Interpretacja indywidualna z dnia 12 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.826.2025.4.MG

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 12 października 2025 r. (wpływ 12 października 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

18 grudnia 2024 r. nabył Pan w drodze darowizny od rodziców/darczyńców, zaliczających się do I grupy podatkowej, nieruchomość stanowiącą niezabudowane działki gruntu. W akcie notarialnym wystąpił Pan jako strona obdarowana, nie określając czy przeznaczy otrzymaną darowiznę na cele prywatne, czy na cele prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej.

Jeszcze przed przyjęciem wskazanej darowizny, jako osoba prywatna, na gruncie rodziców, będących właścicielami działek gruntu na zasadach wspólności małżeńskiej, poniósł Pan nakłady związane z budową domu jednorodzinnego, zgodnie w pierwotnym zamiarem wybudowania domu mieszkalnego na Pana własne potrzeby. Były to nakłady związane z wykonaniem:

• posadowienia budynku mieszkalnego/wykopy, ławy fundamentowe – (etap 1),
• wykonaniem ścian fundamentowych murowanych z bloczków betonowych, wykonaniem zwieńczenia ścian fundamentowych, wykonaniem elementów żelbetowych w poziomie ścian fundamentowych (etapie 2).

Wykonawca wystawił fakturę w listopadzie 2024 r. na osobę prywatną, bez numeru NIP, za pomocą którego jest Pan zidentyfikowany na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej NIP), zgodnie z zawartą umową i pierwotnym Pana zamiarem, zgodnie z którym miał Pan przeznaczyć dom mieszkalny na własne potrzeby. Do innego Wykonawcy została zapłacona zaliczka na poczet materiałów niezbędnych do kompleksowego wykonania elewacji wentylowanej, także udokumentowana fakturą zaliczkową na osobę prywatną. Jednakże, wraz z postępem prac budowlanych, zmienił Pan zdanie, co do sposobu wykorzystania otrzymanych działek gruntu i uznał, że wybudowany dom mieszkalny, zostanie przeznaczony do sprzedaży w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, jako towar handlowy. Dotychczas prowadził Pan działalność gospodarczą, m.in. w zakresie pośrednictwa obrotu nieruchomościami PKD 68.31.Z, lecz zdarzenia związane z budową domu jednorodzinnego mieszkalnego i nabyciem działek, spowodowały, iż rozszerzył Pan swoją jednoosobową działalność gospodarczą o PKD 68.12.A Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych, 68.12.B Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych, 68.12.C Realizacja pozostałych projektów budowlanych. Wymienionych zmian w CEIDG dokonał Pan dnia 3 lutego 2025 r. W grudniu 2024 r. zostały podpisane aneksy do umów z wykonawcami o świadczenie usług budowlanych, obejmujące zmianę danych odbiorcy z osoby prywatnej /bez NIP/ na osobę prowadzącą działalność gospodarczą, będącym czynnym podatnikiem podatku VAT. Wystąpił Pan do wykonawców z pytaniem, czy mogliby skorygować wystawioną fakturę i fakturę zaliczkową z listopada 2024 r., zgodnie z podpisanymi aneksami do umów. Wykonawcy uznali, że nie mają oni podstaw do sporządzenia dokumentów korygujących, gdyż na moment wystawiania faktur dane w nich wykazane odpowiadały rzeczywistości. Stan faktyczny dotyczył osoby prywatnej, co po stronie wystawiających faktury, nie rodziło obowiązku w zakresie sposobu płatności, tj. uwzględnienia w fakturze metody płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Powyższe zmiany przeznaczenia nabytych usług budowalnych i materiałów budowlanych, z celu prywatnego na związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, mają zasadnicze znaczenie przy stosowaniu mechanizmu podzielonej płatności /split payment/, którego jako osoba prywatna Pan nie zastosował w płatnościach, zgodnie z brakiem takiego obowiązku. Natomiast jako osoba fizyczna prowadząca działalność, w przypadku materiałów i usług budowlanych, podlega obowiązkowi z tytułu split paymentu w podatku VAT i w podatku dochodowym.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Jest Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 18 października 2017 r.

Decyzję o zmianie przeznaczenia wydatków poniesionych na budowę budynku jednorodzinnego podjął Pan dnia 2 grudnia 2024 r. (z celu prywatnego na przeznaczenie do sprzedaży w ramach działalności gospodarczej).

Dla prowadzonej przez Pana działalności została wybrana forma opodatkowania podatkiem liniowym. Prowadzona jest podatkowa księga przychodów i rozchodów. Przyjęto metodę uproszczoną (kasową) ewidencjonowania kosztów.

Pytania:

1.W związku z zaistniałą sytuacją wnosi Pan pytanie, czy jako czynny podatnik podatku VAT, może odliczyć podatek VAT w działalności gospodarczej na poniesione nakłady, związane z wznoszeniem domu mieszkalnego jednorodzinnego, z faktury i faktury zaliczkowej otrzymanych w listopadzie 2024, wystawionych na osobę fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej, pomimo braku zapłaty za nie, z zastosowaniem metody podzielonej płatności? W przypadku uznania prawa do odliczenia podatku VAT - czy musi Pan cofać się do miesiąca otrzymania faktur, czyli do listopada 2024 r., czy też może odliczyć podatek VAT w miesiącu, w którym zmienił Pan przeznaczenie gruntu z prywatnego na gospodarczy, potwierdzonego aneksami z wykonawcami, czyli w grudniu 2024 r.? Czy też może z punktu odliczenia podatku VAT jest istotniejsza data wpisu w CEIDG, polegająca na dodaniu PKD, związanych z działalnością budowlaną (luty 2025 r.)? Reasumując, czy i w jakim okresie podatnik może odliczyć podatek VAT z faktury i faktury zaliczkowej, otrzymanych w listopadzie 2024 r.?

2.Czy poniesione wydatki mogą być ujęte jako koszty stanowiące koszty uzyskania przychodu w działalności podatnika w momencie zbycia przedmiotowej nieruchomości, pomimo iż w momencie ich poniesienia, nie były udokumentowane na osobę prowadzącą działalności i w związku z tym, nie była zastosowana metoda podzielonej płatności?

3.Czy w przypadku ewentualnego braku możliwości odliczenia podatku VAT z ww. faktury, podatnik może do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć całą wydatkową kwotę, czyli kwotę brutto faktury?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania Nr 2 i 3. W zakresie pytania Nr 1 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 2

Pana zdaniem - tak.

Kosztem uzyskania przychodu jest wydatek poniesiony w celu osiągnięcia przychodu bądź zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów, zgodnie z treścią art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT), który stanowi: Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców pomimo zawarcia na fakturze wyrazów "mechanizm podzielonej płatności" zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.

Obowiązkowy spilit payment występuje, gdy łącznie spełnione zostaną warunki:

• wartość brutto transakcji wynosi powyżej 15 000 zł lub równowartość tej kwoty,
• co najmniej jedna pozycja z faktury zawarta została w załączniku 15 ustawy o VAT,
• sprzedawca oraz odbiorca są podatnikami VAT (transakcja B2B, niezależnie czy nabywcą jest podatnik VAT czynny czy zwolniony).

Osoby fizyczne dokonujące zakupów jako konsumenci nie są objęte obowiązkiem MPP, gdyż mechanizm dotyczy wyłącznie transakcji B2B. W opisanej sytuacji podatnik działał jako osoba prywatna, nie miał więc obowiązku zapłaty ww. metodą.

Zatem, Pana zdaniem, zaistniała sytuacja nie pozbawia Pana prawa do zaliczeniu do kosztów stanowiących koszt uzyskania przychodów, przy spełnieniu pozostałych warunków, które również spełnia.

Ad. 3

Pana zdaniem - tak.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek naliczony może zostać zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodu, pod warunkiem, że podatnikowi przysługuje zwolnienie z VAT albo nabył towary i usługi w celu wytworzenia bądź odsprzedaży towarów, albo świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług lub w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Z literalnego brzmienia przepisu wynika, iż podatek naliczony stanowi koszt uzyskania przychodu, jeżeli nie może zostać odliczony od podatku należnego lub zwrócony.

Przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z VAT, nabywający towary lub usługi od czynnego podatnika VAT ma prawo wprowadzić do kosztów podatkowych podatek VAT z faktury potwierdzającej zakup. Warunkiem jest zakup na rzecz firmy, nie do użytku prywatnego. Reasumując, wydatek zostanie zakwalifikowany jako koszt, gdy ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie widnieje w katalogu wydatków wskazanych w art. 23 ustawy o PIT i został w odpowiedni sposób udokumentowany.

Ustawodawca wskazuje generalną zasadę, że podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących zakup na działalność, pod warunkiem że ten wydatek jest przeznaczony na działalność - na sprzedaż opodatkowaną VAT. Mowa tu o podatku naliczonym wynikającym z faktur otrzymanych przez przedsiębiorcę. Tylko podatek VAT niepodlegający odliczeniu, czyli w stosunku do którego podatnik nie ma prawa do odliczenia, będzie mógł być ujęty w kosztach uzyskania przychodów, dotyczy to wydatków, które:

• zostały poniesione na cele działalności gospodarczej,
• nie zawierają się w ustawowym katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• nie są wydatkami prywatnymi,
• służą osiągnięciu i utrzymaniu przychodów z działalności gospodarczej,
• służą zabezpieczeniu teraźniejszych i przyszłych przychodów z działalności gospodarczej. Wypełnienie podstawowych warunków umożliwia przedsiębiorcy ujęcie poniesionego wydatku w kosztach firmowych. Tak samo jest z podatkiem VAT, którego czynny podatnik VAT nie może odliczyć, gdyż nie ma do tego prawa w konkretnej sytuacji, ale przez to może ująć go w kosztach uzyskania przychodów. Stanowisko to potwierdza interpretacja indywidualna IP-PB3-423-820/08-2/KB Nieodliczony podatek VAT jako koszt uzyskania przychodu, wydana 12 września 2008 r., przez Izbę Skarbową w Warszawie.

W przypadku działalności jednoosobowej podmiotowość prawną i gospodarczą ma właściciel przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 44 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Z kolei w myśl art. 140 k.c. w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą. Skoro zatem osoba fizyczna jest właścicielem danego majątku, to może go używać do dowolnych i co najwyżej można mówić o sposobie wykorzystania niektórych składników (do celów prywatnych lub służbowych). W praktyce oznacza to, że osoba fizyczna może przeznaczać finansować zakupy firmowe ze środków prywatnych a prywatne z firmowych - przesunięcia takie nie skutkują zmianą podmiotową - nie zmienia się właściciel. Jedyne konsekwencje jakie są z tym związane, to koszty uzyskania przychodów.

W przypadku przekazania z majątku prywatnego do majątku firmowego, ma zastosowanie art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym, w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Potwierdził to Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 7 września 2012 r., nr IPTPB1/415-299/12-6/DS:"(...) Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają unormowania, które zabraniałoby zaliczenia do kosztów, wydatków ponoszonych przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Jednakże obowiązek udowodnienia powiązania poniesionego wydatku ze źródłem przychodu spoczywa na podatniku. Zatem koszty poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, ale mające związek z uzyskiwanym później przychodem stanowią koszty uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej. (...)". Jeżeli planowany koszt nie jest związany z rozpoczynaną działalnością gospodarczą, nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu, ponieważ co do zasady ma on charakter wydatku osobistego. Potwierdzają to również organy skarbowe, m.in. w powołanej wyżej interpretacji indywidualnej (sygn. IPTPB1/415-299/12-6/DS):"(...) Do stwierdzenia, czy wydatki poniesione przed datą rozpoczęcia działalności, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, istotnym jest ustalenie, czy takie wydatki są potrzebne w prowadzonej działalności i mają związek z tą działalnością, czy też wydatki te nie są związane z działalnością gospodarczą, a więc takie, które co do zasady mają charakter osobisty."

Do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć także wydatki, dzięki którym firma będzie funkcjonować. Do tej grupy wydatków zaliczymy środki trwałe, wyposażenie, WNiP, jak również zakupione towary i materiały. Przykładem jest postanowienie wydane 10 października 2005 r. przez US w Ostrołęce, sygn. US 15 PO-11-415/37/05/KD, dotyczące otwarcia gabinetu stomatologicznego: "(...) kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, czyli wydatki związane z funkcjonowaniem firmy, w tym także wyszczególnione we wniosku: wynajem lokalu z przeznaczeniem na gabinet stomatologiczny, opłaty związane z odbiorem lokalu przez sanepid, opłaty za wpis do ewidencji działalności gospodarczej, zakup urządzeń i narzędzi stomatologicznych, poniesione wg rachunków (faktur), które wpływają na powstanie i funkcjonowanie źródła przychodu i wydatkom tym trudno odmówić waloru kosztu podatkowego (...). Jeżeli poniesione przez Panią wydatki przed rozpoczęciem działalności związane są z funkcjonowaniem gabinetu stomatologicznego i nie zostały wymienione w art. 23 ust. 1 ustawy, wydatki te będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów."

Wartość nabytych przed rozpoczęciem działalności przedmiotów służących jej wykonywaniu podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w pełnej wysokości pod datą założenia księgi przychodów i rozchodów na podstawie dowodów ich poniesienia, mimo że nie zostały one wystawione na podatnika jako przedsiębiorcę, tylko na osobę nieposiadającą jeszcze statusu przedsiębiorcy. Może to jednak dotyczyć wyłącznie przedmiotów zaliczanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych o wartości początkowej niższej niż 10.000 zł, usług oraz innych przedmiotów, które jednak nie zaliczają się do materiałów (służących do wykonywania usług, tworzenia produktów) lub towarów handlowych. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne (WNiP) o wartości wyższej niż 10.000 zł są amortyzowane i tylko te odpisy zaliczane są do kosztów. Aby koszty poniesione przed rozpoczęciem działalności można było uznać za koszty podatkowe, zaistnieć muszą łącznie trzy warunki:

• celem poniesienia wydatku (bezpośrednim lub pośrednim) powinno być osiągnięcie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów z działalności,
• wydatek ten nie może być wymieniony w zawartym w art. 23 ust. 1 ustawy katalogu wydatków i odpisów, które nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
• wydatek musi być prawidłowo udokumentowany.

Analogicznie, jeżeli nabył Pan usługi budowalne oraz materiały budowlane, związane z usługą budowlaną, jako osoba prywatna, ale w trakcie budowy zmienił przeznaczenie i przeznaczył tę część majątku prywatnego na cele prowadzonej działalności gospodarczej, to stanowi to koszt uzyskania przychodów w całkowitej wartości/w kwocie netto, przy odliczeniu podatku VAT lub w kwocie brutto, w sytuacji braku możliwości odliczenia podatku VAT z faktury i faktury zaliczkowej otrzymanych w listopadzie 2024 r. Należy dodać, iż z uwagi na bezpośredni charakter kosztu podatkowego, jego ujęcie w KPIR będzie możliwe dopiero w momencie sprzedaży domu jednorodzinnego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 poz. 163 ze zm.):

W przypadku źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego między poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

A zatem warunkiem uznania wydatku poniesionego przez podatnika za koszt uzyskania przychodów jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik);
• · jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona;
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą;
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów;
• został właściwie udokumentowany;

nie może znajdować się w grupie wydatków, których – zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Kosztami będą więc zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Nie ulega wątpliwości, że nie wszystkie koszty, które ponosi podatnik prowadzący działalność gospodarczą mogą stanowić koszty uzyskania przychodów (pomijając przy tym, co oczywiste, te, które ustawodawca wprost wyłączył z kosztów na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wymogiem, który musi być bezwzględnie spełniony, nie jest, co wynika z literalnego brzmienia przepisu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, związek kosztów z działalnością gospodarczą, tylko z uzyskaniem przychodów lub też z zachowaniem albo zabezpieczeniem jego źródła. Powyższe twierdzenie jest zgodne z utrwalonym poglądem judykatury (por. wyrok NSA z 2 sierpnia 2012 r. sygn. akt II FSK 41/11, uchwała NSA z dnia 24 stycznia 2011 r. sygn. akt II FPS 6/10 oraz uchwała z dnia 12 grudnia 2011 r. sygn. akt II FPS 2/11).

Należy również wskazać, że jeżeli wydatki nie zostały wyłączone z kosztów podatkowych na mocy art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą co do zasady stanowić koszt uzyskania przychodu na gruncie art. 22 ust. 1 ww. ustawy, jeśli zostanie wykazany ich związek z uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Przepis art. 23 ust. 1 ww. ustawy zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie zauważyć należy, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zostaną uznane za koszty uzyskania przychodów.

Pomiędzy poniesionym kosztem, a potencjalnym przychodem musi bowiem zaistnieć związek przyczynowo-skutkowy, albowiem musi być to wydatek poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Niezwykle istotne jest przy tym, aby obiektywna ocena działań podatnika skutkowała możliwością uznania ich za racjonalne, podjęte przy zachowaniu zasad staranności, które to działania muszą cechować przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, ponieważ o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie, w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodów.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

a.„celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,

b.„zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast

c.„zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto, poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast, jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Podsumowując, wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu zaistnieje związek przyczynowy i koszt nie będzie objęty dyspozycją art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury: „Warunkiem uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest łączne spełnienie następujących warunków: faktycznego (rzeczywistego) poniesienia wydatku przez podatnika, istnienie związku z prowadzoną przez podatnika działalnością oraz poniesienie go w celu uzyskania przychodu, jego zwiększenia bądź zachowania źródła przychodu. Nie każdy zatem wydatek, nawet związany z prowadzoną działalnością gospodarczą jest kosztem podatkowym, zmniejszającym podstawę opodatkowania, ale tylko taki, który realizuje cel wskazany w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Cel ten musi być widoczny, a ponoszone koszty winny go realizować bądź co na najmniej zakładać realnie możliwość jego osiągnięcia” (por. wyrok NSA z 2 sierpnia 2012 roku, sygn. akt II FSK 41/11, uchwała NSA z 24 stycznia 2011 r., sygn. akt II FPS 6/10, oraz uchwała z 12 grudnia 2011 roku, sygn. akt II FPS 2/11). Poza tym: „przy ustaleniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek – poza wyraźnie wskazanymi w ustawie – wymaga indywidualnej oceny pod kątem bezpośredniego lub pośredniego związku z przychodem i racjonalnością działania dla osiągnięcia tego przychodu. Sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest jednoznaczny, należy rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku” (por. wyrok NSA z 9 września 2011 roku, sygn. akt II FSK 1118/10). Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego kosztu (por. wyrok NSA z 1 marca 2016 roku, sygn. akt II FSK 4009/13).

W przedmiotowej sprawie istotna jest analiza poniesionego wydatku w postaci nakładów na grunt będący wówczas własnością Pana rodziców i jego wpływu na powstanie przychodu, względnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu. Analiza ta nie byłaby pełna bez uwzględnienia, czy powstaniu tego kosztu towarzyszyło racjonalne Pana działanie.

Ze względu na różnorodność występujących sytuacji, zaliczenie konkretnego wydatku do kosztów uzyskania przychodów powinno być każdorazowo oceniane indywidualnie w aspekcie: całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej, okoliczności, które przyczyniły się do powstania wydatku, końcowego rachunku ekonomicznego oraz podjętych działań zabezpieczających.

Z opisu sprawy wynika, że 18 grudnia 2024 r. nabył Pan w drodze darowizny od rodziców, nieruchomość stanowiącą niezabudowane działki gruntu. W akcie notarialnym wystąpił Pan jako strona obdarowana, nie określając czy przeznaczy otrzymaną darowiznę na cele prywatne, czy na cele prowadzonej przez Pana jednoosobowej działalności gospodarczej. Przed przyjęciem wskazanej darowizny, jako osoba prywatna, na gruncie rodziców, będących właścicielami działek gruntu, poniósł Pan nakłady związane z budową domu jednorodzinnego, zgodnie w pierwotnym zamiarem wybudowania domu mieszkalnego na Pana własne potrzeby. Wykonawca wystawił fakturę w listopadzie 2024 r. na osobę prywatną. Do innego Wykonawcy została zapłacona zaliczka na poczet materiałów niezbędnych do kompleksowego wykonania elewacji wentylowanej, także udokumentowana fakturą zaliczkową na osobę prywatną. Wraz z postępem prac budowlanych, uznał Pan, że wybudowany dom mieszkalny, zostanie przeznaczony do sprzedaży w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, jako towar handlowy. Dotychczas prowadził Pan działalność gospodarczą, m.in. w zakresie pośrednictwa obrotu nieruchomościami PKD 68.31.Z, lecz zdarzenia związane z budową domu jednorodzinnego mieszkalnego i nabyciem działek, spowodowały, iż rozszerzył Pan swoją jednoosobową działalność gospodarczą o PKD 68.12.A Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych, 68.12.B Realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych, 68.12.C Realizacja pozostałych projektów budowlanych. Wymienionych zmian w CEIDG dokonał Pan dnia 3 lutego 2025 r.

Mając na uwadze powyższe nie sposób uznać, że poniesione przez Pana wydatki wynikające z faktur, o których mowa we wniosku mogą obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Pana celem w momencie poniesienia tych wydatków była budowa domu jednorodzinnego, który miał być przeznaczony na Pana własne potrzeby. Ponieważ poniósł je Pan w momencie, gdy nie był Pan jeszcze właścicielem gruntu i nie zakładał Pan wprowadzenia wybudowanego budynku jednorodzinnego jako towaru do prowadzonej działalności gospodarczej. Nie prowadził Pan wówczas działalności gospodarczej w zakresie realizacji projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych. Nie można uznać zatem, że wydatki te były poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.

Zatem, kwota wynikająca z faktur nie spełnia przesłanek wymienionych w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. nie jest poniesiona w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów i w konsekwencji nie może być uznana za koszt uzyskania przychodów.

Możliwość, bądź brak możliwości odliczenia podatku VAT nie spowoduje, że będzie Pan mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na budowę domu jednorodzinnego.

Zatem Pana stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Przy wydawaniu interpretacji indywidualnych w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym we wniosku - nie prowadzę postępowania dowodowego. Przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem więc wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku opis zdarzenia różnić się będzie od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego zdarzenia.

W odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych zaznaczam, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie mają zastosowania w sprawie będącej przedmiotem Pana wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).

Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.