Interpretacja indywidualna z dnia 29 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.876.2025.2.AC
Zwrot nadpłaconego kredytu hipotecznego w wyniku unieważnienia umowy nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie prowadzi do przyrostu majątkowego podatnika.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 października 2025 r., pismem z 22 października 2025 r. oraz pismem z 24 października 2025 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis i uzupełnienie zdarzenia przyszłego
W roku podatkowym 2025 został wydany prawomocny wyrok sądu, na mocy którego Bank wypłacił środki wynikające z unieważnienia umowy kredytu mieszkaniowego. Wystąpił Pan do sądu o unieważnienie kredytu z powodu zapisów abuzywnych. Sąd przychylił się do Pana wniosków i wydał wyrok unieważniający umowę kredytową w całości i nakazał Bankowi zwrot całkowitej sumy wpłaconych przez Pana i Pana żonę środków wraz z odsetkami. Bank w całości wypłacił środki jakie zostały zasądzone - jednocześnie wystąpił do Państwa z roszczeniem o zwrot kapitału kredytu. Po wypłacie środków z Banku (następnego dnia) dokonał Pan zwrotu 100% kapitału i pozostawił Pan sobie tylko sumę nadpłaconego kredytu.
W 2009 r. zaciągnęli Państwo (…) kredyt hipoteczny w CHF na zakup mieszkania położonego w (…) w kwocie 464.000 zł. Nieruchomość była przeznaczona na Państwa własne potrzeby. Zamieszkiwali w niej Państwo ok. 12 lat do 2022 roku, mieszkanie nie było w tym czasie wynajmowane, ani nie prowadzili Państwo w niej żadnej działalności gospodarczej. W 2016 r. Kredyt został całkowicie spłacony. W 2020 roku z pomocą Kancelarii (…) złożyli Państwo pozew, w którym Państwo zawnioskowali o całkowite unieważnienie umowy kredytowej. W marcu 2025 roku został wydany wyrok Sądu I instancji, w którym Sąd przychylił się do Państwa żądań i umowa kredytu została unieważniona, co skutkowało całkowitą wypłatą na Państwa rzecz przez Bank, wszystkich wpłaconych na rzecz Banku przez Państwa kwot, tj.: 61.775,72 zł, 183.235,11 CHF plus odsetki ustawowe. Bank odwołał się od części wyroku do II instancji, a kwota niepodlegająca odwołaniu została Państwu wypłacona. Dnia 12 sierpnia 2025 roku Bank wypłacił Państwu kwotę 281.956,99 CHF o tytule: (…), kwota główna z odsetkami oraz 84.999,50 PLN o tytule: (…), oraz dnia 14 sierpnia 2025 r. kwotę oraz 1.029,88 PLN. Jako, że są Państwo małżeństwem bez rozdzielności majątkowej i posiadają wspólne konto, zwrot został zrobiony na Państwa wspólne konto. W związku z tym, że Bank w 2024 roku pozwał Państwa o zwrot kapitału, po otrzymaniu środków od Banku oddali Państwo Bankowi poniższe kwoty: w dniu 13 sierpnia 2025 roku zwrócili Państwo 23 223.78 PLN plus 60.000 CHF oraz 38.721,88 CHF. Są Państwo osobami, które nigdy nie prowadziły, ani nie prowadzą działalności gospodarczej. Państwa dochody wynikają z umów o pracę.
Wskazał Pan, że choć mieszkanie było zakupione wspólnie z żoną i wszystkie z nim związane sprawy są wspólne, to wniosek o interpretację złożył Pan w swoim imieniu i dla siebie.
Pytanie
W jaki sposób i czy w ogóle musi Pan deklarować zwrot z Banku - nadpłaconego kredytu i czy istnieje obowiązek podatkowy w takiej sprawie?
Pana stanowisko w sprawie
Z tytułu unieważnienia przez sąd umowy i w związku z wypłatą przez Bank nadpłaconych środków żaden podatek dla Pana się nie należy i nie powinien być naliczany. Nie musi Pan też składać do właściwego Panu urzędu skarbowego deklaracji podatkowej w żadnej formie.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:
‒dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
‒dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).
Ogólne określenie „przychodów” zawiera art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:
‒pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądzei wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
‒pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojegowładztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.
Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl pkt 9 tego artykułu, do źródeł przychodów zalicza się inne źródła.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że w 2009 r. wraz z żoną zawarł Pan umowę kredytu hipotecznego w Banku na zakup mieszkania położonego w (...) przeznaczonego na Państwa własne potrzeby. W 2020 roku z pomocą Kancelarii (…) złożyli Państwo pozew, w którym Państwo zawnioskowali o całkowite unieważnienie umowy kredytowej. W marcu 2025 roku został wydany wyrok Sądu, w którym umowa kredytu została unieważniona, co skutkowało całkowitą wypłatą na Państwa rzecz przez Bank, wszystkich wpłaconych na rzecz Banku przez Państwa kwot wraz z odsetkami ustawowymi. Bank odwołał się od części wyroku do II instancji, a kwota niepodlegająca odwołaniu została Państwu wypłacona. Dnia 12 sierpnia 2025 roku Bank wypłacił Państwu kwotę główną z odsetkami. Po otrzymaniu środków od Banku oddali Państwo Bankowi poniższe kwoty, o które wnioskował Bank.
Wskazać należy, że stosownie do art. 410 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
Art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe stanowi, że:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Nieważność umowy kredytu oznacza, że zobowiązania stron umowy, tj. banku i klienta, nigdy nie powstały, a strony zobowiązane są zwrócić to, co świadczyły w związku z nieważną umową jako świadczenia nienależne. Kredytodawca powinien zatem zwrócić wszystkie świadczenia pobrane od kredytobiorcy, a kredytobiorca powinien zwrócić kwotę faktycznie otrzymanego kredytu.
W przypadku stwierdzenia nieważności umowy przez sąd skutki prawne na gruncie cywilnym występują ex tunc (wstecz), a więc od momentu zawarcia umowy dotkniętej wadliwością (przesłanką nieważności), co oznacza, że umowa kredytu jako nieważna już od chwili jej zawarcia nie wywołuje skutków prawnych. Mamy do czynienia z sytuacją jakby w ogóle nie doszło do jej zawarcia.
Odnosząc się do Pana opisu sprawy, skoro doszło do zwrotu nadpłaconych środków finansowych ponad kwotę udzielonego kredytu to nie doszło do faktycznego zwiększenia (przyrostu) Pana majątku, a jedynie „wyrównania” wcześniejszego zmniejszenia w Pana majątku. Tym samym nie powstał przychód, który mógłby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwrócona Panu przez bank kwota nadpłaconych środków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Wobec powyższego, nie jest Pan zobowiązany do złożenia do właściwego urzędu skarbowego zeznania podatkowego w powyższym zakresie.
Zatem, Pana stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Wyjaśnić również należy, że wydając interpretacje indywidualną tutejszy Organ nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym. Dlatego też nie odniosłem się do kwot wskazanych we wniosku.
Przedmiotem interpretacji są wyłącznie skutki podatkowe zwrotu przez bank nadpłaconego kredytu. Nie odniosłem się do pozostałych kwestii poruszanych w opisie sprawy, w tym do skutków podatkowych wypłaty przez bank odsetek ustawowych, gdyż nie było to przedmiotem zapytania.
Końcowo wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. drugiego kredytobiorcy, tj. Pana żony).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
POTRZEBUJESZ POMOCY?