Interpretacja indywidualna z dnia 17 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.773.2025.2.AK
Umorzenie wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego przeznaczonego na jedną inwestycję mieszkaniową odpowiada kryteriom zaniechania poboru podatku dochodowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów, uzasadniając zaniechanie opodatkowania. Zwroty nienależnych środków oraz kosztów procesowych nie podlegają opodatkowaniu jako przychód.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
12 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 sierpnia 2025 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 18 września 2025 r. (wpływ 23 września 2025 r.) oraz pismem z 24 października 2025 r. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:
W.X.
(…)
2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
Z.X.
(…)
Opis stanu faktycznego (zaprezentowany w uzupełnieniu wniosku)
W dniu (…) sierpnia 2008 r. zawarli Państwo umowę o kredyt hipoteczny nr (…) z (…) Oddział w Polsce z siedzibą w (...), wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego przez Sąd Rejonowy (…) Wydział (…).
Kredyt został zaciągnięty na kwotę (…) zł i był indeksowany do waluty obcej CHF.
Kredyt był przeznaczony na spłatę kredytu mieszkaniowego w innym banku, modernizację. Nadmieniają Państwo, że kredyt zaciągnięty w innym banku, spłata tego kredytu oraz modernizacja domu dotyczyła tej samej, jednej nieruchomości znajdującej się pod adresem: (…), nr działek A, B, C, D, F Sąd Rejonowy (…) Wydział (…). Część kwoty kredytu przeznaczyli Państwo na spłatę zaciągniętego na cele remontowo-budowlane kredytu w innym banku i była to kwota (…) zł. Pozostałą kwotę kredytu tj. (…) zł przeznaczyli Państwo na cele mieszkaniowe, czyli modernizację Państwa domu, docieplenie, wykonanie elewacji adaptację poddasza, wymianę okien, tynki wewnętrzne, podłogi, instalację sanitarną i grzewczą.
Kredyt ten dotyczył tej samej nieruchomości, na którą zaciągnęli Państwo kredyt hipoteczny w dniu (…) sierpnia 2008 r.
Kwotę kredytu przeznaczyli Państwo na cel mieszkaniowy, na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, która jest jedynym mieszkaniem, które Państwo posiadają, w którym Państwo mieszkają i które zaspakaja Państwa potrzeby mieszkaniowe.
Zgodnie z zapisami umowy o kredyt z dnia (…) sierpnia 2008 r. zabezpieczeniem kredytu była hipoteka kaucyjna do kwoty (…) zł na nieruchomość pod adresem (...) nr działek A, B, C, D, F oraz cesja praw na rzecz Banku z polisy ubezpieczenia ww. nieruchomości.
Zaciągnęli Państwo wspólnie kredyt i solidarnie odpowiadali Państwo za spłatę kredytu. Razem prowadzą Państwo gospodarstwo domowe, nie mają Państwo rozdzielności majątkowej. Przez cały czas systematycznie spłacali Państwo kredyt. Bank wymieniony w umowie kredytu hipotecznego połączył się z (…) Bank (…) i Państwa bankiem został (…) oddział w Polsce, siedziba w (...) KRS: (…).
W dniu (…) listopada 2020 r. podpisali Państwo z Kancelarią Adwokacką umowę zlecenia obsługi prawnej do prowadzenia sprawy przeciwko ww. bankowi. W dniu (…) marca 2021 r. został złożony pozew przeciwko (…) z siedzibą w (...), pozew do Sądu Okręgowego.
Informują Państwo, że nie toczyły się żadne sprawy w sądzie.
W grudniu 2024 r. bank wystosował do Państwa pismo z propozycją ugody. Po negocjacjach została sporządzona ugoda w dniu 4 sierpnia 2025 r. do umowy nr (…) zawarta między (…) Bank (…) z siedzibą w (...)., oddział w Polsce z siedzibą w (...).
Ugoda została podpisana 8 sierpnia 2025 r., a jej skutkiem było zwolnienie Państwa z długu (umorzenie zadłużenia), co zostało wskazane w § 2 pkt 9 umowy ugody § 2 pkt 8 „Strony zgodnie ustalają, że po zmianie waluty obcej kredytu na walutę PLN pozostałe do spłaty zadłużenie (kapitał) Kredytobiorcy względem banku z tytułu Umowy, na dzień ugody wynosi (…) PLN. Strony zgodnie postanawiają o zmianie kwoty i Bank dokona zwrotu na dzień sporządzenia Ugody (…) PLN. Ponadto, Strony zgodnie postanawiają o zwrocie na rzecz Kredytobiorców kosztów procesowych w wysokości (…) PLN. Skutkiem czego Bank zwrócił Państwu kwotę (…) PLN.
Nie korzystali Państwo dotychczas z zaniechania poboru podatku dochodowego, uregulowanego Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t.j. Dz. U. z 2024, poz. 102).
Jednocześnie wskazują Państwo, że coroczne ubezpieczenie Państwa nieruchomości było pokrywane z własnych pieniędzy, nie z kwoty kredytu.
W odpowiedzi na wezwanie udzielili Państwo odpowiedzi na pytania.
Czy kredyt hipoteczny zaciągnięty w 2008 r. został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?
Odpowiedź: Kredyt zaciągnięty w 2008 r. zgodnie z Państwa wiedzą został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielenia kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
Czy „inny bank”, z którym zawarła Pani umowę o kredyt mieszkaniowy jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?
Odpowiedź: Tak „inny Bank” tzn. Bank (…) zgodnie z Państwa wiedzą jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielenia kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
Czy kredyt mieszkaniowy zaciągnięty w „innym banku” został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie?
Odpowiedź: Prawnym zabezpieczeniem spłaty kredytu udzielonego przez „inny Bank” była hipoteka zwykła na posiadanej nieruchomości objętej księgą wieczystą i poręczenie cywilne.
Kto był Stroną/Stronami umowy zawartej z „innym bankiem” (tj. bankiem na spłatę którego przeznaczone zostały środki pieniężne w kwocie (…) zł), prosiłem, aby wymienić wszystkich uczestników tej czynności?
Odpowiedź: Stronami umowy zawartej z „innym bankiem” byli: W.X., Z.X., Bank (…).
Czy w wyniku zawarcia ugody Bank zwrócił Pani i Pani małżonkowi środki pieniężne w kwocie uprzednio spłaconej przez Państwa (z uwzględnieniem wartości udostępnionego kredytu)?
Odpowiedź: W wyniku ugody Bank zwrócił Pani i Pani małżonkowi środki pieniężne w kwocie uprzednio przez Państwa spłaconej (z uwzględnieniem wartości udostępnionego kredytu). Z treści ugody wynika, że po zmianie waluty kredytu na PLN Bank dokonał zwrotu środków w wysokości (…) zł.
Czy kwota (…) zł stanowi zwrot środków, które zostały wpłacone przez Panią i Pani męża do Banku tytułem spłaty kapitału, odsetek (rat kapitałowo-odsetkowych) i innych opłat związanych z kredytem, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursu waluty przyjętego w ugodzie stały się nienależne bankowi (stały się nadpłatą)?
Odpowiedź: Tak, kwota (…) zł stanowi zwrot środków, które zostały uprzednio wpłacone przez Panią i Pani męża do Banku tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz innych opłat związanych z kredytem, a które - w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązania kredytowego według kursu waluty przyjętego w ugodzie - okazały się nienależne Bankowi i tym samym stanowiły nadpłatę.
Czy kwota (…) zł, stanowiąca zwrot kosztów procesowych, które Bank zwróci Pani oraz Pani mężowi, jest równa kwocie poniesionych opłat i nie przewyższa faktycznie poniesionych przez Państwa wydatków z tego tytułu?
Odpowiedź: Nie, kwota (…) zł stanowiąca zwrot kosztów procesowych, którą Bank zwrócił Pani oraz Pani małżonkowi, nie pokryła w pełni faktycznie poniesionych przez Państwa wydatków z tego tytułu. W ramach prowadzenia sprawy ponieśli Państwo koszty, które obejmowały m.in.: opłaty sądowe, opłaty administracyjne, wynagrodzenie kancelarii prawnej reprezentującej Państwa w postępowaniu sądowym, inne niezbędne wydatki związane z procesem.
Kwota zwrócona przez Bank została określona w ugodzie i odpowiadała ustalonej między stronami wysokości zwrotu kosztów procesu, jednak była niższa niż faktycznie poniesione przez Państwa koszty, w szczególności z tytułu wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika-kancelarii prawnej.
Pytania (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
1.Czy kwota zwrócona przez bank w wyniku zawarcia umowy (ugody) stanowi dla Państwa przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2.Czy w zaistniałej sytuacji istnieje obowiązek wykazania w rocznym zeznaniu podatkowym przychodu wynikającego z umorzenia zadłużenia (zwolnienia Państwa z długu) oraz zwrotu przez bank kwoty wskazanej w ugodzie, tj. (…) zł?
3.Czy możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?
Państwa stanowisko w sprawie (zaprezentowane w uzupełnieniu wniosku)
W Państwa ocenie, kwota zwrócona przez Bank nie stanowi dla Państwa przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Uważają Państwo, że biorąc pod uwagę zaistniałą sytuację czyli, że była to jedynie inwestycja na Państwa własne cele mieszkaniowe, nie muszą Państwo w rocznym zeznaniu podatkowym wykazać kwoty zwróconej przez bank w ramach ugody tj. kwoty – (…) zł.
Państwa zdaniem przepisy Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku mają zastosowanie do Państwa sytuacji i tym samym zwalniają Państwa z konieczności płacenia podatku, gdyż kwota przyznanego kredytu hipotecznego była wykorzystana w całości na własne cele mieszkaniowe i dotyczyła jednej nieruchomości, która była w Państwa posiadaniu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9:
Inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności stanowiącej pozostały do spłaty kapitał dotyczący zaciągniętego przez Państwa kredytu, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Stosownie natomiast do art. 917 Kodeksu cywilnego:
Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.
Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia).
Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w przypadku umorzenia kredytu refinansowego - aby został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podkreślenia wymaga, że prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.
Z opisu sprawy wynika, że w 2008 r. zaciągnęli Państwo kredyt hipoteczny w kwocie (…) zł. Część ww. kredytu w kwocie (…) zł została przeznaczona na spłatę innego kredytu zaciągniętego wcześniej na cele remontowo-budowlane Państwa domu. Natomiast pozostała kwota z kredytu zaciągniętego w 2008 r. w wysokości (…) zł została przeznaczona na modernizację tego domu, a mianowicie jego docieplenie, wykonanie elewacji, adaptację poddasza, wymianę okien, tynki wewnętrzne, podłogi, instalację sanitarną i grzewczą.
Wskazali Państwo, że w ramach zawartej z bankiem 8 sierpnia 2025 r. ugody doszło m.in. do zwolnienia Państwa z długu poprzez umorzenie kapitału pozostałego do spłaty w kwocie (…) zł.
Z powołanych w tej sprawie przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki.
Zatem, główną przesłaną do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z tym co wcześniej wskazano, wydatkiem uznawanym za cel mieszkaniowy są m.in. cele remontowo-budowlane oraz modernizacja domu (tj. docieplenie, wykonanie elewacji adaptację poddasza, wymianę okien, tynki wewnętrzne, podłogi, instalację sanitarną i grzewczą).
Jak już wyżej wskazano, celem kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2008 r. była spłata kredytu, zaciągniętego w Banku (…) na cele remontowo-budowlane domu oraz modernizacja tego domu.
Kredyt zaciągnięty w 2008 r. został więc przeznaczony na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w części na spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w Banku (…). na cele remontowo-budowlane domu, a w części na modernizację tego domu.
Mając na względzie to co wywiedziono wcześniej umorzenie przez bank kwoty stanowiącej pozostały do spłaty kapitał z tytułu kredytu zaciągniętego przez Państwa w 2008 r., stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Jednak, w analizowanym przypadku w związku z uzyskaniem przez Państwa ww. przychodu wynikającego z umorzenia wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2008 r. kredytu hipotecznego, znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Spełniają Państwo bowiem przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania. Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Dlatego nie będziecie zobowiązani Państwo do wykazywania w zeznaniu rocznym, składanym do urzędu skarbowego za 2025 rok podatkowy, dochodu od którego zaniechano poboru podatku.
Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych otrzymania zwrotu ustalonej w ugodzie kwoty (…) zł wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
W analizowanej sprawie wskazali Państwo, że kwota (…) zł stanowi zwrot środków, które zostały uprzednio wpłacone przez Państwa do banku tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz innych opłat związanych z kredytem, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązania kredytowego według kursu waluty przyjętego w ugodzie - okazały się nienależne bankowi i tym samym stanowiły nadpłatę.
Wobec powyższego, skoro kwota, którą bank wypłacił Państwu okazała się kwotą środków pieniężnych, które wcześniej przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, a które to środki okazały się nienależnych bankowi i tym samym stanowią nadpłatę, to stwierdzam, że kwota ta nie stanowi dla Państwa przychodu. Czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Państwa przysporzenia majątkowego, wzrostu Państwa majątku.
Zatem, uzyskana w ramach ugody kwota (…) zł nie stanowi Państwa przychodu w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, nie mają Państwo obowiązku rozliczenia tych środków pieniężnych dla celów podatkowych.
Przechodząc do kwestii zwrotu na Państwa rzecz kosztów procesowych, wskazuję, że stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.
Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:
Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.
Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę.
Zwrot przez bank na Państwa rzecz kosztów procesowych, w ramach zawartej ugody - nie spowoduje powstania po Państwa stronie przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.
Zatem, zwrócone Państwu koszty procesowe, o których mowa we wniosku nie stanowią dla Państwa przysporzenia i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem ww. kosztów procesowych nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Kwoty te stanowią jedynie zwrot poniesionych wcześniej przez Państwa wydatków - nie są więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymane kwoty tytułem kosztów procesowych są obojętne podatkowo.
Mając na uwadze powyższe, stwierdzam, że zwrot na Państwa rzecz kosztów procesowych w kwocie (…) zł w ramach zawartej z bankiem ugody, nie spowodował powstania po Państwa stronie przychodu, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Podsumowując, nie są Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania od banku w ramach ugody kwoty (…) zł, stanowiącej środki pieniężne nienależne bankowi oraz z tytułu otrzymania kwoty (…) zł stanowiącej zwrot poniesionych przez Państwa kosztów procesowych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani W.X. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
