Interpretacja indywidualna z dnia 7 sierpnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDWT.4011.105.2025.1.MJ

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

· nieprawidłowe – w części dotyczącej obowiązku poboru zaliczki na podatek dochodowy od świadczenia na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w części przysługującej na rzecz osób tworzących rodziny zastępcze oraz osób prowadzących rodzinny dom dziecka,

· prawidłowe – w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Ośrodek Pomocy Społecznej w X wypłaca świadczenia dla zawodowych rodzin zastępczych oraz osób prowadzących rodzinne domy dziecka. Świadczenia te są wypłacane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. 2024 poz. 49 ze zm.), w szczególności na podstawie art. 84 ust. 1 oraz art. 83 ust. 2 i 3a tej ustawy.

Świadczenia te obejmują m.in.:

1)świadczenia na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnym, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka lub funkcjonuje rodzina zastępcza.

2)świadczenia na pokrycie kosztów związanych z remontem lub ze zmianą lokalu w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnym, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka.

3)świadczenia na pokrycie innych nieprzewidzianych kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka lub funkcjonowaniem rodzinnego domu dziecka.

Przedmiotem niniejszego wniosku jest wyłącznie świadczenie, o którym mowa w punkcie 1, tj. świadczenie na utrzymanie lokalu mieszkalnego.

Świadczenie na utrzymanie lokalu mieszkalnego jest kalkulowane i wypłacane w odniesieniu do wszystkich osób zamieszkujących w danym lokalu, tj. zarówno na osoby tworzące zawodową rodzinę zastępczą/prowadzące rodzinny dom dziecka, jak i na umieszczone w nim dzieci oraz inne osoby uprawnione (wymienione w art. 83 ust. 3a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej).

Zgodnie z art. 83 ust. 3a cytowanej ustawy, kwota świadczenia jest wyliczana proporcjonalnie do liczby osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym. Algorytm wyliczenia tego świadczenia polega na podzieleniu łącznej kwoty kosztów utrzymania lokalu przez liczbę wszystkich zamieszkujących osób i pomnożeniu wyniku przez liczbę dzieci, osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej (o których mowa w art. 37 ust. 2-4 i 6), oraz osób opuszczających rodzinną pieczę zastępczą jako niepełnoletnie (o których mowa w art. 37 ust. 5 i 6), umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z osobami tworzącymi tę rodzinę zastępczą.

Pytania

1.Czy część świadczenia na utrzymanie lokalu mieszkalnego, wypłacanego osobom będącym zawodową rodziną zastępczą i prowadzącym rodzinny dom dziecka, która proporcjonalnie przypada na osoby tworzące rodzinę zastępczą lub osoby prowadzące rodzinny dom dziecka, stanowi ich przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy Ośrodek Pomocy Społecznej w X jest zobowiązany do wystawiania informacji PIT‑11 w odniesieniu do tej części świadczenia?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Ośrodek Pomocy Społecznej w X uważa, że część świadczenia na utrzymanie lokalu mieszkalnego, która proporcjonalnie przypada na osoby tworzące rodzinę zastępczą zawodową lub prowadzące rodzinny dom dziecka, stanowi ich przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, świadczenie na utrzymanie lokalu wyliczane jest w następujący sposób: łączne koszty utrzymania lokalu dzieli się przez liczbę wszystkich osób zamieszkujących, a następnie mnoży przez liczbę dzieci umieszczonych w pieczy. Ten algorytm powoduje, że wypłacane świadczenie faktycznie pokrywa koszty mieszkaniowe zarówno dzieci, jak i osób prowadzących pieczę zastępczą.

Przykładowo: przy kosztach 2000 zł miesięcznie, gdy w lokalu mieszkają 2 opiekunów i 3 dzieci, świadczenie wynosi 1200 zł (2000 zł / 5 osób x 3 dzieci). Z tej kwoty 720 zł proporcjonalnie przypada na pokrycie kosztów dzieci, a 480 zł na pokrycie kosztów opiekunów.

Istotna dla sprawy jest treść art. 21 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zwalnia z podatku środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego „w części przysługującej na” dzieci umieszczone w pieczy zastępczej.

Użyte sformułowanie „w części przysługującej na” jednoznacznie wskazuje, że:

1)ustawodawca przewidział podział świadczenia na części,

2)zwolnienie obejmuje wyłącznie część przypadającą na dzieci,

3)pozostała część świadczenia nie korzysta ze zwolnienia.

Wobec braku zwolnienia, część świadczenia przypadająca na osoby prowadzące pieczę zastępczą podlega ogólnym zasadom opodatkowania. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, świadczenie to stanowi przychód, ponieważ jest otrzymywanym świadczeniem pieniężnym zwiększającym majątek podatnika.

Część ta stanowi przychód z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT) i podlega opodatkowaniu według skali podatkowej.

OPS jako podmiot wypłacający świadczenie jest płatnikiem w rozumieniu art. 42a ustawy o PIT. W związku z tym zobowiązany jest do:

1)obliczenia części świadczenia przypadającej na osoby prowadzące pieczę,

2)poboru zaliczek na podatek dochodowy od tej części,

3)sporządzenia i przekazania informacji PIT-11.

Stanowisko OPS opiera się na literalnym brzmieniu przepisów, które wyraźnie rozgraniczają część świadczenia zwolnioną z opodatkowania (przypadającą na dzieci) od części podlegającej opodatkowaniu (przypadającej na opiekunów). Interpretacja ta jest zgodna z zasadą powszechności opodatkowania oraz regułą ścisłej wykładni zwolnień podatkowych.

Ad. 2

OPS będzie wystawiał informacje PIT-11 obejmujące część świadczenia na utrzymanie lokalu przypadającą proporcjonalnie na osoby tworzące rodzinę zastępczą lub prowadzące rodzinny dom dziecka.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 163 ze zm.)

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 ww. przepisu wymieniono jako źródło przychodu „inne źródła”.

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zauważyć należy, że powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z „innych źródeł”. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, że przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8a ww. ustawy stanowią przychody z innych źródeł. Zatem o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do treści art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z treści wniosku wynika, że wypłacają Państwo, działając na podstawie art. 84 ust. 1 oraz art. 83 ust. 2 i 3a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, świadczenia finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego dla zawodowych rodzin zastępczych oraz osób prowadzących rodzinne domy dziecka.

Wskazać należy, że zasady i formy udzielania pomocy rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu swych funkcji znajdują umocowanie w różnego rodzaju aktach prawnych, w tym między innymi w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 49).

Jak stanowi przepis art. 2 ust. 3 ww. ustawy:

Jednostkami organizacyjnymi wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej są jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego wykonujące zadania w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, placówki wsparcia dziennego, organizatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, placówki opiekuńczo-wychowawcze, regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, interwencyjne ośrodki preadopcyjne, ośrodki adopcyjne oraz podmioty, którym zlecono realizację zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej.

Z treści art. 83 ust. 2 ww. ustawy wynika, że:

Rodzina zastępcza niezawodowa i zawodowa może otrzymywać środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinę zastępczą niezawodową albo zawodową na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, opał, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci, osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2-4 i 6, oraz osób opuszczających rodzinną pieczę zastępczą jako niepełnoletnie, o których mowa w art. 37 ust. 5 i 6, umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z osobami tworzącymi tę rodzinę zastępczą.

Zgodnie z art. 83 ust. 3a ww. ustawy:

Środki finansowe, o których mowa w ust. 2, starosta jest zobowiązany przyznać rodzinie zastępczej zawodowej, w której umieszczono powyżej 3 dzieci, osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2-4 i 6, oraz osób opuszczających rodzinną pieczę zastępczą jako niepełnoletnie, o których mowa w art. 37 ust. 5 i 6, oraz jeżeli potrzeba przyznania tych środków zostanie potwierdzona w opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej.

Jak stanowi art. 84 pkt 1 ww. ustawy:

Prowadzący rodzinny dom dziecka otrzymuje środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, w którym jest prowadzony rodzinny dom dziecka, w wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinny dom dziecka na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, opał, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych kosztów przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci, osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2-4 i 6, oraz osób opuszczających rodzinną pieczę zastępczą jako niepełnoletnie, o których mowa w art. 37 ust. 5 i 6, umieszczonych w rodzinnym domu dziecka wraz z prowadzącym rodzinny dom dziecka.

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są świadczenia, dodatki i inne kwoty oraz wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych z tytułu szkolenia, o których mowa w art. 31, art. 44 ust. 1, art. 80 ust. 1, art. 81, art. 83 ust. 1 i 4, art. 84 pkt 2 i 3, art. 140 ust. 1 pkt 1 i art. 156 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1426 i 1429), oraz środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego, o których mowa w art. 83 ust. 2 i art. 84 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w części przysługującej na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej;

Zauważyć należy, że wszelkiego rodzaju ulgi czy zwolnienia są odstępstwem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania, w sposób szczegółowy uregulowanym w przepisach materialnego prawa podatkowego. Zatem oceniając ciążące na podatniku obowiązki wynikające z zastosowania danej ulgi czy zwolnienia podatkowego należy dokonać ścisłej, literalnej wykładni przepisu regulującego daną ulgę czy zwolnienie.

Z literalnego brzmienia przepisu art. 21 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika zaś, że zwolnieniem podatkowym nie jest objęta całość świadczeń na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego wypłaconych osobom tworzącym rodziny zastępcze oraz osobom prowadzącym rodzinny dom dziecka, a jedynie ich część przysługująca na umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej.

Zatem świadczenia na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w części przysługującej na rzecz osób tworzących rodziny zastępcze oraz osób prowadzących rodzinny dom dziecka będą stanowiły dla tych osób – stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na ogólnych zasadach.

W związku z powyższym, ponieważ są Państwo podmiotem wypłacającym opisane powyżej świadczenia, będą Państwo – jako płatnik wskazany w art. 42austawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – mieli obowiązek wystawienia osobom otrzymującym wskazane świadczenia informacji PIT-11.

Natomiast nie ciąży na Państwu obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy od świadczenia na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego w części przysługującej na rzecz osób tworzących rodziny zastępcze oraz osób prowadzących rodzinny dom dziecka.

Dlatego też Państwa stanowisko należało uznać w części za prawidłowe i w części za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.