Interpretacja indywidualna z dnia 21 listopada 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDST2-2.4011.520.2025.2.KK

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

̶prawidłowe – w części dotyczącej braku obowiązku opodatkowania kwoty dodatkowej oraz możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do przychodu z tytułu umorzenia kredytu w części, w jakiej został on zaciągnięty na zakup lokalu mieszkalnego;

̶nieprawidłowe – w części dotyczącej możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do przychodu z tytułu umorzenia kredytu w części, w jakiej został on zaciągnięty na zakup miejsca postojowego.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 września 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z związku z umorzeniem przez bank wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego oraz wypłatą kwoty dodatkowej w wyniku zawarcia ugody z bankiem. Uzupełniła go Pani 18 września, 17 października i 13 listopada 2025 r. (daty wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu (...) 2008 r. zawarła Pani z X. z siedzibą w (...), ul. (...) (dalej: „Bank”) numer KRS: (...), NIP: (...) umowę nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych indeksowany do CHF (dalej zamiennie: „umowa kredytowa”/„umowa o kredyt”). Jest to umowa kredytu indeksowanego, wypłaconego w złotówkach, którego saldo wyrażone jest we franku szwajcarskim.

Przedmiotowy kredyt hipoteczny zaciągnięty został na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, na cel wskazany w treści umowy, tj. nieruchomość - mieszkanie pow. 46,20 m. kw. Adres: (...).

Szczegóły nieruchomości: województwo (...), powiat (...), gmina (...), miejscowość (...), ulica (...), ID działki (...), nr działki 1/1, obręb ewidencyjny (...), nr obrębu ewidencyjnego (...).

Umowa kredytowa zabezpieczona została hipoteką ustanowioną na kredytowanej nieruchomości. Zakup nieruchomości został dokonany z myślą o zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych. Nieruchomość, której dotyczył ww. kredyt mieszkaniowy jest położona w Polsce, jest to Pani miejsce zamieszkania i zameldowania.

Bank dokonał wypłaty kredytu w jednej transzy: w dniu (...) 2008 r. w wysokości 93.551,34 CHF (słownie: dziewięćdziesiąt trzy tysiące pięćset pięćdziesiąt jeden CHF 34/100 przeliczonej przez Bank po kursie 2,1885, tj. 204.737,11 PLN. Spłata kredytu była dokonywana w złotówkach do listopada 2014 r., następnie poprzez podpisanie w dniu 28 października 2014 r. aneksu nr 1/2014 do umowy kredytowej w walucie frank szwajcarski (CHF). Przelewy w CHF dokonywane są przez Kredytobiorcę na utworzony w Banku rachunek techniczny ROR numer (...). Na dzień (...) 2025 r. saldo rachunku ROR prowadzonego w walucie CHF wynosi 43.374,19 CHF.

Kredyt został uruchomiony w wysokości 93.551,34 CHF, co odpowiadało kwocie 204.737,11 PLN według kursu 2,1885. Zatem do dnia 14 września 2025 r. dokonano spłat na łączną kwotę 50.177,15 CHF.

W toku sporu toczącego się pomiędzy stronami przed Sądem Okręgowym w (...), Wydział XXVIII, w sprawie o sygn. akt: (...), jako Kredytobiorca podniosła Pani przeciwko Bankowi roszczenia w związku z zawarciem, wykonywaniem i treścią umowy kredytowej nr (...), a w szczególności roszczenie o uznanie postanowień umowy w tym dotyczących zasad ustalania kursu waluty, klauzuli ryzyka walutowego i zasad indeksacji, za niewiążące na podstawie art. 385¹ i nast. Kodeksu cywilnego lub stwierdzenia nieważności umowy lub o zapłatę z ww. tytułów. Podniosła Pani także zarzuty nieważności umowy kredytu ze względu na ewentualną abuzywność jej postanowień. Mając na uwadze postępowanie toczące się ponad 3 lata oraz skierowane przez Bank w dniu (...) 2025 r. wezwanie do zwrotu kapitału (sygn. (...)) strony podjęły działania negocjacyjne ukierunkowane na zawarcie ugody. Zgodnie z treścią projektowanej ugody negocjowanej w sierpniu 2025 r. z Bankiem X, planowane jest:

1)Zwolnienie z długu (umorzenie kredytu):

Bank umarza w całości pozostałe zadłużenie Kredytobiorcy wynikające z umowy kredytu w zakresie kwoty 43.701,15 CHF według stanu na dzień 11 sierpnia 2025 r., co po przeliczeniu na polską walutę po kursie 4,5237 na dzień 11 sierpnia 2025 r. wynosi 197.690,89 PLN.

2)Dodatkowe wypłaty na rzecz Kredytobiorcy:

Bank zobowiązuje się do zapłaty:

·kwoty 41.000,00 PLN tytułem „dodatkowej kwoty pieniężnej” , stanowiącej częściowy zwrot (nadpłatę) dokonanych przez Kredytobiorcę rat kredytowych,

·kwoty 10.800,00 PLN + 500,00 PLN - zwrot kosztów postępowania sądowego (koszty zastępstwa procesowego + opłata od pozwu).

3)Skutek prawny ugody:

Zawarcie ugody skutkować będzie definitywnym i całkowitym uregulowaniem wszelkich zobowiązań oraz roszczeń wynikających z umowy kredytu, a Strony zrzekną się dochodzenia jakichkolwiek dalszych roszczeń z tego tytułu w przyszłości.

•Kredyt zostaje całkowicie zamknięty.

•Postępowanie sądowe zostaje zakończone.

•Obie strony rezygnują z wszelkich roszczeń wobec siebie (Bank także odstępuje od żądania zwrotu kosztów i od roszczeń wynikających z wcześniejszych wezwań).

4)Oświadczenia Kredytobiorcy:

Oświadcza Pani, że w związku z art. 508 Kodeksu cywilnego przyjmuje zwolnienie z długu wobec Banku X z tytułu umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia (...) 2008 r. w kwocie 296.285,85 PLN.

Przyjmuje Pani do wiadomości, że w dniu 24 grudnia 2024 r. roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. poz. 1912) wydłużające moc obowiązującą rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592) do dnia 31 grudnia 2026 r.

Jednocześnie przyjmuje Pani do wiadomości, że w celu zastosowania względem niej ww. rozporządzenia niezbędne jest spełnienie warunków wskazanym w tym rozporządzeniu, w zakresie których złożyła oświadczenie:

-wskazany wyżej kredyt hipoteczny został zaciągnięty w 100% na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej,

-nie skorzystała Pani z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

Przewalutowanie/umorzenie i wygaśnięcie zobowiązania dotyczy tylko i wyłącznie jednego Kredytobiorcy, czyli Pani. Wskazany wyżej kredyt hipoteczny został zaciągnięty w 100% na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej. Kwota 41.000,00 PLN nie stanowi świadczenia z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania, stanowi zwrot części nadpłaconego przez Kredytobiorcę kapitału i odsetek (zwrot uiszczonych przez Kredytobiorcę kwot tytułem spłaty zadłużenia na rzecz banku, zawartych w ratach kredytu hipotecznego). Kwota 41.000,00 PLN nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane przez Panią tytułem spłaty kredytu hipotecznego. Z ugody wynika, że ww. kwota stanowi częściowy zwrot spłaconych wcześniej przez Panią rat kredytowych. Ugoda z Bankiem nie wyodrębnia ww. kwoty jako odrębnego świadczenia na Pani rzecz.

Kredyt hipoteczny będący przedmiotem wniosku został zabezpieczony hipoteką przez Sąd Rejonowy dla (...), ujawnioną w dziale IV Księgi Wieczystej nr (...), prowadzonej przez IV Wydział Ksiąg Wieczystych - (...). Hipoteka ta została ustanowiona na lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną Pani własność, służącym zaspokajaniu jej własnych potrzeb mieszkaniowych.

Uzupełnienie

Kredyt został udzielony przez X. z siedzibą w (...) (dalej: „Bank”), wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS pod numerem (...), NIP (...), którego działalność podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Bank jest uprawniony do udzielania kredytów na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe.

Był to kredyt hipoteczny zaciągnięty na cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W dniu (...) 2008 r. zawarła Pani z Bankiem X. umowę nr (...) o kredyt hipoteczny, dla osób fizycznych indeksowany do franka szwajcarskiego (CHF). Z treści umowy wynika, że kredyt został przeznaczony na zakup mieszkania w budowie od dewelopera o powierzchni 46,20 m², położonego w (...) przy ul. (...) oraz na nabycie udziału w nieruchomości wspólnej obejmującego miejsce postojowe nr 1 przy tej samej ulicy. Łączna kwota kredytu wyniosła 204.737,10 PLN, z czego 202.710,00 PLN stanowiła kwota przeznaczona na zakup mieszkania, a 2.027,10 PLN obejmowały koszty wliczone w kredyt.

Z §2 ww. umowy kredytowej wynika, że:

1.Kwota kredytu: 204.737,10 PLN (słownie dwieście cztery tysiące siedemset trzydzieści siedem 10/100 PLN).

2.Kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku X w dniu uruchomienia kredytu lub transzy. Po uruchomieniu kredytu lub pierwszej transzy kredytu wypłacanego w transzach Bank wysyła do Kredytobiorcy pismo, informujące o wysokości pierwszej raty kredytu, kwocie kredytu w CHF oraz jego równowartości w PLN zgodnie z kursem kupna CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku X w dniu uruchomienia kredytu/transzy, przy czym zmiany kursów walut w trakcie okresu kredytowania mają wpływ na wysokość kwoty zaciągniętego kredytu oraz raty kapitałowo-odsetkowej.

3.Cel kredytu:

-zakup mieszkania w budowie od dewelopera; kwota: 202.710,00 PLN;

-koszty wliczone w kredyt; kwota: 2.027,10 PLN;

4.Przedmiotem kredytowania, w rozumieniu postanowień umowy, jest/są:

1.Nieruchomość

KW: Nowozakładana

Powierzchnia domu/mieszkania [m kw.]: 46,20 Adres: (...) Nr domu: (...)

Lokal: (...)

Miejscowość: (...)

Nr działki: (...)

2.Udział w nieruchomości wspólnej

KW: Nowozakładana

Adres: (...) Miejsce postojowe nr 1

Miejscowość: (...)

Nr działki: (...)

Kwota zadłużenia, którą bank umorzy w wyniku zawarcia ugody, obejmuje część kapitału oraz odsetki. Z § 2 ugody negocjowanej z Bankiem X wynika, że umorzenie obejmuje kapitał i odsetki:

·w księgach rachunkowych Banku na dzień 11 sierpnia 2025 r. wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu umowy wynosi 43.701,15 CHF (słownie: czterdzieści trzy tysiące siedemset jeden 15/100 franków szwajcarskich), z czego kwota kapitału kredytu wynosi 43.637,11 CHF (słownie: czterdzieści trzy tysiące sześćset trzydzieści siedem 11/100 franków szwajcarskich), a kwota odsetek naliczonych do dnia 11 sierpnia 2025 r. wynosi 64,04 CHF (słownie: sześćdziesiąt cztery 04/100 franków szwajcarskich), co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po kursie 4,5237, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień 11 sierpnia 2025 wynosi 197.690,89 PLN (słownie: sto dziewięćdziesiąt siedem tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt 89/100 złotych polskich).

·Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w zakresie kwoty 43.701,15 CHF, tj. w całości, a Kredytobiorca to zwolnienie z długu przyjmuje.

W wyniku zawarcia ugody bank zwraca Pani środki pieniężne w kwocie uprzednio spłaconej (z uwzględnieniem wartości udostępnionej pożyczki). Kwota zwrotu odpowiada uprzednio spłaconym przez Panią ratom kredytowym oraz nie stanowi przysporzenia podatkowego.

Podsumowanie dotyczące projektowanej ugody z Bankiem - sierpień 2025 r.:

1.Umorzenie kredytu (zwolnienie z długu):

·Bank X umarza w całości pozostałe Pani zadłużenie wynikające z umowy kredytu w kwocie 43.701,15 CHF (stan na 11 sierpnia 2025 r.) - kwota będzie aktualizowana na dzień podpisania ugody (zdarzenie przyszłe);

·po przeliczeniu na złote polskie według kursu 4,5237 z dnia 11 sierpnia 2025 r., odpowiada to 197.690,89 PLN - kwota będzie aktualizowana na dzień podpisania ugody (zdarzenie przyszłe).

2.Dodatkowe wypłaty na Pani rzecz:

·41.000,00 PLN - tytułem „dodatkowej kwoty pieniężnej”, stanowiącej częściowy zwrot nadpłaconych rat kredytowych (czyli Bank zwróci część tego, co wcześniej spłaciła Pani na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia (...) 2008 r.);

·10.800,00 PLN + 500,00 PLN - zwrot kosztów postępowania sądowego (koszty zastępstwa procesowego oraz opłata od pozwu).

3.Charakter kwoty 41.000,00 PLN:

·kwota 41.000,00 PLN stanowi zwrot części nadpłaconego kapitału i odsetek, czyli środków wpłaconych przez Panią w ramach rat kredytu hipotecznego;

·kwota ta jest częściowym zwrotem wcześniej uiszczonych rat kredytowych na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia (...) 2008 r.;

·ma charakter restytucyjny – Bank zwraca Pani środki własne, nie prowadząc do powstania przysporzenia majątkowego - jest neutralna podatkowo.

Dla pełnego obrazu sytuacji wskazuje Pani, że:

-łączna kwota spłaconych przez Panią rat kapitałowo-odsetkowych wynosi 252.098,21 PLN,

-kwota wypłaconego przez bank kredytu (w przeliczeniu na PLN) wynosiła 204.737,11 PLN.

Oznacza to, że łączna wartość dokonanych przez Panią wpłat przewyższa kwotę udostępnionego kredytu.

Finansowanie nabycia lokalu mieszkalnego i miejsca postojowego

W dniu (...) 2008 r. zawarła Pani ze Spółdzielnią Mieszkaniową „(...)” z siedzibą (...), przy ul. (...) umowę przedwstępną o wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego z miejscem postojowym. Z umowy tej oraz z jej Załącznika nr (...) – Harmonogramu płatności wynika, że przedmiotem inwestycji był:

1.lokal mieszkalny nr (...) o powierzchni 46,20 m² oraz

2.miejsce postojowe (oznaczone jako „m. park.”), przypisane do tego lokalu.

W harmonogramie płatności wskazano łączną wartość inwestycji w kwocie 325.300,00 PLN brutto, w tym:

-cena lokalu mieszkalnego brutto: 300.300,00 PLN,

-cena miejsca postojowego brutto: 25.000,00 PLN.

Płatności zostały rozłożone w ramach tej jednej umowy w następujący sposób:

·zadatek: 9.759,00 PLN, termin wpłaty (...) 2008 r.,

·I rata: 87.831,00 PLN, termin wpłaty (...) 2008 r.,

·II rata: (miejsce postojowe) 25.000,00 PLN, termin wpłaty (...) 2008 r.,

·III rata: 202.710,00 PLN, termin wpłaty (...) 2008 r.

Z przedstawionej wcześniej dokumentacji wynika, że nabycie lokalu mieszkalnego i miejsca postojowego było finansowane częściowo kredytem hipotecznym indeksowanym do CHF, udzielonym przez Bank X na mocy umowy nr (...) z dnia (...) 2008 r.

W umowie kredytu (§ 2) wskazano:

Kwota kredytu: 204.737,10 PLN

Cel kredytu: zakup mieszkania w budowie od dewelopera; kwota 202.710,00 PLN; koszty wliczone w kredyt: 2.027,10 PLN.

Jednocześnie w tej samej umowie kredytu Bank błędnie wymienił w opisie przedmiotu kredytowania zarówno lokal mieszkalny, jak i miejsce postojowe nr 1.

Faktycznie jednak środki kredytu 202.710,00 PLN zostały przeznaczone na zapłatę III raty za mieszkanie, zgodnie z harmonogramem płatności, a miejsce postojowe zostało w całości opłacone wcześniej – środkami własnymi w ramach II raty.

Odpowiadają temu faktyczne przelewy dokonane ze środków własnych:

1.z (...) 2008 r. – przelew tytułem „Zadatek zgodnie z umową z dnia (...) 2008 r.

dot. kupna mieszkania (...)”, identyfikator transakcji (...); kwota 9.759,00 PLN,

2.z (...) 2008 r. – przelew tytułem „Mieszkanie I rata, Miejsce postojowe”, Identyfikator transakcji (...); kwota 112.831,00 PLN.

Choć na dalszym etapie, z przyczyn formalnych, sporządzone zostały dwa odrębne akty notarialne (jeden dla lokalu mieszkalnego i drugi dla miejsca postojowego), to z treści umowy przedwstępnej, harmonogramu płatności, umowy kredytu oraz faktycznego przebiegu transakcji jednoznacznie wynika, że było to jedno przedsięwzięcie inwestycyjne oraz jeden przedmiot ekonomiczny transakcji, którego celem było nabycie lokalu mieszkalnego wraz z przynależnym miejscem postojowym.

Zakup miejsca postojowego nie stanowił odrębnej inwestycji o charakterze użytkowym ani komercyjnym, lecz był ściśle związany z lokalem mieszkalnym i służył wyłącznie zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych.

Opłaty i prowizje bankowe

Zgodnie z § 4 umowy kredytu („Opłaty i prowizje”):

1.Od kwoty udzielonego kredytu Bank pobiera jednorazową, bezzwrotną prowizję w wysokości 2.027,10 PLN, płatną przed uruchomieniem kredytu lub jego pierwszej transzy.

2.Prowizja, o której mowa w ust. 1, zostanie potrącona przez Bank z kwoty kredytu.

Kwota 2.027,10 PLN nie stanowiła żadnego elementu ceny nabycia lokalu mieszkalnego ani miejsca postojowego, lecz była typową prowizją bankową pobraną przez Bank X w związku z udzieleniem kredytu.

W praktyce oznacza to, że z przyznanej kwoty kredytu 204.737,10 PLN Bank potrącił prowizję 2.027,10 PLN, a na rachunek dewelopera przekazał 202.710,00 PLN tytułem zapłaty III raty zgodnie z harmonogramem płatności wynikającym z umowy przedwstępnej.

Przedmiot i cel kredytu

W umowie kredytu jako „Przedmiot kredytowania” (zapis techniczny) wskazano: „Lokal mieszkalny oraz udział w nieruchomości wspólnej obejmujący miejsce postojowe nr 1”.

—fizyczny opis nieruchomości, na której Bank ustanowiono zabezpieczenie hipoteczne (całość inwestycji).

Natomiast jako „Cel kredytu” (zapis intencyjny) zapisano: „Zakup mieszkania w budowie od dewelopera”.

—faktyczny cel finansowania (tylko mieszkanie) i faktyczny zamiar kredytobiorcy – zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych.

Rozbieżność w sformułowaniu „celu kredytu” i „przedmiotu kredytowania” wynika z praktyki stosowanej przez banki w umowach historycznych (jak z 2008 r.) – pojęcie „przedmiot kredytowania” obejmowało całość inwestycji lub opis nieruchomości, na której ustanawiano hipotekę, a nie faktyczny cel, na jaki przeznaczano środki kredytu.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 5 umowy kredytu hipotecznego zawartej z Bankiem X., zabezpieczeniem spłaty kredytu jest hipoteka ustanowiona na:

1.nieruchomości mieszkalnej (lokalu mieszkalnym o powierzchni 46,20 m², położonym przy ul. (...) w (...), działki nr (...) ), oraz

2.udziale w nieruchomości wspólnej obejmującej miejsce postojowe nr 1 w garażu podziemnym(ul. (...), działki nr (...)).

W § 2 ust. 5 umowy wskazano, że przedmiotem zabezpieczenia (hipoteki) ustanowionej na rzecz Banku są właśnie te dwie pozycje wymienione w ustępie poprzedzającym.

Oznacza to, że bank zabezpiecza spłatę kredytu łącznie na lokalu mieszkalnym i na udziale w nieruchomości wspólnej (obejmującej miejsce postojowe nr 1), traktując je jako elementy jednej inwestycji.

Należy wskazać, że w dokumentacji bankowej pojęcie „przedmiot kredytowania” ma charakter formalno-techniczny i nie w pełni odpowiada rzeczywistej strukturze finansowania inwestycji, co potwierdzają następujące dowody:

·literalna treść celu kredytu – w umowie kredytowej jednoznacznie wskazano: „zakup mieszkania w budowie od dewelopera” (kwota:202.710,00 PLN);

·harmonogram płatności – stanowiący załącznik do umowy przedwstępnej z dnia (...) 2008 r., określający szczegółowo rozbicie poszczególnych rat;

·dowody księgowe (potwierdzenia przelewów) – z których wynika, że:

-środki pochodzące z kredytu zostały przeznaczone wyłącznie na zapłatę III raty za lokal mieszkalny,

-kwota 25.000,00 PLN za miejsce postojowe nr 1 została uiszczona w całości ze środków własnych (w ramach II raty).

Wszystkie płatności (zarówno za lokal mieszkalny, jak i za udział w garażu podziemnym z miejscem postojowym nr 1) zostały dokonane na rzecz jednego dewelopera – Spółdzielni Mieszkaniowej „(...)” z siedzibą w (...), ul. (...) – na rachunek wskazany w umowie przedwstępnej.

W konsekwencji, środki pochodzące z kredytu zostały przeznaczone wyłącznie na zakup lokalu mieszkalnego, co oznacza, że kredyt hipoteczny sfinansował wyłącznie część mieszkaniową inwestycji.

Okoliczność ta jest potwierdzona literalną treścią „celu kredytu” („zakup mieszkania w budowie od dewelopera”) oraz dowodami księgowymi (przelewy, harmonogram płatności).

W świetle powyższego, kredyt należy uznać za spełniający przesłanki określone w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wydatkowanie środków na własne cele mieszkaniowe.

Dodatkowo, wyjaśnia Pani, że dla przedmiotu kredytowania (lokal mieszkalny wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej obejmującej miejsce postojowe nr 1) założono dwie odrębne księgi wieczyste:

-(...) – księga macierzysta dla całej nieruchomości (ul. (...)),

-(...) – lokal mieszkalny (...) wyodrębniony z powyższej nieruchomości),

-(...) – garaż wielostanowiskowy, w którym znajduje się miejsce postojowe nr 1.

Pytania

1.Czy dodatkowo wypłacona kwota 41.000,00 PLN stanowiąca częściowy zwrot spłaconych rat, którą Bank planuje zwrócić w ramach ugody, będzie stanowić dla Pani przychód podatkowy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2.Czy kwota umorzonego kredytu powstała w wyniku zawarcia planowanej ugody z Bankiem X podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. poz. 1912) wydłużającego moc obowiązującą rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. poz. 592) do dnia 31 grudnia 2026 r.?

Pani stanowisko w sprawie

Ad 1.

W Pani ocenie, rozliczenie umowy kredytowej na podstawie projektowanej ugody oraz wypłata przez Bank X kwoty 41.000,00 PLN jest neutralna z podatkowego punktu widzenia.

Zwrócić należy uwagę, że kwota 41.000,00 PLN, którą Bank deklaruje wypłacić tytułem rozliczenia umowy kredytowej, stanowi zwrot przez Bank nienależnego mu świadczenia, które jest do momentu zawarcia ugody spłacane na podstawie umowy kredytowej nr (...) z dnia (...) 2008 r. zawierającej niedozwolone klauzule. Innymi słowy, istotą ugody zawartej z Bankiem jest bowiem ustalenie przez strony sporu sądowego, że kwota stanowi zwrot nienależnego Bankowi świadczenia, tym samym nie może stanowić po Pani stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu. Kwota ta jest jedynie zwrotem uprzednio dokonanych wpłat, które wpłaciła Pani wcześniej do Banku i nie przekracza uiszczonej łącznej kwoty rat kapitałowo-odsetkowych.

Kwota 41.000,00 PLN wypłacona Pani w ramach ugody tytułem częściowego zwrotu nienależnie uiszczonych rat kredytu hipotecznego nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwrot ten ma charakter restytucyjny - oznacza zwrot środków własnych wcześniej wpłaconych przez Panią, a zatem nie prowadzi do powstania przysporzenia majątkowego. W konsekwencji, po Pani stronie nie powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Ad 2.

Kwota umorzenia kredytu na dzień 11 sierpnia 2025 r., wynosząca 43.701,15 CHF (tj. 197.690,89 PLN), powstała w wyniku zawarcia ugody, co do zasady stanowi przychód podatkowy w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże, zgodnie z obowiązującymi przepisami, przychód ten podlega zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102), w aktualnym brzmieniu nadanym rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 1912).

Należy podkreślić, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W ugodzie przywołano rozporządzenie Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz.U. poz. 1912), które:

-wydłuża obowiązywanie zwolnienia z podatku dla dochodów (przychodów) związanych z kredytami hipotecznymi udzielonymi na cele mieszkaniowe,

-zwolnienie obowiązuje do 31 grudnia 2026 r.

Z uwagi na to, że kredyt objęty planowaną ugodą jest kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe na podstawie umowy kredytowej z dnia (...) 2008 r., do przychodu powstałego w wyniku umorzenia długu zastosowanie znajduje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 102), w brzmieniu nadanym rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 1912). Na mocy tego aktu prawnego zaniechano poboru podatku dochodowego od przychodów powstałych w związku z umorzeniem kredytów hipotecznych mieszkaniowych do dnia 31 grudnia 2026 r. W konsekwencji, kwota umorzonego zobowiązania Kredytobiorcy nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

·zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

·świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

·nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Z uwagi na wyróżnienie przez ustawodawcę przychodów o charakterze niepieniężnym, uznaje się, że przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy jest nie tylko uzyskanie przez podatnika nowych aktywów, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenia „nie wymagające opłaty, takie, za które się nie płaci, bezpłatne”. Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu. Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są:

inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela przysługującej mu wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa. Wedle bowiem instytucji zwolnienia z długu, uregulowanej w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny:

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić gdy podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia następuje zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów.

Tym samym, kwotę wierzytelności umorzoną na podstawie ugody dotyczącej umowy o udzielenie kredytu hipotecznego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ust. 1 tego rozporządzenia:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Na gruncie § 1 ust. 2 wskazanego rozporządzenia:

Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Jak stanowi § 1 ust. 3 rozporządzenia:

W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Według § 1 ust. 5 przywołanego rozporządzenia:

Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

Zgodnie § 1 ust. 6 przywołanego rozporządzenia:

Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

W myśl § 1 ust. 7 rozporządzenia:

W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Jak stanowi § 3 ust. 1 komentowanego rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl § 4 ww. rozporządzenia:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Artykuł 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia lokalu mieszkalnego, zatem dla zdefiniowania tego pojęcia należy odwołać się do przepisów ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1048).

Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy:

Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

Natomiast w myśl art. 2 ust. 4 ww. ustawy:

Do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej „pomieszczeniami przynależnymi”.

W sytuacji, gdy pomieszczenie typu miejsce postojowe nie jest ściśle powiązane z lokalem mieszkalnym i może być przedmiotem samodzielnego obrotu, nie można uznać, że miejsce postojowe spełnia definicję „pomieszczenia przynależnego” nierozerwalnie związanego z zakupionym odrębnie lokalem mieszkalnym. Samo miejsce postojowe nie jest lokalem mieszkalnym, a więc nie służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych.

Z treści wniosku wynika, że (...) 2008 r. zawarła Pani z Bankiem umowę o kredyt hipotecznyindeksowany we franku szwajcarskim. Na podstawie umowy kredytowej bank wypłacił Pani 204.737,11 PLN. Łączna suma rat kapitałowo-odsetkowych wpłaconych przez Panią wyniosła 252.098,21 PLN. W toku sporu toczącego się pomiędzy stronami przed Sądem Okręgowym w (...), strony podjęły działania negocjacyjne ukierunkowane na zawarcie ugody. Zgodnie z treścią ugody planowane jest m.in. umorzenie kredytu w wysokości 197.690,89 PLN stanowiącego kapitał i odsetki oraz wypłata na Pani rzecz kwoty 41.000,00 PLN tytułem „dodatkowej kwoty pieniężnej”, stanowiącej częściowy zwrot (nadpłatę) dokonanych przez Panią wpłat rat kredytowych.

Ponadto wskazała Pani, że kredyt został udzielony przez bank, którego działalność podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego jako państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, umowa kredytowa zabezpieczona została hipoteką ustanowioną na kredytowanej nieruchomości, był to kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, został zaciągnięty na zakup lokalu mieszkalnego(wraz z miejscem postojowym), a Pani nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

W świetle przedstawionych okoliczności sprawy stwierdzić należy, skoro kwota 41.000,00 PLN nie przekroczy różnicy pomiędzy dokonanymi wpłatami na rzecz banku z tytułu spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, a kwotą kapitału wypłaconego przez bank w ramach umowy kredytu, to jej otrzymanie nie spowoduje po Pani stronie faktycznego przyrostu majątku. Tym samym – jak słusznie Pani wskazała – z tego tytułu nie powstanie po Pani stronie przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłata ta będzie zatem neutralna podatkowo.

Stanowisko w tej części uznano za prawidłowe.

Przechodząc do skutków podatkowych umorzonej przez bank wierzytelności należy wskazać, że umorzenie części kwoty kredytu w wysokości 197.690,89 PLN będzie stanowić dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jak już wspomniano, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaniechanie obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Zaznaczyć należy, że z § 2 umowy kredytowej wynika, że przedmiotem kredytowania, w rozumieniu postanowień umowy są: mieszkanie 46,20 m² i udział w nieruchomości wspólnej, tj. miejsce postojowe nr 1. Sporządzone zostały dwa odrębne akty notarialne (jeden dla lokalu mieszkalnego i drugi dla miejsca postojowego). Wyjaśniła Pani także, że dla przedmiotu kredytowania (lokal mieszkalny wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej obejmującej miejsce postojowe nr 1) założono dwie odrębne księgi wieczyste.

W świetle przedstawionych okoliczności sprawy stwierdzić należy, skoro mieszkanie i miejsce postojowe mają oddzielne księgi wieczyste i mogą być przedmiotem odrębnej sprzedaży, nie można uznać, że miejsce postojowe spełnia definicję „pomieszczenia przynależnego” nierozerwalnie związanego z zakupionym odrębnie lokalem mieszkalnym. Samo miejsce postojowe nie jest lokalem mieszkalnym, a więc nie służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych.

Wobec powyższego, w rozpatrywanej sprawie, wydatkiem na cele mieszkaniowe jest wyłącznie ta część należności, która została zaciągnięta i przeznaczona na zakup lokalu mieszkalnego.

W tym kontekście, kredyt udzielony na zakup miejsca postojowego – wbrew Pani stanowisku –stanowił kredyt na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dlatego też zaniechanie poboru podatku dochodowego nie będzie miało zastosowania, stosownie do dyspozycji § 1 ust. 3 ww. rozporządzenia, do tej części kwoty umorzenia wierzytelności, która odpowiada udziałowi udzielonego kredytu zaciągniętego na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. nabycie miejsca postojowego) w całkowitej kwocie zaciągniętego kredytu. W okolicznościach niniejszej sprawy bezspornym jest bowiem, że kredyt został zaciągnięty zarówno na nabycie mieszkania w budowie od dewelopera, jak i udziału w nieruchomości wspólnej obejmującego miejsce postojowe, co wynika wprost z zapisów umowy kredytowej.

Zaniechanie poboru podatku dochodowego będzie miało natomiast zastosowanie, stosownie do dyspozycji § 1 ust. 3 rozporządzenia, do tej części kwoty umorzenia wierzytelności, która odpowiada udziałowi udzielonego kredytu zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. nabycie lokalu mieszkalnego) w całkowitej kwocie zaciągniętego kredytu.

Zatem w kwestii dotyczącej możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do przychodu z tytułu umorzenia kredytu Pani stanowisko jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Interpretacja dotyczyzdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie zagadnienia objęte pytaniem. Inne kwestie poruszane we wniosku nie były przedmiotem oceny przez tut. organ, w tym w szczególności kwestia rozliczenia zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.