Interpretacja indywidualna z dnia 26 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.795.2025.1.MN
Nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu VAT nieodpłatne użyczenie majątku samorządowej instytucji kultury przez Gminę w ramach jej zadań własnych. Wydatki poniesione na inwestycje nie podlegają odliczeniu VAT, gdy majątek nie jest wykorzystywany do czynności podlegających opodatkowaniu.
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 października 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).
Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2024 r. poz. 1465 ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) do zadań własnych Gminy należą m.in. sprawy kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Jednocześnie Gmina jest zobowiązana do utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, co wynika z art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym.
Gmina zamierza zrealizować zadanie pn. „(…)” (dalej: „Zadanie” lub „Inwestycja”).
W ramach Zadania Gmina planuje kompleksowo przebudować główną siedzibę samorządowej instytucji kultury Gminy, tj. (…) Domu Kultury (dalej: „DK”) wraz z zagospodarowaniem terenu przyległego. Celem Inwestycji jest stworzenie miejsca dla społeczności lokalnej do rozwoju w obszarach kultury, edukacji i ekologii.
Ponoszone przez Gminę wydatki na realizację Inwestycji będą dokumentowane przez wykonawców wystawianymi na Gminę fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Gmina wskazuje, że niniejszym wnioskiem o interpretację są objęte wyłącznie wydatki inwestycyjne na Zadanie, tj. wniosek nie dotyczy wydatków, które będą ponoszone na utrzymanie obiektu.
Gmina pragnie wskazać, iż główna siedziba DK jest aktualnie nieodpłatnie udostępniana na podstawie umowy użyczenia DK, po zakończeniu realizacji Inwestycji Gmina również będzie nieodpłatnie udostępniać przedmiotowy majątek DK na podstawie umowy użyczenia. Gmina nie pobiera/nie będzie pobierała od DK jakichkolwiek opłat za korzystanie przez DK z ww. obiektu.
DK jest samorządową instytucją kultury posiadającą osobowość prawną na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 87; dalej: „ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej”). Organizatorem dla DK jest Gmina. DK podlega wpisowi do Rejestru Instytucji Kultury prowadzonego przez Gminę. Gmina podkreśla, że DK nie jest jednostką budżetową Gminy ani samorządowym zakładem budżetowym Gminy, zatem nie podlega centralizacji rozliczeń w VAT razem z Gminą. DK jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT (odrębnie od Gminy).
Zgodnie ze statutem DK, przedmiotem działalności DK jest wspieranie rozwoju społeczno-kulturalnego mieszkańców Gminy poprzez edukację kulturalną, wychowanie przez sztukę, działanie oraz dialog środowiskowy i kulturowy, propagowanie czynnych form wypoczynku i organizację czasu wolnego, animowanie społeczności lokalnej do działań społeczno-kulturalnych.
DK będzie wykorzystywać majątek Zadania na potrzeby swojej działalności statutowej, w ramach której m.in. organizuje koncerty, spektakle, zajęcia edukacyjne. Część z tych wydarzeń będzie miała charakter nieodpłatny, natomiast w przypadku niektórych z nich DK będzie pobierał nieznaczne opłaty tytułem wstępu. Poza tym w ramach swojej działalności DK będzie udostępniać majątek Inwestycji współpracującym z nim stowarzyszeniom. Stowarzyszenia takie również będą mogły organizować z wykorzystaniem majątku Zadania wydarzenia, takie jak: koncerty, festiwale, spektakle, z których część będzie miała charakter odpłatny, a wstęp na pozostałe z nich będzie nieodpłatny. Gmina zaznacza jednak, że Gmina nie będzie osiągać przychów z ww. okazjonalnie organizowanych odpłatnych przedsięwzięć - wydarzenia te będą organizowane przez DK i inne wskazane stowarzyszenia na ich własny rachunek.
Ponadto, DK będzie wykorzystywać majątek Inwestycji również w pewnym zakresie do pozostałej działalności gospodarczej DK (tj. odpłatne udostępnienie pomieszczeń kawiarni na rzecz podmiotu trzeciego).
Majątek Inwestycji będzie również okazjonalnie wykorzystywany na cele gminne przez jednostki budżetowe Gminy takie jak szkoły i przedszkola do organizacji wydarzeń mających nieodpłatny charakter np. zakończenia roku szkolnego, a także nieodpłatnie udostępniany innym podmiotom jak chociażby kołom gospodyń wiejskich celem organizacji przez nie spotkań.
Gmina zamierza ubiegać się o dofinansowanie Inwestycji ze środków pochodzących z programu regionalnego Fundusze Europejskie dla (…) 2021-2027 w ramach działania Rozwój obszarów miejskich (ZIT).
W związku z tym, Inwestycja będzie realizowana zgodnie z zapisami regulaminu wyboru projektów nr (…) i załącznikiem nr 5 do tego regulaminu, określającym specyficzne warunki wyboru dla projektów: (...).
Zgodnie z postanowieniami ww. regulaminu oraz załącznika, Inwestycja będzie realizowana w oparciu o Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 7 sierpnia 2023 r. w sprawie udzielania pomocy inwestycyjnej na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego w ramach regionalnych programów na lata 2021-2027 (Dz. U. 2023 r., poz. 1678 ze zm.).
Gmina pragnie wskazać, iż kluczowym warunkiem otrzymania pomocy inwestycyjnej na wydatki infrastrukturalne jest wykazanie, że co najmniej 80% czasu lub przestrzeni tej infrastruktury będzie wykorzystywane do celów związanych z kulturą. W kwestii kwalifikowalności wydatków, zgodnie z załącznikiem nr 5, do wydatków kwalifikowanych zalicza się m.in. koszty bezpośrednie, w tym podatek VAT, ale tylko w przypadku braku prawnej możliwości jego odzyskania. Jednocześnie, za wydatki niekwalifikowane uznaje się podatek VAT w sytuacji, gdy wnioskodawca lub inny podmiot uprawniony ma prawną możliwość jego odzyskania w całości lub w części z zastosowaniem proporcji ustalonej zgodnie z przepisami ustawy o VAT. Kwalifikowalność VAT jest badana indywidualnie dla każdego podmiotu zaangażowanego w Zadanie, a sama możliwość odzyskania VAT wyklucza uznanie go za wydatek kwalifikowany, nawet jeśli faktyczny zwrot podatku nie nastąpi.
Pytanie
1. Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, czynności, w ramach których Gmina będzie wykorzystywać majątek powstały w ramach Inwestycji, będą stanowiły czynności podlegające opodatkowaniu VAT w rozumieniu art. 5, 7 lub 8 ustawy o VAT?
2. Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które zostaną poniesione na realizację Inwestycji?
Państwa stanowisko w sprawie
1. W opisanym zdarzeniu przyszłym, czynności, w ramach których Gmina będzie wykorzystywać majątek powstały w ramach Inwestycji, nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu VAT w rozumieniu art. 5, 7 lub 8 ustawy o VAT.
2. Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków, które zostaną poniesione na Inwestycję, w związku z tym, że majątek, który powstanie w ramach Inwestycji nie będzie wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych VAT przez Gminę.
Uzasadnienie stanowiska Gminy
Zważywszy na fakt, że majątek będący przedmiotem Inwestycji będzie wyłącznie udostępniony w całości na podstawie nieodpłatnej umowy użyczenia DK, w ocenie Gminy, nie będzie on wykorzystywany w ramach jakichkolwiek czynności opodatkowanych VAT Gminy. Obiekt ten nie będzie jednocześnie wykorzystywany przez Gminę do żadnych odpłatnych czynności. Tym samym nie będzie tu dochodzić do odpłatnej dostawy towarów czy odpłatnego świadczenia usług przez Gminę, a obiekt wykorzystywany będzie wyłącznie w ramach zadań własnych Gminy (czynności o charakterze publicznym, niepodlegające opodatkowaniu VAT).
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.
Z treści powyższej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:
a) zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz
b) pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT.
Ad. A. Gmina jako podatnik VAT w ramach wydatków na Zadanie
Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, iż kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do ust. 6 wskazanej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zapis cytowanego powyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 13 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy z zakresu kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami (pkt 9 cytowanego przepisu). Jednocześnie Gmina jest zobowiązana do utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, co wynika z art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym.
Dodatkowo Gmina wskazuje, że zgodnie z art. 12 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, Gmina jako organizator instytucji kultury (DK) jest zobowiązana do zapewnienia jej środków niezbędnych do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona.
Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż Gmina nabywając towary/usługi celem realizacji Inwestycji, nie będzie nabywała ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie będzie działała w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na Zadanie będą bowiem ponoszone w związku z realizacją zadań własnych Gminy z zakresu kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury.
Jak zostało wskazane, Gmina nie będzie wykorzystywała towarów/usług, które nabędzie w ramach realizacji Inwestycji do świadczenia odpłatnych usług/dostawy towarów, które podlegałyby opodatkowaniu VAT po stronie Gminy i stanowiłyby działalność gospodarczą Gminy w rozumieniu ustawy o VAT.
Wydatki na Inwestycję zostaną zatem poniesione w celu realizacji zadań własnych, poza działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym nie zostanie spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej.
Ad. B. Związek wydatków na Zadanie z działalnością opodatkowaną VAT Gminy
Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek (co najmniej pośredni) ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.
Opodatkowaniu VAT, co do zasady podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług. Opodatkowaniu VAT podlegają również czynności zrównane z odpłatnymi świadczeniami.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych, oraz
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
W ocenie Gminy, przywołany powyżej przepis art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, odpowiednio w pkt 1 oraz pkt 2 odnosi się do „nieodpłatnego świadczenia usług” przez podatnika. Jak Gmina podkreślała powyżej, udostępniając nieodpłatnie majątek Inwestycji do DK Gmina nie będzie występowała w charakterze podatnika VAT, lecz jako organ władzy publicznej realizujący nieodpłatnie zadania własne z zakresu spraw dotyczących kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury. W konsekwencji, przedmiotowy obszar działalności Gminy, tj. wykonywanie zadań własnych w oparciu o reżim publicznoprawny, nie może być podstawą do zastosowania wobec Gminy art. 8 ust. 2 pkt 1 ani art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.
Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Gmina nie będzie wykorzystywać majątku Inwestycji do czynności opodatkowanych VAT. Tym samym, w ocenie Gminy, nie istnieje związek pomiędzy wydatkami związanymi z realizacją Inwestycji z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT przez Gminę. Jak wskazano majątek, który powstanie w wyniku realizacji Inwestycji będzie udostępniony przez Gminę wyłącznie nieodpłatnie do DK (który w ramach swojej działalności będzie udostępniał go dalej - we własnym zakresie - współpracującym z nim stowarzyszeniom). Majątek Inwestycji będzie także okazjonalnie nieodpłatnie udostępniany innym podmiotom np. kołom gospodyń wiejskich lub wykorzystywany na cele gminne przez jednostki budżetowe Gminy takie jak szkoły i przedszkola do organizacji wydarzeń mających nieodpłatny charakter. Wydatki, które Gmina poniesie w związku z realizacją Zadania będą miały na celu realizację nieodpłatnie zadań własnych Gminy przede wszystkim w zakresie spraw dotyczących kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. W konsekwencji druga przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, warunkująca możliwość odliczenia VAT naliczonego, również nie została spełniona.
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w interpretacjach przepisów prawa podatkowego wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „DKIS” lub „Organ”). Dla przykładu Gmina wskazuje interpretację indywidualną wydaną na gruncie podobnego stanu faktycznego z dnia 13 czerwca 2024 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.148.2024.2.KŁ, w której Organ stwierdził, że: „W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ - jak wynika z opisu sprawy - realizowana inwestycja zostanie przekazana nieodpłatnie do instytucji kultury - Centrum Kultury w (...), który jest odrębnym od Państwa podatnikiem podatku VAT. Ww. czynność będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu VAT. Ponadto, jak Państwo wskazali, planowanie zadanie jest zadaniem własnym gminy.
Towary i usługi nabyte przez Państwa z związku z realizacją powyższej Inwestycji nie będą więc wykorzystane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po Państwa stronie podatek należny.
W konsekwencji ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, nie będą Państwo mieli w całości ani w części - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki związane z opisanym projektem.”.
Podobne stanowisko DKIS zajął przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 19 marca 2021 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.73.2021.1.MG, w której wskazał, że: „Jak bowiem wynika z opisu sprawy, towary i usługi nabywane w ramach realizacji zadania nie będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę do czynności opodatkowanych. Ponadto po wykonaniu Inwestycji Gmina odda pomieszczenia w nieodpłatne użytkowanie Domowi Kultury. Poza tym z treści wniosku wynika, że Inwestycja sfinansowana będzie ze środków budżetu Gminy z przeznaczeniem na cele kulturalno-edukacyjne.
W konsekwencji, Wnioskodawca - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących wydatki poniesione na realizację wspomnianej wyżej Inwestycji.”.
Podsumowując, Gminie nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które zostaną poniesione na realizację Inwestycji, ponieważ efekty Zadania nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT przez Gminę.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t .j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
Należy również wskazać, że w świetle art. 8 ust. 2 ustawy w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
W myśl regulacji art. 8 ust. 2 ustawy:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy lub świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ustawy, podlega jednak opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.
Według art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE. L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym:
Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153):
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
W myśl art. 7 ust. 1 pkt 9 i 15 ustawy o samorządzie gminnym:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy kultury w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury, ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.
W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do treści art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Zatem umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Zamierzają Państwo zrealizować zadanie pn. „(…)”. W ramach zadania planują Państwo kompleksowo przebudować główną siedzibę samorządowej instytucji kultury Gminy, tj. (….) Domu Kultury (dalej: „DK”) wraz z zagospodarowaniem terenu przyległego. Celem inwestycji jest stworzenie miejsca dla społeczności lokalnej do rozwoju w obszarach kultury, edukacji i ekologii. Główna siedziba DK jest aktualnie nieodpłatnie udostępniana na podstawie umowy użyczenia DK, po zakończeniu realizacji Inwestycji również będą Państwo nieodpłatnie udostępniać przedmiotowy majątek DK na podstawie umowy użyczenia. Nie pobierają/nie będą pobierali Państwo od DK jakichkolwiek opłat za korzystanie przez DK z ww. obiektu.
Państwa wątpliwości dotyczą opodatkowania czynności, w ramach których będą Państwo wykorzystywać majątek powstały w ramach Inwestycji (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).
Rozpatrując Państwa wątpliwości należy przede wszystkim rozstrzygnąć, czy będą Państwo realizować ww. inwestycję w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy.
Jak Państwo wskazali, majątek powstały w ramach inwestycji zostanie nieodpłatnie użyczony do samorządowej instytucji kultury - (…) Domu Kultury. W konsekwencji, nie będą Państwo czerpać żadnych dochodów z tytułu wykorzystywania przedmiotowego majątku.
Zatem realizując opisaną inwestycję nie będą Państwo wykonywali działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (nie zostaną tu bowiem spełnione przesłanki określone w tym przepisie, a więc wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych), tym samym nie można Państwa uznać za podatnika podatku od towarów i usług z tego tytułu.
Państwa działania w związku z realizacją inwestycji nie będą stanowić ani dostawy towarów, ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z tym czynności, w ramach których będą Państwo wykorzystywać majątek powstały w ramach Inwestycji, nie będą stanowiły czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5, 7 lub 8 ustawy.
Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które zostaną poniesione na realizację ww. Inwestycji (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymywanych przez podatnika z tytułu:
a) nabycia towarów i usług
b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Jak stanowi art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.
Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
W analizowanej sprawie warunki wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy, uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż w związku z realizacją Inwestycji nie będą Państwo działali jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Z kolei czynności, w ramach których będą wykorzystywali Państwo majątek będący przedmiotem Inwestycji, nie będą stanowiły - jak rozstrzygnięto powyżej - czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.
Podsumowując, stwierdzam, że nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków, które zostaną poniesione na realizację inwestycji pn. „(…)”.
Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
