Rozliczenie nadpłaty składek ZUS po przekroczeniu limitu 30-krotności
Przekroczenie rocznego limitu 30-krotności podstawy wymiaru składek ZUS może skutkować nadpłatą składek emerytalnych i rentowych. Chociaż mechanizm ten dotyczy głównie osób zatrudnionych u więcej niż jednego pracodawcy, jego skutki finansowe są istotne zarówno dla płatników, jak i ubezpieczonych. Kto może ubiegać się o zwrot nadpłaconych składek?

W wyniku korekt dokumentów rozliczeniowych powstaje nadpłata składki emerytalnej i rentowej oraz niedopłata składki zdrowotnej. Niedopłata tej ostatniej składki wynika ze wzrostu podstawy wymiaru ubezpieczenia zdrowotnego na skutek odliczenia niższej kwoty składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez ubezpieczonego.
Nadpłata składki emerytalnej i rentowej (po odliczeniu niedopłaty składki zdrowotnej) jest zwykle zaliczana przez ZUS na poczet bieżących lub zaległych należności składkowych, a w razie ich braku – na poczet przyszłych składek, chyba że płatnik wystąpi do ZUS z wnioskiem o ich zwrot. ZUS zwraca składki obliczone i przekazane od nadwyżki ponad kwotę ograniczenia w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku. Z kolei wniosek można złożyć po stwierdzeniu, że składki zostały nienależnie opłacone. Za datę stwierdzenia nienależnie opłaconych składek uważa się datę otrzymania przez ZUS imiennego raportu miesięcznego korygującego i deklaracji rozliczeniowej korygującej.
Zwrot składek a obowiązki płatnika i skutki podatkowe dla ubezpieczonego
Po otrzymaniu zwrotu nadwyżki składek płatnik jest zobowiązany niezwłocznie zwrócić ubezpieczonemu finansowaną przez niego część składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Zwrot ten stanowi u ubezpieczonego przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Uprzednio bowiem przy obliczaniu zaliczek na podatek składki na ubezpieczenia społeczne zostały odliczone od dochodu w zawyżonej wysokości. Dlatego też w miesiącu zwrotu przez płatnika kwotę tę przed odliczeniem niedopłaty składki zdrowotnej należy doliczyć do pozostałych przychodów pracownika bądź też zleceniobiorcy i opodatkować.
W wyniku korekty dokumentów do ZUS z powodu przekroczenia w 2024 r. limitu 30-krotności łączna nadpłata składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez pracownika wyniosła 1731,63 zł. Z kolei niedopłata składki zdrowotnej do ZUS to 131,84 zł. Pracodawca dokonał zwrotu nadpłaconych składek w październiku 2025 r. W tym miesiącu wynagrodzenie pracownika wynosi 23 500 zł. Od kwoty zwróconej nadpłaty nie nalicza się składek na ubezpieczenia społeczne ani składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Rozliczenie za październik 2025 r. przedstawia się następująco:
- 23 500 zł x 13,71% = 3221,85 zł – składki na ubezpieczenia społeczne pracownika,
- 23 500 zł – 3221,85 zł = 20 278,15 zł – podstawa wymiaru składki zdrowotnej,
- 20 278,15 zł x 9% = 1825,03 zł – składka na ubezpieczenie zdrowotne do przekazania do ZUS,
- 20 278,15 zł + 1731,63 zł (nadpłata składki emerytalnej i rentowej) = 22 009,78 zł; 22 009,78 zł – 250 zł = 21 760 zł – podstawa opodatkowania po zaokrągleniu do pełnych złotych,
- (21 760 zł x 32% – stawka podatku obowiązująca pracownika) – 300 zł = 6663 zł – zaliczka na podatek podlegająca wpłacie do urzędu skarbowego.
Do wypłaty: (23 500 zł + 1731,63 zł) – (3221,85 zł – 1825,03 zł – 131,84 zł, czyli niedopłata składki zdrowotnej – 6663 zł) = 13 389,91 zł.
Autor: Izabela Nowacka

