Interpretacja indywidualna z dnia 3 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.489.2025.1.SK
Dla celów działalności gospodarczej gminy nie podlega opodatkowaniu nieodpłatne udostępnienie infrastruktury komunalnej w celu realizacji zadań własnych, toteż brak jest podstaw do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z jej tworzeniem lub modernizacją, jeśli nie istnieje związek z czynnościami opodatkowanymi VAT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
4 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji polegającej na budowie oczyszczalni ścieków oraz przebudowie Stacji Uzdatniania Wody na działkach stanowiących własność Gminy. Uzupełnili go Państwo pismem z 22 września 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Gmina wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, głównie w reżimie publicznoprawnym, realizując zadania własne określone w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.), m.in. w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki komunalnej, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody. Składnikiem mienia komunalnego Wnioskodawcy są w szczególności nieruchomości stanowiące jego własność. Poza tym Gmina dokonuje wybranych czynności na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych i traktuje je jako podlegające ustawie o VAT.
W 2024 roku Gmina uzyskała dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej (w 100%) w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na zadanie pn. „Ulepszenie usług wodno – ściekowych na terenie Gminy (...)”. Zadanie obejmuje m.in.
1.budowę przydomowej oczyszczalni ścieków przy obiekcie użyteczności publicznej w miejscowości (…) na terenie Gminy (...);
2.przebudowę stacji uzdatniania wody w miejscowości (…) na terenie Gminy (...);
3.budowę przydomowej oczyszczalni ścieków przy obiekcie użyteczności publicznej w miejscowości (…) na terenie Gminy (...);
4.budowę przydomowej oczyszczalni ścieków przy obiekcie użyteczności publicznej w miejscowości (…) na terenie Gminy (...).
Inwestycja realizowana jest na działkach będących własnością Gminy, wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Celem przedmiotowej inwestycji jest poprawa rozwoju infrastruktury technicznej, związanej z oczyszczaniem ścieków sanitarnych w Gminie (...) oraz poprawa warunków życia mieszkańców Gminy (...) poprzez przebudowę Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości (...). Zakres prac obejmuje:
1.budowę dwóch biologicznych oczyszczalni ścieków;
2.budowę przydomowej oczyszczalni ścieków, oraz
3.przebudowę Stacji Uzdatniania Wody w zakresie:
a.budowy zbiorników wyrównawczych;
b.przebudowy branży sanitarnej;
c.przebudowy branży elektrycznej.
W ramach realizacji inwestycji Gmina ponosi i będzie ponosić wydatki na opracowanie dokumentacji projektowej oraz wykonanie robót budowlanych. Wydatki te dokumentowane są fakturami VAT wystawianymi na Gminę. Na dzień złożenia wniosku o interpretację poniosła ona już wszystkie wydatki związane z realizacją wyżej wymienionej inwestycji.
Zdaniem Gminy wydatki ponoszone w związku z Projektem nie są i nie będą związane z wykonywaniem przez Gminę jakichkolwiek czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Gminie nie będzie również przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Projektu z uwagi na brak związku ponoszonych wydatków z czynnościami opodatkowanymi VAT. Powstała infrastruktura (oczyszczalnie ścieków oraz Stacja Uzdatniania Wody) będzie własnością Gminy i służyć będzie wyłącznie realizacji celów publicznych nałożonych na Gminę w ustawie o samorządzie gminnym - bez prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie, bez uzyskiwania jakichkolwiek przychodów m.in. z tytułu odpłatności. Projekt realizowany jest w latach 2022 -2025.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego
Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego będącą czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina jest właścicielem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej (w tym stacji uzdatniania wody, studni głębinowych, ujęć wody oraz dwóch przydomowych oczyszczalni ścieków usytuowanych w miejscowości (...) i (...) w gm. (...)), które są wykorzystywane do zaopatrzenia mieszkańców w wodę i odbieranie ścieków. Siecią wodociągową wraz ze stacjami uzdatniania wody zarządza i użytkuje nie Gmina, lecz Gminny Zakład Komunalny Sp. z o.o. (zwana dalej Spółką) celem świadczenia przez Spółkę usług zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków dla mieszkańców Gminy.
W ramach zadań własnych związanych z dostarczaniem wody i oczyszczaniem ścieków Gmina wykona zadanie inwestycyjne w zakresie przebudowy i rozbudowy stacji uzdatniania wody i budowy dwóch przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy.
W 2024 roku Gmina uzyskała dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej (w 100%) w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na zadanie pn. „Ulepszenie usług wodno – ściekowych na terenie Gminy (...)”. Poddziałanie „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii”. Typ operacji „Gospodarka wodno-ściekowa”. Zadanie obejmuje m.in.:
1.budowę przydomowej oczyszczalni ścieków przy obiekcie użyteczności publicznej w miejscowości (...) na terenie Gminy (...);
2.przebudowę stacji uzdatniania wody w miejscowości (...) na terenie Gminy (...);
3.budowę przydomowej oczyszczalni ścieków przy obiekcie użyteczności publicznej w miejscowości (...) na terenie Gminy (...).
Inwestycja realizowana jest na działkach będących własnością Gminy, wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Celem przedmiotowej inwestycji jest poprawa rozwoju infrastruktury technicznej, związanej z oczyszczaniem ścieków sanitarnych w Gminie (...) oraz poprawa warunków życia mieszkańców Gminy (...) poprzez przebudowę Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości (...). Zakres prac obejmuje:
1.budowę dwóch biologicznych oczyszczalni ścieków;
2.przebudowę Stacji Uzdatniania Wody w zakresie:
a)budowy zbiorników wyrównawczych;
b)przebudowy branży sanitarnej;
c)przebudowy branży elektrycznej.
Obecnie stacja uzdatniania wody jest przedmiotem użytkowania na rzecz Spółki bez tytułu prawnego (brak umowy, dzierżawy/użyczenia, czy też przekazania aportem do majątku Spółki). Wartość przebudowanej stacji uzdatniania wody powstałej w ramach projektu inwestycyjnego będzie wynosić (…) zł netto i (…) zł brutto. Wartość wybudowanych przydomowych oczyszczalni ścieków w miejscowościach (...) i (...) będzie wynosić (…) netto i (…) zł brutto. Wartość dofinansowania z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich będzie wynosić (…) zł. Natomiast wysokość wkładu własnego Gminy będzie wynosić brutto (…) zł.
W celu zrealizowania zadania inwestycyjnego Gmina będzie dokonywać nabycia towarów/usług od innych podmiotów będących podatnikami podatku VAT. Faktury będą zawierać podatek od towarów i usług zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dostawcy będą posiadali status czynnych podatników VAT. Czas trwania inwestycji około 3 lata. Usługi budowlane wykonywane przez podmioty zewnętrzne dla tej inwestycji będą opodatkowane stawką VAT w wysokości 23%. Faktury dokumentujące nabywane w ramach realizowanej inwestycji towary i usługi będą wystawiane na Gminę.
Po zakończeniu inwestycji Gmina przyjmie przebudowaną/rozbudowaną stację uzdatniania wody oraz wybudowane przydomowe oczyszczalnie ścieków do ewidencji środków trwałych m.in. zgodnie z przepisami o podatku dochodowym. Stacja uzdatniania wody po jej przebudowie/rozbudowie, jak i przydomowe oczyszczalnie ścieków będą przekazane umową użyczenia na rzecz Spółki (udostępnienie w formie nieodpłatnej).
Ponadto Gmina wyjaśnia, że towary i usługi nabyte w związku z przebudową/rozbudową oraz wybudowaniem kanalizacji sanitarnej będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Stawka amortyzacji rocznej przedmiotowej infrastruktury będzie wynosić 2,5%.
Przekazanie użytkowania sieci wodociągowej Spółce nieodpłatnie wynika z faktu, że działalność publiczna Gminy nie będzie uzależniona od okresu zwrotu inwestycji, nie jest to przedsięwzięcie biznesowe, które ma przynieść zwrot z inwestycji. Gmina nie dąży do maksymalizacji zysku, tak jak robią to podmioty zajmujące się budowaniem biurowców, czy też galerii handlowych. Celem Gminy nie jest dążenie do maksymalizacji zysków, czym kierują się prywatne podmioty, a przede wszystkim wykonanie zadania własnego Gminy, jakim jest zaopatrzenie w wodę mieszkańców Gminy.
Spółka będzie ponosić bieżące koszty utrzymywania stacji uzdatniania wody, jak i przydomowych oczyszczalni ścieków w odpowiednim stanie technicznym. Natomiast koszty wymiany urządzeń, które będą elementami składowymi przedmiotu użyczenia będzie ponosić Gmina, gdyż to ona jest właścicielem tego majątku.
Takie rozwiązanie jest najbardziej efektywne, gdyż to Spółka posiada wykwalifikowane zasoby ludzkie, a także urządzenia techniczne pozwalające na utrzymanie w dobrym stanie technicznym infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej.
Odpisów amortyzacyjnych od przebudowanej i rozbudowanej stacji uzdatniania wody oraz wybudowanej kanalizacji sanitarnej będzie dokonywać Gmina.
Użyczona infrastruktura na rzecz Spółki będzie wykorzystywana przez Gminę lub jej jednostki organizacyjne. Spółka będzie dostarczać wodę dla Gminy i jej jednostek organizacyjnych oraz mieszkańców i przedsiębiorców odpłatnie na zasadach umownych zgodnie z obowiązującymi taryfami dla odbiorców instytucjonalnych.
Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy Gmina będzie miała pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług dotyczących przebudowy i rozbudowy stacji uzdatniania wody oraz dwóch przydomowych oczyszczalni ścieków?
Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego może działać w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2025, poz. 775 ze zm.) dalej zwaną „ustawa o VAT”, czyli podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Może też działać jako podmiot niebędący podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, czyli organ władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla których realizacji został powołany z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Działalnością gospodarczą na gruncie przepisów ustawy o VAT jest m.in. wszelka działalność usługodawców, o czym stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W związku, z czym podatnikiem jest podmiot, który zajmuje się w sposób samodzielny świadczeniem usług. W celu prawidłowego ustalenia, w jakim charakterze działa dany podmiot należy zwrócić uwagę na obowiązujące w systemie podatku od wartości dodanej zasady fundamentalne (generalne). Zgodnie z jedną z fundamentalnych zasad systemu podatku od wartości dodanej niezakłócania konkurencji usługi tożsame lub podobne nie mogą być traktowane odmiennie dla celów podatku VAT, gdyż doprowadziłoby to do zakłócenia konkurencji.
W związku z tym, w przypadku, gdy jeden podmiot świadczy usługę podlegającą opodatkowaniu, np. stawką podatku w wysokości 23%, to inny podmiot wykonujący podobną lub taką samą usługę powinien ją też opodatkować stawką podatku w wysokości 23%.
W przeciwnym razie świadczenie nieopodatkowane lub opodatkowane niższą stawką byłoby bezkonkurencyjne w stosunku do tego drugiego świadczenia i konsument nabyłby usługę tańszą. Przekładając to na Gminę i jej status podatnika to niezgodne z powyższą zasadą byłoby traktowanie usług świadczonych przez Gminę w zakresie użyczenia infrastruktury wodnokanalizacyjnej dla Spółki, a świadczących podobne usługi polegające na udzielaniu praw do korzystania z rzeczy.
Zatem przepis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, jest przepisem wypełniającym zasadę niezakłócania konkurencji. W sytuacji, gdy organ władzy publicznej realizuje czynności na podstawie umów cywilnoprawnych staje się podatnikiem podatku VAT. Przepis ten jest w swym działaniu bardzo szeroki, tzn. jakiekolwiek czynności wykonywane przez organ władzy publicznej na podstawie jakiejkolwiek umowy cywilnoprawnej oznaczają, że organ ten działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
W związku z powyższym, gdy Gmina będzie wykonywać na podstawie umowy cywilnoprawnej czynności polegające na użyczeniu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej pomimo tego, że w tzw. zadaniach własnych Gminy jest zaopatrzenie w wodę, to Gminie nadaje wtedy przymiot podatnika w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Nieuznanie Gminy jako podatnika VAT w zakresie takich czynności stanowiłoby naruszenie przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, a co za tym idzie nadrzędnej zasady niezakłócania konkurencji.
Biorąc pod uwagę powyższe, jeżeli dojdzie do nabycia przez Gminę towarów/usług dotyczących przebudowy i rozbudowy stacji uzdatniania wody oraz budowy kanalizacji sanitarnej będzie to nabycie dokonane przez podatnika podatku VAT, ponieważ zamiarem nabycia towarów/usług będzie ich przeznaczenie do prowadzenia działalności w charakterze podatnika.
W świetle art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Natomiast jak wynika z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
1.nabycia towarów i usług,
2.dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
W związku z tym istotne dla odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia towarów i usług jest spełnienie łącznie dwóch warunków:
1.posiadanie statusu podatnika VAT,
2.wykorzystywanie nabytych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Ponadto jak wynika z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej zwanym „sposobem określenia proporcji”.
Przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, zdaniem Gminy, nie będzie miał zastosowania w przedstawionym stanie przyszłym, ponieważ planowane zakupy towarów/usług będą dotyczyły wyłącznie działalności gospodarczej, tj. usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków wykonywanej przez Spółkę, której 100% właścicielem jest Gmina (...).
Wracając do przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT i pierwszego warunku odliczenia to można stwierdzić, że Gmina posiada i będzie posiadała status podatnika VAT, co zostało wyjaśnione powyżej. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę na działanie Gminy w momencie, gdy dojdzie do nabycia przedmiotowych towarów/usług. Gmina nie jest podatnikiem VAT, jeżeli wykonuje działania inne niż na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych, a więc w momencie nabywania towarów i usług powinna alokować zakupy odpowiednio do działalności w charakterze organu władzy publicznej, działalności gospodarczej na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych oraz działalności mieszanej (działalność gospodarcza i działalność organu władzy publicznej). Jeżeli na moment nabywania towarów i usług Gmina posiada wiedzę, iż dany zakup będzie w przyszłości wykorzystywany do działalności gospodarczej, dla której są lub będą zawarte umowy cywilnoprawne, czyli działalności w charakterze podatnika, spełnia się warunek wynikający z ww. punktu pierwszego. Gmina planując inwestycje w zakresie przebudowy i rozbudowy stacji uzdatniania wody oraz budowy kanalizacji sanitarnej będzie wiedziała, że będzie to oddane w użyczenie dla podmiotu zewnętrznego prowadzącego działalność gospodarczą, a więc inwestycja będzie wykorzystywana do działalności gospodarczej na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej. Zatem w momencie nabywania towarów/usług dotyczących przedmiotowego zadania inwestycyjnego Gmina będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT.
Jeżeli chodzi o warunek drugi, tj. wykorzystywanie nabytych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, to należy rozumieć to w następujący sposób. W momencie dokonania nabycia towarów/usług podatnik ocenia, czy nabyte towary/usługi zostały nabyte do wykonywania czynności opodatkowanych czy też czynności nieopodatkowanych (niedających prawa do odliczenia podatku naliczonego). Jeżeli będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturze od dostawcy. Pojęcie „wykorzystania” nie oznacza, że towary/usługi muszą być od razu po ich zakupie przeznaczone do wykonywania czynności opodatkowanych, aby podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego. Istotne jest to, aby były wykorzystywane do takich czynności nawet, jeżeli nastąpi to później niż dzień, w którym doszło do ich nabycia.
Zatem, jeżeli podatnik ma zamiar wykorzystywania nabytych towarów/usług do wykonywania czynności opodatkowanych przysługuje jemu prawo do odliczenia podatku naliczonego. W odniesieniu do spełnienia warunku drugiego przez Gminę można stwierdzić, że jeżeli dojdzie do nabycia towarów/usług dotyczących przedmiotowego zadania inwestycyjnego będą one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych stawką podatku VAT w wysokości 23%.
W przedstawionym stanie przyszłym nie będzie miał zastosowania przepis art. 88 ust. 3a i ust. 4 ustawy o VAT, który pozbawia prawa do odliczenia podatku VAT. Jak wynika z art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego o podatek należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne m.in. w przypadku, gdy:
1)sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
2)transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku,
3)wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
a.stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
b.podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
c.potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego – w części dotyczącej tych czynności.
Natomiast jak wynika z art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani, jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96 ustawy o VAT.
Powyższe przepisy pozbawiające podatnika prawa do odliczenia podatku VAT lub też zwrotu podatku naliczonego nie będą dotyczyły Gminy, gdyż nabyte usługi będą faktycznie wykonane, prawidłowo udokumentowane, prawidłowo opodatkowane i Gmina jest zarejestrowana, jako podatnik VAT czynny.
Reasumując, zdaniem Gminy będzie ona miała prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów/usług dotyczących modernizacji stacji uzdatniania wody oraz wybudowania kanalizacji sanitarnej, gdyż:
- Gmina będzie nabywała te towary/usługi działając jako podatnik VAT,
- Gmina jest i będzie zarejestrowana, jako podatnik VAT czynny,
- Gmina będzie wykorzystywać nabyte towary/usługi do wykonywania czynności opodatkowanych.
Również Spółka, która stanowi wyłączną własność Gminy (100% udziałów Spółki) będzie wykorzystywać nabyte towary/usługi do wykonywania czynności opodatkowanych.
Biorąc pod uwagę powyższe Gmina zwraca się z wnioskiem o potwierdzenie jej stanowiska w przedstawionym stanie przyszłym.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług definiuje ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwana dalej „ustawą”.
Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego. Stronami tego stosunku są:
- odbiorca (nabywca) usługi, oraz
- podmiot świadczący usługę.
Świadczenie jest odpłatne, gdy istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi wypłacane jest wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że ze stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
W ściśle określonych przypadkach opodatkowaniu podatkiem VAT podlega również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług.
Art. 8 ust. 2 ustawy:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Aby ustalić, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności, wówczas nie można uznać takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu.
Opodatkowaniu podlegają natomiast te usługi, których cel nie wiąże się z prowadzoną działalnością. Usługi niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej to wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami tej działalności. Oznacza to usługi, które nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów.
Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Aby czynność była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika
Art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status.Są uznawane za podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności:
- inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań, oraz
- mieszczące się w ramach ich zadań, ale wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.
Jeśli zaś organ władzy publicznej podejmuje realizację zadań jako podmiot prawa publicznego, wówczas nie jest podatnikiem VAT, nawet jeśli pobiera należności, opłaty lub składki. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności – czy są to czynności publicznoprawne czy cywilnoprawne.
Art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności, zadania własne obejmują sprawy:
1)ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej;
3)sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.
Art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.
Zakres aktywności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego, w świetle powołanych wyżej przepisów, należy interpretować w perspektywie ogólnej zasady, dotyczącej zaspokajania zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy. Każde działanie podejmowane przez jednostki samorządu terytorialnego w imieniu własnym, na własną odpowiedzialność i finansowane z budżetu tych jednostek, a dotyczące mienia gminy, należy uznać za działanie publiczne, służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, które jest wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadanie własne.
Nie należy jednak utożsamiać realizacji zadań własnych gminy wyłącznie z działaniem w charakterze organu władzy publicznej, którego czynności wyłączone są z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 15 ust. 6 ustawy. Realizacja zadań własnych gminy może odbywać się również w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, a gmina występuje wówczas w charakterze podatnika VAT.
Umowa użyczenia została zdefiniowana w art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.):
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Oznacza to, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Realizując zadania własne w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki komunalnej, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody, realizują Państwo inwestycję polegającą na budowie oczyszczalni ścieków oraz przebudowie Stacji Uzdatniania Wody na działkach stanowiących Państwa własność. Celem przedmiotowej inwestycji jest poprawa rozwoju infrastruktury technicznej, związanej z oczyszczaniem ścieków sanitarnych w gminie oraz poprawa warunków życia mieszkańców poprzez przebudowę Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości (...).
W ramach realizacji inwestycji ponoszą/będą ponosić Państwo wydatki na opracowanie dokumentacji projektowej oraz wykonanie robót budowlanych. Wydatki te dokumentowane są fakturami wystawianymi na Państwa.
Stacja uzdatniania wody po jej przebudowie/rozbudowie jak i przydomowe oczyszczalnie ścieków będą przekazane umową użyczenia na rzecz Spółki (udostępnienie w formie nieodpłatnej).
Jak już wskazano, aby stwierdzić, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu w myśl art. 8 ust. 2 ustawy, należy ustalić jego cel. Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.
Zatem, aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, tj. za podlegające opodatkowaniu VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.
Przez świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.
Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności podatnika, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. Istotne są zatem działania podejmowane przez dany podmiot.
Świadczenie to określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego. W przypadku świadczenia usługi istnieje odbiorca (nabywca usługi) oraz podmiot świadczący usługę.
Czynność nieodpłatnego udostępnienia Spółce stacji uzdatniania wody oraz dwóch przydomowych oczyszczalni ścieków nie podlega / nie będzie podlegało opodatkowaniu w myśl art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, ponieważ usługa nieodpłatnego udostępnienia ww. składników majątkowych związana jest z prowadzoną przez Państwa działalnością, tj. udostępniają Państwo ww. Infrastrukturę Spółce w celu realizacji Państwa zadań własnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym obejmujących m.in. sprawygospodarki wodnej, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych.
Czynność nieodpłatnego udostępnienia stacji uzdatniania wody oraz dwóch przydomowych oczyszczalni ścieków powstałych/modernizowanych w ramach Inwestycji mieści się w celu prowadzonej przez Państwa działalności.
Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa podatkowego analizowana czynność, tj. nieodpłatne udostępnienie przez Państwa na rzecz Spółki stacji uzdatniania wody oraz dwóch przydomowych oczyszczalni ścieków powstałych/modernizowanych w ramach Inwestycji, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 w zw. z art. 8 ustawy.
Przechodząc tym samym do przedmiotu interpretacji należy wskazać, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy:
- podatek odlicza zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług,
- towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Ta zasada wyłącza jednocześnie możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:
- spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz
- nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy.
W art. 88 ustawy przedstawiona jest lista wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Podstawowym warunkiem odliczenia podatku VAT jest związek nabytych towarów i usług ze sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Jak wskazano powyżej – Infrastruktura wybudowana lub zmodernizowana w ramach Inwestycji jest/będzie wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż będzie nieodpłatnie udostępniana na rzecz Spółki, która jest odrębnym od Państwa podatnikiem - posiada odrębność podatkową na gruncie przepisów w zakresie podatku od towarów i usług. To Spółka będzie wykorzystywała nabywane towary i usługi do czynności opodatkowanych - będzie odpłatnie dostarczać wodę dla Państwa i Państwa jednostek organizacyjnych oraz mieszkańców i przedsiębiorców, a nie Państwo.
W konsekwencji nie jest/nie będzie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy – czyli związek z czynnościami opodatkowanymi.
Zatem, nie mają / nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia VAT naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na potrzeby realizacji Projektu.
Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji będzie pokrywał się z opisem podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność. Jeśli w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego SąduAdministracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
