Interpretacja indywidualna z dnia 7 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1.4011.737.2025.3.MR

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 września 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła Pani wniosek pismami: z 17 oraz 21 października 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(...) 2022 r. akt notarialny Rep. A (...) nabyła Pani za cenę 650.000 zł mieszkanie nr KW (...), przy czym w dziale IV księgi wieczystej były wpisane trzy wierzytelności wobec podmiotów zewnętrznych:

a) X, obecnie Y, wpisana jest hipoteka umowna do kwoty 522.687 zł, zabezpieczająca wierzytelności wynikające z tyt. umowy kredytu nr (...) z (...) 2017 roku;

b) Z wpisana jest hipoteka umowna do kwoty 500.000 zł, zabezpieczająca wierzytelności wynikające z tyt. umowy pożyczki z (...) 2017 roku;

c) V. wpisana jest hipoteka przymusowa do kwoty 532.358,56 zł, zabezpieczająca wierzytelności wynikające z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla z (...) 2018 roku oraz hipoteka przymusowa do kwoty 10.715,53 zł zabezpieczająca wierzytelności z tyt. zasądzenia kosztów postępowania zabezpieczającego.

W umowie sprzedaży akt not. Rep. A (...) z (...) 2022 roku pełnomocnik sprzedającej w oświadczeniu złożonym do przedmiotowego aktu podał, że całkowite zadłużenie wykazane jest znacząco niższe niż te, które faktycznie widnieją w dziale IV księgi wieczystej, wg poniższego wyszczególnienia:

a) wobec X, obecnie Y, z tyt. umowy kredytu jw. na dzień sporządzenia aktu stanowi kwotę około 180.000 zł,

b) wobec Z z tyt. umowy pożyczki z (...) 2017 roku stanowi kwotę około 150.000 zł,

c) wobec V. z tyt. wierzytelności wynikającej z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla stanowi łącznie kwotę około 160.000 zł.

Dopiero po dokonaniu transakcji zakupu mieszkania ujawniło się, że faktyczne obciążenia są wielokrotnie większe, a oświadczenie złożone do przedmiotowego aktu notarialnego okazało się niezgodne z rzeczywistością.

Powyższe wierzytelności będą podlegać negocjacjom w zakresie częściowego ich umorzenia w celu uzyskania promesy do wykreślenia hipotek i finalnie doprowadzenia do sprzedaży mieszkania. Kwoty pozostałe po planowanym częściowym umorzeniu wierzytelności jakie zamierza Pani uzyskać to od banku ilustruje poniższe zestawienie:

Wartość wierzytelności stan obecny – Wartość wierzytelności wymagalna po umorzeniu – Wartość przychodu z tyt. umorzenia wierzytelności:

•Y: 608.521,07 zł – 400.000 zł – 208.521,07 zł

•Z: 500.000 zł – 100.000 zł – 400.000 zł

•V: 161.224,76 zł – 50.000,00 zł – 111.224,76 zł

•SUMA: 1.269.745,83 zł – 550.000 zł – 719.745,83 zł.

Uzupełnienie wniosku

Częściowe umorzenie Pani zobowiązań przez Y, Z. oraz V. nastąpi/nastąpiło na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego.

Częściowe zwolnienie Pani z długu nie zostanie/zostało dokonane poprzez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 ustawy Kodeks cywilny.

Umorzono Pani część zobowiązania wobec wskazanych powyżej podmiotów na podstawie umowy ugody z wierzycielami, polubownego uregulowania zadłużenia uregulowanego hipoteką, dokonanego odpłatnie. Zwolnienie z długu nie ma i nie będzie miało związku z prowadzoną przez Panią działalnością gospodarczą.

Ponownie uzupełniając wniosek udzieliła Pani dalszych wyjaśnień na pytania organu:

1.Na czym konkretnie polegało odpłatne zwolnienie Pani z długu?

Odpowiedź: Wobec banku polegać ma na niezwłocznej spłacie zadłużenia w kwocie 277.943,87 zł, z pominięciem odsetek karnych, kosztów windykacyjnych i dodatkowych opłat, co będzie stanowiło zaspokojenie kapitału w 100%, wydanie kwitów mazalnych, a następnie wykreślenie hipoteki umownej z KW o nr (...) ustanowionej na rzecz wierzyciela X. na podstawie umowy kredytu nr (...) z (...) 2017 r.

Jeśli chodzi o Z, polegać ma na spłacie zadłużenia w kwocie 100.000 zł, co będzie stanowiło zaspokojenie wierzyciela w 100%, wydanie kwitów mazalnych, a następnie wykreślenie hipoteki umownej z KW o nr (...).

Jeśli chodzi o V., polegać ma na spłacie zadłużenia w kwocie 30.000 zł, co będzie stanowiło zaspokojenie wierzyciela w 100%, wydanie kwitów mazalnych, a następnie wykreślenie hipoteki umownej z KW o nr (...).

2.Jakie były konkretnie postanowienia umowy „ugody z wierzycielami”?

Odpowiedź: Bank wystawi promesę, że po spłacie zadłużenia w kwocie 277.943,87 zł, co będzie stanowiło zaspokojenie kapitału w 100%, wyda kwity mazalne, a następnie nastąpi wykreślenie hipoteki umownej z KW o nr (...) ustanowionej na rzecz wierzyciela X. na podstawie umowy kredytu nr (...) z (...) 2017 r.

Z wystawią promesę, że po spłacie zadłużenia w kwocie 100.000 zł, co będzie stanowiło zaspokojenie wierzyciela w 100%, wydane zostaną kwity mazalne, a następnie zostanie wykreślona hipoteka umowna z KW o nr (...).

V wystawi promesę, że po spłacie zadłużenia w kwocie 30.000 zł, co będzie stanowiło zaspokojenie wierzyciela w 100%, wyda kwity mazalne, a następnie wykreślona zostanie hipoteka umowna z KW o nr (...).

Jednym słowem wszelkie roszczenia zostaną w pełni zaspokojone wobec wszystkich trzech wierzycieli.

3.Na czym polegała odpłatność z Pani strony za zwolnienie z długu?

Odpowiedź: tak jak w punkcie pierwszym.

4.Czy w zamian za zwolnienie z długu:

a) dokonała Pani zapłaty określonej kwoty na rzecz wierzycieli;

b) wykonała określone świadczenie, jakie;

c) przekazała określone rzeczy, prawa majątkowe, jakie;

d) wykonała określone usługi, jakie;

e) poniosła inne wydatki, jakie?

Odpowiedź: W zamian za zwolnienie z długu ma Pani zapłacić określone, ustalone z wierzycielami kwoty, które w pełni zaspokoją wierzycieli, na podstawie tego zostaną wydane kwity mazalne, na ich podstawie nastąpi wykreślenie hipoteki umownej z Księgi Wieczystej.

5.Czy świadczenie/świadczenia wykonane przez Panią w zamian za odpłatne zwolnienie Pani z długu było/były ekwiwalentne czy też miało/miały wartość niższą niż dług?

Odpowiedź: Nie jest Pani stroną umowy kredytowej, ani dłużnikiem osobistym wobec Banku, tak samo jeśli chodzi o Z. i V. Odpowiada Pani jednak jako dłużnik rzeczowy wobec tych podmiotów, co oznacza, że Pani odpowiedzialność ogranicza się do nieruchomości obciążonej hipoteką. Zależy Pani na skutecznym zaspokojeniu wierzytelności i tym samym na zachowaniu nieruchomości i uniknięcie długotrwałej procedury egzekucyjnej.

(...) 2022 r. kupując powyższą nieruchomość objętą księgą wieczystą nr (...) działała Pani w zaufaniu do zapewnień sprzedającej i jej pełnomocnika, p. (...). W akcie notarialnym znalazły się oświadczenia, że zadłużenie związane z hipotekami wynosi określone kwoty – znacznie niższe niż te, które faktycznie widnieją w dziale IV księgi wieczystej. Dopiero po dokonaniu transakcji ujawniło się, że faktyczne obciążenia są znacznie większe. Oświadczenia złożone w akcie notarialnym okazały się niezgodne z rzeczywistością, a Pani – mimo że działała w dobrej wierze – została wprowadzona w błąd i w praktyce stała się ofiarą tego procederu.

Rozważa Pani również złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz dochodzenie roszczeń na drodze postępowania sądowego. Mając jednak świadomość, że takie postępowania mogą trwać latami i nie przynieść w praktyce szybkiego zaspokojenia roszczeń, szuka Pani rozwiązania realnego i konstruktywnego – poprzez polubowne porozumienie z wierzycielami hipotecznymi.

W związku z tym zwróciła się Pani do wierzycieli z prośbą o rozważenie propozycji polubownego zakończenia sprawy jaką jest spłata pozostałego kapitału wobec banku, tj. 277.943,87 zł, zamiast kwoty 608.521,07 zł (kwota kapitału, odsetek i pozostałych opłat). Wobec Z. kwoty 100.000 zł, zamiast kwoty 500.000 zł (kwota pożyczki, odsetek i pozostałych opłat), wobec V kwoty 30.000 zł, zamiast kwoty ok. 160.000 zł (kwota wierzytelności, odsetek i pozostałych opłat).

Pytania

1.Czyprzychód z tytułu umorzenia części wierzytelności to przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT?

2.Czy znajdzie tu zastosowanie art. 10 ust. 1 pkt 7 w powiązaniu z pkt 8 lit. a-c ustawy PIT, czy art. 18 ww. ustawy? Do jakiego źródła przychodu należy zakwalifikować uzyskane kwoty umorzonych wierzytelności?

3.W jaki sposób określić moment uzyskania przychodu? Czy zastosowanie znajdzie tutaj reguła ogólna określona w art. 11 ust. 1 ustawy PIT?

4.Czy do kosztów uzyskania przychodu można uznać równowartość wierzytelności uregulowanej przez wykonanie świadczenia niepieniężnego?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie – w zakresie pytania 1 – w myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a–c. W rezultacie należy przyjąć, że przychód z tytułu sprzedaży/umorzenia wierzytelności lub jej części to przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT, jednakże nie mają zastosowania w odniesieniu do przedstawionych zdarzeń przyszłych.

W Pani ocenie – w zakresie pytania 2 – w myśl art. 18 ww. ustawy za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Prawa majątkowe są prawami podmiotowymi, realizującymi interes ekonomiczny uprawnionego i składającymi się na jego majątek. Zasadniczo mają one wymiar pieniężny, jednakże służą jedynie do realizacji interesu ekonomicznego uprawnionego.

Zawarte w tym przepisie wyliczenie praw majątkowych określonych w art. 18 ustawy PIT jako odrębne źródło przychodów ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie „w szczególności”, to zaś powoduje, że w kategorii tej mieszczą się również inne prawa majątkowe. W kontekście przedstawionych regulacji nie ulega wątpliwości, że wierzytelność jest prawem majątkowym kumulującym w sobie konkretne uprawnienia i mającym konkretny wymiar ekonomiczny i finansowy. W rezultacie należy przyjąć, że przychód z tytułu sprzedaży/ umorzenia wierzytelności to przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT. Podobne wnioski wynikają m.in. z treści interpretacji Dyrektora KIS z 10 lipca 2020 roku, nr 0114-KDIP3-2.4011.297.2020.5.JK3.

Jak wynika z powyższego zastosowanie art. 18 ustawy o PIT ma zastosowanie w odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego.

W Pani ocenie – w zakresie pytania 3 – norma zawarta w art. 14 ww. ustawy nakazuje ujmować dla celów podatkowych przychody związane z pozarolniczą działalnością gospodarczą, które nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane przez podatnika, ale są mu należne, tj. stanowią przedmiot wymagalnych świadczeń.

Zgodnie z art. 508 kc.: „zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje”. Z uwagi na to dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika.

Wierzytelność będzie umorzona dopiero, gdy wierzyciel uzyska wiadomość od dłużnika, że przyjął on zwolnienie z długu. Dopiero wówczas okoliczność ta, po spełnieniu ustawowych wymogów, może rzutować na wysokość podstawy opodatkowania, a w konsekwencji i na wysokość zobowiązania podatkowego.

W Pani ocenie – w zakresie pytania 4 – do kosztów uzyskania przychodu można uznać równowartość części wierzytelności uregulowanej przez wykonanie świadczenia, gdyż zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 41 ustawy o PIT: „nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio na podstawie art. 14 ustawy o PIT zostały zarachowane jako przychody należne – do wysokości zarachowanej jako przychód należny”, a zatem o możliwości zaliczenia umorzonych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów decydują dwa warunki, które muszą zostać spełnione łącznie, tj. wierzytelność musi być wcześniej zarachowana jako przychód należny, a także wierzytelność musi zostać umorzona. Przy czym reguła ta nie ma zastosowania w przypadku wierzytelności z tyt. umowy pożyczki, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 40 ustawy o PIT za koszty uzyskania przychodu nie uznaje się umorzonych pożyczek lub ich części jeżeli ich umorzenie nie jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym, gdyż tylko ten rodzaj umorzenia daje prawo do uwzględnienia takiego umorzenia w kosztach uzyskania przychodu.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego oba warunki decydujące o możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów umorzonej wierzytelności zostaną spełnione. Wierzytelność ta zostanie wcześniej zarachowana do przychodów należnych i zgodnie z zamierzeniami ma zostać umorzona zgodnie z wymogami przepisu artykułu 508 Kodeksu cywilnego. Wobec powyższego, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe we wniosku oraz przytoczone przepisy prawa należy stwierdzić, że umorzone wierzytelności będą podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w kwocie ich wymagalności w świetle art. 23 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych PIT.

A zatem w omawianym zdarzeniu przyszłym ustalenie dochodu z tyt. umorzenia części wierzytelności przedstawia poniższe rozliczenie:

Wartość wierzytelności stan obecny – Wartość wierzytelności wymagalna po umorzeniu – Wartość przychodu z tyt. umorzenia wierzytelności:

•Y: 608.521,07 zł – 400.000 zł – 208.521,07 zł

•Z: 500.000 zł – 100.000 zł – 400.000 zł

•V: 161.224,76 zł – 50.000,00 zł – 111.224,76 zł

•SUMA: 1.269.745,83 zł – 550.000 zł – 719.745,83 zł,

co oznacza, że należny przychód z tyt. praw majątkowych wyniesie 719.745,83 zł, zaś koszty uzyskania przychodu stanowi wartość wierzytelności wymagalna po umorzeniu 550.000 zł. Tym samym dochód do opodatkowania uzyskany z umorzenia części wierzytelności wyniesie 169.745,83 zł, podatek dochodowy od powyższego dochodu wyniesie, w stawce 32%, 54.319 zł.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1) jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;

3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;

4) w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika, za które można uznać zwolnienia z długu. Ponieważ przepisy ustawy nie zawierają legalnej definicji pojęcia „nieodpłatne świadczenia”, należy przyjąć takie rozumienie tego terminu, jakie ukształtowało się w orzecznictwie sądowo-administracyjnym.

Pojęcie „nieodpłatne świadczenie” było m.in. przedmiotem interpretacji Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w uchwale podjętej w składzie siedmiu sędziów w dniu 18 listopada 2002 r., sygn. akt FSP 9/02 stwierdził, że:

Dla celów podatkowych pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” (…) ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony - por. art. 353 Kc), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2002 r., III RN 106/01, jeszcze nie publ., a także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 1999 r., III RN 31/99 - OSNAPU 2000 nr 13 poz. 496).

Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Natomiast katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Źródłami przychodów są inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Wskazała Pani, że częściowe umorzenie Pani zobowiązań przez Bank Y, Z. oraz V nastąpi/nastąpiło na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego. Zwolnienie z długu nie ma i nie będzie miało związku z prowadzoną przez Panią działalnością gospodarczą. W zamian za zwolnienie z długu ma Pani zapłacić określone, ustalone z wierzycielami kwoty, które w pełni zaspokoją wierzycieli, na podstawie tego zostaną wydane kwity mazalne, na ich podstawie nastąpi wykreślenie hipoteki umownej z Księgi Wieczystej. Nie jest Pani stroną umowy kredytowej, ani dłużnikiem osobistym wobec Banku, tak samo jeśli chodzi o Z i V Odpowiada Pani jednak jako dłużnik rzeczowy wobec tych podmiotów, co oznacza, że Pani odpowiedzialność ogranicza się do nieruchomości obciążonej hipoteką

Pojęcie „umorzenie zobowiązania” nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego zasadne jest odwołanie się w tym zakresie do reguł wykładni językowej. „Umorzenie” wg Słownika Języka Polskiego PWN oznacza: „zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego poprzez uzyskanie zrzeczenia się należności przez wierzyciela lub spłatę stopniową długu. Umorzyć dług. Umorzyć podatek, należność”. Skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w części lub w całości zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia w całości lub w części zobowiązania.

Stosownie do art. 353 § 1 ustawy Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.):

Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien żądanie spełnić.

Instytucję zwolnienia z długu reguluje art. 508 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Jest to rodzaj umowy wierzyciela z dłużnikiem, bowiem oświadczenie wierzyciela wymaga przyjęcia (zgody) dłużnika. Brak zgody powoduje więc, że czynność prawna mająca na celu zwolnienie dłużnika z długu nie wywołuje skutków prawnych.

Niewątpliwie w sytuacji, w której na skutek umowy o zwolnienie z długu dochodzi do umorzenia zobowiązania świadczeniobiorca uzyskuje przysporzenie, skutkujące powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. Osiąga bowiem korzyść majątkową o konkretnym wymiarze, gdyż zmniejsza się zobowiązanie jakie musiałby zapłacić, gdyby nie umorzenie.

Dla osiągnięcia przychodu przez świadczeniobiorcę nie jest jednak istotne, czy pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem dochodzi do zawarcia umowy o zwolnienie z długu, czy też następuje to w skutek jednostronnego oświadczenia woli wierzyciela. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela.

Potwierdzenie zatem przyjęcia zwolnienia z długu dokonane w jakimś konkretnym dniu nie oznacza, że wierzyciel dopiero wówczas z tego długu zwolnił dłużnika – dokonał tego wcześniej, już w momencie podjęcia decyzji w tym zakresie, a samo oświadczenie o przyjęciu zwolnienia z długu jedynie potwierdziło wcześniejszą czynność prawną.

W konsekwencji wartość częściowego umorzenia ciążących na Pani zobowiązań – w momencie podjęcia decyzji o ich umorzeniu – spowoduje powstanie przychodu, który należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i opodatkować na zasadach określonych w art. 27 ust. 1 ww. ustawy.

Nieprawidłowo więc uważa Pani, że powstały przychód kwalifikuje się do praw majątkowych w momencie przyjęcia zwolnienia z długu.

Przechodząc do wyjaśnienia kwestii ustalenia podstawy opodatkowania, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, powinien spełniać łącznie następujące warunki:

·pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

·nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

·być właściwie udokumentowany.

Stwierdzenie, że określone wydatki poniesione przez podatnika spełniają wszystkie wskazane przez ustawodawcę warunki podatkowego uznania ich za koszt uzyskania przychodów, stanowi niezbędną przesłankę odliczenia ich przez podatnika od osiągniętego przychodu. W związku z częściowym umorzeniem długu nie ponosi Pani żadnych wydatków w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu. Zatem nie jest Pani uprawniona do pomniejszenia kwoty przychodu o wartość wymagalnych wierzytelności po częściowym umorzeniu długu.

W kontekście powyższego błędnie utożsamia Pani zapłatę określonych kwot na rzecz wierzycieli, która zmniejsza dług, z „odpłatnością” za częściowe zwolnienie z długu. Umorzeniu podlega jedynie pozostała część ciążącego na Pani zobowiązania, które to nie wiąże się z odpłatnością w postaci poniesienia wydatków mogących stanowić koszt w świetle ww. przepisu art. 22 ust. 1 ustawy.

Niezasadnie również odwołuje się Pani do przepisów art. 14, art. 23 ust. 1 pkt 40 czy pkt 41 ustawy, które regulują sytuację podmiotów (wierzycieli) w ramach działalności gospodarczej, co w Pani sytuacji nie ma miejsca.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do dokonanych przez Panią wyliczeń konkretnych kwot przychodu i dochodu informuję, iż ewentualne przeliczenia, jakich należałoby dokonać, nie należą do mojej kompetencji. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego – prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy. W związku z powyższym nie mogę odnieść się do wyliczeń zaprezentowanych przez Panią.

W odniesieniu do powołanej interpretacji informuję, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Ponadto dotyczy ona oceny skutków podatkowych odmiennego niż Pani zdarzenia, tj. sprzedaży wierzytelności.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.