Wyrok NSA z dnia 29 maja 2025 r., sygn. II GSK 2077/21
Sprzedaż napojów alkoholowych osobie nieletniej skutkuje obligatoryjnym cofnięciem wszystkich zezwoleń na sprzedaż alkoholi udzielonych danemu przedsiębiorcy, niezależnie od incydentalności zdarzenia.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Skoczylas Sędzia NSA Marcin Kamiński Sędzia del. WSA Marek Krawczak (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Monika Majak po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2025 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej "B." Sp. j. w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 15 czerwca 2021 r. sygn. akt II SA/Op 115/21 w sprawie ze skargi "B." Sp. j. w G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 15 grudnia 2020 r. nr SKO.40.2394.2020.a w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 15 czerwca 2021 r., sygn. akt II SA/Op 115/21, wydanym po rozpoznaniu sprawy ze skargi B. s.j. J.B., W.B., M.B. w G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 15 grudnia 2020 r., nr SKO.40.2394.2020.a w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, oddalił skargę.
Sąd orzekł w następującym stanie faktycznym sprawy.
Pismem z dnia 21 stycznia 2020 r. Komisariat Policji w G. poinformował Burmistrza G., że w dniu 10 stycznia 2020 r. w sklepie spożywczo-przemysłowym w G. przy ul. [...], prowadzonym przez firmę B. sp. j. z siedzibą w G. przy ul. [...] złamano zasadę określoną w ustawie o wychowywaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a mianowicie sprzedano alkohol w postaci 2 puszek piwa o poj. 0,5 litra osobie nieletniej. Z pisma tego wynika, również, że w wyniku czynności wyjaśniających podjętych w stosunku do ekspedientki ukarano ją karą grzywny w postępowaniu mandatowym. Komisariat Policji w G. poinformował także, iż jest w posiadaniu nagrania momentu wyżej wymienionego zdarzenia na płycie CD. Do tego pisma dołączono notatki urzędowe funkcjonariuszy Policji: jedną z interwencji w dniu 10 stycznia 2020 r. oraz drugą z dnia 15 stycznia 2020 r. Fakt sprzedaży alkoholu osobie niepełnoletniej potwierdzają zeznania świadków.
Decyzją z dnia 28 września 2020 r. Burmistrza G., działając na podstawie art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a w związku z art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2021 r. poz. 1119), zwanej dalej: "ustawą", oraz art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 732, zwanej dalej: "k.p.a.), cofnął skarżącej zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5% alkoholu oraz piwa przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. Organ uznał za bezsprzeczny fakt, że w rozpatrywanym przypadku zaistniała przesłanka z art. 18 ust. 10 pkt 1 lit a ustawy, obligująca organ do cofnięcia wcześniej wydanego zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, z uwagi na nieprzestrzeganie określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych. Podał, że art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy jest jednoznaczny i organ, który wydał zezwolenie na sprzedaż alkoholu, ma obowiązek wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia, a decyzja w tym zakresie nie jest pozostawiona jego uznaniu, co wprost wynika z użycia przez ustawodawcę pojęcia "cofa". W przypadku stwierdzenia w sposób, który nie budzi żadnej wątpliwości, że miało miejsce naruszenie zasad sprzedaży napojów alkoholowych cofnięcie zezwolenia jest obligatoryjne.
Po rozpatrzeniu odwołania skarżącej Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu decyzją z dnia 15 grudnia 2020 r. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu przedstawiło stan faktyczny sprawy i omówiło znajdujące zastosowanie przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
W ocenie Kolegium organ I instancji zebrał pełny materiał dowodowy w sprawie i dokonał prawidłowej jego oceny przyjmując, że w przypadku skarżącej, która prowadzi sprzedaż napojów alkoholowych zawierających m.in. do 4,5% alkoholu oraz piwa w sklepie usytuowanym w G. przy ul. [...], doszło do sprzedaży alkoholu osobie nieletniej. Zdarzenie to miało miejsce w dniu 10 stycznia 2020 r. Ustalonego stanu faktycznego nie kwestionuje pełnomocnik skarżącej, który w odwołaniu potwierdza, że fakt sprzedaży alkoholu osobie nieletniej w sklepie w G. miał miejsce, a jedynie tłumaczy, że było to zdarzenie incydentalne, spowodowane błędem pracownika w ocenie wieku osoby kupującej alkohol, która już za swój czyn została ukarana karą grzywny.
Odnosząc się do argumentów skarżącej, iż zaistniała sytuacja była incydentalna organ II instancji stwierdził, że nie mogą one zostać uwzględnione. Przepis art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy przewiduje bowiem obligatoryjną sankcję w postaci cofnięcia udzielonych uprzednio zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży, w każdym przypadku gdy ustalone zostanie, iż doszło do sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim. Bez znaczenia jest przy tym to czy doszło do tego na skutek działania lub zaniechania samego przedsiębiorcy, na rzecz którego wydane zostały zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, czy też na skutek zachowania innych osób za które przedsiębiorca ten odpowiada. Powołany przepis prawa wiąże bowiem opisaną w nim sankcję (cofnięcie zezwolenia) z zaistnieniem określonych w nim przesłanek (sytuacji), bez względu na istnienie lub brak w tym zakresie winy przedsiębiorcy oraz bez względu na jego udział i rolę w zaistnieniu takiego zdarzenia.
W skardze na opisaną wyżej decyzję Kolegium wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu pełnomocnik skarżącej wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji Kolegium oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji i umorzenie postępowania w sprawie, a ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji "i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania".
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu wniosło o jej oddalenie.
Oddalając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu stwierdził, iż fakt sprzedaży alkoholu osobie nieletniej nie budzi wątpliwości. Zdaniem WSA, zastosowanie sankcji określonej w art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy oznacza odebranie prawa sprzedaży nie tylko tego rodzaju alkoholu, który został sprzedany lub podany, lecz wszystkich rodzajów alkoholu objętych danym zezwoleniem. Orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje, że cel ustawy legitymuje nie tylko cofnięcie jednego z trzech możliwych do uzyskania zezwoleń (zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy zezwolenie wydaje się oddzielnie dla napojów do 4,5% zawartości alkoholu i na piwo, dla napojów o zawartości alkoholu między 4,5% a 18% oraz dla napojów powyżej 18% zawartości alkoholu), ale także wszystkich trzech, jeżeli zostały przedsiębiorcy udzielone. Cofnięcie zezwolenia na sprzedaż alkoholu nie stanowi bowiem sankcji za niewłaściwe, niezgodne z prawem korzystanie z tego zezwolenia, ale jest rozumiane jako obiektywna sankcja za naruszenie ogólnych warunków i zasad sprzedaży alkoholu w ogólności odnoszących się w jednakowym stopniu do wszystkich napojów alkoholowych.
Sąd I instancji uznał, że organy administracji obu instancji prawidłowo zinterpretowały przepisy art. 15 ust. 1 pkt 2 i art. 18 ust. 10 lit. a ustawy. W konsekwencji tego za zgodną z prawem uznać trzeba decyzję o cofnięciu skarżącej zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5% alkoholu oraz piwa przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży z powodu sprzedaży alkoholu osobie niepełnoletniej. W świetle powyższych unormowań, już sam stwierdzony fakt sprzedaży napojów alkoholowych osobie niepełnoletniej jest wystarczającą podstawą do skonkretyzowania się ciążącego na organie administracji obowiązku cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w placówce, w której owa sprzedaż miała miejsce. Wina skarżącej oraz zatrudnionych przez nią sprzedawców (pracowników) nie stanowi warunku wydania decyzji cofającej zezwolenie. Bez znaczenia jest więc okoliczność, czy zatrudniona przez skarżącą sprzedawczyni miała świadomość, że sprzedaje piwo osobie małoletniej. Fakt, że osoba, która nabyła alkohol miała wyglądać na pełnoletnią, na co powoływała się skarżąca a także przesłuchane w charakterze świadka sprzedawczyni oraz kierowniczka sklepu spożywczo-przemysłowego w G. przy ul. [...], nie jest usprawiedliwieniem dla złamania zakazu wynikającego z art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy. W myśl art. 15 ust. 2 ustawy w przypadku wątpliwości co do pełnoletniości nabywcy, sprzedający lub podający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy. Z treści przyznanego sprzedawcy w przepisie art. 15 ust. 2 ustawy uprawnienia do wylegitymowania nabywcy alkoholu (napoju alkoholowego) wynika, że tylko od niego zależy, czy z tego uprawnienia skorzysta. Sposób, w jaki uprawnienie to zostało ukształtowane oznacza, że sprzedawca może z niego skorzystać bez względu na to, jak postrzega wiek osoby kupującej.
W skardze kasacyjnej skarżąca wniosła o uchylenie ww. wyroku w całości i poprzedzającej ją decyzję SKO w Opolu i decyzję Burmistrza G., umorzenie postępowania w sprawie, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:
1. naruszenie art. 7 Konstytucji w zw. z art. 6 k.p.a. w zw. z art. 62 k.p.a. poprzez naruszenie zasady praworządności poprzez prowadzenie jednego postępowania pomimo wydania 3 zawiadomień o wszczęciu postępowania i braku postanowienia o połączeniu postępowań jak również formalnego braku wydania 3 postanowień o wszczęciu postępowań. SKO w Opolu całkowicie zbagatelizowało ten fakt o istotnym znaczeniu dla sprawy również WSA w Opolu powołując się na zasadę współuczestnictwa formalnego z art. 62 k.p.a. nie uwzględnił tego zarzutu. Przyjmując tok rozumowania WSA w Opolu i organów I i II instancji, końcowo w sprawie winna pojawić się jedna decyzja, a nie trzy decyzje;
2. naruszenie art. 7 w zw. z art. 77 k.p.a. poprzez naruszenie zasady prawdy obiektywnej i uznanie, wszystkie okoliczności w sprawie nie budzą wątpliwości w sytuacji gdy w sprawie policja nie zabezpieczyła podstawowego dowodu jakim był paragon fiskalny sprzedaży i dowodu tego nie ma w aktach sprawy Jak również nie wzięcie pod uwagę wprowadzenia w błąd policji na miejscu zdarzenia i ustaleniu wieku sprawcy dopiero na Komisariacie Policji w G.. SKO w Opolu uznało ten istotny element postępowania za nieistotny. Również WSA w Opolu nie uznał tych okoliczności za istotne pomimo braku podstawowego dowodu wskazującego na sprzedaż alkoholu jego zawartość procentową jak również ilość . Te okoliczności nie zostały wyjaśnione zeznaniami świadków. WSA w Opolu naruszył art. 174 p.p.s.a.;
3. naruszenie art. 8 k.p.a. poprzez naruszenie zasady zaufania obywateli do organów państwa w sytuacji gdy przy nie pełnym materiale dowodowym sprawy wszelkie wątpliwości zostały poczytane na niekorzyść strony. SKO w Opolu pominęło ten fakt w swojej decyzji. WSA w Opolu wszelkie wątpliwości poczytał na niekorzyść strony;
4. Całkowite pominięcie przez WSA w Opolu faktu istotnego błędu przy wszczęciu postępowania dotyczącego wadliwego zawiadomienia przez policję o zdarzeniu czym naruszono art. 174 pkt 1 p.p.s.a.;
5. Nieuwzględnienie przez WSA w Opolu naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. poprzez nie pełne podanie podstawy faktycznej i prawnej decyzji. Dokonanie zabiegu przez SKO przywołującego art. 62 k.p.a. mającego uzasadniać prawidłowość postępowania Burmistrza G. Również WSA w Opolu przyjął takie stanowisko czym naruszył art. 174 pkt 2 p.p.s.a.;
6. Naruszenie art. 18 ust 1 pkt 1 lit a w związku z art. 15 ust 1 pkt 2 ustawy poprzez niewłaściwe jego zastosowanie w sytuacji nie zgromadzenia kompletnego materiału dowodowego (min. brak paragonu sprzedaży 2 puszek piwa), wprowadzenie w błąd nie tylko sprzedawczynię ale i policję. Te okoliczności zostały pominięte przez SKO w Opolu jak i WSA w Opolu. WSA w Opolu naruszył art. 174 pkt 2 p.p.s.a.
Argumentację na poparcie powyższych zarzutów skarżący kasacyjnie przedstawił w uzasadnieniu skargi kasacyjnej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.
Zakres kontroli sądu odwoławczego w stosunku do zaskarżonego orzeczenia jest zdeterminowany, poza przypadkami nieważności postępowania, które w niniejszej sprawie nie występują, granicami środka zaskarżenia. Stosownie bowiem do art. 183 § 1 zd. pierwsze p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania.
Z zarzutów skargi kasacyjnej oraz ich uzasadnienia wynika, że spór prawny w rozpoznawanej sprawie dotyczy kwestii oceny prawidłowości/nieprawidłowści przeprowadzonej przez Sąd I instancji kontroli wykładni i zastosowania (innymi słowy kontroli rekonstrukcji) przez organ administracji przepisów określających i ustanawiających prawne wymogi ustalania faktów, ich kwalifikacji prawnej oraz ustalania ich konsekwencji prawnych, w prowadzonym na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi postępowaniu w sprawie cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Zasadniczą oś sporu prawnego w rozpoznawanej sprawie stanowi przy tym kwestia, oceny prawidłowości/nieprawidłowości przyjętego w niej przez Sąd I instancji stanowiska, że w rozpoznawanej sprawie ziściła się, określona przywołaną ustawą, szczegółowa przesłanka uprawniająca i zobowiązująca zarazem organ administracji publicznej do cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, co stanowiło konsekwencję przyjęcia, że jej ziszczenie się wiązać należało ze zdarzeniem z dnia 10 stycznia 2020 r.
Wobec tak zarysowanej istoty sporu prawnego, w pierwszej kolejności odnieść się należy do zarzutów stawianych w pkt 1 - 3 i pkt 5 skargi kasacyjnej, to jest do zarzutów naruszenia przepisów postępowania.
Nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 7 Konstytucji w zw. z art. 6 k.p.a. w zw. z art. 62 k.p.a. poprzez naruszenie zasady praworządności poprzez prowadzenie jednego postępowania, pomimo wydania trzech zawiadomień o wszczęciu postępowania i braku postanowienia o połączeniu postępowań, jak również formalnego braku wydania trzech postanowień o wszczęciu postępowań. Jak słusznie zauważył Sąd Wojewódzki, każde z zezwoleń posiadanych przez skarżącą udzielone było na podstawie odrębnej decyzji administracyjnej. Dlatego w odniesieniu do każdego zezwolenia musiało zostać wszczęte z urzędu odrębne postępowanie administracyjne i wydana odrębna decyzja o jego cofnięciu. Podstawą faktyczną ich wydania było popełnienie tego samego deliktu administracyjnego, podstawą prawną ten sam przepis ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a właściwym do wszczęcia postępowania i wydania decyzji był ten sam organ administracji publicznej tj. Burmistrz G.
Biorąc powyższe pod uwagę, a także zestawiając go z zasadą legalizmu i prawdy obiektywnej (art. 6 i art. 7 k.p.a.) oraz zasadą prowadzenia postępowania w sposób wzbudzający zaufanie do władzy publicznej (art. 8 k.p.a.) nie sposób dopatrzyć się naruszenia prawa w działaniu, które w przedmiotowej sprawie stało się udziałem Burmistrza G. Wydanie trzech zawiadomień o wszczęciu postępowania i oddzielnych decyzji w przedmiocie cofnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, nie godzi bowiem w prawa strony jako strony stosunku administracyjnoprawnego, a jednocześnie nie pozostaje w sprzeczności z powinnością ustalenia przez organ prawdy obiektywnej w toczącym się postępowaniu. Dodatkowo, prowadzenie jednego postępowania, którego efekty w postaci zgromadzonego materiału dowodowego służą wydaniu odrębnych aktów administracyjnych przyczynia się do sprawnego załatwienia sprawy. Poszczególne czynności procesowe nie są bowiem powielane w oddzielnych postępowaniach. To, że nie dochodzi do formalnego połączenia postępowań jest kwestią czysto techniczną i w żaden sposób nie narusza art. 7 Konstytucji w zw. z art. 6 k.p.a.
Przechodząc do oceny zarzutu naruszenie art. 7 w zw. z art. 77 k.p.a. poprzez naruszenie zasady prawdy obiektywnej i uznanie, że wszystkie okoliczności w sprawie nie budzą wątpliwości, w sytuacji gdy w sprawie policja nie zabezpieczyła podstawowego dowodu jakim był paragon fiskalny sprzedaży i dowodu tego nie ma w aktach sprawy. Jak również nie wzięcia pod uwagę wprowadzenia w błąd Policji na miejscu zdarzenia i ustaleniu wieku sprawcy dopiero na Komisariacie Policji w G., stwierdzić należy, iż zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie.
Wbrew twierdzeniom autora skargi kasacyjnej, Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny zaskarżonej decyzji przez pryzmat wzorców sądowej kontroli i nie stwierdzając uchybień, miał podstawy do zastosowania regulacji zawartej w art. 151 p.p.s.a.
Istotna okoliczność faktyczna w sprawie tj. sprzedaż alkoholu osobie niepełnoletniej w sklepie spożywczo-przemysłowym w G. przy ul. [...], prowadzonym przez B. s.j. J.B., W.B., M.B. z siedzibą w G. przy ul. [...] w dniu 10 stycznia 2020 r. została ustalona prawidłowo i w sposób niebudzący wątpliwości przez organy administracji. Przesłuchane w charakterze świadka sprzedawczyni oraz kierowniczka sklepu jednoznacznie przyznały, że doszło do sprzedaży alkoholu nieletniemu, którego tożsamość i wiek ostatecznie potwierdzili funkcjonariusze Policji. Fakt ten potwierdza również w złożonych zeznaniach ochroniarz sklepu oraz wezwani na miejsce funkcjonariusze Policji. Ponadto sytuacja przedmiotowej sprzedaży została utrwalona na nagraniu z monitoringu sklepu. Fakt ten potwierdził również przesłuchany w charakterze świadka przy udziale matki B.G. - nieletni nabywca alkoholu. Zeznania świadków i nagranie jednoznacznie wskazują na fakt popełnienia opisywanego deliktu administracyjnego. W tej sytuacji wykazanie faktu sprzedaży alkoholu nieletniemu w oparciu o dowód z paragonu fiskalnego sprzedaży było zbędne. Dlatego zarzut braku w aktach sprawy paragonu fiskalnego sprzedaży 2 puszek piwa B.G. nie może zostać uwzględniony. Brak ten bowiem nie uniemożliwił ustalenia stanu faktycznego sprawy.
Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia 8 k.p.a. tj. zasady zaufania do organów administracji publicznej z 8 k.p.a. (obecnie 8 § 1 k.p.a.) należy podkreślić, że w uzasadnieniu skargi kasacyjnej strona w ogóle nie odnosi się do ewentualnych naruszeń art. 8 k.p.a., bo nie wyjaśnia na czym polegało naruszenie tego przepisu przez Sąd I instancji i jaki był związek tego naruszenia z rozstrzygnięciem. Brak wskazania takiej relacji między naruszeniem a rozstrzygnięciem jest istotnym brakiem skargi kasacyjnej. W tym zakresie podkreślić należy, że skutecznym zarzutem naruszenia prawa procesowego może być tylko ten, który wskazuje na istnienie istotnego wpływu naruszenia na rozstrzygnięcie sprawy, bo art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. odwołuje się do takiej przesłanki. Zatem nie wszystkie naruszenia przepisów postępowania mogą być skutecznym zarzutem kasacyjnym, ale tylko takie, które miały istotny wpływ na wyrok. Jednak ten wpływ musi wykazać strona, a nie Sąd II instancji. Z tych powodów należało uznać, że zarzut kasacyjny podnoszący naruszenie art. 8 k.p.a. nie ma prawnego uzasadnienia.
Naczelny Sąd Administracyjny nie podziela zarzutu naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. Wskazać trzeba, że do naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. dochodzi wtedy, gdy uzasadnienie decyzji nie zawiera wszystkich elementów, wymienionych w tym przepisie albo gdy mimo formalnej poprawności jego treść - ze względu np. na ogólnikowość stwierdzeń i argumentów - nie pozwala na skontrolowanie poprawności rozstrzygnięcia sprawy, a tym samym czyni w stopniu istotnym wątpliwym poprawność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w sprawie. Aby naruszenie przepisów postępowania, w tym art. 107 § 3 k.p.a. mogło stanowić podstawę uchylenia decyzji, koniecznym jest wykazanie, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Taki wpływ w skardze kasacyjnej nie został wykazany, ani uzasadniony.
W niniejszej sprawie uzasadnienie decyzji organów administracji publicznej odpowiada wymogom art. 107 § 3 k.p.a. A zatem, Sądowi I instancji nie można zarzucić, iż nie dokonał należytej kontroli zaskarżonej decyzji w aspekcie art. 107 § 3 k.p.a.
Niezasadne jest zarzut naruszenia art. 174 pkt 1 p.p.s.a., skoro przepis ten nie określa obowiązków sądu pierwszej instancji, a określa podstawę kasacyjną. Jest zatem kierowany do strony i sądu kasacyjnego i sąd meriti nie mógł go naruszyć.
W związku z powyższym, brak jest więc podstaw, aby zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji przepisów postępowania w sposób wskazany w skardze kasacyjnej, uznać za usprawiedliwione.
Przechodząc do zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego postawionych przez skarżącą kasacyjnie stwierdzić przede wszystkim należy, że za ugruntowany należy uznać pogląd, że błędne zastosowanie prawa materialnego, czyli tzw. "błąd subsumcji" to wadliwe uznanie, że ustalony w sprawie stan faktyczny odpowiada hipotezie określonej normy prawnej. Sformułowanie zarzutu błędnej wykładni przepisu prawa materialnego zawsze powinno łączyć się z wykazaniem na czym polegało wadliwe odczytanie przez Sąd I instancji znaczenia treści przepisu, a następnie konieczne jest podanie właściwego, zdaniem skarżącej, rozumienia naruszonego przepisu. (por. wyrok NSA z dnia 14 marca 2018 r., sygn. akt II FSK 2480/17, LEX nr 2475433, a także wyrok NSA z dnia 22 stycznia 2020r., sygn. akt I GSK 1582/18, LEX). Zarzutem naruszenia prawa materialnego nie można kwestionować ustaleń stanu faktycznego, gdyż te można podważać jedynie w oparciu o podstawę z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. (por. wyroki NSA z dnia: 5 sierpnia 2004 r., sygn. akt FSK 299/04 z glosą A. Skoczylasa OSP 2005, Nr 3, poz. 36; 9 marca 2005 r., sygn. akt GSK 1423/04; 10 maja 2005r., sygn. akt FSK 1657/04; 12 października 2005 r., sygn. akt I FSK 155/05; 23 maja 2006 r., sygn. akt II GSK 18/06; 4 października 2006 r., sygn. akt I OSK 459/06 oraz wyrok NSA z dnia 22 stycznia 2020 r., sygn. akt I GSK 1582/18).
Ocena zasadności zarzutu naruszenia prawa materialnego może zatem być dokonana wyłącznie na podstawie konkretnego ustalonego w sprawie stanu faktycznego, nie zaś na podstawie stanu faktycznego, który skarżący uznaje za prawidłowy (por., np. wyrok NSA z dnia 22 stycznia 2020 r., sygn. akt I GSK 1582/18, LEX). W konsekwencji oznacza to, że nie ma możliwości skutecznego powoływania się na zarzut niewłaściwego zastosowania prawa materialnego, o ile równocześnie nie zostaną także zakwestionowane ustalenia faktyczne, na których oparto skarżone rozstrzygnięcie. Tym samym, w związku z niepodważeniem zarzutami procesowymi ustaleń faktycznych sprawy, zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie należało uznać za nieskuteczne.
Odnosząc się końcowo do wyrażonych w podniesionym wyżej zarzucie wątpliwości strony skarżącej kasacyjnie co do zasadności zaskarżonej decyzji w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że w preambule do ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi prawodawca uznał, że życie obywateli w trzeźwości stanowi niezbędny warunek moralnego i materialnego dobra Narodu. W konsekwencji powyższego, na gruncie art. 1 ust. 1 przywołanej ustawy, wobec organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego sformułowany został obowiązek podejmowania działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy, przeciwdziałania powstawaniu i usuwania następstw nadużywania alkoholu, a także wspierania działalności w tym zakresie organizacji społecznych i zakładów pracy. Z kolei, zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi wykonywane są przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, w szczególności, przez między innymi, ograniczanie dostępności alkoholu oraz zapobieganie negatywnym następstwom jego nadużywania i poprzez ich usuwanie (art. 2 ust. 1 pkt 4 i pkt 6 wymienionej ustawy). W judykaturze nie ma sporu odnośnie do identyfikowania i definiowania celów regulacji zawartej w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ani też odnośnie do treści przyjętych na jej gruncie szczegółowych rozwiązań gwarantujących efektywne ich realizowanie.
W tej mierze, wskazać należy chociażby na ten, ogólnie zorientowany, aspekt argumentacji prawnej zawartej w uzasadnieniu uchwały siedmiu sędziów NSA z 30 października 2007 r., sygn. akt II GPS 2/07, z którego wynika, że cele ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, wynikające już z tytułu ustawy i określone w jej preambule oraz w przepisach prawnych, całkowicie usprawiedliwiają ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży napojów alkoholowych, albowiem życie obywateli w trzeźwości jest wartością niedającą się w żaden sposób porównać z utratą korzyści majątkowych przez przedsiębiorcę prowadzącego sprzedaż napojów alkoholowych niezgodnie z prawem.
Wzgląd na powszechnie uznane wartości, a także na indywidualne i społeczne skutki wywołane nadmiernym spożyciem alkoholu, uzasadnia i usprawiedliwia zarazem, zarówno rygorystyczne określenie zasad obrotu napojami alkoholowymi (por. wyroki TK z: 8 kwietnia 1998 r., sygn. akt K 10/97; 28 stycznia 2003 r., sygn. akt K 2/02; 14 czerwca 2004 r., sygn. akt SK 21/03; 5 kwietnia 2011 r., sygn. akt P 26/09), jak i równie rygorystyczne ich egzekwowanie, co znajduje swoje potwierdzenie w utrwalonym już orzecznictwie sądowoadministracyjnym, na gruncie którego przyjmuje się, że już jednorazowe naruszenie któregokolwiek z zakazów ustanowionych w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. obliguje organ zezwalający do cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych (por. np.: wyroki NSA z: 1 września 2011 r., sygn. akt II GSK 843/10; 18 sierpnia 2011 r., sygn. akt II GSK 769/11; 19 kwietnia 2011 r., sygn. akt II GSK 436/10; 4 luty 2011 r., sygn. akt II GSK 167/10; 7 grudnia 2010 r., sygn. akt II GSK 972/09; 14 maja 2009 r., sygn. akt II GSK 923/08; 29 sierpnia 2007 r., sygn. akt II GSK 111/07).
Zatem, jak słusznie podkreślił Sąd I instancji, każda, nawet jednorazowa, sprzedaż napoju alkoholowego osobie nieletniej w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, stanowi podstawę do cofnięcia przez uprawniony organ zezwolenia na obrót napojami alkoholowymi.
Intencją ustawodawcy było bowiem objęcie unormowaniem każdego przejawu naruszenia przepisów ustawy. Ratio legis art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a) ustawy jest dążenie do eliminowania z obrotu napojami alkoholowymi tych przedsiębiorców, którzy dopuszczają się naruszenia zasad sprzedaży napojów alkoholowych. Dlatego też w przypadku stwierdzenia naruszenia zasad obrotem napojami alkoholowymi, można wyciągnąć dalej idące konsekwencje, sprowadzające się w efekcie do cofnięcia nie tylko zezwolenia, z którym związane jest naruszenie, ale także pozostałych zezwoleń udzielonych podmiotowi i dotyczących danego punktu handlowego (por. uchwała NSA z dnia 30 października 2007 r., sygn. akt II GPS 2/07).
W związku z powyższym, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie przepisu art. 184 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji wyroku.
POTRZEBUJESZ POMOCY?