Interpretacja indywidualna z dnia 10 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.685.2025.5.AC
Podatnik, który posiadał miejsce zamieszkania w Polsce w okresie jednego z trzech lat kalendarzowych poprzedzających rok zmiany miejsca zamieszkania na Polskę, nie spełnia przesłanek do skorzystania z ulgi na powrót, mimo spełnienia innych warunków zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT.
Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwania - pismem z 27 sierpnia 2025 r. (data wpływu 27 sierpnia 2025 r.), pismem z 13 września 2025 r. (data wpływu 18 września 2025 r.) i pismem z 29 września 2025 r. (data wpływu 29 września 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Jest Pan obywatelem polskim. Od urodzenia mieszkał Pan w Polsce. W październiku 2019 r. wyjechał Pan do Portugalii w ramach Wolontariatu Europejskiego. Od tego momentu rozpoczął Pan pobyt w Portugalii, gdzie uzyskał status rezydenta podatkowego (potwierdzony certyfikatem rezydencji) i gdzie faktycznie znajdował się Pana ośrodek interesów życiowych. Kolejne etapy Pana pobytu w Portugalii przedstawiają się następująco: październik 2019 r. - wrzesień 2020 r.: wolontariat, uzyskanie statusu rezydenta podatkowego, wrzesień 2020 r. - maj 2021 r.: staż zawodowy z portugalskiego urzędu pracy, czerwiec 2021 r. - marzec 2023 r.: zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w portugalskiej organizacji pozarządowej (…). W okresie od października 2020 r. do końca marca 2023 r. pozostawał Pan portugalskim rezydentem podatkowym, rozliczał przychody z pracy etatowej wyłącznie w Portugalii i mieszkał na stałe w (…). Przychody osiągnięte w Portugalii zostały zadeklarowane i opodatkowane zgodnie z portugalskim prawem w zeznaniach podatkowych za lata 2020-2023.
Powrócił Pan do Polski pod koniec grudnia 2022 r. Od kwietnia 2023 r. rozpoczął Pan zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w Polsce z odprowadzaniem składek ZUS i podatków w Polsce.
Dodatkowo w latach 2020-2022 wykonywał Pan okazjonalne prace zdalne (na podstawie umów cywilnoprawnych - zlecenia i o dzieło) dla polskich podmiotów (np. szkolenia, artykuły). W umowach tych wpisywał Pan polski adres jako adres zamieszkania lub adres do korespondencji, co skutkowało tym, że polscy zleceniodawcy wystawiali formularze PIT-11, a Pan składał zeznania PIT-36 za lata 2020, 2021 i 2022 w Polsce, wykazując ww. przychody. W rzeczywistości jednak miał Pan miejsce zamieszkania i centrum interesów życiowych poza Polską - w Portugalii, co zostało potwierdzone statusem rezydencji podatkowej i corocznymi rozliczeniami podatkowymi w Portugalii.
W roku 2022, na skutek błędnego zrozumienia przepisów wykazał Pan w zeznaniu PIT-36 również przychody z pracy etatowej w Portugalii w sekcji „dochody osiągnięte za granicą” (poz. 306), mimo, że zostały one poprawnie rozliczone w Portugalii jako przychody tamtejszego rezydenta. Przychody uzyskane w Polsce w latach 2020-2022 miały charakter incydentalny (odpowiednio 765 zł za 2020 r., 885,38 zł za 2021 r., 4 850 zł za 2022 r.) i stanowiły niewielki procent całości dochodów, które pochodziły z zatrudnienia w Portugalii.
Uzupełnienie stanu faktycznego
Data zmiany miejsca zamieszkania na Polskę - 21 grudnia 2022 r.
Z dniem powrotu do Polski, tj. w grudniu 2022 r. nastąpiło Pana przeniesienie interesów życiowych do Polski, względnie w momencie przyjazdu, bezwzględnie od końca marca 2023 r. Od stycznia 2023 r. zamieszkał Pan w Polsce, zakończył Pan zatrudnienie w Portugalii w marcu 2023 r., od kwietnia 2023 r. podjął Pan pracę u polskiego pracodawcy. Zamieszkał Pan również z partnerką, obywatelką Polski.
Okoliczności wyjazdu do Portugalii - w październiku 2019 r. wyjechał Pan na wolontariat, początkowo planowany na kilka miesięcy. Ostatecznie podjął Pan tam pracę i mieszkał Pan tam ponad 3 lata. Zamiar zamieszkania w Portugalii na stałe powstał dopiero, gdy był Pan w Portugalii. Wyjechał Pan sam, ponieważ nie miał Pan rodziny poza rodzicami mieszkającymi w Polsce (…).
Pana ośrodek interesów życiowych w latach 2019-2022 znajdował się w (…) w Portugalii. Posiadał Pan tam mieszkanie, pracę, przyjaciół oraz rozliczał Pan tam podatki.
Pana powiązania z Portugalią po grudniu 2022 r.: utrzymuje Pan przyjacielskie kontakty, odwiedził Pan Portugalię raz w celach zawodowych, niezwiązanych z Pana poprzednim pracodawcą.
Pana powiązania z Polską od grudnia 2022 r.: posiada Pan zatrudnienie na pełen etat, założył Pan Fundację (…) realizującą projekty w regionie (…). Prowadzi Pan tu także inne projekty zawodowe.
Dokładna data powrotu do Polski to 21 grudnia 2022 r. Jest Pan zatrudniony w Polsce od kwietnia 2023 r. na rzecz (…). Obecnie działalność ta została przejęta przez Fundację.
Nie planuje Pan ponownego wyjazdu zagranicę, w Polsce mieszka Pan na stałe. Założył Pan tu fundację, zawarł Pan związek małżeński (2 czerwca 2023 r.) i posiada Pan dziecko (ur. 12 marca 2025 r.).
Pana przychody w poszczególnych latach podatkowych przekroczą kwotę 85 528 zł.
Korzystał Pan wcześniej z ulgi, jednak otrzymał Pan decyzję o konieczności zwrotu uzyskanej kwoty, ponieważ, zdaniem urzędu, nie był Pan do niej uprawniony.
Przeniesienie Pana centrum interesów życiowych nastąpiło 1 kwietnia 2023 roku.
Nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu zaczął Pan podlegać 1 kwietnia 2023 r. Do końca obowiązywania portugalskiej umowy o pracę (31 marca 2023 r.) posiadał Pan legalne miejsce zamieszkania w Portugalii, pod adresem (…), a Polsce nie wynajmował Pan w tym czasie mieszkania.
Z partnerką był Pan przed wyjazdem do Portugalii (w 2018 r.), następnie Państwa drogi się rozeszły. Wyjechał Pan do Portugalii, gdzie Pan zamieszkał i podjął pracę. Ponownie zeszli się Państwo po odwiedzinach partnerki we wrześniu 2020 r. byli Państwo w nieformalnym związku na odległość.
Pana partnerka mieszkała nieprzerwanie w (…), wcześniej wynajmując, a od 2020 r. posiadając mieszkanie na własność. Po powrocie z Portugalii (grudzień 2022 r.) wprowadził się Pan do mieszkania partnerki. W okresie od grudnia 2022 r. do kwietnia 2023 r. mieszkał Pan z partnerką w jej posiadanym na własność mieszkaniu w (…). Jednocześnie posiadał Pan wciąż lokum w Portugalii, opróżnione już z Pana rzeczy.
W wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie podlegał Pan w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Dopiero po zmianie pracodawcy (z portugalskiego na polskiego) nastąpiła ta zmiana, ponieważ wtedy definitywnie ośrodek Pana interesów życiowych przeniesiony został do Polski. Zgodnie z tym, podatek za pracę wykonaną na rzecz portugalskiego pracodawcy do końca marca 2023 r. odprowadził Pan w Portugalii.
Pytanie
Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego spełnia Pan warunki określone w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT i ma Pan prawo do skorzystania z ulgi na powrót za lata 2023 i 2024?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie, przedstawiony stan faktyczny spełnia wszystkie przesłanki uprawniające Pana do skorzystania z ulgi na powrót, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT, ponieważ: posiada Pan obywatelstwo polskie, przeniósł Pan miejsce zamieszkania do Polski po uprzednim niezamieszkiwaniu w Polsce przez co najmniej 3 lata podatkowe przed rokiem powrotu (2020, 2021, 2022), zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy o PIT, miejsce zamieszkania oraz centrum interesów życiowych i gospodarczych w latach 2020-2022 znajdowało się poza Polską, w Portugalii, co potwierdzają: status rezydenta podatkowego, rozliczenia podatkowe, miejsce zamieszkania i praca na etacie w Portugalii, okazjonalne wykonywanie umów cywilnoprawnych z polskimi podmiotami, przy których podano polski adres zamieszkania/korespondencyjny, nie skutkowało powstaniem rezydencji podatkowej w Polsce - mimo że błędnie złożono zeznania PIT-36, działanie to wynikało z niepełnej znajomości przepisów i nie przesądza o zmianie rezydencji, od 2023 r. osiąga Pan przychody z tytułu pracy na podstawie umowy o pracę w Polsce, a więc z kwalifikowanego źródła przychodów. Spełnia Pan kryteria czasowe (powrót po 31 grudnia 2021 r.) oraz formalne określone w przepisach. W świetle powyższego, uważa Pan, że ma prawo do skorzystania z ulgi na powrót w latach 2023 -2026 (przy rozpoczęciu zwolnienia od 2023 r.), w tym w latach 2023 i 2024.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Przepisy ogólne dotyczące ulgi na powrót
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Wolne od podatku dochodowego są:
Przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:
a)ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
b)z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,
c)z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
d)z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
-w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego, z zastrzeżeniem ust. 39, 43 i 44.
Na podstawie art. 21 ust. 39 ustawy:
Przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152-154 nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie niniejszej ustawy, zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 21 ust. 43 ustawy:
Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 152, przysługuje pod warunkiem, że:
1)w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz
2)podatnik nie miał miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie obejmującym:
a)trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz
b)okres od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do dnia poprzedzającego dzień, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz
3) podatnik:
a)posiada obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej lub
b)miał miejsce zamieszkania:
-nieprzerwanie co najmniej przez okres, o którym mowa w pkt 2, w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej, Australii, Republice Chile, Państwie Izrael, Japonii, Kanadzie, Meksykańskich Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii, Republice Korei, Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub Stanach Zjednoczonych Ameryki, lub
-na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat kalendarzowych poprzedzających okres, o którym mowa w pkt 2, oraz
4)posiada certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia, oraz
5)nie korzystał uprzednio, w całości lub w części, z tego zwolnienia - w przypadku podatników, którzy ponownie przeniosą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W myśl natomiast art. 21 ust. 44 ustawy:
Suma przychodów zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152-154 nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł.
Ponadto z art. 53 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) wynika, że:
Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy zmienianej w art. 1, ma zastosowanie do podatników, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po dniu 31 grudnia 2021 r.
Ulga, o której mowa w ww. art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, polega na zwolnieniu od podatku dochodowego niektórych przychodów osiągniętych w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych przez podatników, którzy w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Polski po dniu 31 grudnia 2021 r. podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Dla zastosowania ww. zwolnienia przedmiotowego jest więc istotne, aby przeniesienie miejsca zamieszkania miało miejsce po 31 grudnia 2021 r.
W celu skorzystania z ww. preferencji podatkowej, tj. tzw. „ulgi na powrót”, spełnione muszą być jednak wszystkie dodatkowe warunki wskazane w art. 21 ust. 43 ustawy. Przy czym w świetle przepisów regulujących omawiane zwolnienie, znaczenie ma takie przeniesienie miejsca zamieszkania, w wyniku którego podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (zmiana rezydencji podatkowej). Wprost stanowi o tym art. 21 ust. 43 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dla zastosowania ww. zwolnienia przedmiotowego jest więc istotne m.in. aby przeniesienie miało miejsce po 31 grudnia 2021 r. oraz aby podatnik nie miał miejsca zamieszkania na terytorium Polski zarówno w okresie obejmującym trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na Polskę, jak i w okresie od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Polski, do dnia poprzedzającego dzień, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Kwestie związane z posiadaniem miejsca zamieszkania na terytorium Polski zostały uregulowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy:
Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Stosownie zaś do art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Według art. 3 ust. 2a ww. ustawy:
Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).
Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie - podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.
Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynika to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP.
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.
Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a, 2b ww. ustawy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ocena czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie, z uwzględnieniem postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Ustalając Pana miejsce zamieszkania dla celów podatkowych należy odnieść się również do przepisów umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, co wynika z art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W Pana przypadku będzie miała zastosowanie Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzona w Lizbonie dnia 9 maja 1995 r. (Dz. U. z 1998 r. nr 48 poz. 304) zmieniona Obwieszczeniem Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 2 czerwca 2020 r. o sprostowaniu błędów (Dz. U. z 2020 r. poz. 993).
Ponadto, wskazać należy, że zarówno Polska, jak i Portugalia notyfikowały Konwencję polsko - portugalską do objęcia Konwencją wielostronną implementującą środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzoną w Paryżu 24 listopada 2016 r. Konwencja MLI, której celem było jednorazowe zmodyfikowanie sieci umów o unikaniu podwójnego opodatkowania bez konieczności czasochłonnych negocjacji bilateralnych, została ratyfikowana przez Polskę 23 stycznia 2018 r., natomiast przez Portugalię 28 lutego 2020 r. Dniem wejścia w życie i stosowania postanowień Konwencji MLI dla Polski jest 1 lipca 2018 r., natomiast dla Portugalii 1 czerwca 2020 r.
Przepisy Konwencji MLI stosowane są równolegle z przepisami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (Konwencja MLI nie działa jak protokół zmieniający). W praktyce przepisy Konwencji MLI mają pierwszeństwo przed regulacjami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (tzn. jeśli przepisy umowy będą sprzeczne z przepisami Konwencji MLI, to przepisy Konwencji MLI będą miały zastosowanie jako akt późniejszy).
Dla celów stosowania prawa, postanowienia Konwencji MLI muszą być interpretowane równolegle z Konwencją między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, z uwzględnieniem stanowisk Umawiających się Państw w zakresie przyjęcia Konwencji MLI.
Stanowisko Polski zostało przedstawione w oświadczeniu rządowym z dnia 6 czerwca 2018 r. w sprawie mocy obowiązującej Konwencji wielostronnej implementującej środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzonej w Paryżu dnia 24 listopada 2016 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1370).
Natomiast w dniu 22 kwietnia 2020 r. zostało wydane oświadczenie rządowe w sprawie mocy obowiązującej w relacjach między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską Konwencji wielostronnej implementującej środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzonej w Paryżu dnia 24 listopada 2016 r., oraz jej zastosowania w realizacji postanowień Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Portugalską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzonej w Lizbonie dnia 9 maja 1995 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1061).
Zgodnie z art. 4 ust. 1 tej Konwencji:
W rozumieniu niniejszej konwencji określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to Państwo i każdą jego jednostkę terytorialną lub administracyjną lub władzę lokalną. Jednakże określenie to nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w Umawiającym się Państwie z tytułu dochodu uzyskiwanego ze źródeł położonych tylko w tym Państwie.
Na mocy art. 4 ust. 2 Konwencji:
Jeżeli stosownie do postanowień ustępu 1 tego artykułu osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:
a)osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, z którym ma ona silniejsze powiązania osobiste lub gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);
b)jeżeli nie można ustalić, w którym Umawiającym się Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Umawiających się Państw, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa;
c)jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obydwu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, którego jest obywatelem;
d)jeżeli jest ona obywatelem obu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe władze Umawiających się Państw rozstrzygną sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.
W wyniku wejścia w życie Konwencji MLI, przepis art. 4 ust. 1 i ust. 2 ww. Konwencji polsko - portugalskiej nie uległ zmianie.
Dla potrzeb dokonania interpretacji ww. przepisu, należy sięgnąć do Komentarza Modelowej Konwencji OECD. Według tego Komentarza posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, że osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały.
Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.
Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się więc bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.
Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby. W przypadku, zaś jeżeli osoba jest obywatelem obydwu państw lub nie jest obywatelem żadnego z tych państw, właściwe organy tych państw rozstrzygną sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.
Powyższe znajduje potwierdzenie w treści Objaśnień podatkowych z 29 kwietnia 2021 r. wydanych przez Ministerstwo Finansów, które dotyczą zasad ustalania miejsca zamieszkania dla celów podatkowych (rezydencji podatkowej) osób fizycznych w Polsce zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zakresu obowiązku podatkowego osób fizycznych, o którym mowa w art. 3 ust. 1 i 2a ustawy PIT. Celem objaśnień jest przedstawienie sposobu prawidłowego wypełnienia obowiązków podatkowych przez osoby fizyczne w Polsce, bowiem rezydencja podatkowa nie ma charakteru deklaratywnego, lecz związana jest z oceną całokształtu faktów i okoliczności.
Centrum, czyli „skoncentrowanie” interesów osobistych, należy rozumieć jako miejsce, z którym podatnik posiada ścisłe powiązania osobiste. Powiązania osobiste to występowanie więzi rodzinnych, towarzyskich, podejmowanie aktywności społecznej, kulturalnej, sportowej, politycznej itp. W praktyce czynnikiem branym najczęściej pod uwagę jest obecność w Polsce współmałżonka, partnera lub małoletnich dzieci. W przypadku osób żyjących samodzielnie należy w szczególności uwzględnić, w którym państwie prowadzone jest samodzielne gospodarstwo domowe i w którym państwie podatnik uczestniczy w życiu towarzyskim, kulturalnym lub politycznym.
W zakresie centrum interesów gospodarczych Objaśnienia wskazują, że w praktyce chodzi o miejsce, z którym dana osoba ma ścisłe powiązania ekonomiczne. W tym względzie należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są miejsce wykonywania działalności zarobkowej, główne źródła dochodów podatnika, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, zaciągnięte kredyty, konta bankowe, miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem itd.
Z wniosku i uzupełnienia wynika, że w momencie wyjazdu do Portugalii był Pan dorosłym kawalerem, nie posiadał Pan dzieci. W październiku 2019 r. przeprowadził się Pan z Polski do Portugalii z zamiarem stałego pobytu w tymże państwie w ramach wolontariatu, później rozpoczął Pan staż zawodowy i zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w portugalskiej organizacji pozarządowej. W Portugalii przebywał Pan sam (rozstał się Pan z partnerką). Pana najbliższa rodzina, tj. rodzice, zostali w Polsce.
Po analizie przedstawionych przez Pana informacji, stwierdzam, że od momentu wyjazdu do Portugalii, tj. od października 2019 r. posiadał Pan ściślejsze powiązania osobiste z Portugalią.
Po powrocie do Polski 21 grudnia 2022 r. zamieszkał Pan w mieszkaniu partnerki i - jak Pan wskazał - w grudniu 2022 r. nastąpiło Pana przeniesienie interesów życiowych do Polski.
Biorąc pod uwagę sytuację, w której świadczył Pan pracę na rzecz podmiotu portugalskiego od momentu powrotu do Polski, tj. od 21 grudnia 2022 r. do 31 marca 2023 r., to w ww. okresie skoncentrowanie interesów życiowych miał Pan w Polsce. W powyższym okresie zamieszkiwał Pan bowiem z partnerką, a późniejszą żoną w jej mieszkaniu.
W związku z powyższym, należy wskazać, że z uwagi na ściślejsze powiązania osobiste z Polską od 21 grudnia 2022 r. posiada Pan w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy.
Zatem, zmiana przez Pana miejsca zamieszkania na terytorium Polski, o której mowa w art. 21 ust. 43 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nastąpiła 21 grudnia 2022 r. i od tego momentu posiada Pan nieorganiczny obowiązek podatkowy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Oznacza to, że warunek, o którym mowa w art. 21 ust. 43 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został przez Pana spełniony.
Wyjaśnił Pan, że posiada polskie obywatelstwo, co oznacza spełnienie warunku wynikającego z art. 21 ust. 43 pkt 3 lit. a ww. regulacji.
Kolejnym istotnym kryterium warunkującym zastosowanie „ulgi na powrót” jest stosownie do art. 21 ust. 43 pkt 4 ustawy, posiadanie certyfikatu rezydencji lub innych dowodów dokumentujących miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia.
Zgodnie z art. 5a pkt 21 ustawy, ilekroć w ustawie mowa jest o certyfikacie rezydencji - oznacza to zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika.
Z treści art. 21 ust. 43 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że podatnik powinien posiadać certyfikat rezydencji lub też inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do zwolnienia. Wystarczy zatem, że podatnik posiada inne dokumenty, które potwierdzą jego miejsce zamieszkania w innym państwie, muszą to być jednak dokumenty potwierdzające miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
Choć przepisy podatkowe nie wymieniają w tym zakresie żadnego katalogu, to należy pamiętać, że zgodnie z art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.
Powyższe oznacza, że innymi dowodami wskazującymi na miejsce zamieszkania poza Polską mogą być m.in. umowa o pracę, historia zatrudnienia, zagraniczne zeznania podatkowe, zagraniczna umowa najmu nieruchomości, paski wynagrodzeń, wyciągi bankowe czy też zagraniczne zaświadczenie od pracodawcy. Można w tym zakresie przedstawić również inne dowody.
We wniosku wskazał Pan, że uzyskał status rezydenta podatkowego potwierdzony certyfikatem rezydencji.
W oparciu o przedstawione przez Pana wyjaśnienia uznać zatem należy, że spełnia Pan warunek wskazany w art. 21 ust. 43 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podkreślić należy, że jak wynika z art. 21 ust. 43 pkt 2 ww. ustawy, jednym z warunków zastosowania zwolnienia przedmiotowego jest okoliczność, że podatnik nie miał miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie obejmującym:
- trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz
- okres od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do dnia poprzedzającego dzień, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wobec powyższego, od października 2019 r. do 21 grudnia 2022 r. Pana miejscem zamieszkania była Portugalia. Tym samym, w tym okresie posiadał Pan w Polsce ograniczony obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jeśli więc powrócił Pan do Polski 21 grudnia 2022 r., istotne jest również aby nie miał Pan miejsca zamieszkania na terytorium Polski w okresie trzech lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok powrotu, tj. w latach 2019, 2020, 2021.
Tymczasem z analizy przedstawionego przez Pana opisu sprawy wynika, że od 1 stycznia do października 2019 r. spełniał Pan przesłanki pozwalające na uznanie Pana za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce. Oznacza to, że nie został spełniony warunek braku miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres obejmujący trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok 2022, w którym zmienił Pan miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z powołanym wyżej art. 21 ust. 43 pkt 2 lit. a zwolnienie o którym mowa w ust. 1 pkt 152, przysługuje pod warunkiem, że podatnik nie miał miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie obejmującym trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zatem, nie spełnił Pan wymagań wskazanych w art. 21 ust. 43 pkt 2 lit. a i b ustawy.
W konsekwencji, niezależnie od spełnienia pozostałych przesłanek, nie przysługuje Panu prawo do skorzystania z tzw. „ulgi na powrót”, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wobec tego Pana stanowisko uznałem za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego, w tym nie analizuje załączonych dokumentów. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Pełna weryfikacja prawidłowości Pana stanowiska może być dokonana jedynie w toku ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy Ordynacja podatkowa.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a,
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).
Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.
