Interpretacja indywidualna z dnia 21 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.683.2025.1.KM
Zbycie działek przez wnioskodawcę na rzecz spółki podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż uznane jest za odpłatną dostawę towarów w ramach działalności gospodarczej, a wnioskodawca występował jako podatnik VAT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 sierpnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 22 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia czy odpłatne zbycie działek o nr 1 i 2 w trybie określonym w art. 231 Kodeksu Cywilnego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w zakresie sprzedaży hurtowej owoców i warzyw (PKD 46.31.Z), a także prowadzi gospodarstwo rolne. Wnioskodawca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Jednocześnie prowadząc gospodarstwo rolne korzystał ze statusu rolnika ryczałtowego, o którym mowa w art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 poz. 775 z późn. zm. „uptu”).
W 1993 r. Wnioskodawca nabył w drodze darowizny od rodziców nieruchomości stanowiące działki gruntu o numerach ewidencyjnych 3 oraz 4 o łącznej powierzchni (...) ha położone w województwie (...), powiat (...), gmina (...), obręb Miasto (...). Wnioskodawca nabywając w drodze darowizny powyższą nieruchomość zobowiązał się do prowadzenia na niej gospodarstwa rolnego przez okres co najmniej 5 lat.
Ponadto w 2007 r. Wnioskodawca wspólnie z małżonką nabył na podstawie umowy sprzedaży prawo własności nieruchomości stanowiących działki gruntu o numerach ewidencyjnych 5 o powierzchni (...) ha oraz 6 o powierzchni (...) ha, położone w województwie (...), powiat (...), gmina (...), obręb Miasto (...).
Wnioskodawca wraz z małżonką dokonali nabycia przedmiotowych nieruchomości celem powiększenia prowadzonego gospodarstwa rolnego opisanego powyżej. Podstawową okolicznością przesądzającą o nabyciu tych działek było ich bezpośrednie sąsiedztwo z gospodarstwem rolnym Wnioskodawcy.
Czynności w oparciu o które następowało nabycie nieruchomości, nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku małżeńskim Wnioskodawcy przez cały okres jego trwania obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej i nabyte w 2007 r. nieruchomości objęte są ową wspólnością.
W konsekwencji opisanych powyżej czynności prawnych powstały dwie nieruchomości stanowiące gospodarstwo rolne – jedna obejmująca działki gruntu o numerach ewidencyjnych 3 i 4, objęte księgą wieczystą o numerze (…) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w „A” (wyłączna własność Wnioskodawcy), – druga obejmująca działki gruntu o numerach ewidencyjnych 5 i 6, objęte księgą wieczystą o numerze (…) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w „A” (współwłasność małżeńska łączna Wnioskodawcy i jego małżonki).
Nieruchomość oznaczona jako działka gruntu 4 była następnie wykorzystywana przez Wnioskodawcę dla celów prowadzenia działalności gospodarczej (jest ona zlokalizowana po drugiej stronie ulicy w stosunku do pozostałych nieruchomości), natomiast nieruchomości oznaczone jako działki 3, 5, 6 służyły wyłącznie prowadzeniu gospodarstwa rolnego, przy czym od ponad dwóch lat Wnioskodawca faktycznie wykonuje w ramach tego gospodarstwa jedynie bardzo ograniczone czynności.
W 2009 r. Rada Miejska w „A” uchwałą nr (…) uchwaliła miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta „A” („MPZP”) w rejonie ulic (…). Zgodnie z MPZP nieruchomości stanowiące własność Wnioskodawcy oraz wspólną własność jego i małżonki uzyskały przeznaczenie dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. W 2023 r. spółka, w której Wnioskodawca posiada udziały oraz w której wchodzi w skład zarządu („Spółka”), uzyskała pozwolenie na budowę budynku jednorodzinnego dwulokalowego („Budynek”) na działce 3.
Realizując uzyskane pozwolenie na budowę, Spółka dokonała wzniesienia Budynku. Zasadnicze prace przy wznoszeniu Budynku zakończone zostały przez Spółkę w 2025 r. Wnioskodawca ani jego małżonka nie zawierali ze Spółką jakichkolwiek umów dotyczących udostępnienia Działek (najem, dzierżawa, użyczenie itp.) i nie uzyskiwali z tytułu udostępnienia Spółce gruntu jakichkolwiek korzyści majątkowych. Udostępnienie to miało charakter incydentalny i nie było jakimkolwiek elementem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.
W 2024 r. Wnioskodawca oraz jego małżonka dokonali podziału geodezyjnego nieruchomości, odpowiadającego warunkom określonym w MPZP. W wyniku dokonanych podziałów powstały m.in. działki gruntu o numerach ewidencyjnych 1 (wydzielona w księdze wieczystej (…)) o powierzchni (...) ha oraz 2 (wydzielona w księdze wieczystej (…) o powierzchni (...) ha („Działki”).
Budynek wzniesiony przez Spółkę znalazł się w całości na wydzielonych Działkach. Ponadto Wnioskodawca i jego małżonka dokonali wydzielenia szeregu kolejnych działek gruntu, zapisanych aktualnie odpowiednio w księgach wieczystych (…) oraz (…). Wszystkie nakłady związane z przystosowaniem Działek do zabudowy oraz wzniesieniem Budynku poniosła Spółka. Od chwili rozpoczęcia budowy, Działki, na których wzniesiony został Budynek, znajdują się w wyłącznym posiadaniu Spółki. W związku z wydatkami poniesionymi na przystosowanie Działek do zabudowy oraz wzniesienie Budynku, to Spółka będzie korzystać z prawa odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących te wydatki, a wartość tych wydatków została zaewidencjonowana w księgach rachunkowych Spółki.
Budynek wzniesiony przez Spółkę nie stanowi odrębnego od Działek przedmiotu własności. Działki i Budynek nie były i nie są wykorzystywane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ani gospodarstwie rolnym i nie są ujęte w ewidencji środków trwałych Wnioskodawcy. Po wzniesieniu Budynku, z uwagi na to, że wartość Budynku znacznie przewyższa wartość zajętych na ten cel Działek, zgromadzenie wspólników Spółki podjęło uchwałę o skierowaniu przez Spółkę jako inwestora wobec Wnioskodawcy i jego małżonki roszczenia określonego w art. 231 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. z dnia 25 lipca 2025 r. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm. „KC”). Mimo że Wnioskodawca głosował przeciwko tej uchwale, została ona przyjęta bezwzględną większością głosów przez zgromadzenie wspólników.
Zgromadzenie wspólników powołało także pełnomocnika określonego w art. 210 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. z dnia 7 grudnia 2023 r. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 „KSH”), który działając w imieniu i na rzecz Spółki zgłosił Wnioskodawcy oraz jego małżonce roszczenie o przeniesienie własności Działek. W związku ze spełnieniem się przesłanek określonych w art. 231 § 1 KC, Wnioskodawca razem z małżonką uznali roszczenie Spółki.
Celem ustalenia wynagrodzenia za przeniesienie własności Działek, Spółka powołała rzeczoznawcę, który ustalił wartość gruntu. Następnie Wnioskodawca oraz jego małżonka w sierpniu 2025 r. na podstawie aktu notarialnego dokonali przeniesienia własności Działek na Spółkę (działki 2 stanowiącej wyłączną własność Wnioskodawcy oraz działki 1 stanowiącej współwłasność małżeńską łączną).
Wynagrodzenie za Działki zostało w akcie notarialnym określone na poziomie odpowiadającym wartości rynkowej wynikającej z operatu sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. Dokonana transakcja miała dla Wnioskodawcy oraz jego małżonki charakter incydentalny. Wnioskodawca ani jego małżonka nie zajmują się na co dzień czynnościami tego rodzaju (obrót nieruchomościami), w szczególności nie nabywają gruntów celem dalszej ich odsprzedaży czy dla realizacji na nich jakichkolwiek inwestycji, nie podejmowali takich działań także w przeszłości. Przeprowadzona transakcja nie stanowi podstawowego źródła dochodów Wnioskodawcy, gdyż uzyskuje on taki dochód z innych źródeł.
Wnioskodawca i jego małżonka nie podejmowali wcześniej jakichkolwiek czynności zmierzających do zbycia Działek np. poprzez poszukiwanie potencjalnych nabywców, przygotowanie czy uporządkowanie terenu Działek, montaż dodatkowych budowli, urządzeń lub instalacji.
Nie powierzali także wykonania takich czynności w swoim imieniu innym podmiotom czy pełnomocnikom. Środki pochodzące z dokonanej transakcji służyć będą do zaspokojenia osobistych potrzeb Wnioskodawcy i jego najbliższej rodziny. Nie będą one służyły działalności inwestycyjnej, a w szczególności nabywaniu gruntów w celu ich odsprzedaży. Działki nie stanowiły przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 uptu.
Pytanie
Czy odpłatne zbycie przez Wnioskodawcę Działek na rzecz Spółki w trybie określonym w art. 231 § 1 KC podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uptu, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym zgodnie z art. 2 pkt 6 tejże ustawy, za towary uznaje się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Pojęcie rzeczy (jako niezdefiniowane w uptu) winno być wywiedzione z uregulowań KC, który w art. 45 stanowi, że rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. Zatem nie budzi wątpliwości, że w definicji rzeczy mieszczą się także nieruchomości, które KC definiuje jako części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Tym samym Działki, o których mowa we wniosku spełniać będą przesłankę uznania ich za towar w rozumieniu uptu.
W myśl art. 7 ust. 1 uptu, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
W ocenie Wnioskodawcy, mając na uwadze przytoczone uregulowania uptu, przeniesienie prawa własności Działek na Spółkę, w trybie określonym w art. 231 § 1 KC, spełniać będzie formalne warunki uznania jej za dostawę towarów w rozumieniu ustawy, która to dostawa co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zdaniem Wnioskodawcy należy jednak zauważyć, że nie każda czynność stanowiąca formalnie dostawę towarów w rozumieniu art. 7 uptu podlega opodatkowaniu, ale tylko taka, która wykonana jest przez podmiot, który w związku z jej realizacją występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
Pojęcie „podatnika” zostało zdefiniowane w art. 15 ust. 1 uptu, treść powołanego przepisu stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przez działalność gospodarczą rozumie się zgodnie z ust. 2 wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1 (art. 15 ust. 4 uptu).
Wnioskodawca prowadząc działalność gospodarczą jest zarejestrowany dla potrzeb prowadzenia tej działalności jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Jednakże, w ocenie Wnioskodawcy, sama tylko okoliczność, że będąc zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług wykonuje czynność wymienioną w katalogu zawartym w art. 5 uptu (w tym przypadku odpłatną dostawę towarów w postaci nieruchomości), nie jest wystarczającą przesłanką do stwierdzenia podlegania takiej transakcji opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Warunkiem niezbędnym jest bowiem, aby Wnioskodawca przy wykonywaniu tej transakcji działał w charakterze podatnika, a zatem podmiotu wykonującego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 uptu. Zgodnie z art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm. „Dyrektywa”), „Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje natomiast wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Z powołanych regulacji Dyrektywy wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która nawet okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Podstawowym warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług będzie więc spełnienie łącznie dwóch przesłanek: dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz czynność ta została wykonana przez podmiot, który działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Wykluczeniu z grona podatników podlegać jednak będą w takim razie osoby, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności stanowiących element działalności gospodarczej ani też nie został wykorzystany w trakcie jego posiadania na cele działalności gospodarczej.
Dlatego też, nie może być uznany za podatnika podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Nawet dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt opisanego stanu faktycznego należy zbadać czy Wnioskodawca przenosząc na Spółkę własność Działek działał w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, a więc czy podjęte przez niego czynności w tym zakresie przybierają formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, wskazującym na jej zorganizowaną formę może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze.
Przy czym, na tego rodzaju aktywność „gospodarczą” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich. Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.
Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, czy też prowadzenia działalności, ani też w trakcie posiadania nie został wykorzystany do działalności gospodarczej. Warto w tym miejscu sięgnąć do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”), który wskazuje m.in., że po spełnieniu określonych wymogów, dostawę terenu budowlanego należy uznać za podlegającą podatkowi VAT na podstawie prawa krajowego, niezależnie od częstotliwości takich transakcji oraz od kwestii, czy sprzedawca prowadzi działalność producenta, handlowca lub usługodawcy, jednakże pod warunkiem że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Zatem czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej.
Należy podkreślić, że sama tylko liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego dla uznania, że dana osoba działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Jak wskazuje TSUE, zakres transakcji sprzedaży nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. TSUE stwierdził, że dużych transakcji sprzedaży można dokonywać również jako czynności osobistych.
Podobnie okoliczność, iż przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów.
Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. TSUE podkreślił więc w pierwszej kolejności, że samo wykonywanie prawa własności, a niewątpliwie sprzedaż majątku do takiego przypadku się zalicza, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o VAT. TSUE wskazał także, że „inaczej jest natomiast w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy VAT. Takie aktywne działania mogą polegać na przykład na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, w związku z czym w takiej sytuacji dostawy terenu budowlanego nie można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności” (wyrok TSUE z 20 czerwca 1996 r. w sprawie C-155/94 Wellcome Trust Ltd v. Commissioners of Customs and Excise, wyrok z 15 września 2011 r. w połączonych sprawach C-180/10 i C-181/10 Jarosław Słaby v. Minister Finansów i Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć v. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie). Kwestia powyższa stanowiła także przedmiot licznych rozważań sądów krajowych.
W wyroku z dnia 6 października 2022 r. sygn. akt I FSK 1912/18 Naczelny Sąd Administracyjny („NSA”) odnosząc się do wspomnianego orzeczenia TSUE w sprawach C-180/10 i C-181/10 ale i do orzeczeń wydanych w oparciu o krajowy porządek prawny stwierdził, że: „[…] po wspomnianym wyżej wyroku TSUE przyjmuje się, że przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomości należy uwzględniać działania na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie, a nie wyłącznie osobno. […] Należy przede wszystkim mieć na uwadze te elementy, które łączą się z nakładami inwestycyjnymi wykraczającymi poza standardowe działania zarządu majątkiem prywatnym.
Nie mają znaczenia zamiar, czy motywy jakimi kieruje się podmiot rozpoczynając działalność gospodarczą, ani jakie potrzeby zaspokaja z uzyskanych środków pieniężnych. Istotne znaczenie mają obiektywne, a nie subiektywne przesłanki pozwalające odróżnić działania o cechach zawodowych, od tych które mieszczą się w granicach dysponowania majątkiem prywatnym”. Tożsamy kierunek interpretacyjny przyjęty został w innych orzeczeniach NSA (por. wyroki z dnia 17 marca 2023 r. sygn. akt I FSK 2290/18, z dnia 6 października 2022 r. sygn. akt I FSK 1912/18), w których wskazano, że nawet takie działania jak wydzielenie działek, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, wydzielenie działek pod drogę nie dają podstaw do przyjęcia, że są one typowe dla działań „handlowca”, tj. podatnika podatku od towarów i usług, podobnie jak liczba wydzielonych działek.
Powyższe stanowisko znalazło także aprobatę w wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej („KIS”) indywidualnych interpretacjach podatkowych np.: z dnia 7 kwietnia 2025 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.24.2025.2.AB, z dnia 25 czerwca 2025 r. nr 0112-KDIL1-2.4012.167.2025.3.PM, z dnia 12 maja 2025 r. 0112-KDIL1-2.4012.121.2025.2.AS oraz z dnia 26 marca 2025 r. 0113-KDIPT1 -3.4012.80.2025.1.JM.
Zatem o zakwalifikowaniu transakcji dokonanej przez Wnioskodawcę i jego małżonkę jako działania stanowiącego przejaw działalności gospodarczej bądź zarządu majątkiem prywatnym, decydować będą obiektywne okoliczności towarzyszące nabyciu, wykorzystywaniu oraz zbyciu Działek.
Jak już wskazano, pierwsza z nieruchomości (o największej powierzchni) została nabyta w 1993 r. w formie darowizny od rodziców Wnioskodawcy, celem prowadzenia rodzinnego gospodarstwa rolnego. Zarówno forma jak i cel dokonanego nabycia są charakterystyczne dla czynności niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Również upływ czasu pomiędzy nabyciem (1993 r.) a zbyciem (2025 r.) wyklucza racjonalne przyjęcie, że nabycie nieruchomości nastąpiło w celach zarobkowych. Ten sam proces rozumowania odnosi się do nieruchomości nabytych w 2007 r. dla powiększenia rodzinnego gospodarstwa rolnego (2007 r.). Nieruchomości przez cały okres wykorzystywania ich przez Wnioskodawcę, służyły jedynie celom związanym z prowadzonym gospodarstwem rolnym i stanowiły składnik majątku całkowicie oddzielony od sfery wykonywanej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.
Zarówno przychody, jak i wydatki związane z tymi nieruchomościami, nie były powiązane z działalnością gospodarczą. Wnioskodawca z tytułu czynności wykonywanych w ramach gospodarstwa rolnego korzystał ze statusu rolnika ryczałtowego, o którym mowa w przepisach uptu, przy czym od ponad dwóch lat Wnioskodawca wykonuje jedynie bardzo ograniczone czynności w ramach tego gospodarstwa.
Zdarzenia dotyczące Działek i Budynku nie były ujmowane w ewidencjach VAT/JPK_V7 Wnioskodawcy, a w odniesieniu do Działek i Budynku nigdy nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego. Kolejną istotną kwestią jest dokonanie przez Wnioskodawcę będących jego własnością (a w części również jego małżonki) podziału nieruchomości. Jak już wskazano, tereny stanowiące przedmiot własności Wnioskodawcy oraz jego małżonki, już w 2009 r. zostały w MPZP przeznaczone do wykorzystania pod zabudowę jednorodzinną.
Aż do 2024 r. Wnioskodawca nie podejmował jakichkolwiek czynności związanych z przeznaczeniem gruntu. Dokonując podziału nieruchomości (i w konsekwencji wydzielenia Działek stanowiących przedmiot transakcji), Wnioskodawca kierował się zarówno zapisami MPZP, jak i przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 poz. 1145 ze zm.) nakazującymi zapewnienie dostępu do drogi publicznej. Dokonany podział geodezyjny nabytych nieruchomości służyć miał w istocie stworzeniu w przyszłości możliwości racjonalnego zbycia nieruchomości (zbycie nieruchomości o powierzchni ponad 2 ha mogłoby być znacząco utrudnione), a nadto miał stworzyć Wnioskodawcy możliwość stopniowego wyzbywania się majątku prywatnego, tak by zdobywać środki pieniężne w miarę pojawiających się potrzeb tak po jego stronie jak i najbliższej rodziny.
Podkreślenia wymaga przy tym, że Wnioskodawca nie podejmował poza dokonanym podziałem geodezyjnym nieruchomości jakichkolwiek dalszych działań np. w postaci uzyskania pozwolenia na budowę, zapewnienia czy przygotowania do zapewnienia dostaw mediów, uporządkowania terenu Działek stanowiących przedmiot odpłatnego zbycia czy przygotowania projektów ich wykorzystania. Nie dokonano utwardzenia czy nawet wytyczenia na nieruchomości ciągów komunikacyjnych. Podział geodezyjny nie był także działaniem zmierzającym do uzyskania przez Wnioskodawcę i jego małżonkę w przyszłości pozwoleń na budowę czy prowadzenia prac przy uzbrojeniu Działek stanowiących przedmiot transakcji.
Wnioskodawca ani jego małżonka nie zawierali ze Spółką jakichkolwiek umów dotyczących udostępnienia Działek (najem, dzierżawa, użyczenie itp.) i nie uzyskiwali z tego tytułu jakichkolwiek korzyści majątkowych, a udostępnienie to miało charakter incydentalny i nie było jakimkolwiek elementem działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Nie stanowiło ono zatem odpłatnego ani zrównanego z odpłatnym świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 i 2 uptu, ponieważ Wnioskodawca nie działał w tej sferze jako podatnik podatku od towarów i usług.
Wnioskodawca nie podejmował także samodzielnie lub przez profesjonalnych pośredników poszukiwania potencjalnych nabywców, nie zamieszczał w jakiejkolwiek formie ogłoszeń o możliwości nabycia Działek. Istotne znaczenie dla oceny skutków podatkowych przeniesienia własności Działek gruntu mają okoliczności związane z reżimem prawnym, w jakim przeniesienia tego dokonano. Nie można bowiem w ocenie Wnioskodawcy stawiać znaku równości pomiędzy „zwykłą” umową sprzedaży uregulowaną w art. 535 KC i następnych, a realizacją roszczenia spółki o przeniesienie własności Działek gruntu w trybie określonym w art. 231 § 1 KC. Jakkolwiek w świetle przepisów prawa podatkowego obie te czynności stanowią zbycie nieruchomości, to jednak służą one zupełnie innym celom gospodarczym (taki pogląd wyrażony został wprost w uchwale NSA z dnia 9 września 1996 r. FPS 1/96).
Typową umowę sprzedaży (w tym sprzedaży nieruchomości) charakteryzują takie elementy jak ekspozycja przedmiotu sprzedaży na rynku przez określony czas (np. poprzez portale ogłoszeniowe), wybór oferty potencjalnego nabywcy i negocjacja ceny. Cały ten proces zakończony zostaje swobodną decyzją sprzedającego co do zawarcia umowy sprzedaży albo też odrzucenia oferty.
W przypadku, gdy sprzedaż następuje w ramach działalności gospodarczej, wszystkie te elementy nabierać będą charakteru profesjonalnego, nakierowanego na maksymalizację zysku na transakcji. Tymczasem w rozpatrywanym przypadku, wobec Wnioskodawcy i jego małżonki zgodnie z art. 231 § 1 KC zgłoszone zostało przez Spółkę roszczenie o przeniesienie Działek. Bez znaczenia pozostaje w tym przypadku okoliczność, iż Wnioskodawca pozostaje wspólnikiem Spółki i członkiem jej zarządu.
Uchwała zgromadzenia wspólników w tej sprawie została przyjęta bezwzględną większością głosów przy sprzeciwie Wnioskodawcy, a Spółkę – zgodnie z wymogiem art. 210 § 1 KSH – wobec Wnioskodawcy i jego małżonki reprezentował nie zarząd, ale pełnomocnik powołany przez zgromadzenie wspólników.
W tej sytuacji Wnioskodawca i jego małżonka mogli uznać zgłoszone roszczenie Spółki albo odmówić jego uznania i narazić się na kosztowny spór sądowy. Uznając zgłoszone roszczenie Spółki jako zasadne, Wnioskodawca i jego małżonka zobowiązani byli do odpłatnego przeniesienia własności Działek, jednakże nastąpiło to na warunkach całkowicie odmiennych od tych, które charakteryzują umowę sprzedaży.
Wnioskodawca i jego małżonka nie dysponowali tutaj bowiem ani swobodą co do momentu dokonania zbycia Działek ani nie mieli nawet możliwości dokonania wyboru kontrahenta. Wynagrodzenie za przeniesienie własności Działek również nie podlegało negocjacjom czy swobodnemu kształtowaniu przez strony transakcji, gdyż było ustalone w oparciu o operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego.
Cena przyjęta do transakcji nie uwzględnia także osobistego przekonania Wnioskodawcy co do możliwej do uzyskania bardziej atrakcyjnej ceny. Zasadnym będzie więc stwierdzenie, że realizacja roszczenia z art. 231 § 1 KC, choć formalnie stanowi dostawę towarów w rozumieniu przepisów uptu, to w istocie jest dostawą wymuszoną reżimem przepisów KC i nie może być w najmniejszym nawet stopniu uznana za wynik racjonalnych działań o charakterze handlowym.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, należy stwierdzić, że odpłatne zbycie Działek, wydzielonych z nieruchomości Wnioskodawcy nabytej w drodze darowizny od rodziców dla celów prowadzenia gospodarstwa rolnego (marginalnie powiększonego o sąsiadujące działki gruntu) to rozporządzanie majątkiem prywatnym Wnioskodawcy i jego małżonki. Transakcja ta miała charakter incydentalny, a działanie Wnioskodawcy nie nosi cech powtarzalności. Dokonywane przez Wnioskodawcę względem Działek czynności nie miały charakteru profesjonalnego działania przypisywanego przedsiębiorcom i mieściły się w zwykłych działaniach związanych z właściwym zarządem własnym majątkiem. Wnioskodawca nie prowadził w sposób profesjonalny, zorganizowany i ciągły działań w celu przygotowania nieruchomości do sprzedaży. Podejmowane czynności nie stanowiły aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, które świadczyłyby o angażowaniu środków w sposób podobny do wykorzystywanych przez handlowców.
Wnioskodawca nie zamierza reinwestować środków pieniężnych uzyskanych z odpłatnego zbycia Działek w dalszy obrót nieruchomościami. Wnioskodawca nie dokonywał uzbrojenia Działek, nie wykonywał lub przygotowywał się do wykonania instalacji i urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych nie dokonywał utwardzeń dróg. Wnioskodawca nie ponosił żadnych nakładów, żeby podwyższyć wartość rynkową tych Działek, a działania polegające na wystąpieniu o podział nieruchomości wchodzącej w skład prowadzonego gospodarstwa rolnego nie można uznać za działanie zarobkowe. Zakres, stopień zaangażowania i cel działania Wnioskodawcy wskazują, że są to działania należące do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Z uwagi na powołane okoliczności faktyczne i prawne, w ocenie Wnioskodawcy, opisane we wniosku dokonane odpłatne zbycie Działek w trybie art. 231 § 1 KC nie daje podstaw do przyjęcia, że w przypadku tej transakcji spełnione są przesłanki wymienione w art. 15 uptu warunkujące uznanie Wnioskodawcy za działającego w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym odpłatne zbycie Działek nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Zgodnie z powołanymi przepisami, grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich zbycie jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.
Należy w tym miejscu wyjaśnić, że problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1071), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.
Na mocy art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom.
Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.
Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.
Jak stanowi art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
W świetle art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego:
Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Przepis art. 198 Kodeksu cywilnego stanowi, że:
Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Współwłaściciel ma względem swojego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
W konsekwencji, należy przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości (gruntów), jak również udziału we współwłasności nieruchomości traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).
W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
W myśl art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.
Na podstawie art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Stosownie do art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.
Zgodnie z art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Natomiast art. 15 ust. 4 ustawy stanowi, że:
W przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.
Stosownie do art. 15 ust. 5 ustawy:
Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do osób fizycznych prowadzących wyłącznie działalność rolniczą w innych niż wymienione w ust. 4 przypadkach.
Z kolei stosownie do art. 2 pkt 16 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o gospodarstwie rolnym – rozumie się przez to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym.
Zgodnie z art. 2 pkt 19 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o rolniku ryczałtowym – rozumie się przez to rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Ponadto, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.
Jak stanowi art. 43 ust. 3 ustawy:
Rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, które są zwolnione od podatku na podstawie ust. 1 pkt 3, może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i 2.
Zwolnienie rolnika ryczałtowego od podatku ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Od podatku zwolnieni są tylko rolnicy ryczałtowi i tylko w zakresie wyraźnie wskazanym w przepisie. Świadczenie usług rolniczych oraz dostawa produktów rolnych przez podmioty inne niż rolnicy ryczałtowi podlega opodatkowaniu. Innego rodzaju działalność prowadzona przez rolnika ryczałtowego, nieuprawniająca go do zwolnienia przedmiotowego (np. działalność handlowa, dostawa produktów rolnych innych niż własnej produkcji, dzierżawa, świadczenie usług innych niż rolnicze), co do zasady podlegać będzie opodatkowaniu wg stawek właściwych dla tych czynności.
Zatem rolnik, w świetle przepisów ustawy, posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Natomiast wykonywanie czynności polegających na świadczeniu usług rolniczych stanowi wykonywanie działalności rolniczej w rozumieniu ustawy. Co istotne, w sytuacji gdy rolnik dokona rejestracji i uzyska miano podatnika podatku VAT czynnego, oznacza to, że prowadzi on działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.
W rozpatrywanej sprawie wskazał Pan, że w zakresie prowadzenia gospodarstwa rolnego korzysta Pan ze status rolnika ryczałtowego. Działki nr 3, 5, 6 służyły wyłącznie prowadzeniu gospodarstwa rolnego.
Tym samym, skoro jest Pan rolnikiem ryczałtowym należy uznać, że zgodnie z art. 2 pkt 19 ustawy, jest Pan rolnikiem dokonującym dostawy produktów rolnych lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającym ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.
Wobec powyższego, sam fakt wykorzystywania przez Pana działek o nr 3, 5, 6 dla celów rolniczych w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego jako rolnik ryczałtowy, nie przesądza o konieczności uznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu zbycia tych działek.
Wskazać bowiem należy, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.
Natomiast określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.
Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
W myśl art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE Rady”:
„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.
„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:
Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.
W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.
Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:
Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.
Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży działek istotne jest, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży ww. gruntu podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.
Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku prywatnego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Co istotne – jak wskazał TSUE – dla uznania, że czynność sprzedaży działek następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym nie ma znaczenia fakt, że podmiot dokonujący dostawy jest „rolnikiem ryczałtowym”. Według TSUE sprzedaż działek przekształconych z rolnych na budowlane nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli następuje w ramach zarządzania majątkiem prywatnym. Trybunał orzekł, że „osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu prawa UE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby”.
Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywnie działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze.
Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.
Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej owoców i warzyw, a także prowadzi gospodarstwo rolne. Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jest Pan zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Jednocześnie prowadzi Pan gospodarstwo rolne i korzysta ze statusu rolnika ryczałtowego. W 1993 r. nabył Pan w drodze darowizny od rodziców nieruchomości stanowiące działki gruntu o numerach ewidencyjnych 3 oraz 4 o łącznej powierzchni (...) ha. Ponadto w 2007 r. wspólnie z małżonką nabył Pan na podstawie umowy sprzedaży prawo własności nieruchomości stanowiących działki gruntu o numerach ewidencyjnych 5 o powierzchni (...) ha oraz 6 o powierzchni (...) ha. Wraz z małżonką dokonał Pan nabycia przedmiotowych nieruchomości celem powiększenia prowadzonego gospodarstwa rolnego. Czynności w oparciu o które następowało nabycie nieruchomości, nie podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku małżeńskim przez cały okres jego trwania obowiązuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej i nabyte w 2007 r. nieruchomości objęte są ową wspólnością. W konsekwencji opisanych powyżej czynności prawnych powstały dwie nieruchomości stanowiące gospodarstwo rolne
-jedna obejmująca działki gruntu o numerach ewidencyjnych 3 i 4, (wyłączna własność Wnioskodawcy),
-druga obejmująca działki gruntu o numerach ewidencyjnych 5 i 6, (współwłasność małżeńska łączna Wnioskodawcy i jego małżonki).
Nieruchomość oznaczona jako działka gruntu 4 była następnie wykorzystywana przez Pana dla celów prowadzenia działalności gospodarczej, natomiast nieruchomości oznaczone jako działki 3, 5, 6 służyły wyłącznie prowadzeniu gospodarstwa rolnego, przy czym od ponad dwóch lat faktycznie wykonuje Pan w ramach tego gospodarstwa jedynie bardzo ograniczone czynności. Zgodnie z MPZP nieruchomości stanowiące własność Wnioskodawcy oraz wspólną własność jego i małżonki uzyskały przeznaczenie dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. W 2023 r. Spółka, w której posiada Pan udziały oraz w której wchodzi Pan w skład zarządu, uzyskała pozwolenie na budowę budynku jednorodzinnego dwulokalowego na działce nr 3. Realizując uzyskane pozwolenie na budowę, Spółka dokonała wzniesienia Budynku. Zasadnicze prace przy wznoszeniu Budynku zakończone zostały przez Spółkę w 2025 r. Pan ani Pana małżonka nie zawierali ze Spółką jakichkolwiek umów dotyczących udostępnienia Działek (najem, dzierżawa, użyczenie itp.) i nie uzyskiwali z tytułu udostępnienia Spółce gruntu jakichkolwiek korzyści majątkowych. Udostępnienie to miało charakter incydentalny i nie było jakimkolwiek elementem działalności gospodarczej Wnioskodawcy. W 2024 r. Pan oraz Pana małżonka dokonali podziału geodezyjnego nieruchomości, odpowiadającego warunkom określonym w MPZP. W wyniku dokonanych podziałów powstały m.in. działki gruntu o numerach ewidencyjnych 1 o powierzchni (...) ha oraz 2 o powierzchni (...) ha. Budynek wzniesiony przez Spółkę znalazł się w całości na wydzielonych Działkach. Wszystkie nakłady związane z przystosowaniem Działek do zabudowy oraz wzniesieniem Budynku poniosła Spółka. Od chwili rozpoczęcia budowy, Działki, na których wzniesiony został Budynek, znajdują się w wyłącznym posiadaniu Spółki. W związku z wydatkami poniesionymi na przystosowanie Działek do zabudowy oraz wzniesienie Budynku, to Spółka będzie korzystać z prawa odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących te wydatki, a wartość tych wydatków została zaewidencjonowana w księgach rachunkowych Spółki. Budynek wzniesiony przez Spółkę nie stanowi odrębnego od Działek przedmiotu własności. Po wzniesieniu Budynku, z uwagi na to, że wartość Budynku znacznie przewyższa wartość zajętych na ten cel Działek, zgromadzenie wspólników Spółki podjęło uchwałę o skierowaniu przez Spółkę jako inwestora wobec Pana i Pana małżonki roszczenia określonego w art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego. Mimo, że głosował Pan przeciwko tej uchwale, została ona przyjęta bezwzględną większością głosów przez zgromadzenie wspólników. Zgromadzenie wspólników powołało także pełnomocnika określonego w art. 210 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, który działając w imieniu i na rzecz Spółki zgłosił Panu oraz Pana małżonce roszczenie o przeniesienie własności Działek. W związku ze spełnieniem się przesłanek określonych w art. 231 § 1 KC, Pan razem z małżonką uznali roszczenie Spółki. Celem ustalenia wynagrodzenia za przeniesienie własności Działek, Spółka powołała rzeczoznawcę, który ustalił wartość gruntu. Następnie Pan oraz Pana małżonka w sierpniu 2025 r., na podstawie aktu notarialnego dokonali przeniesienia własności Działek na Spółkę (działki 2 stanowiącej wyłączną własność Wnioskodawcy oraz działki 1 stanowiącej współwłasność małżeńską łączną). Wynagrodzenie za Działki zostało w akcie notarialnym określone na poziomie odpowiadającym wartości rynkowej wynikającej z operatu sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. Dokonana transakcja miała dla Pana oraz Pana małżonki charakter incydentalny. Pan ani Pana małżonka nie zajmują się na co dzień czynnościami tego rodzaju (obrót nieruchomościami), w szczególności nie nabywają gruntów celem dalszej ich odsprzedaży czy dla realizacji na nich jakichkolwiek inwestycji, nie podejmowali takich działań także w przeszłości. Nie podejmował Pan ani Pana małżonka wcześniej jakichkolwiek czynności zmierzających do zbycia Działek np. poprzez poszukiwanie potencjalnych nabywców, przygotowanie czy uporządkowanie terenu Działek, montaż dodatkowych budowli, urządzeń lub instalacji. Nie powierzał Pan także wykonania takich czynności w swoim imieniu innym podmiotom czy pełnomocnikom. Środki pochodzące z dokonanej transakcji służyć będą do zaspokojenia osobistych potrzeb Pana i jego najbliższej rodziny. Nie będą one służyły działalności inwestycyjnej, a w szczególności nabywaniu gruntów w celu ich odsprzedaży. Działki nie stanowiły przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 uptu.
Pana wątpliwości w analizowanej sprawie dotyczą ustalenia, czy odpłatne zbycie przez Pana Działek na rzecz Spółki w trybie określonym w art. 231 § 1 KC podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT dla danej czynności – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy. Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży działek niezabudowanych, spełnia Pan przesłanki do uznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług.
W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że podjął Pan działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta powinna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.
Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
W analizowanej sprawie należy stwierdzić, że wystąpią przesłanki stanowiące podstawę do uznania Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a zatem zbycie działek nr 2 i 1 w trybie określonym w art. 231 Kodeksu Cywilnego, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy.
Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika, że aby nieruchomość stanowiła majątek prywatny, to podatnik musi w całym okresie jej posiadania wykazywać zamiar wykorzystywania danej nieruchomości, czy jej części, w ramach majątku osobistego.
W tym miejscu należy wskazać, że:
Zgodnie z art. 231Kodeksu cywilnego:
§ 1. Samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem.
Na mocy art. 336 Kodeksu cywilnego:
Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
W myśl art. 339 Kodeksu cywilnego:
Domniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym.
Z opisu sprawy wynika, że w 2023 r. Spółka, w której posiada Pan udziały oraz w której wchodzi Pan w skład zarządu, uzyskała pozwolenie na budowę budynku jednorodzinnego dwulokalowego na działce nr 3. Realizując uzyskane pozwolenie na budowę, Spółka dokonała wzniesienia Budynku. Zasadnicze prace przy wznoszeniu Budynku zakończone zostały przez Spółkę w 2025 r. Pan ani Pana małżonka nie zawierali ze Spółką jakichkolwiek umów dotyczących udostępnienia Działek (najem, dzierżawa, użyczenie itp.) i nie uzyskiwali z tytułu udostępnienia Spółce gruntu jakichkolwiek korzyści majątkowych. Udostępnienie to miało charakter incydentalny i nie było jakimkolwiek elementem Pana działalności gospodarczej. W 2024 r. Pan oraz Pana małżonka dokonali podziału geodezyjnego nieruchomości, odpowiadającego warunkom określonym w MPZP.
Z powyższego wynika, że wykorzystywał Pan Działki będące przedmiotem zbycia w sposób zorganizowany i ciągły, któremu nie można przypisać znamion wykorzystywania majątku w celach prywatnych. Zauważyć bowiem należy, że w Spółce, która wybudowała Budynek oraz odliczy podatek naliczony VAT od poniesionych wydatków na jego budowę, posiada Pan udziały oraz wchodzi Pan w skład zarządu. Co ważne Budynek ten został wybudowany w wyniku udostępnienia przez Pana działki nr 3 Spółce. W związku z powyższym nie można stwierdzić, że działki nr 1 i 2 były wykorzystywane w ramach majątku prywatnego i służyły do zaspokajania potrzeb osobistych Pana i Pana małżonki.
W tym miejscu należy wskazać, że przepisy regulujące wypłatę dywidendy zawarte są w art. 191-197 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem spółek handlowych.
Zgodnie z art. 191 § 1 Kodeksu spółek handlowych:
Wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem przepisu art. 195 § 1.
Stosownie do art. 191 § 3 Kodeksu spółek handlowych:
Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów.
Na podstawie art. 193 § 1 Kodeksu spółek handlowych:
Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku.
Na podstawie art. 193 § 4 Kodeksu spółek handlowych:
Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale wspólników. Jeżeli uchwała wspólników takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana niezwłocznie po dniu dywidendy.
Z powyższego wynika, że Pan jako wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego. Tym samym czerpie Pan korzyści finansowe z działalności Spółki, która od momentu rozpoczęcia budowy Budynku jak Pan wskazał we wniosku jest w wyłącznym posiadaniu Działek, a wybudowany Budynek wykorzystuje do czynności opodatkowanych, a zatem przedmiotowe Działki też.
Należy zaznaczyć, że czynność Pana w postaci dokonania podziału geodezyjnego działki nr 3 (po uzyskaniu pozwolenia na budowę przez Spółkę, w której jest Pan udziałowcem), odpowiadającego warunkom określonym w MPZP na tle okoliczności sprawy stanowiło świadome podejmowanie działań przez Pana mające na celu wykorzystywanie przedmiotowych Działek (1 i 2) w celach gospodarczych. Jak wynika, bowiem z wniosku po wzniesieniu Budynku, z uwagi na to, że wartość Budynku znacznie przewyższa wartość zajętych na ten cel Działek, zgromadzenie wspólników Spółki podjęło uchwałę o skierowaniu przez Spółkę jako inwestora wobec Pana i Pana małżonki roszczenia określonego w art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego.
Zatem, wynikająca z opisanych wyżej działań Pana koncepcja wykorzystania Działek poprzez ich udostępnienie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej przez Spółkę, (z której to Pan czerpie korzyści finansowe ze względu na bycie jednym ze wspólników Spółki) dowodzi, że zostały wykonane czynności, które świadczą o tym, że zbycie tych Działek nie może stanowić jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.
Należy podkreślić, że przez termin „zamiar” należy pojmować nie wolę wewnętrzną, ale wolę dającą się określić na podstawie obiektywnych możliwych do stwierdzenia okoliczności. Przy ustalaniu zamiaru nie można poprzestawać tylko na oświadczeniach zainteresowanej osoby, lecz muszą istnieć obiektywne dowody potwierdzające przeznaczenie danej nieruchomości wyłącznie do celów prywatnych. Jak wynika z powyższego w niniejszej sprawie nie miało to miejsca.
Analiza przedstawionego opisu sprawy, dokonana w kontekście przywołanych wyżej przepisów prawa, prowadzi do wniosku, że podjęte przez Pana działania w całym okresie posiadania Działek na których posadowiony jest Budynek nie ma na celu wykorzystywania tych Działek do zaspokojenia potrzeb osobistych Pana (np. budowa domu), tylko wykorzystanie ich do celów gospodarczych – zarobkowych (na potrzeby Spółki). Takie postępowanie jest charakterystyczne dla podmiotów występujących profesjonalnie w obrocie gospodarczym.
Zatem nie cele osobiste – w przypadku Pana brak jest czynności charakteryzujących zarząd majątkiem osobistym – a cele gospodarcze leżą u podstaw działania Pana, wobec czego sprzedaż przedmiotowej części nieruchomości (Działki 1 i 2) nie będzie stanowiła rozporządzania majątkiem osobistym. Odpłatne zbycie przez Pana Działek na rzecz Spółki, w której posiada Pan udziały wpisuje się w katalog czynności, które zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. A skoro zbycie wykracza poza zakres zwykłego wykonywania prawa własności, będzie stanowiło działalność gospodarczą podjętą w celach zarobkowych, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Pana należy uznać za podatnika tego podatku, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy.
Podsumowując, odpłatne zbycie Działek nr 1 i 2 w trybie określonym w art. 231 Kodeksu Cywilnego na rzecz Spółki, w której posiada Pan udziały, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy.
Tym samym, Pana stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia
Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.
Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
W kwestii skutków prawnych jakie wywołuje interpretacja indywidualna wydana dla Pana, należy stwierdzić, że w myśl art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).
Mając na uwadze, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego został złożony przez Pana, zaznaczam, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla Pana żony.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
