Interpretacja indywidualna z dnia 18 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.902.2025.2.KKO

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 8 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT usług nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonych na podstawie Umowy 1, Umowy 2, Umowy 3, Umowy 4, Umowy 5, Umowy 6A, Umowy 6B, Umowy 7, Umowy 8, Umowy 9, Umowy 10, Umowy 11, Umowy 12, Umowy 13, Umowy 14 oraz Umowy 15.

Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismami z 4 października 2025 r. (data wpływu 4 października 2025 r. i 3 listopada 2025 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest radcą prawnym, wpisanym na listę radców prawnych prowadzoną przez …. w ….. Wnioskodawca prowadzi zarejestrowaną w CEiDG jednoosobową działalność gospodarczą pn. ….. (dalej: „Zleceniobiorca”), w ramach której świadczy usługi prawnicze. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. W ramach praktyki radcowskiej świadczy m.in. nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (dalej „u.n.p.p.”), na podstawie umów zawieranych z powiatami na podstawie art. 6 ust. 1 u.n.p.p. Zgodnie z art. 8 ust. 1 u.n.p.p., zadania polegające na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej realizowanymi przez powiat w porozumieniu z gminami albo samodzielnie. Zgodnie z art. 8 ust. 3 u.n.p.p., udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej (której zakres określa art. 3 u.n.p.p.) odbywa się w punkcie w przeciętnym wymiarze 5 dni w tygodniu podczas dyżuru trwającego co najmniej 4 godziny dziennie, z wyłączeniem dni wolnych od pracy. W myśl art. 8 ust. 10 zdanie pierwsze u.n.p.p., punkt może być usytuowany w jednym albo większej liczbie lokali, do którego tytuł prawny posiada powiat lub gmina, w ramach posiadanych zasobów. Według art. 8 ust. 4 zdanie pierwsze u.n.p.p., udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej odbywa się według kolejności zgłoszeń po umówieniu terminu wizyty. Zgodnie z art. 8 ust. 5 u.n.p.p., zgłoszeń dokonuje się telefonicznie pod numerem telefonu wskazanym przez starostę. Starosta oprócz dokonywania zgłoszeń telefonicznych może również umożliwić dokonywanie zgłoszeń za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Na mocy art. 4 ust. 1 u.n.p.p., nieodpłatna pomoc prawna przysługuje osobie uprawnionej, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, w tym osobie fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniającą innych osób w ciągu ostatniego roku. Stosownie do art. 4 ust. 2 u.n.p.p., osoba uprawniona, przed uzyskaniem nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, składa pisemne oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

W okresie od …. 2019 r. do …. 2019 r. Wnioskodawca świadczył nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2018 r. z Powiatem …. - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w …..; dyżury w ….. (dalej: „Umowa 1”),

·umowy zawartej … 2018 r. z Powiatem …. - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury w …. (dalej: „Umowa 2”),

·umowy zawartej …. 2018 r. z Powiatem …. - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w …..; dyżury w …. (dalej: „Umowa 3”).

W okresie od …. 2020 r. do …. 2020 r. Wnioskodawca świadczył nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2019 r. z Powiatem …. - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury w …. (dalej: „Umowa 4”),

·umowy zawartej …. 2019 r. z Powiatem …. - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury …. (dalej: „Umowa 5”).

W okresie od …. 2020 r. do …. 2020 r. Wnioskodawca świadczył nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2019 r. z Powiatem …. - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury …. (dalej: „Umowa 6A”).

W okresie od …. 2020 r. do …. 2020 r. Wnioskodawca świadczył nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2020 r. z Powiatem … - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury ….. (dalej: „Umowa 6B”).

W okresie od …. 2022 r. do …. 2022 r. Wnioskodawca świadczył nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2021 r. z X - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury ….. (dalej: „Umowa 7”).

W okresie od … 2022 r. do … 2022 r. Wnioskodawca świadczył nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej … 2022 r. z Powiatem … - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury w … (dalej: „Umowa 8”).

W okresie od … 2023 r. do … 2023 r.  Wnioskodawca świadczył nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2022 r. z X - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury w …. (dalej: „Umowa 9”),

·umowy zawartej …. 2022 r. z Powiatem …. - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury w …. (dalej: „Umowa 10”).

W okresie od …. 2024 r. do …. 2024 r. Wnioskodawca świadczył nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2023 r. z Powiatem …. - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury w …. (dalej: „Umowa 11”),

·umowy zawartej …. 2023 r. z X - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury w …. (dalej: „Umowa 12”).

W okresie od …. 2024 r. do … 2024 r. Wnioskodawca świadczył nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2024 r. z Powiatem … - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury …. (dalej: „Umowa 13”).

Od …. 2025 r. Wnioskodawca świadczy nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2024 r. z Powiatem …. - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury …. (dalej: „Umowa 14”),

·umowy zawartej … 2024 r. z X - punkt nieodpłatnej pomocy prawnej w ….; dyżury w …. (dalej: „Umowa 15”).

Umowa 14 i Umowa 15 zawarte są na okres od …. 2025 r. do …. 2025 r.

Umowa 1, Umowa 2, Umowa 3, Umowa 4, Umowa 5, Umowa 6A, Umowa 6B, Umowa 7, Umowa 8, Umowa 9, Umowa 10, Umowa 11, Umowa 12, Umowa 13, Umowa 14, Umowa 15 - zwane są dalej łącznie „Umowami”, osobno zaś „Umową”. Powiat …., Powiat …., Powiat …., Powiat …. oraz X - zwane są dalej łącznie „Powiatami”, osobno zaś „Powiatem” albo „Zleceniodawcą”.

Treść Umów obejmuje zasadniczo następujące postanowienia:

·Powiat zleca, a Zleceniobiorca zobowiązuje się do osobistego świadczenia za wynagrodzeniem nieodpłatnej pomocy prawnej na zasadach określonych w u.n.p.p.,

·Zleceniobiorca zobowiązuje się świadczyć nieodpłatną pomoc prawną osobiście, w wyznaczonym przez Powiat punkcie nieodpłatnej pomocy prawnej, w wyznaczonych przez Powiat dniach i godzinach,

·Powiat udostępnia Zleceniobiorcy nieodpłatnie, wskazany przez Powiat lokal, posiadający dostęp do sieci energetycznej, telefonicznej i teleinformatycznej, wyposażony w komputer z oprogramowaniem, drukarkę (urządzenie wielofunkcyjne), telefon, meble biurowe, materiały biurowe i dostęp do bazy aktów prawnych,

·lokal i sprzęt może być wykorzystywany wyłącznie dla celów świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej,

·Zleceniobiorca potwierdza obecność na dyżurach poprzez podpisanie listy obecności oraz zalogowanie się w systemie teleinformatycznym Ministerstwa Sprawiedliwości,

·Zleceniobiorca dokumentuje udzieloną nieodpłatną pomoc prawną w systemie teleinformatycznym Ministerstwa Sprawiedliwości,

·z tytułu świadczonej przez Zleceniobiorcę nieodpłatnej pomocy prawnej Powiat zobowiązuje się zapłacić Zleceniobiorcy, na podstawie faktury wystawionej przez Zleceniobiorcę, stałe miesięczne wynagrodzenie,

·wynagrodzenie nie jest zależne od liczby osób uprawnionych, które zgłoszą się na dyżur, od liczby porad udzielonych w trakcie dyżuru i jest ustalane przez Powiat na podstawie przepisów u.n.p.p. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, który określa tzw. kwotę bazową na dany rok kalendarzowy,

·poza stałym wynagrodzeniem nie są przewidziane żadne dodatkowe świadczenia na rzecz Zleceniobiorcy,

·w przypadku, gdy Zleceniobiorca nie może w danym dniu i godzinach świadczyć nieodpłatnej pomocy prawnej osobiście, zobowiązany jest do wskazania zastępcy i wcześniejszego powiadomienia o zastępstwie Powiatu,

·Powiat może rozwiązać Umowę ze skutkiem natychmiastowym w przypadku jej niewykonania lub nienależytego wykonania przez Zleceniobiorcę,

·każda ze Stron może rozwiązać Umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia (okres wypowiedzenia jest określony w Umowach rozmaicie: 2 tygodnie albo miesiąc albo miesiąc na koniec miesiąca kalendarzowego),

·zmiany Umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Umowa 1, Umowa 4, Umowa 7, Umowa 9, Umowa 10, Umowa 11, Umowa 12, Umowa 13, Umowa 14 oraz Umowa 15 zawierają zapis dot. płatności wynagrodzenia z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Umowa 2, Umowa 3, Umowa 5, Umowa 6A, Umowa 6B oraz Umowa 8 nie zawierają zapisu dot. płatności wynagrodzenia z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. W u.n.p.p. nie jest wskazane, kto ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich. Przepisy u.n.p.p. w ogóle nie regulują tej kwestii. Zleceniobiorca, jako radca prawny, podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu OC, które nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Zleceniobiorca nie świadczy nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie umów z osobami uprawnionymi do tej pomocy, nie działa jako pełnomocnik, nie reprezentuje beneficjentów pomocy przez sądem czy urzędem, nie podpisuje pism, nie sygnuje swoją pieczątką, nie używa szyldu kancelarii, nie ma wpływu na dobór klientów, nie może brać od beneficjentów pieniędzy za świadczoną pomoc, ani polecać im swoich prywatnych usług i innych osób. Zleceniobiorca nie świadczy nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, ale na podstawie Umów z Powiatami i u.n.p.p. Zleceniobiorcę nie łączy z beneficjentami nieodpłatnej pomocy prawnej stosunek prawny, który mógłby rodzić obowiązek odszkodowawczy z tytułu zawodowego OC.

Umowa 2, Umowa 4, Umowa 5, Umowa 7, Umowa 8, Umowa 9, Umowa 12 oraz Umowa 15 nie zawierają postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich i nie zobowiązują Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Przewidują jedynie odpowiedzialność Zleceniobiorcy wobec Powiatu za niewykonanie lub nienależyte wykonanie Umowy. Umowa 1, Umowa 3, Umowa 10, Umowa 11, Umowa 13 oraz Umowa 14 zawierają zapis, zgodnie z którym „Powiat nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich z tytułu powierzonego zadania”. Z kolei Umowa 6A i Umowa 6B zawierają zapis, zgodnie z którym „Zleceniodawca nie ponosi odpowiedzialności za skutki udzielonych porad prawnych poprzez Zleceniobiorcę lub osoby którym powierzył wykonanie czynności objętych umową”. Umowa 1, Umowa 3, Umowa 6A, Umowa 6B, Umowa 10, Umowa 11, Umowa 13 oraz Umowa 14 nie zawierają zapisu, zgodnie z którym odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, ani nie zobowiązują Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Przewidują jedynie odpowiedzialność Zleceniobiorcy wobec Powiatu za niewykonanie lub nienależyte wykonanie Umowy.

W uzupełnieniu wniosku:

1)W odpowiedzi na pytanie: „Czy usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie poszczególnych umów zawartych z Powiatami i X są wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej ww. Powiatów i X?” wyjaśnia Pan, że:

Umowa 1: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 1 (z Powiatem ….) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 2: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 2 (z Powiatem ….) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 3: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 3 (z Powiatem …) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 4: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 4 (z Powiatem ….) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 5: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 5 (z Powiatem ….) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 6A: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 6A (z Powiatem ….) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 6B: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 6B (z Powiatem ….) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 7: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 7 (z X) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej X.

Umowa 8: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 8 (z Powiatem ….) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 9: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 9 (z X) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej X.

Umowa 10: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 10 (z Powiatem …) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 11: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 11 (z Powiatem …) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 12: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 12 (z X) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej X.

Umowa 13: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 13 (z Powiatem …) były wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 14: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 14 (z Powiatem ….) były/są/będą wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu.

Umowa 15: Usługi nieodpłatnej pomocy prawnej świadczone na podstawie Umowy 15 (z X) były/są/będą wykonywane przez Pana przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej X.

2)W odpowiedzi na pytanie: „Czy ponosił/ponosi/będzie Pan ponosił odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie zawartych umów z ww. Powiatami i X? Jeśli nie, to proszę wskazać, kto ponosił/ ponosi/będzie ponosił odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana?” wyjaśnia Pan, że:

Umowa 1: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 1 (z Powiatem ….). Umowa 1 nie zawiera zapisu, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 1 ponosił Powiat.

Umowa 2: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 2 (z Powiatem …). Umowa 2 nie zawiera postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 2 ponosił Powiat.

Umowa 3: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 3 (z Powiatem ….). Umowa 3 nie zawiera zapisu, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 3 ponosił Powiat.

Umowa 4: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 4 (z Powiatem …). Umowa 4 nie zawiera postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 4 ponosił Powiat.

Umowa 5: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 5 (z Powiatem ….). Umowa 5 nie zawiera postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 5 ponosił Powiat.

Umowa 6A: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 6A (z Powiatem ….). Umowa 6A nie zawiera zapisu, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 6A ponosił Powiat.

Umowa 6B: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 6B (z Powiatem ….). Umowa 6B nie zawiera zapisu, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 6B ponosił Powiat.

Umowa 7: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 7 (z X). Umowa 7 nie zawiera postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 7 ponosiło X.

Umowa 8: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 8 (z Powiatem …). Umowa 8 nie zawiera postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 8 ponosił Powiat.

Umowa 9: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 9 (z X). Umowa 9 nie zawiera postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 9 ponosiło X.

Umowa 10: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 10 (z Powiatem …). Umowa 10 nie zawiera zapisu, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 10 ponosił Powiat.

Umowa 11: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 11 (z Powiatem ….). Umowa 11 nie zawiera zapisu, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 11 ponosił Powiat.

Umowa 12: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 12 (z X). Umowa 12 nie zawiera postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 12 ponosiło X.

Umowa 13: Nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 13 (z Powiatem ….). Umowa 13 nie zawiera zapisu, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 13 ponosił Powiat.

Umowa 14: Nie ponosił/nie ponosi/nie będzie Pan ponosił odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 14 (z Powiatem …). Umowa 14 nie zawiera zapisu, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 14 ponosił/ponosi/będzie ponosił Powiat.

Umowa 15: Nie ponosił/nie ponosi/nie będzie Pan ponosił odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 15 (z X). Umowa 15 nie zawiera postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich, jak również nie zobowiązuje Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie Umowy 15 ponosiło/ponosi/będzie ponosiło X.

3)W odpowiedzi na pytanie: „Czy świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach zawartych umów wyrażał/wyraża/będzie Pan wyrażał oświadczenie woli w imieniu i na rzecz ww. Powiatów i X?” wyjaśnia Pan, że:

Umowa 1: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 1 (z Powiatem ….) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 2: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 2 (z Powiatem ….) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 3: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 3 (z Powiatem …) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 4: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 4 (z Powiatem …) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 5: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 5 (z Powiatem …) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 6A: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 6A (z Powiatem …) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 6B: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 6B (z Powiatem ….) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 7: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 7 (z X) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz X.

Umowa 8: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 8 (z Powiatem ….) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 9: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 9 (z X) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz X.

Umowa 10: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 10 (z Powiatem …) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 11: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 11 (z Powiatem …) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 12: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 12 (z X) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz X.

Umowa 13: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 13 (z Powiatem …) nie wyrażał Pan oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 14: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 14 (z Powiatem …) nie wyrażał/nie wyraża/nie będzie Pan wyrażał oświadczeń woli w imieniu i na rzecz Powiatu.

Umowa 15: Świadcząc usługi nieodpłatnej pomocy prawnej w ramach Umowy 15 (z X) nie wyrażał/nie wyraża/nie będzie Pan wyrażał oświadczeń woli w imieniu i na rzecz X.

4)W odpowiedzi na pytanie: „Czy miał/ma/będzie Pan miał wpływ na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z zawartych umów? Jeśli tak, to w jaki sposób?” wyjaśnia Pan, że:

Umowa 1: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 1 (z Powiatem ….).

Umowa 2: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 2 (z Powiatem …).

Umowa 3: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 3 (z Powiatem …).

Umowa 4: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 4 (z Powiatem …).

Umowa 5: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 5 (z Powiatem …).

Umowa 6A: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 6A (z Powiatem …).

Umowa 6B: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 6B (z Powiatem …).

Umowa 7: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 7 (z X).

Umowa 8: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 8 (z Powiatem ….).

Umowa 9: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 9 (z X).

Umowa 10: Nie miał Pan wpływu na wysokość przyznanego mi wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 10 (z Powiatem …).

Umowa 11: Nie miałem wpływu na wysokość przyznanego mi wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 11 (z Powiatem …).

Umowa 12: Nie miałem wpływu na wysokość przyznanego mi wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 12 (z X).

Umowa 13: Nie miałem wpływu na wysokość przyznanego mi wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 13 (z Powiatem ….).

Umowa 14: Nie miał/nie ma/nie będzie Pan miał wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 14 (z Powiatem …).

Umowa 15: Nie miał/nie ma/nie będzie Pan miał wpływu na wysokość przyznanego Panu wynagrodzenia za usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, wynikającego z Umowy 15 (z X).

5)W odpowiedzi na pytanie: „Czy wynagrodzenie, które Pan otrzymywał/otrzymuje/będzie otrzymywał od ww. Powiatów i X za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej, stanowiło/stanowi/będzie stanowiło przychód, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.)? Proszę wskazać konkretny ustęp art. 12 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?”, wyjaśnia Pan, że:

Umowa 1: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 1 (z Powiatem ….) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 2: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 2 (z Powiatem ….) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 3: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 3 (z Powiatem …) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 4: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 4 (z Powiatem ….) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 5: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 5 (z Powiatem ….) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 6A: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 6A (z Powiatem ….) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 6B: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 6B (z Powiatem ….) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 7: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 7 (z X) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 8: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 8 (z Powiatem …) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 9: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 9 (z X) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 10: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 10 (z Powiatem ….) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 11: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 11 (z Powiatem …..) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 12: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 12 (z X) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 13: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 13 (z Powiatem …) nie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 14: Wynagrodzenie, które otrzymywał/otrzymuje/będzie Pan otrzymywał za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 14 (z Powiatem …) nie stanowiło/nie stanowi/nie będzie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 15: Wynagrodzenie, które otrzymywał/otrzymuje/będzie Pan otrzymywał za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 15 (z X) nie stanowiło/nie stanowi/nie będzie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

6)W odpowiedzi na pytanie: „Czy wynagrodzenie, które Pan otrzymywał/otrzymuje/będzie Pan otrzymywał od ww. Powiatów i X za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej stanowiło/stanowi/będzie stanowiło przychód, o którym mowa w przepisach art. 13 pkt 2-9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Proszę wskazać konkretny punkt art. 13 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?”, wyjaśnia Pan, że:

Umowa 1: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 1 (z Powiatem …) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 2: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 2 (z Powiatem ….) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 3: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 3 (z Powiatem ….) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 4: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 4 (z Powiatem …) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 5: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 5 (z Powiatem ….) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 6A: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 6A (z Powiatem …) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 6B: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 6B (z Powiatem ….) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 7: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 7 (z X) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 8: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 8 (z Powiatem …) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 9: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 9 (z X) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 10: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 10 (z Powiatem ….) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 11: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 11 (z Powiatem …) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 12: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 12 (z X) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 13: Wynagrodzenie, które otrzymywał Pan za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 13 (z Powiatem ….) stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 14: Wynagrodzenie, które otrzymywał/otrzymuje/będzie Pan otrzymywał za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 14 (z Powiatem ….) stanowiło/ stanowi/będzie stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Umowa 15: Wynagrodzenie, które otrzymywał/otrzymuje/będzie Pan otrzymywał za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umowy 15 (z X) stanowiło/stanowi/ będzie stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie

Czy świadczenie na podstawie Umowy 1, Umowy 2, Umowy 3, Umowy 4, Umowy 5, Umowy 6A, Umowy 6B, Umowy 7, Umowy 8, Umowy 9, Umowy 10, Umowy 11, Umowy 12, Umowy 13, Umowy 14 oraz Umowy 15 nieodpłatnej pomocy prawnej na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, podlega opodatkowaniu VAT?

Pana stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, świadczenie na podstawie Umowy 1, Umowy 2, Umowy 3, Umowy 4, Umowy 5, Umowy 6A, Umowy 6B, Umowy 7, Umowy 8, Umowy 9, Umowy 10, Umowy 11, Umowy 12, Umowy 13, Umowy 14 oraz Umowy 15 nieodpłatnej pomocy prawnej na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, nie podlega opodatkowaniu VAT. Aby odpłatne świadczenie usług było opodatkowane podatkiem VAT muszą one być świadczone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, który w związku z jej wykonaniem będzie podatnikiem podatku VAT. Kluczowe znaczenie dla oceny, czy świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie u.n.p.p. podlega opodatkowaniu VAT, ma art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, jakich czynności nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. W ocenie Wnioskodawcy, w odniesieniu do nieodpłatnej pomocy prawnej udzielanej na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie Umów, spełnione są przesłanki z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Nieodpłatna pomoc prawna jest czymś innym niż działalność gospodarcza, bowiem występuje tu na tyle szeroka podległość organizacyjna, że Zleceniobiorca nie świadczy usług jako samodzielny i niezależny podmiot gospodarczy. Zleceniobiorca nie ma wpływu na wybór lokalu, sprzętu, infrastruktury, na wysokość przyznanego wynagrodzenia, na dni i godziny świadczenia czynności, na dobór klientów, a nawet na zakres świadczonej pomocy prawnej, bowiem wszystkie te sprawy reguluje u.n.p.p. Zleceniobiorca świadczy nieodpłatną pomoc prawną na podstawie u.n.p.p. i w zakresie określonym w art. 3 u.n.p.p. Zleceniobiorcę nie łączy z beneficjentami tej pomocy stosunek prawny. Zleceniobiorca nie zawiera z nimi umów, nie działa jako pełnomocnik, nie reprezentuje przed sądem czy urzędem, nie podpisuje pism, nie sygnuje swoją pieczątką, nie używa szyldu kancelarii, nie może brać od beneficjentów pieniędzy za świadczoną pomoc, ani polecać im swoich prywatnych usług i innych osób. Świadcząc nieodpłatną pomoc prawną nie działa pod szyldem swojej kancelarii, lecz Powiatu i w określonym przez u.n.p.p. zakresie pomimo, że Umowę zawiera jako Kancelaria Radcy Prawnego. Nie wykonuje zatem typowych czynności, jakie wykonuje radca prawny w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Radca prawny świadcząc nieodpłatną pomoc prawną działa jako osoba fizyczna posiadająca uprawnienia i kwalifikacje, a nie jako przedsiębiorca prowadzący Kancelarię Radcy Prawnego. Wynagrodzenie, które otrzymuje Zleceniobiorca z tytułu nieodpłatnej pomocy prawnej, stanowi przychody z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia. Z tytułu wykonania zleconych czynności, Zleceniobiorca jest związany z Powiatem więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy Zleceniodawcą a wykonującym zlecenie, co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności Zleceniodawcy wobec osób trzecich. Stosunek prawny pomiędzy stronami jest zbliżony do stosunku pracy, bowiem Zleceniobiorca jest podporządkowany organizacyjnie Powiatowi, a zakres świadczonych usług jest określony u.n.p.p. i Umową. Zleceniobiorca musi przestrzegać zapisów Umowy i przepisów u.n.p.p. Zleceniobiorca ma obowiązek stawienia się i dyżurowania w wyznaczonym punkcie, w wyznaczonym dniu i wyznaczonych godzinach, zalogowania się w systemie teleinformatycznym Ministerstwa Sprawiedliwości, podpisania listy obecności i jest to kontrolowane przez Powiat. Stanowi to swoistego rodzaju podległość organizacyjną, co pozbawia Zleceniobiorcę samodzielności i niezależności, jak ma to miejsce przy podmiotach gospodarczych. Zleceniobiorca nie ponosi ryzyka ekonomicznego za świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej. Zleceniobiorca korzysta z infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatu, ponosząc jedynie koszty związane z dojazdem do punktów nieodpłatnej pomocy prawnej. Powiat udostępnia Zleceniobiorcy nieodpłatnie wskazany przez Powiat lokal, posiadający dostęp do sieci energetycznej, telefonicznej i teleinformatycznej, wyposażony w komputer z oprogramowaniem, drukarkę (urządzenie wielofunkcyjne), telefon, meble biurowe, materiały biurowe i dostęp do bazy aktów prawnych. Zleceniobiorca nie ponosi również ryzyka gospodarczego za świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej, bowiem otrzymuje stałe wynagrodzenie i nie ma żadnego wpływu na jego wysokość. Według wytycznych Ministra Finansów warunek nie ponoszenia odpowiedzialności uważa się za spełniony, gdy dana umowa nie przewiduje takiej odpowiedzialności. Bez znaczenia zostaje w tym kontekście odpowiedzialność Zleceniobiorcy, wynikająca z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa. Z wytycznych tych wynika, że odpowiedzialność Zleceniobiorcy na gruncie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, jest niezależna od jego odpowiedzialności przewidzianej w innych przepisach prawa. Ponadto, w wyroku NSA z 12 lipca 2022 r. (sygn. akt I FSK 1585/18) Sąd potwierdził również, że odpowiedzialności takiej nie można wywodzić z zasad ogólnych wynikających z innych przepisów prawnych. Innymi słowy Sąd potwierdził, że w celu uznania danej osoby za podatnika VAT (a usług świadczonych przez taką osobę za opodatkowane VAT), niezbędne jest uregulowanie kwestii odpowiedzialności bezpośrednio w umowie. Nie wystarczy więc domniemywanie takiej odpowiedzialności z ogólnych przepisów prawa. Powyższe oznacza, że brak w umowie z Powiatem wyraźnego zapisu o odpowiedzialności Zleceniobiorcy wobec osób trzecich - czyli milczenie umowy w tej kwestii - uważa się za spełnienie warunku braku tej odpowiedzialności bez względu na to, kto faktycznie tą odpowiedzialność ponosi. Należy dodać, że kwestia rozróżnienia pomiędzy działalnością wykonywaną osobiście, w tym przez przedstawicieli tzw. wolnych zawodów, a działalnością gospodarczą, była przedmiotem licznych wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). W świetle wyroków TSUE, akceptowanych przez orzecznictwo sądów administracyjnych, za samodzielną działalność gospodarczą nie może być uznana działalność prowadzona przy wykorzystaniu zasobów innego podmiotu, która nie powoduje ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, nie jest związana z powstaniem odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością oraz jest związana z podporządkowaniem osoby wykonującej taką działalność (wyrok TSUE z 15 grudnia 1987 r., C-235/85, Komisja Wspólnot Europejskich v. Królestwo Niderlandów, EU:C:1987:161; wyrok TSUE z 25 lipca 1991 r., C-202/90, Ayuntamiento de Sevilla v. Recaudadores de Tributos de las Zonas primera y segunda, EU:C: 1991:332).

Umowa 2, Umowa 4, Umowa 5, Umowa 7, Umowa 8, Umowa 9, Umowa 12 oraz Umowa 15 nie zawierają postanowień odnośnie odpowiedzialności Stron wobec osób trzecich, jak również nie zobowiązują Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p. Brak w ww. umowach wyraźnego zapisu o odpowiedzialności Zleceniobiorcy wobec osób trzecich należy uznać za spełnienie warunku braku tej odpowiedzialności bez względu na to, kto faktycznie tą odpowiedzialność ponosi.

Umowa 1, Umowa 3, Umowa 6A, Umowa 6B, Umowa 10, Umowa 11, Umowa 13 oraz Umowa 14 nie zawierają zapisu, zgodnie z którym odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca, ani nie zobowiązują Zleceniobiorcy do zawarcia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności wobec osób trzecich. Kwestii tej nie reguluje u.n.p.p. Zawodowe OC nie obejmuje nieodpłatnej pomocy prawnej świadczonej na podstawie u.n.p.p.

Umowa 1, Umowa 3, Umowa 10, Umowa 11, Umowa 13 oraz Umowa 14 zawierają zapis, zgodnie z którym „Powiat nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich z tytułu powierzonego zadania”.

Z kolei Umowa 6A i Umowa 6B zawierają zapis, zgodnie z którym „Zleceniodawca nie ponosi odpowiedzialności za skutki udzielonych porad prawnych poprzez Zleceniobiorcę lub osoby którym powierzył wykonanie czynności objętych umową”.

W ocenie Wnioskodawcy z zapisu „Powiat nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich z tytułu powierzonego zadania” nie wynika, za jakie konkretnie zdarzenia miałby Powiat nie odpowiadać wobec osób trzecich. Zapis ten nie precyzuje, czy wyłączenie odpowiedzialności miałoby dotyczyć ewentualnych szkód powstałych u osób trzecich w związku ze świadczeniem nieodpłatnej pomocy prawnej, czy też dotyczyć sytuacji, gdy Zleceniobiorca (względnie zastępca Zleceniobiorcy) nie byłby dostępny na dyżurze w wyznaczonym przez Powiat miejscu, w wyznaczonym przez Powiat dniu i godzinach, w konsekwencji czego, beneficjenci nie mogliby uzyskać porady. Z powyższego zapisu nie wynika jasno, jaki jest przedmiotowy zakres wyłączenia odpowiedzialności Powiatu. Z kolei z zapisu „Zleceniodawca nie ponosi odpowiedzialności za skutki udzielonych porad prawnych poprzez Zleceniobiorcę lub osoby którym powierzył wykonanie czynności objętych umową” nie wynika, wobec kogo Zleceniodawca miałby nie odpowiadać za skutki udzielonych porad. Zapis ten nie precyzuje, w stosunku do kogo odpowiedzialność ta miałaby być wyłączona. Nie można postawić znaku równości pomiędzy „odpowiedzialnością za skutki udzielonych porad” a odpowiedzialnością wobec osób trzecich, które nie stroną Umowy. Nawet jeśli przyjąć, że z treści powyższych zapisów wynika, że Powiat nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich, nie oznacza to, że odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi Zleceniobiorca. Nie ma podstawy do przyjęcia takiego automatyzmu. Oświadczenie Powiatu, że nie ponosi odpowiedzialności wobec osób trzecich nie przesądza o tym, że taką odpowiedzialność ponosi Zleceniobiorca. Brak w ww. umowach wyraźnego zapisu o odpowiedzialności Zleceniobiorcy wobec osób trzecich należy uznać za spełnienie warunku braku tej odpowiedzialności bez względu na to, kto faktycznie tą odpowiedzialność ponosi. Podsumowując, świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie Umów nie stanowi samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostaje poza regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług.

Podobne stanowisko Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zajął w licznych interpretacjach indywidualnych, przykładowo:

·w interpretacji indywidualnej z 31.02.2024 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.653.2023.2.AR,

·w interpretacji indywidualnej z 8.03.2024 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.2.2024.2.DS,

·w interpretacji indywidualnej z 9.09.2024 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.481.2024.2.MG,

·w interpretacji indywidualnej z 6.03.2025 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.15.2025.1.DS,

·w interpretacji indywidualnej z 18.03.2025 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.66.2025.3.EK,

·w interpretacji indywidualnej z 24.04.2025 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.127.2025.4.WH,

·w interpretacji indywidualnej z 25.04.2025 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.77.2025.2.AKS,

·w interpretacji indywidualnej z 14.05.2025 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.195.2025.3.WH,

·w interpretacji indywidualnej z 3.06.2025 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.120.2025.5.AKS,

·w interpretacji indywidualnej z 1.07.2025 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.461.2025.1.MG.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm., Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm., t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm., t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm., t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm., t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie, powstrzymanie się od działania (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Należy wskazać, że aby dana czynność stanowiąca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Według art. 15 ust. 3 ustawy:

Na mocy art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Z cytowanego przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy wynika, że dla uznania, że określone czynności wykonywane przez osobę fizyczną nie stanowią samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej i tym samym pozostają poza regulacjami ustawy, istotne jest łączne spełnienie wszystkich elementów wymienionych w tym przepisie, tj. związanie zleceniobiorcy ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym a wykonującym zlecane czynności co do warunków:

‒wykonywania tych czynności,

‒wynagrodzenia, oraz

‒odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zatem, użycie słowa „samodzielnie” w kontekście art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, wyklucza opodatkowanie pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą przez umowę o pracę lub inny stosunek prawny tworzący więzi (stosunek podporządkowania) między pracodawcą a pracownikiem co do (w zakresie) warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.

Oznacza to, że przychody z tytułu wykonywanych czynności nie tylko powinny być wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz także spełnione muszą zostać pozostałe kryteria przedmiotowe określające m.in., czy działanie usługodawcy odbywa się na warunkach ryzyka gospodarczego, a tym samym kto ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi. Nie stanowią bowiem samodzielnej działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, tylko i wyłącznie te czynności, gdy pomiędzy zlecającym ich wykonanie i wykonującym zlecone czynności istnieją więzy tworzące stosunek prawny w zakresie warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Odnośnie dwóch pierwszych warunków stwierdzić należy, że każdy w zasadzie stosunek prawny o charakterze odpłatnym, istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje, jest w jakimś sensie określony co do warunków wykonywania danych czynności oraz wynagrodzenia.

Nie będzie więc podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług osoba, która w ramach podpisanej umowy, tworzyć będzie ze zlecającym więzi analogiczne ze stosunkiem pracy, nie ponosząc tym samym ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywanymi czynnościami. Tylko spełnienie wymogów wyłączających samodzielność działania, poprzez zawarcie więzi prawnej między zleceniodawcą a zleceniobiorcą co do warunków wykonywania zleconych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, pozwala wyłączyć wykonywane czynności z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze fakt, że w zasadzie każdy stosunek prawny o charakterze odpłatnym, istniejący pomiędzy podmiotem zlecającym wykonanie danej czynności a podmiotem, który daną czynność wykonuje, określa wynagrodzenie oraz przynajmniej podstawowe warunki wykonywania czynności, należy uznać, że „odpowiedzialność zlecającego wobec osób trzecich” jest kryterium kluczowym dla oceny charakteru prawnopodatkowego danego podmiotu. Jest to czynnik odróżniający na gruncie ustawy o podatku VAT prowadzenie działalności gospodarczej (przesłanki warunkującej status podatnika podatku VAT) od innego rodzaju aktywności zawodowej niepowodującej powstania podmiotowości prawnopodatkowej na gruncie ustawy.

Znacząca jest w tym przypadku analiza istoty odpowiedzialności, wynikającej z charakteru stosunku prawnego łączącego Pana z Powiatami i z X.

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane zostało również w drugim akapicie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 11.12.2006 Nr 347, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Na podstawie tego artykułu:

Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

W akapicie pierwszym, art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, określa osobę, która może stać się podatnikiem, jako każdą osobę, która niezależnie prowadzi w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Przepis art. 10 Dyrektywy 2006/112/WE Rady wyjaśnia znaczenie terminu „samodzielnie” użytego w art. 9. Jak stanowi ww. art. 10 Dyrektywy 2006/112/WE:

W celu określenia granic pojęcia „działalności gospodarczej” i „podatnika” należy przypomnieć art. 9 ust. 2 i art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady.

Przepis art. 9 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady stwierdza, że:

Przy czym, zgodnie z art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Dyrektywa 2006/112/WE Rady wskazuje na bardzo szeroki zakres działalności gospodarczej, obejmujący wszystkie etapy produkcji, dystrybucji i dostarczania towarów i usług.

To, że działalność gospodarcza, która ma być traktowana jako taka, nie jest działalnością wykonywaną okazjonalnie, nie oznacza, że działalność ta, aby mieścić się w zakresie podatku VAT, musi osiągnąć pewną liczbę operacji lub osiągnąć określony poziom dochodu. Decydującym elementem jest wola lub zamiar osoby dokonującej czynności, aby brać udział w produkcji, dystrybucji lub dostarczaniu dóbr lub usług. Elementem definiującym działalność gospodarczą na gruncie przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady jest to, że osoba, w celu wykonywania swoich działań, wykorzystuje zasoby ludzkie lub rzeczowe w taki sam sposób, jak są one wykorzystywane przez producenta, handlowca lub osoby świadczące usługi. Działalność gospodarcza w rozumieniu Dyrektywy 2006/112/WE Rady będzie miała miejsce, gdy zaistnieje zamiar wykorzystania i zorganizowania środków w celu wzięcia udziału w produkcji, dystrybucji towarów lub świadczeniu usług.

Przedmiotowe zagadnienie było również przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (orzeczenia w sprawie C-202/90 Ayuntamiento de Sevilla przeciwko Recaudadores de Tributos de las Zonas Primera y Segunda, C-235/85 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Niderlandów). TSUE w ww. orzeczeniach wskazał, że za samodzielną nie będzie mogła być uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona, nie powoduje żadnego ryzyka ekonomicznego po stronie usługodawcy, a nadto nie powoduje odpowiedzialności usługodawcy wobec osób trzecich za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością.

Ponadto, zgodnie z opinią RG M.G. Tesauro z 4 czerwca 1991 r. do sprawy C-202/90, co się tyczy warunków pracy należy przeanalizować czy pracownik jest niejako zintegrowany z organizacją pracodawcy (...) czy i w jakim zakresie może swobodnie zorganizować swoją działalność. Jest oczywistym, że możliwość swobodnego zorganizowania (wybór współpracowników, struktury niezbędne do wykonywania zadań, godziny pracy), jak też brak zintegrowania w przedsiębiorstwie czy w administracji stanowią elementy typowe dla działalności wykonywanej w sposób samodzielny. Jednakże poddanie się niektórym dyrektywom jak też pewnej kontroli czy władzy dyscyplinarnej pracodawcy, które odnajdujemy również w stosunku pracy nie wykluczają charakteru samodzielnego działalności. Co się tyczy warunków wynagrodzenia, okoliczność, że wynagrodzenie (także to określone ustawą) jest proporcjonalne do usług i charakter przypadkowy, który z tego wynika stanowią jasne wskaźniki istnienia stosunku samodzielnej pracy. Nie ma wątpliwości, że ryzyko w ramach stosunku pracy podporządkowanej spoczywa tylko na pracodawcy. W zakresie odpowiedzialności wskazano, że należy badać czy pracownik jest odpowiedzialny wobec osób trzecich za czynności i działania, które można mu przypisać (pkt 6).

Zauważenia wymaga, że sformułowanie w powołanym art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnoszące się do odpowiedzialności, należy rozumieć jako odpowiedzialność zleceniodawcy, w stosunku do osób trzecich, za czynności realizowane przez zleceniobiorcę w ramach wykonywania zlecenia. Tylko w takim przypadku ryzyko wykonania czynności zleconych przechodzi z faktycznego wykonawcy na osobę zlecającą ich wykonanie, co wyklucza samodzielny charakter działalności zleceniobiorcy. Tak bowiem rozumiana odpowiedzialność za wykonanie czynności wskazuje, kto ponosi ryzyko prowadzonej działalności, a tym samym wskazuje na wyłączenie ze sfery samodzielności (i z grona podatników podatku od towarów i usług) tego podmiotu, który nie odpowiada za efekt wykonywanej pracy wobec osób trzecich.

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług można zatem mówić w przypadku, gdy zleceniobiorcę łączą ze zleceniodawcą więzi analogiczne jak w przypadku stosunku pracy, jako że nie ponosi on ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywaniem czynności, będących przedmiotem wskazanych umów, a odpowiedzialność za te czynności w stosunku do osób trzecich bezwzględnie ponosi zlecający. Oznacza to, że z treści zawartych umów wynikać powinno zobowiązanie, które w swej istocie kładzie na zlecającego odpowiedzialność, zamiast na zleceniobiorcę, podobnie jak ma to miejsce w przypadku stosunku pracy.

Powyższe oznacza, że jeżeli analiza umowy cywilnoprawnej (stosunku prawnego) pomiędzy zleceniobiorcą - Panem a zleceniodawcą - Powiatem/X wykaże, że spełnione są wszystkie trzy warunki, to nie można uznać Pana za podatnika VAT. Jednocześnie brak spełnienia któregokolwiek warunku oznacza, że zleceniobiorca występuje w charakterze podatnika VAT.

Warunek pierwszy - warunki wykonywania czynności: należy uznać, że co do zasady w istotę typowej umowy zlecenia, której przedmiotem jest pomoc prawna świadczona przez osobę fizyczną, wpisane jest wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej zlecającego – w niniejszej sprawie Powiatów/X.

W tym kontekście należy zauważyć, że wykorzystywanie infrastruktury i organizacji wewnętrznej zlecającego powoduje, że zleceniobiorca nie ponosi również w tym zakresie ryzyka ekonomicznego (co ma ścisły związek z tym jak kształtuje się wynagrodzenie – warunek drugi).

Warunek drugi - wynagrodzenie: zakładając, że umowa przewiduje, że zleceniobiorca korzysta z infrastruktury i organizacji wewnętrznej zlecającego (spełniony warunek pierwszy), ustalenie, że warunek drugi jest spełniony w praktyce sprowadza się do weryfikacji czy umowa przewiduje stałe wynagrodzenie. Jeżeli umowa przewiduje stałe wynagrodzenie, to nie można mówić o ponoszeniu ryzyka ekonomicznego przez zleceniobiorcę.

Warunek trzeci - odpowiedzialność zlecającego wobec osób trzecich: warunek zostanie spełniony jeżeli zgodnie z umową odpowiedzialność jest po stronie zlecającego, a nie po stronie faktycznego wykonawcy – zleceniobiorcy, co wyklucza samodzielny charakter jego działalności. Warunek zostanie także spełniony, gdy dana umowa nie przewiduje (nie wprowadza) takiej odpowiedzialności.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan radcą prawnym, który w ramach praktyki radcowskiej świadczy m.in. nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, na podstawie umów zawieranych z powiatami na podstawie art. 6 ust. 1 u.n.p.p.

W okresie od …. 2019 r. do …. 2019 r. świadczył Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej … 2018 r. z Powiatem …. („Umowa 1”),

·umowy zawartej …. 2018 r. z Powiatem …. („Umowa 2”),

·umowy zawartej …. 2018 r. z Powiatem …. („Umowa 3”).

W okresie od …. 2020 r. do ….. 2020 r. świadczył Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2019 r. z Powiatem …. („Umowa 4”),

·umowy zawartej …. 2019 r. z Powiatem …. („Umowa 5”).

W okresie od …. 2020 r. do …. 2020 r. świadczył Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2019 r. z Powiatem …. („Umowa 6A”).

W okresie od …. 2020 r. do …. 2020 r. świadczył Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2020 r. z Powiatem …. („Umowa 6B”).

W okresie od …. 2022 r. do …. 2022 r. świadczył Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2021 r. z X („Umowa 7”).

W okresie od …. 2022 r. do …. 2022 r. świadczył Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2022 r. z Powiatem …. („Umowa 8”).

W okresie od …. 2023 r. do …. 2023 r. świadczył Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2022 r. z X („Umowa 9”),

·umowy zawartej …. 2022 r. z Powiatem …. („Umowa 10”).

W okresie od …. 2024 r. do …. 2024 r. świadczył Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2023 r. z Powiatem … („Umowa 11”),

·umowy zawartej …. 2023 r. z X („Umowa 12”).

W okresie od …. 2024 r. do …. 2024 r. świadczył Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2024 r. z Powiatem … („Umowa 13”).

Od …. 2025 r. świadczy Pan nieodpłatną pomoc prawną na zasadach określonych w u.n.p.p. na podstawie:

·umowy zawartej …. 2024 r. z Powiatem … („Umowa 14”),

·umowy zawartej … 2024 r. z X („Umowa 15”).

Umowa 14 i Umowa 15 zawarte są na okres od …. 2025 r. do …. 2025 r.

Umowy są realizowane w wyznaczonych przez Powiaty/X punktach nieodpłatnej pomocy prawnej, przy wykorzystaniu infrastruktury i organizacji wewnętrznej Powiatów/X, w wyznaczonych przez Powiaty/X dniach i godzinach. Wynagrodzenie nie jest zależne od liczby osób uprawnionych, które zgłoszą się na dyżur, od liczby porad udzielonych w trakcie dyżuru i jest ustalane przez Powiat na podstawie przepisów u.n.p.p. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, który określa tzw. kwotę bazową na dany rok kalendarzowy; poza stałym wynagrodzeniem nie są przewidziane żadne dodatkowe świadczenia na Pana rzecz.

Nie ponosił/nie ponosi /nie będzie Pan ponosił odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej wykonywanych przez Pana na podstawie ww. umów.

Wynagrodzenie, które otrzymywał/otrzymuje/będzie Pan otrzymywał za wykonywane usług nieodpłatnej pomocy prawnej na podstawie ww. umów, stanowiło/stanowi/będzie stanowiło przychody, o których mowa w art. 13 pkt 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ww. wynagrodzenie nie stanowiło/nie stanowi/nie będzie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ww. ustawy.

Analiza okoliczności sprawy i powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że świadczone przez Pana usługi z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej nie mieszczą się w definicji działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku od towarów i usług.

Realizując czynności na podstawie ww. umów z Powiatami/X nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za wykonywane czynności.

Powyższe wskazuje, że zawarcie opisanych umów z Powiatami/X powodowało powstanie stosunku prawnego posiadającego cechy zbliżone do stosunku pracy, w ramach którego Pan jako Zleceniobiorca związany jest ze Zleceniodawcą (Powiatami/X) więzami prawnymi co do warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia, a także odpowiedzialności Zleceniodawcy wobec osób trzecich. Jak bowiem wskazano wyżej, warunek ten jest także spełniony, gdy dana umowa nie przewiduje (nie wprowadza) takiej odpowiedzialności.

Wobec powyższego, przy spełnieniu wszystkich warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, świadczenie na podstawie Umowy 1, Umowy 2, Umowy 3, Umowy 4, Umowy 5, Umowy 6A, Umowy 6B, Umowy 7, Umowy 8, Umowy 9, Umowy 10, Umowy 11, Umowy 12, Umowy 13, Umowy 14 oraz Umowy 15 nieodpłatnej pomocy prawnej na zasadach określonych w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej na zasadach przedstawionych we wniosku o interpretację indywidualną, nie stanowi świadczenia usług w ramach prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym, Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie opisem stanu faktycznego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W interpretacji tej, jako element stanu faktycznego przyjęto Pana wskazanie, że „Wynagrodzenie, które otrzymywał/otrzymuje/będzie Pan otrzymywał za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej (…) nie stanowiło/nie stanowi/nie będzie stanowiło przychodu, o którym mowa w przepisach art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych” oraz „Wynagrodzenie, które otrzymywał/otrzymuje/będzie Pan otrzymywał za wykonywane usługi nieodpłatnej pomocy prawnej (…) stanowiło/stanowi/będzie stanowiło przychód, o którym mowa w przepisie art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”. Za element stanu faktycznego przyjęto również Pana wskazanie, że w związku ze świadczeniem na podstawie Umowy 1, Umowy 3, Umowy 10, Umowy 11, Umowy 13, Umowy 14, Umowy 6A i Umowy 6B nieodpłatnej pomocy prawnej nie ponosił Pan odpowiedzialności wobec osób trzecich za rezultat usług nieodpłatnej pomocy prawnej.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, interpretacja traci swą aktualność.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych, należy wskazać, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatnika, w określonym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach są wiążące.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej