Złożenie wniosku o całkowitą wypłatę świadczenia skutkuje rozwiązaniem umowy z dniem złożenia wniosku. Nie wykonuje Pan swojej funkcji Prokurenta w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Świadczy Pan usługi jako osoba prywatna. Należności z tyt. świadczenia usług prokury są wypłacane niezależnie od objętego ubezpieczenia. Ubezpieczający fakt ustanowienia prokury zgłosił do dedykowanych rejestrów. Dokonano wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1) jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4) w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Katalog źródeł przychodów został określony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście.
Za przychody z tej działalności uważa się ściśle określone kategorie przychodów wymienione w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.
Wobec powyższego przedmiotem opodatkowania są przychody osób należących do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. To oznacza, że przepis ten nie dotyczy przychodów prokurentów.
Jednym ze źródeł przychodów są też tzw. „inne źródła”, określone w pkt 9 ust. 1 art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Zwrot „w szczególności” użyty w tej regulacji oznacza, że ustawodawca jedynie przykładowo wskazał, jakie przychody należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9. Katalog ten nie jest więc zamknięty. Oznacza to, że do „innych źródeł” należy zakwalifikować wszelkie przychody, których nie można zaliczyć do któregokolwiek z pozostałych źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Instytucja prokury uregulowana została w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.) i należy do pełnomocnictw szczególnego rodzaju.
Najogólniej rzecz biorąc, jest to pełnomocnictwo udzielane przez przedsiębiorcę podlegającego wpisowi do rejestru przedsiębiorców w zakresie czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
W myśl art. 1091 § 1 Kodeksu cywilnego:
Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Zgodnie z art. 96 Kodeksu cywilnego:
Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).
Udzielenie prokury jest przy tym uznawane za jednostronną czynność prawną. Do udzielenia prokury wystarczające jest zatem złożenie oświadczenia woli przez podmiot do tego uprawniony. Powołanie do pełnienia określonych funkcji jest więc stosunkiem prawnym jednostronnym.
Zgodnie natomiast z art. 805 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
Z kolei w myśl art. 805 § 2 ustawy Kodeks cywilny:
Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:
1) przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2) przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
Na podstawie art. 808 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.
Stosownie do art. 829 § 1 ustawy Kodeks cywilny:
Ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:
1) przy ubezpieczeniu na życie – śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku;
2) przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków – uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.
Kwestie uposażenia zostały natomiast uregulowane w art. 831 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:
Ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie.
Z przedstawionych przepisówwynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami ich uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Wskazuję również, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
W kwestii rozumienia pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”, zasadniczego znaczenia nabrał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz. U. z 2014 r. poz. 947), w którym Trybunał Konstytucyjny dokonał ustalenia, jakie kryteria decydują o zakwalifikowaniu nieodpłatnego świadczenia jako przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:
- zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
- zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
- korzyść ta jest wymierna (również w postaci zaoszczędzenia wydatku) i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Zatem w celu określenia, czy uiszczane przez Ubezpieczającego składki na ubezpieczenie na życie stanowią dla Pana nieodpłatne świadczenie, należy odnieść się do powyższych przesłanek.
Przede wszystkim zauważam, że co do zasady korzyścią wynikającą z umowy ubezpieczenia jest zyskanie ochrony ubezpieczeniowej przez ubezpieczonych – samo posiadanie ochrony ubezpieczeniowej jest już korzyścią majątkową niezależnie od tego, czy w okresie objętym umową zdarzy się wypadek ubezpieczeniowy. Istotą umowy ubezpieczenia jest więc zabezpieczenie interesów konkretnych ubezpieczonych.
W przypadku prokurentów kwalifikacja określonego świadczenia do konkretnego źródła przychodu uzależniona jest od tego, w ramach jakiego stosunku cywilnoprawnego wykonują czynności prokurenta.
Na powstanie po Pana stronie przychodu, w momencie opłacenia składki przez Ubezpieczającego, nie wpływa okoliczność, że osoby ubezpieczone dopiero po kilku latach mogą uzyskać uprawnienie do otrzymania kwoty z tytułu objęcia ich ubezpieczeniem w zakresie składki ochronnej. W opisanym przypadku Ubezpieczający opłaca za Pana składkę, którą musiałby Pan finansować z własnych środków, gdyby na własną rękę przystąpiłby do analogicznego ubezpieczenia. Niewątpliwie zatem uzyska Pan korzyść z tego tytułu, że opłaty składki dokonywać będzie za Pana Ubezpieczający. Skoro Pan jako ubezpieczony nie poniesie żadnych wydatków związanych z opłaceniem składki na ubezpieczenie, to każda wypłata na Pana rzecz z tytułu realizacji umowy ubezpieczenia będzie dla Pana korzystna.
Zatem skoro obowiązków Prokurenta nie wykonuje Pan w ramach działalności gospodarczej i fakt ustanowienia prokury zgłoszono do dedykowanych rejestrów oraz został Pan powołany do wykonywania czynności Prokurenta na podstawie złożenia oświadczenia woli na piśmie, to opłacone na Pana rzecz przez Ubezpieczającego ubezpieczenie na życie stanowi dla Pana przychód, który należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł.
Podsumowanie: opłacone przez Ubezpieczającego ubezpieczenie na życie w związku z wykonywaniem przez Pana obowiązków Prokurenta należy zakwalifikować do podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym przychodów z innych źródeł – na podstawie art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
