Interpretacja indywidualna z dnia 4 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.558.2025.2.JZ

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 15 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, która dotyczy uznania Pana za podatnika podatku VAT w związku z wywłaszczeniem działki nr 1 (podzielonej przez nabywcę po wywłaszczeniu na działki nr 2 i 3) za odszkodowaniem. Uzupełnił go Pan pismem z 31 października 2025 r. (wpływ 4 listopada 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy, tj. A.A. za nieruchomość położoną w gminie (...), obręb (...), oznaczoną jako działki nr 2 o pow. 0,9091 ha i nr 3 o pow. 0,2086 ha, zapisaną w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w (...). Nieruchomość ta stanowiła własność Wnioskodawcy i była nieruchomością niezabudowaną stanowiącą teren upraw rolniczych i polowych.

Opisana nieruchomość położona w gminie (...) objęta została Decyzją Wojewody (...) nr (...) z 31 stycznia 2025 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. „(...)”, zwana dalej ZRID, której to decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Na dzień wydania decyzji ZRID teren przedmiotowej nieruchomości nie był objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Obszar ten znajdował się jedynie w granicach Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta (...) (Uchwała nr (...) Rady Miasta (...) z (…) 2023 r.).

Opisana nieruchomość, niezabudowana, została przekazana Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oddział w (...) protokołem nr (…) spisanym w dniu przekazania placu budowy Wykonawcy Robót z dnia 11 lutego 2025 r. tym samym informując o wydaniu nieruchomości niezabudowanych objętych ww. decyzją ZRID.

W niniejszej sprawie decyzja ZRID została wydana 31 stycznia 2025 r., a faktycznie objęcie nieruchomości w posiadanie przez Inwestora nastąpiło 11 lutego 2025 r. Zatem nieruchomość została objęta w posiadanie przez Inwestora w trakcie biegu ustawowego terminu na jej wydanie.

W decyzji Wojewody nr (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej określono termin wydania nieruchomości przez właściciela na 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji ZRID.

Na dzień wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, nieruchomość niezabudowana zapisana w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w (...) stanowiła teren upraw rolnych i polowych. Grunt ten od wielu lat był obsiewany kukurydzą, różnymi zbożami, a na dzień wydania rosło tam pszenżyto.

Jak wynika z operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego celem ustalenia wysokości odszkodowania, na dzień wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, działki nr 2 i 3 stanowiły grunty rolnicze. Na tych działkach Wnioskodawca nie poczynił żadnych nakładów inwestycyjnych. Ten grunt służył do uprawy różnych zbóż, przede wszystkim uprawianych dla skarmiania krów. Wnioskodawca jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od grudnia 2010 r.

Wnioskodawca nabył działki w drodze spadku po zmarłym ojcu, B.B., w 2006 r. Przy nabyciu działek nie był naliczany podatek od towarów i usług.

Od nabycia gruntu do dnia przekazania działki o nr 2 i 3 były wykorzystywane przez Wnioskodawcę do działalności rolniczej. Działalność rolnicza to produkcja rolnicza i zwierzęca, która obejmuje uprawę roślin, chów i hodowlę zwierząt a także produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego i hodowlanego. Obejmuje także utrzymywanie gruntów w stanie nadającym się do uprawy lub wypasu.

Najważniejszą cechą, podstawową i kluczową jest wytwarzanie produktów w ich naturalnym, nieprzetworzonym stanie. Ta działalność rolnicza dotyczyła działek nr 2 i 3.

Wnioskodawca ani nie zmienił ich przeznaczenia ani nie miał planów na zmianę przeznaczenia tych działek. Przy nabyciu działek nie był naliczany podatek od towarów i usług ani żaden inny.

Na dzień złożenia wniosku o interpretację Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie za wywłaszczenie działek o nr 2 i 3.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Działki 2 i 3 powstały z podziału działki nr 1.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej. Jest rolnikiem.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT podatku dochodowego nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej. Wnioskodawca zajmuje się głównie hodowlą bydła mlecznego, które to bydło produkuje mleko, a Wnioskodawca odstawia to mleko do (...) Spółdzielni Mleczarskiej w (...) (dokładniej: Mleczarnia odbiera od Wnioskodawcy mleko wyprodukowane przez bydło mleczne).

Umowę z Mleczarnią Wnioskodawca realizuje od ponad dwudziestu lat i, o ile pamięta, to właśnie ówcześnie Spółdzielnia Mleczarska niejako "przymusiła Wnioskodawcę" do rejestracji jako płatnika VAT warunkując umowę na dostawę mleka.

Działki będące przedmiotem zapytania należały do działalności rolniczej Wnioskodawcy. Były to grunty orne. Widniały zapisane w Księgach Wieczystych jako grunty orne. Na tych działkach Wnioskodawca dokonywał zasiewów na potrzeby własne gospodarstwa, przede wszystkim na paszę dla krów. Na tych działkach Wnioskodawca nigdy nie dokonywał zasiewów, z których zbiory byłyby przedmiotem dostawy (sprzedaży) komukolwiek.

Wnioskodawca wykorzystywał te działki wyłącznie do produkcji paszy dla krów, które hodował i hoduje na potrzeby produkcji przez te krowy mleka. Nie zawsze zbierał plony z zasiewów, bywały lata lepsze i gorsze, susze i nadmierne opady, bywało, że Wnioskodawca musiał wszystko zaorać. Również, aby podtrzymać plenność ziemi.

Zasiewy na tych działkach wykorzystywane były wyłącznie na potrzeby własne.

Działki będące przedmiotem zapytania od momentu nabycia do ich wywłaszczenia nigdy nie były udostępniane osobom trzecim, ani na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Wnioskodawca nie zamieszczał nigdy żadnego ogłoszenia celem zbycia działki nr 1 (2 i 3), ani w sieci internet, ani w prasie, ani radiu czy telewizji, nie podejmował żadnych działań marketingowych ani żadnych innych. Nie zamierzał zbycia tej działki (tych działek), ponieważ były mu potrzebne do chowu krów mlecznych.

W okresie posiadania działki nr 1 (2 i 3), Wnioskodawca nie poczynił żadnych nakładów na zwiększenie jej wartości czy atrakcyjności. Działka (działki) nie była uzbrojona w przyłącze sieci wodociągowej, ani kanalizacyjnej, ani gazowej, ani elektroenergetycznej, ani też Wnioskodawca nie występował z wnioskiem o dokonanie tych przyłączy.

Działka nr 1 (2 i 3) nie była ogrodzona. Działka nie miała dostępu do żadnej drogi, do działki można było dojść (dostać się) polną drogą, miedzy polami.

Wnioskodawca nigdy nie był zainteresowany jakimkolwiek zbyciem działki nr 1, wobec czego nie podejmował żadnych działań zmierzających do zwiększenia wartości działki nr 1 (2 i 3 ). Jest to działka typowo rolnicza i tylko tak mogła być wykorzystywana. Działka nie miała charakteru ani przemysłowego ani rekreacyjnego, była wyłącznie działką rolniczą, działką orną.

Dla tego terenu nie było planu zagospodarowania przestrzennego.

W 2021 r. i 2023 r. Wnioskodawca dokonał sprzedaży działek zapisanych w Księgach Wieczystych, zapisane w KW o sposobie korzystania Ps - pastwiska trwałe. Szczegółowy opis tych działek znajduje się w aktach notarialnych. Żadna z tych działek nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Wszystkie te działki to pastwiska.

Wnioskodawca sprzedał:

• W 2021 r. 4 działki, były to pastwiska oznaczone w Księgach Wieczystych jako użytkowanie (sposób wykorzystania) Ps - pastwiska.
• W 2023 r. 1 działkę, grunty orne, oznaczone w Księdze Wieczystej jako sposób wykorzystania: R.: grunty orne.

(...)

Działka nr 1 (2 i 3) do momentu wywłaszczenia nie była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Dla działki nr 1 (2 i 3) do momentu wywłaszczenia nie były wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Wnioskodawca był właścicielem działki nr 1, która została podzielona na działki 2 i 3 przez nabywcę (Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, ZRID). Działkę przejął Skarb Państwa.

W Księdze wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w (...) ta nieruchomość była zapisana pod nr 1, dział III i IV ww. ksiąg. Wnioskodawca we wniosku napisał o działkach nr 2 i 3, ponieważ taki zapis jest na Decyzji Wojewody (...) ustalającej odszkodowanie. Obie działki stanowiły wcześniej całość działki nr 1. Działka 1 została podzielona po wywłaszczeniu na dwie działki.

Składając wniosek Wnioskodawca powoływał się na Decyzję (...) Urzędu Wojewódzkiego w (...) w imieniu którego działał Wojewoda (...) wydając Decyzję, w której orzeka o odszkodowaniu. W decyzji tej nr (...) powołuje się na działki 2 i 3, pisząc na wstępie, iż działki te powstały z podziału działki nr 1.

Pytanie

Czy dostawa działek nr 2 i 3 w zamian za odszkodowanie za wywłaszczenie korzystać będzie ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT?

Pana stanowisko w sprawie – doprecyzowane w uzupełnieniu

Zdaniem Wnioskodawcy, dostawa działek o nr ew. 2 i 3 w zamian za odszkodowanie korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy: „Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezbudowanych innych niż tereny budowlane”. Oznacza to, zdaniem Wnioskodawcy, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie grunt o przeznaczeniu innym niż budowlane. Działki 2 i 3 spełniają te kryteria czyli jako niezabudowane i przeznaczone na tereny rolnicze czyli wypas i obsiewanie zbożami. Czyste i wyłączne działania rolnicze. Zgodnie z przytoczonymi przepisami, ze zwolnienia od podatku korzystają dostawy gruntów rolnych, a taki charakter miała działka nr 1 (działki nr 2 i 3).

Na dzień wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, działki nr 2 i 3 stanowiły wg. ewidencji gruntów, teren rolny, grunty orne. Działki te nie były objęte miejscowym planem zagospodarowania. Dla działki 1 nie wydano decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego.

Wobec tego, biorąc pod uwagę okoliczności sprawy oraz powołane przepisy, Wnioskodawca uważa, że dostawa działki 1 (2 i 3) w zamian za wynagrodzenie w formie odszkodowania, spełnia warunki określone w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy i korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

Na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika wprost z powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Co istotne, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Natomiast art. 15 ust. 4 ustawy stanowi, że:

Przy czym, stosownie do art. 2 pkt 15 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że warunkiem uznania danej czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:

• po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,
• po drugie – czynność wykonywana jest przez podmiot, który w jej ramach działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Natomiast nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Powyższe oznacza, że dostawa towarów, w tym przypadku gruntu, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność podlegającą opodatkowaniu wykona podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub pewnym okresem trwania. Zatem, czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Należy stwierdzić, że każdy kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym, wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości, jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Wobec tego nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Mając na względzie definicję działalności gospodarczej, zawartą w ww. art. 15 ust. 2 ustawy, należy uznać, że działalność rolnicza, o której mowa w art. 2 pkt 15 ustawy, mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.

Zatem rolnik, który dokona rejestracji i uzyska status podatnika podatku VAT czynnego – w świetle przepisów ustawy – prowadzi działalność gospodarczą (działalność rolniczą) opodatkowaną podatkiem VAT według właściwej stawki tego podatku.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE z 4 października 1995 r. w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W powyższym wyroku Trybunał stwierdził również, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112, zmienionej Dyrektywą 2006/138, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby.

Jednakże co ważne, wskazane orzeczenie Trybunału odnosiło się do rolnika, który korzystał ze zwolnienia od podatku VAT. Natomiast w przypadku, gdy sprzedaży działek należących do przedsiębiorstwa rolnego dokonuje rolnik będący czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT, należy uznać, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą podejmowaną przez podatnika VAT czynnego.

Zaznaczyć należy, że od momentu rejestracji do VAT każda sprzedaż zarówno produktów rolnych pochodząca z własnej działalności rolniczej, jak i nieruchomości wykorzystywanej w tej działalności – co do zasady – jest opodatkowana podatkiem VAT.

Zasady nabywania nieruchomości pod inwestycje w zakresie dróg publicznych, a także organy właściwe w tych sprawach, reguluje ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 311).

Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Według art. 11i ust. 1 i 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Fakt, że w przypadku wydawania decyzji zezwalającej na realizację inwestycji drogowej zostały w całości wyłączone przepisy określone w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oznacza w szczególności, że ustalenie lokalizacji drogi w ramach zezwolenia na realizację inwestycji drogowej może nastąpić niezależnie od tego, czy dla terenu, przez który ma przebiegać ta inwestycja, obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz niezależnie od treści postanowień takiego planu.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Stosownie do art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Analiza przywołanych regulacji prowadzi do wniosku, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W oparciu o art. 12 ust. 5 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych:

Na podstawie art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby, gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia. W związku z powyższym wywłaszczoną nieruchomość należy opodatkować z uwzględnieniem jej przeznaczenia sprzed wywłaszczenia.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan czynnym podatnikiem VAT od grudnia 2010 r. Wywłaszczono Pana z działki nr 1, po czym została ona podzielona przez nabywcę na dwie działki nr 2 i 3.

Działkę nr 1 odziedziczył Pan po ojcu w 2006 r. Przy nabyciu nie był naliczony podatek od towarów i usług. Nie poczynił Pan żadnych nakładów inwestycyjnych na tym gruncie. Grunt służył do uprawy różnych zbóż, przede wszystkim uprawianych dla skarmiania krów. Od nabycia gruntu do dnia przekazania działki, nieruchomość była wykorzystywana do działalności rolniczej. Nie zmienił Pan przeznaczenia ani nie miał planów na zmianę przeznaczenia działki.

Zajmuje się Pan głównie hodowlą bydła mlecznego, które to bydło produkuje mleko, a Pan odstawia to mleko do (...) Spółdzielni Mleczarskiej w (...). Umowę z Mleczarnią realizuje Pan od ponad dwudziestu lat i, o ile Pan pamięta, to właśnie ówcześnie Spółdzielnia Mleczarska niejako "przymusiła Pana" do rejestracji jako płatnika VAT warunkując umowę na dostawę mleka.

Na nieruchomości dokonywał Pan zasiewów na potrzeby własne gospodarstwa, przede wszystkim na paszę dla krów. Wykorzystywał Pan te działki wyłącznie do produkcji paszy dla krów, które hodował i hoduje na potrzeby produkcji przez te krowy mleka.

Opisana nieruchomość została objęta Decyzją Wojewody (...) z dnia 31 stycznia 2025 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. „(...)”, której to decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Faktyczne objęcie nieruchomości w posiadanie przez Inwestora nastąpiło 11 lutego 2025 r.

Pana wątpliwości dotyczą określenia, czy dostawa działki nr 1 (która po wywłaszczeniu została podzielona na działki nr 2 i 3) w drodze wywłaszczenia, korzystała ze zwolnienia od podatku.

W celu odpowiedzi na powyższe pytanie, należy najpierw ustalić, w związku z ww. transakcją zbycia ww. nieruchomości działał Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości należy wskazać, że przeniesienie prawa własności gruntu z nakazu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast w odniesieniu do tej czynności działał Pan w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, gdyż przedmiotem przeniesienia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem była działka służąca prowadzeniu działalności gospodarczej, którą – w rozumieniu ustawy – jest również działalność rolnicza. Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że działka była wykorzystywane do działalności rolniczej, z tytułu której jest Pan czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT (jest Pan zarejestrowany jako podatnik VAT z tytułu dostawy mleka, a działka była wykorzystywana wyłącznie do produkcji paszy dla krów, które hodował i hoduje na potrzeby produkcji przez te krowy mleka). Zatem do momentu wywłaszczenia (dostawy) działka miała charakter stricte rolniczy, tj. była wykorzystywana na potrzeby własnej działalności w formie prowadzonego gospodarstwa rolnego. Dodatkowo w przypadku tej dostawy, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Fakt zarejestrowania się przez Pana jako podatnika VAT czynnego z tytułu działalności rolniczej oraz wykorzystywanie działki w tej działalności, ma znaczenie dla opodatkowania podatkiem VAT dostawy tego towaru. Zatem, przedmiotem dostawy była nieruchomość stanowiąca składnik majątkowy służący prowadzeniu działalności gospodarczej, dla której był Pan czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Oznacza to, że grunt ten nie stanowił Pana majątku prywatnego, lecz majątek przedsiębiorstwa rolnego.

Skoro w przedmiotowej sprawie występują przesłanki stanowiące podstawę uznania Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to czynność przeniesienia z mocy prawa działki nr 1 (po wywłaszczeniu działek nr 2 i 3) będącej w Pana własności w zamian za odszkodowanie w trybie wywłaszczenia, podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W związku z tym, Pana stanowisko jest prawidłowe w zakresie uznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu dostawy działki nr 1 w drodze wywłaszczenia.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja rozstrzyga w zakresie uznania Pana za podatnika podatku VAT w związku z wywłaszczeniem działki nr 1 (po wywłaszczeniu działek nr 2 i 3). W zakresie prawa do zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla dostawy – wywłaszczenia ww. nieruchomości, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

W związku z tym, że należna wpłata od niniejszego wniosku wynosi 40,00 zł, kwota 40,00 zł jest wpłatą nienależną, zatem stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i zostanie zwrócona na wskazany przez Pana rachunek.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.