Interpretacja indywidualna z dnia 4 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.67.2021.12.S.MK
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworów, w ramach projektu finansowanego przez NCBiR, na rzecz Skarbu Państwa nie stanowi czynności podlegającej VAT z uwagi na brak odpłatności, gdyż wynagrodzenie jest zawarte w dotacji, co oznacza brak związku dotacji z ceną świadczenia.
Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
1.ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 4 lutego 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19 stycznia 2022 r. sygn. akt III SA/Wa 1218/21 (data wpływu prawomocnego orzeczenia – 3 października 2025 r.) oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lipca 2025 r. sygn. akt I FSK 890/22 (data wpływu orzeczenia – 11 września 2025 r.); i
2.stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
4 lutego 2021 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 25 marca 2021 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
A. z siedzibą w (...) („Wnioskodawca”) jest (i) instytutem badawczym, (ii) mający siedzibę i miejsce zarządu na terytorium Polski oraz (iii) posiadający w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy w podatku CIT. Wnioskodawca jest również czynnym podatnikiem podatku VAT.
W dniu 20 grudnia 2013 r. Wnioskodawca oraz inni Wykonawcy (razem dalej jako „Wykonawcy”) zawarli umowę z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju („NCBiR”) na wykonanie prac na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa objętych projektem pt. „(…)” („Projekt”), („Umowa NCBiR z 20 grudnia 2013 r.”).
Na zrealizowanie Projektu Wykonawcy otrzymali od NCBiR dofinansowanie w określonej kwocie.
W ramach Projektu zostały zrealizowane przez Wykonawców dzieła wspólne, będące utworami w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1231 ze zm.), („ustawa o prawie autorskim i prawach majątkowych”), („Utwory”). Po zrealizowaniu Projektu Wykonawcy na wniosek Skarbu Państwa, w imieniu którego działa Minister (…), zobowiązani byli do przeniesienia autorskich praw majątkowych do Utworów na Inspektorat (…) („Uprawniony”).
Zgodnie z zawartą Umową z NCBiR z 20 grudnia 2013 r. Wykonawcy, w związku z otrzymanym finansowaniem Projektu, zobowiązali się przenieść na Uprawnionego całość autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych, stanowiących utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w tym ich uzupełnień, modyfikacji i uszczegółowień (§ 13 ust. 1 Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r.).
W związku z tym, że Projekt jest finansowany przez NCBiR intencją stron Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r. jest dokonanie transferu na rzecz Uprawnionego całości praw autorskich do Utworów, tak aby to Uprawniony był docelowo uprawniony do całości Utworów w zakresie wszelkich znanych i możliwych (niezależnie od formy) sposobów ich eksploatacji lub dalszego transferu (§ 13 ust. 2 Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r.). Przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów powstałych w trakcie realizacji Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r. ma nastąpić z chwilą zakończenia realizacji Projektu.
Ponadto, w związku z tym, że prowadzone przez Wykonawców prace rozwojowe i badania naukowe są finansowane przez NCBiR, nabycie przez Uprawnionego całości praw autorskich do Utworów nastąpi w całości nieodpłatnie na podstawie umowy przenoszącej autorskie prawa majątkowe do Utworów zawartej pomiędzy Wykonawcami a Uprawnionym („Umowa o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do Utworów”), (§ 13 ust. 12 Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r.).
W 2020 r. w związku z zakończeniem realizacji Projektu Wykonawcy zobowiązani byli do przeniesienia autorskich praw majątkowych do Utworów na rzecz Uprawnionego. W dniu 5 sierpnia 2020 r. Wykonawcy otrzymali projekt Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów („Projekt Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów”). § 2 ust. 1 Projektu Umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do Utworów brzmi: „Wykonawcy - odpłatnie, tj. w ramach kwoty dofinansowania, której zapłata została dokonana na podstawie [Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r.] - przenoszą (na wszystkich polach eksploatacji) na Uprawnionego autorskie prawa majątkowe do Utworów wymienionych w Załączniku Nr 7 do Umowy, wraz z wyłącznym prawem zezwalania na wykonywanie zależnych praw autorskich. Przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów obejmuje uprawnienie do nieograniczonego w czasie rozporządzania i korzystania z Utworów w kraju i za granicą, a także w Kosmosie, na wszelkich polach eksploatacji, które są znane w chwili zawarcia Umowy (...)”.
W wyniku przeniesienia autorskich praw majątkowych do Utworów na podstawie Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów Wnioskodawca nie otrzyma żadnego wynagrodzenia od Uprawnionego.
W odpowiedzi na wezwanie, Wnioskodawca wyjaśnił, że:
Celem głównym projektu będącego przedmiotem wniosku pn. „(…)” było opracowanie, wykonanie i badania zintegrowanych programów i narzędzi informatycznych do analizy i syntezy danych pomiarowych dla potrzeb opracowywania i aktualizacji informacji o sygnałach źródeł mikrofalowych. Powstały w wyniku zrealizowanej pracy rozwojowej system (…) zapewnia zautomatyzowane, wielostopniowe i usystematyzowane przetwarzanie (tj. analizę i syntezę) danych pomiarowych o sygnałach źródeł mikrofalowych, które pozyskiwane są ze stacji rozpoznania systemów radiolokacyjnych będących na wyposażeniu (…).
Bezpośrednim beneficjentem prac wykonanych przez Wnioskodawcę w ramach umowy podpisanej z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju („NCBiR”) jest (...) wchodzące w skład (…).
Przedmiotem dostawy był prototyp systemu (…) (specjalistyczne oprogramowanie narzędziowe oraz oprogramowanie systemowe) wraz z platformą sprzętową (serwer zasobów wraz z 4 stanowiskami operatorskimi w wykonaniu (…)) - po badaniach państwowych oraz dokumentacja techniczna wyrobu (…).
Otrzymana dotacja ze strony NCBiR stanowiła najistotniejszą część finansowania projektu ((…) zł ze strony NCBiR, (…) zł ze strony konsorcjum, którego liderem był Wnioskodawca).
Środki otrzymane w ramach dotacji z NCBiR wykorzystywane były na potrzeby finansowania roboczogodzin w projekcie, kosztów operacyjnych (zakupy materiałów, konferencje, wyjazdy służbowe, kooperacje), a także koszty ogólne (narzut wynoszący 15% kosztów bezpośrednich - pozostała część narzutu (koszt niekwalifikowany) stanowi stratę po stronie Wykonawcy).
Otrzymanie dotacji z NCBiR było warunkiem koniecznym (sine qua non), bez którego nie byłoby możliwe wykonanie projektu.
Otrzymane przez Wnioskodawcę dofinansowanie ze strony NCBiR musiało być, zgodnie z Umową oraz Regulaminem konkursu przeznaczone wyłącznie na przedmiotowy projekt. Poprawność prowadzenia ewidencji poniesionych kosztów była m.in. przedmiotem audytów oraz kontroli finansowej.
W przypadku niezrealizowania Projektu (tak na marginesie, każdego projektu obsługiwanego przez NCBiR), Wnioskodawca zobowiązany jest do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych. W przypadku, gdyby NCBiR uznałby wyniki projektu za niezgodne z wymaganiami (np. celami projektu), poniesione koszty przez Wykonawcę traktowane są jako tzw. niekwalifikowane i tym samym nie podlegające rozliczeniu w ramach podpisanej Umowy (strata finansowa po stronie Wykonawcy).
Pytanie
Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w stanie faktycznym opisanym we Wniosku, „odpłatne” przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów na rzecz Uprawnionego w ramach kwoty dofinansowania otrzymanego na podstawie Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r., o którym mowa w § 2 ust. 1 Projektu Umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do Utworów oznacza de facto przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów w sposób nieodpłatny zgodnie z treścią Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r., a tym samym nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę autorskich praw majątkowych do Utworów, na rzecz Uprawnionego nie będzie stanowiło dla Wnioskodawcy czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Art. 1 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (Dz. U. z 2020 r. poz. 1861 ze zm.), („ustawa o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju”) stanowi, że: „1. [ustawa o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju] określa zasady działania [NCBiR]. 2. Centrum jest agencją wykonawczą w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm., winno być: Dz. U. z 2016 r. poz. 1870 z późn. zm.) powołaną do realizacji zadań z zakresu polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa”.
Zgodnie z art. 28 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju „1. Centrum zarządza realizacją badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa oraz je finansuje lub współfinansuje. 2. Badania naukowe lub prace rozwojowe na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa są realizowane w ramach strategicznych programów badań naukowych i prac rozwojowych, lub innych zadań Centrum”.
Art. 32 ust. 4 ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju „w przypadku finansowania przez Centrum projektu dotyczącego badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa Skarb Państwa może w terminie do dwunastu miesięcy od dnia zakończenia realizacji projektu, złożyć podmiotowi, któremu Dyrektor przyznał środki finansowe, pisemne oświadczenie o korzystaniu z utworu lub z wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub topografii układu scalonego, wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny powstałych w wyniku realizacji tego projektu. W takim przypadku Skarb Państwa uprawniony jest do nieodpłatnego korzystania z utworu na polach eksploatacji wymienionych w złożonym oświadczeniu, wybranych spośród wszystkich znanych na dzień zakończenia projektu, lub z wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub topografii układu scalonego, wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny na zasadzie licencji pełnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo, wraz z prawem do dokonywania dowolnych zmian, adaptacji, przeróbek i modyfikacji oraz prawem do udzielania sublicencji. Skarb Państwa reprezentowany jest w tych sprawach przez podmiot wskazany w umowie o wykonanie i finansowanie projektu, a przy braku takiego wskazania - Ministra (…)”.
Z § 2 ust. 1 Projektu Umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do Utworów wynika, że: „Wykonawcy - odpłatnie, tj. w ramach kwoty dofinansowania, której zapłata została dokonana na podstawie [Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r.] - przenoszą (na wszystkich polach eksploatacji) na Uprawnionego autorskie prawa majątkowe do Utworów (...)”.
Z brzmienia § 2 ust. 1 Projektu Umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do Utworów pomimo tego, że wprost wskazano, iż przeniesienie praw majątkowych do Utworów nastąpi na rzecz Uprawnionego odpłatnie, to jednak w dalszej części tego zapisu wskazano, że ta odpłatność została sfinansowana z otrzymanego już przez Wykonawców dofinansowania w ramach zawartej wcześniej Umowy z NCBiR. Oznacza to, w ocenie Wnioskodawcy, że „odpłatne” przeniesienie praw majątkowych do Utworów na rzecz Uprawnionego nastąpi na zasadach określonych w Umowie z NCBiR z 20 grudnia 2013 r., tj. w sposób nieodpłatny bowiem „płatność”, do której odnosi się sformułowanie „odpłatnie” w § 2 ust. 1 Projektu Umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do Utworów nastąpiła już w ramach otrzymanego przez Wnioskodawcę dofinansowania. W ocenie Wnioskodawcy nie można tutaj mówić o ponownej odpłatności za przeniesienie praw majątkowych do Utworów na rzecz Uprawnionego na podstawie Projektu Umowy.
„Odpłatność” ujęta w kwocie otrzymanego dofinansowania przez Wnioskodawcę w ramach Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r. nie jest także dodatkowym wynagrodzeniem za przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów. Ponadto w wyniku przeniesienia autorskich praw majątkowych do Utworów na podstawie Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów Wnioskodawca nie otrzyma żadnego wynagrodzenia od Uprawnionego.
Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w stanie faktycznym opisanym we Wniosku, „odpłatne” przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów na rzecz Uprawnionego w ramach kwoty dofinansowania otrzymanego na podstawie Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r., o którym mowa w § 2 ust. 1 Projektu Umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do Utworów oznacza de facto przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów w sposób nieodpłatny zgodnie z treścią Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r., a tym samym nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę autorskich praw majątkowych do Utworów, na rzecz Uprawnionego nie będzie stanowiło dla Wnioskodawcy czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT „opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju”.
Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że „przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 [ustawy o VAT], rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...)”.
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).
Z powyższego wynika, że definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem VAT transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej. Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu.
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy o VAT „za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1)użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2)nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika”.
Zatem stwierdzić należy, iż opodatkowaniu podatkiem VAT podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika, jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu tych towarów lub nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza.
Tylko łączne zaistnienie wskazanych przesłanek umożliwia objęcie zakresem opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony podatnik nie powinien opodatkowywać takiego nieodpłatnego świadczenia usług. Dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia, tzn. czy nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli odpowiedź jest twierdząca, przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem, opodatkowanym świadczeniem usług jest każda transakcja podatnika w ramach jego działalności gospodarczej, która nie została wymieniona jako dostawa towarów, przy czym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi (bezpośredniego beneficjenta).
W myśl art. 15 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o VAT „1. Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. 2. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.
Polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości przewidzianej w art. 11 Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 347 str. 1 ze zm.), („Dyrektywa 2006/112”) i nie ustanowił na gruncie prawa podatkowego konsorcjum jako podatnika podatku VAT. Tym samym partnerzy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami tego podatku, którzy działając w ramach konsorcjum powinni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o VAT.
Z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT wynika z kolei, że „podstawą opodatkowania, (...), jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika”.
Powyższy przepis stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112, z którego wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Dla określenia zatem, czy dane dotacje są czy nie są opodatkowane podatkiem VAT istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.
Z treści art. 29a ust. 1 ustawy o VAT wynika, że w sytuacji, gdy podatnik w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotacje, subwencje), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania tym podatkiem.
Tym samym, podstawę opodatkowania podatkiem VAT zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności (czy też kosztów realizacji konkretnego zadania) - nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Również z orzecznictwa TSUE wynika, że określenie związku pomiędzy dotacją a świadczeniem usług, czy dostawą towaru jako „bezpośredniego” ma istotne znaczenie dla opodatkowania. W uzasadnieniu wyroku z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00 Office des Produits Wallons ASBL v. Belgian State (ECR 2001/11B/I-9115) podkreślono, że sam tylko fakt, iż dotacja (czy inny sposób dofinansowania) wpływa na ostateczną cenę świadczenia (co niemal zawsze ma miejsce), nie może być decydujący dla uznania, że dotacja ta powinna zwiększać podstawę opodatkowania. Jednocześnie wyjaśniono, że do uznania dotacji (subwencji itp.) za zwiększającą podstawę opodatkowania konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej (dostawy towarów lub świadczenia usług). Opowiedziano się więc za takim rozumieniem przepisów, aby opodatkowanie dotacji następowało tylko w stosunku do takich dotacji, które odpowiadają całości lub części wynagrodzenia z tytułu takiej czynności.
Dotacja powinna być związana także z konkretną, oznaczoną dostawą albo usługą. Dotacje podmiotowe, czy przeznaczone na pokrycie kosztów działalności - chociaż mogą mieć w ostatecznym rozrachunku jakiś wpływ na cenę świadczonych usług lub dostarczanych towarów - nie są zatem uwzględniane w podstawie opodatkowania. Zauważyć także wypada, że dotacje zawsze w jakiś sposób wpływają na cenę świadczonych usług czy towarów dostarczanych przez podatnika. Do podstawy opodatkowania wlicza się jednakże tylko te dotacje (dofinansowania), które są w bezpośredni sposób związane z podstawą opodatkowania. Okoliczność, że dotacja - np. pokrywająca część ogólnych kosztów podatnika - pozwoliła na zmniejszenie ceny świadczonych usług, nie jest powodem, aby włączać takie dotacje do podstawy opodatkowania, jeśli nie dotyczą one konkretnych czynności opodatkowanych. W praktyce niemal zawsze dofinansowanie działalności podatnika wpływa w jakiś sposób na stosowane przez niego ceny. Fakt ten jednak nie ma znaczenia dla uznania, czy dofinansowanie powinno zwiększyć podstawę opodatkowania - aby otrzymana dotacja zwiększała podstawę opodatkowania konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta została dokonana w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług.
Wnioskodawca wraz z pozostałymi Wykonawcami zawarli Umowę z NCBiR z 20 grudnia 2013 r. na zrealizowanie Projektu. Na zrealizowanie Projektu Wykonawcy otrzymali od NCBiR dofinansowanie w określonej kwocie. W ramach Projektu zostały zrealizowane przez Wykonawców Utwory, które po zrealizowaniu Projektu Wykonawcy mogą na wniosek Uprawnionego przenieść autorskie prawa majątkowe do Utworów.
Z art. 13 ust. 12 Umowy z NCBiR, w związku z tym, że prowadzone przez Wykonawcę prace rozwojowe i badania naukowe są finansowane przez Centrum, nabycie przez Uprawnionego praw określonych niniejszym paragrafem nastąpi w całości nieodpłatnie.
W 2020 r. w związku z zakończeniem realizacji Projektu Wykonawcy zobowiązani byli – w związku z wnioskiem Uprawnionego - do przeniesienia autorskich praw majątkowych do Utworów na rzecz Uprawnionego. W dniu 5 sierpnia 2020 r. Wykonawcy otrzymali Projekt Umowy o przeniesieni autorskich praw majątkowych do Utworów.
§ 2 ust. 1 Projektu Umowy brzmi: „Wykonawcy - odpłatnie, tj. w ramach kwoty dofinansowania, której zapłata została dokonana na podstawie [Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r.] - przenoszą (na wszystkich polach eksploatacji) na Uprawnionego autorskie prawa majątkowe do Utworów (...)”.
NCBiR występuje tutaj jako strona finansująca na podstawie Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r. W odniesieniu do finansowania przez NCBiR projektu dotyczącego badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa zawarto w art. 32 ust. 4 ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju szczególną regulację.
Art. 32 ust. 4 ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju „w przypadku finansowania przez Centrum projektu dotyczącego badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa Skarb Państwa może, w terminie do dwunastu miesięcy od dnia zakończenia realizacji projektu, złożyć podmiotowi, któremu Dyrektor przyznał środki finansowe, pisemne oświadczenie o korzystaniu z utworu lub z wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub topografii układu scalonego, wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny powstałych w wyniku realizacji tego projektu. W takim przypadku Skarb Państwa uprawniony jest do nieodpłatnego korzystania z utworu na polach eksploatacji wymienionych w złożonym oświadczeniu, wybranych spośród wszystkich znanych na dzień zakończenia projektu, lub z wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub topografii układu scalonego, wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny na zasadzie licencji pełnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo, wraz z prawem do dokonywania dowolnych zmian, adaptacji, przeróbek i modyfikacji oraz prawem do udzielania sublicencji. Skarb Państwa reprezentowany jest w tych sprawach przez podmiot wskazany w umowie o wykonanie i finansowanie projektu, a przy braku takiego wskazania - Ministra (…)”.
W związku z tym, że „odpłatność” za przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów zawarta jest de facto w kwocie otrzymanego dofinansowania, to w ocenie Wnioskodawcy należy uznać, że zwrot „odpłatność” zawarty w Projekcie Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów nie kreuje nowego obowiązku podatkowego podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT po stronie Wnioskodawcy, zaś „odpłatność” za przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów powinna być rozpatrywana pod kątem opodatkowania podatkiem VAT tak samo jak cała kwota dofinansowania.
Dofinansowanie przekazane przez NCBiR na rzecz Wnioskodawcy i pozostałych Wykonawców ma za zadanie sfinansować prowadzone przez nich prace rozwojowe i badania naukowe na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Tym samym dofinansowanie pokrywa koszty lub ich część, z nimi związane. Nie stanowi ono dotacji, subwencji ani innej dopłaty o podobnym charakterze mającej bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Wobec tego, iż właścicielem autorskich praw majątkowych powstałych w wyniku wykonania Projektu jest Skarb Państwa, a przeniesienie autorskich praw majątkowych na rzecz Uprawnionego nastąpi de facto nieodpłatnie, brak jest podstaw do stwierdzenia, iż dofinansowanie stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi. O bezpośrednim związaniu dotacji z ceną można by mówić jedynie wtedy, gdyby cena, za jaką swoją usługę lub towar podatnik sprzeda nabywcom, zależała od kwoty dotacji.
Tym samym otrzymana dotacja na realizację Projektu pochodząca ze środków NCBiR nie stanowi podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, ani nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną na rzecz NCBiR usługę.
W związku z tym, prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w stanie faktycznym opisanym we Wniosku, „odpłatne” przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów na rzecz Uprawnionego w ramach kwoty dofinansowania otrzymanego na podstawie Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r., o którym mowa w § 2 ust. 1 Projektu Umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do Utworów oznacza de facto przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów w sposób nieodpłatny zgodnie z treścią Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r., a tym samym nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę autorskich praw majątkowych do Utworów, na rzecz Uprawnionego nie będzie stanowiło dla Wnioskodawcy czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Interpretacja indywidualna
Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 8 kwietnia 2021 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0114-KDIP4-1.4012.67.2021.2.MK, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe.
Interpretację doręczono Państwu 12 kwietnia 2021 r.
Skarga na interpretację indywidualną
7 maja 2021 r. (data nadania) wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Wnieśli Państwo o:
- uchylenie Interpretacji w całości - z powodu jej wydania z naruszeniem art. 14b § 1 w zw. z art. 14c § 1 zd. pierwsze i art. 14c § 2 Ordynacji podatkowej (Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), („Ordynacja podatkowa”)) i art. 14b § 1 w zw. z art. 14c § 1 zd. drugie Ordynacji podatkowej w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT oraz art. 29a ust. 1 ustawy o VAT;
- zasądzenie zwrotu kosztów postępowania wg norm prawem przepisanych.
Postępowanie przed sądami administracyjnymi
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 19 stycznia 2022 r. sygn. akt III SA/Wa 1218/21.
30 marca 2022 r. wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 4 lipca 2025 r. sygn. akt I FSK 890/22 oddalił skargę kasacyjną.
Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny 4 lipca 2025 r.
Odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19 stycznia 2022 r. sygn. akt III SA/Wa 1218/21 wpłynął do mnie 3 października 2025 r.
Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku
Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.):
Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.
Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:
- uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraziły Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie i Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;
- ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.) - zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, (...) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (...).
Art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).
Art. 8 ust. 2 ustawy:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż obejmuje nie tylko działanie podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.
Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.
Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.
Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
Ponadto opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Art. 29a ust. 1 ustawy:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Art. 29a ust. 6 ustawy:
Podstawa opodatkowania obejmuje:
1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Art. 29a ust. 7 ustawy:
Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.
Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady podstawa opodatkowania obejmuje wszystko co stanowi wartość otrzymanego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługę otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego. Przepis art. 29a ust. 6 i ust. 7 ustawy wymienia elementy, które powinny być wliczane bądź nie powinny być wliczane do podstawy opodatkowania.
Natomiast z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, iż nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.
Powyższa regulacja jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1 z późn. zm.), który stanowi, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
Opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu.
Zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy istotne jest wyjaśnienie pojęcia „dotacja bezpośrednio związana z ceną”. W tym celu odwołać się należy do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności wyroków w sprawach C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commissioners od Customs and Excise, w skrócie KNW).
Trybunał w wyroku C-184/00 stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, że dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.
W orzeczeniu C-353/00 TSUE wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.
Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają VAT.
Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza VAT.
Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.
W sytuacji zatem, gdy podatnik dla konkretnej dostawy towarów lub konkretnego świadczenia usług otrzymuje od innego podmiotu dofinansowanie, np. w postaci dotacji stanowiącej dopłatę do ceny towaru lub usługi – tego rodzaju dofinansowanie stanowi, obok ceny, uzupełniający ją element podstawowy opodatkowania z tytułu tej dostawy lub świadczenia. Natomiast dotacje mające na celu dofinansowanie ogólnych kosztów działalności, niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a więc nieuzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo instytutem badawczym oraz czynnym podatnikiem podatku VAT. W dniu 20 grudnia 2013 r. Państwo oraz inni Wykonawcy (razem dalej jako „Wykonawcy”) zawarli umowę z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju („NCBiR”) na wykonanie prac na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa objętych projektem pt. „(…)”. Celem głównym projektu będącego przedmiotem wniosku było opracowanie, wykonanie i badania zintegrowanych programów i narzędzi informatycznych do analizy i syntezy danych pomiarowych dla potrzeb opracowywania i aktualizacji informacji o sygnałach źródeł mikrofalowych. Powstały w wyniku zrealizowanej pracy rozwojowej system (…) zapewnia zautomatyzowane, wielostopniowe i usystematyzowane przetwarzanie (tj. analizę i syntezę) danych pomiarowych o sygnałach źródeł mikrofalowych, które pozyskiwane są ze stacji rozpoznania systemów radiolokacyjnych będących na wyposażeniu (…). Bezpośrednim beneficjentem prac wykonanych przez Państwa w ramach umowy podpisanej z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju jest (…), wchodzące w skład (…). Przedmiotem dostawy był prototyp systemu (…) (specjalistyczne oprogramowanie narzędziowe oraz oprogramowanie systemowe) wraz z platformą sprzętową (serwer zasobów wraz z 4 stanowiskami operatorskimi w wykonaniu (…)) - po badaniach państwowych oraz dokumentacja techniczna wyrobu (…).
Na zrealizowanie Projektu Wykonawcy otrzymali od NCBiR dofinansowanie w określonej kwocie. W ramach Projektu zostały zrealizowane przez Wykonawców dzieła wspólne, będące utworami w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych („Utwory”). Po zrealizowaniu Projektu Wykonawcy na wniosek Skarbu Państwa, w imieniu którego działa Minister (…), zobowiązani byli do przeniesienia autorskich praw majątkowych do Utworów na Inspektorat (…) („Uprawniony”).
Zgodnie z zawartą Umową z NCBiR z 20 grudnia 2013 r. Wykonawcy, w związku z otrzymanym finansowaniem Projektu, zobowiązali się przenieść na Uprawnionego całość autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych, stanowiących utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w tym ich uzupełnień, modyfikacji i uszczegółowień.
W związku z tym, że Projekt jest finansowany przez NCBiR intencją stron Umowy z NCBiR jest dokonanie transferu na rzecz Uprawnionego całości praw autorskich do Utworów, tak aby to Uprawniony był docelowo uprawniony do całości Utworów w zakresie wszelkich znanych i możliwych (niezależnie od formy) sposobów ich eksploatacji lub dalszego transferu. Przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów powstałych w trakcie realizacji Umowy z NCBiR ma nastąpić z chwilą zakończenia realizacji Projektu. Ponadto, w związku z tym, że prowadzone przez Wykonawców prace rozwojowe i badania naukowe są finansowane przez NCBiR, nabycie przez Uprawnionego całości praw autorskich do Utworów nastąpi w całości nieodpłatnie na podstawie umowy przenoszącej autorskie prawa majątkowe do Utworów zawartej pomiędzy Wykonawcami a Uprawnionym.
W 2020 r. w związku z zakończeniem realizacji Projektu Wykonawcy zobowiązani byli do przeniesienia autorskich praw majątkowych do Utworów na rzecz Uprawnionego. W dniu 5 sierpnia 2020 r. Wykonawcy otrzymali projekt Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów. § 2 ust. 1 Projektu Umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych do Utworów brzmi: „Wykonawcy - odpłatnie, tj. w ramach kwoty dofinansowania, której zapłata została dokonana na podstawie [Umowy z NCBiR z 20 grudnia 2013 r.] - przenoszą (na wszystkich polach eksploatacji) na Uprawnionego autorskie prawa majątkowe do Utworów wymienionych w Załączniku Nr 7 do Umowy, wraz z wyłącznym prawem zezwalania na wykonywanie zależnych praw autorskich. Przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów obejmuje uprawnienie do nieograniczonego w czasie rozporządzania i korzystania z Utworów w kraju i za granicą, a także w Kosmosie, na wszelkich polach eksploatacji, które są znane w chwili zawarcia Umowy (...)”.
W wyniku przeniesienia autorskich praw majątkowych do Utworów na podstawie Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych do Utworów nie otrzymają Państwo żadnego wynagrodzenia od Uprawnionego. Otrzymana dotacja ze strony NCBiR stanowiła najistotniejszą część finansowania projektu ((…) zł ze strony NCBiR, (…) zł ze strony konsorcjum, którego liderem byli Państwo). Otrzymanie dotacji z NCBiR było warunkiem koniecznym, bez którego nie byłoby możliwe wykonanie projektu. Otrzymane przez Państwa dofinansowanie ze strony NCBiR musiało być, zgodnie z Umową oraz Regulaminem konkursu przeznaczone wyłącznie na przedmiotowy projekt. Poprawność prowadzenia ewidencji poniesionych kosztów była m.in. przedmiotem audytów oraz kontroli finansowej. W przypadku niezrealizowania Projektu, zobowiązani są Państwo do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych. W przypadku, gdyby NCBiR uznałby wyniki projektu za niezgodne z wymaganiami (np. celami projektu), poniesione koszty przez Wykonawcę traktowane są jako tzw. niekwalifikowane i tym samym nie podlegające rozliczeniu w ramach podpisanej Umowy (strata finansowa po stronie Wykonawcy).
Państwa wątpliwości dotyczą opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego przekazania przez Państwa na rzecz Uprawnionego autorskich praw majątkowych do Utworów.
W tym miejscu wskazać należy, że w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19 stycznia 2022 r. sygn. akt III SA/Wa 1218/21, który zapadł w analizowanej sprawie, Sąd wskazał:
(…). Wobec przedstawionego przez Skarżącego stanu faktycznego sprawy oraz w świetle powyżej zaprezentowanych wywodów prawnych uznać należy, że dofinansowanie przekazane przez NCBiR ma za zadanie sfinansować prowadzone przez Stronę i pozostałych Wykonawców prace służące do realizacji projektu na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa, oraz że Wykonawcy nie mogą przeznaczać otrzymanego dofinansowania na cele inne, niż związane z projektem, w szczególności na tymczasowe finansowanie swojej podstawowej, pozaprojektowej działalności. Tym samym dofinansowanie pokrywa jedynie koszty związane z realizacją projektu. Nie stanowi ono dotacji, subwencji ani innej dopłaty o podobnym charakterze, mającej bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez Skarżącego. Jednocześnie wobec faktu, że przeniesienie praw autorskich do wyników projektu lub uprawnienia do nieograniczonego z nich korzystania ma nastąpić na rzecz Uprawnionego i nie przewiduje się uzyskania z tego tytułu jakiegokolwiek przychodu, brak jest podstaw do stwierdzenia, że dofinansowanie stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi. W tym kontekście brak jest podstaw do dopatrywania się bezpośredniego związku dofinansowania z ceną świadczeń, jakie mogą być w przyszłości realizowane. O bezpośrednim związaniu dotacji z ceną można by mówić jedynie wtedy, gdyby cena, za jaką swoją usługę lub towar Wnioskodawca sprzeda nabywcy, zależała od kwoty dotacji. W rozpatrywanym przypadku brak jest powiązania kwoty dofinansowania z ewentualnym, konkretnym wynikiem prac badawczych, które wskazywałoby na to, że dofinansowanie to stanowi dopłatę do ceny Utworów powstałych w toku prac badawczych, jako pokrycie części jej wartości lub rekompensatę z powodu obniżenia ceny. Z wniosku o interpretację niewątpliwie nie wynika, aby istniało powiązanie kwoty dofinansowania z ewentualnym, konkretnym wynikiem prac badawczych, które wskazywałoby na to, że dofinansowanie to stanowi dopłatę do ceny praw powstałych w toku prac badawczych, jako pokrycie części ich wartości lub rekompensatę z powodu obniżenia ceny.
WSA wskazał również, że:
(…) Skarżący realizując zapisy umowy wykonuje zadania naukowe i prace rozwojowe otrzymując od NCBR dotację, która nie stanowi u Wnioskodawcy obrotu, bowiem jest dotacją skierowaną na pokrycie kosztów projektu zawartego w umowie. W takiej sytuacji, gdy wskutek prowadzonych prac ich efekt może stanowić przedmiot podlegający przepisom ustawy o prawie autorskim, wówczas, z mocy umowy Wykonawcy na wniosek Skarbu Państwa, w imieniu którego działa Minister (…) zobowiązani byli do nieodpłatnego przeniesienia autorskich praw majątkowych do Utworów na Uprawnionego czyli Inspektorat (…). Tym samym więc nie dojdzie do dostawy towaru ani do świadczenia usług podlegających opodatkowaniu, bowiem w przedstawionej sytuacji nie zostanie spełniony warunek odpłatności.
Ostatecznie WSA doszedł do wniosku, że otrzymane dofinansowanie na realizację projektu pochodzące ze środków NCBiR nie będzie stanowiło podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 u.p.t.u.
Ww. stanowisko WSA zostało potwierdzone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lipca 2025 r. sygn. akt I FSK 890/22 wydanym w analizowanej sprawie.
Z uwagi zatem na stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zajęte w wyroku z 19 stycznia 2022 r., sygn. akt III SA/Wa 1218/21 oraz stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zajęte w wyroku z 4 lipca 2025 r., sygn. akt I FSK 890/22 należy stwierdzić, że dofinansowanie otrzymane z NCBiR na realizację badań naukowych i prac rozwojowych w ramach projektu nie stanowi dotacji, subwencji ani innej dopłaty o podobnym charakterze mającej bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez Państwa. W konsekwencji kwota dofinansowania otrzymana od NCBiR na sfinansowanie kosztów projektu nie stanowi podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Kwota otrzymywanego dofinansowania nie stanowi również wynagrodzenia za jakąkolwiek usługę świadczoną przez Państwa, gdyż dofinansowanie zostaje przyznane na pokrycie wydatków, które ponoszą Państwo w ramach realizacji projektu.
Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Należy zaznaczyć, że analizowana interpretacja wywołuje skutki prawne wyłącznie dla Państwa, a nie dla pozostałych stron biorących udział w projekcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
