Postanowienie NSA z dnia 4 listopada 2025 r., sygn. III OSK 1315/25

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Rafał Stasikowski Sędziowie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski (spr.) Protokolant: starszy asystent sędziego Krzysztof Poseniak po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2025 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2025 r. sygn. akt II SA/Wa 2086/24 w sprawie ze skargi A. S. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] lutego 2024 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania renty specjalnej postanawia: uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić skargę.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2025 r. sygn. akt II SA/Wa 2086/24 oddalił skargę A. S. (dalej skarżący) na decyzję Prezesa Rady Ministrów (dalej organ) z dnia [...] lutego 2024 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania renty specjalnej.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał w pierwszej kolejności, że materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowi art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym Prezes Rady Ministrów w szczególnie uzasadnionych przypadkach może przyznać emeryturę lub rentę na warunkach i w wysokości innej niż określone w ustawie. Pojęcie "w szczególnie uzasadnionych przypadkach" ma charakter niedookreślony, w konsekwencji czego uznanie spełnienia przesłanki warunkującej przyznanie świadczenia specjalnego ustawodawca pozostawił organowi stosującemu ten przepis. W orzecznictwie sądowym ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym określenie szczególnie uzasadnionego przypadku należy łączyć z wybitnymi zasługami w dziedzinie zawodowej, artystycznej, społecznej lub politycznej albo z wystąpieniem zdarzenia losowego charakteryzującego się nadzwyczajnością. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 17 października 2006 r., sygn. P 38/05 wskazał, że celem wprowadzenia możliwości przyznania świadczenia specjalnego jest uhonorowanie i zapewnienie godziwych warunków bytowych osobom, które mają wybitne, indywidualne, jak również niepowtarzalne zasługi i osiągnięcia w określonej dziedzinie aktywności. Z uwagi na różnorodność, niepowtarzalność, a często nieporównywalność takich zasług i osiągnięć użycie przez ustawodawcę zwrotu niedookreślonego "w szczególnie uzasadnionych przypadkach" jest w pełni zasadne. Inną przesłanką uzasadniającą zastosowanie omawianej instytucji jest wystąpienie szczególnych zdarzeń losowych. Sytuacja bytowa jest brana pod uwagę, lecz nie stanowi jedynej przesłanki uzasadniającej przyznanie świadczenia specjalnego.