Interpretacja indywidualna z dnia 10 grudnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.581.2025.2.APR

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 października 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych dotyczących realizacji Projektu. Uzupełnili go Państwo pismem z 6 listopada 2025 r. (wpływ 7 listopada 2025 r.) - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Województwo (A.), (zwane dalej „Wnioskodawcą”), jest zarejestrowane jako czynny podatnik podatku VAT.

Wnioskodawca, od maja 2025 roku realizuje projekt pn. „(...)” (zwany dalej „Projektem”). Założeniem Projektu jest, aby ten nie generował przychodów operacyjnych.

Projekt współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach Programu Fundusze Europejskie (…). Z racji na fakt, że na moment złożenia Wniosku Wnioskodawca podjął wyłącznie działania związane z zatrudnieniem personelu, bez innych działań merytorycznych, które podlegają ocenie w ramach tego wniosku opisane we wniosku zdarzenie wskazane zostało jako zdarzenie przyszłe.

Projekt ma na celu wsparcie zrównoważonego rozwoju regionu poprzez wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, które przyczynią się do ochrony klimatu oraz poprawy jakości powietrza. Główne działania koncentrują się na edukacji, promocji oraz wprowadzaniu efektywnych rozwiązań energetycznych, a także na zaangażowaniu społeczności lokalnych w proces transformacji energetycznej.

W ramach Projektu planowane są różnorodne działania edukacyjne skierowane do przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego (JST) oraz organizacji pozarządowych (NGO). Uczestnicy będą mieli okazję wziąć udział w szkoleniach, warsztatach, spotkaniach oraz konferencjach dotyczących transformacji energetycznej. W szczególności zorganizowane zostaną dwusemestralne studia podyplomowe dla Ekodoradców oraz pracowników gmin i jednostek zaangażowanych we wdrażanie Programu ochrony powietrza, które pozwolą uczestnikom na zdobycie szerokiej wiedzy praktycznej i teoretycznej, w tym z zakresu efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii oraz ochrony powietrza itp. Przewiduje się, że studia pozwolą na wykształcenie maksymalnie 120 osób, co przyczyni się do wzrostu liczby wykwalifikowanych specjalistów w województwie.

Oprócz studiów podyplomowych, planowane jest zorganizowanie 12 edycji szkoleń dla Ekodoradców i pracowników JST, które będą dotyczyły m.in. badań kamerą termowizyjną, finansowania działań proekologicznych, edukacji ekologicznej oraz ochrony powietrza itp. Szkolenia będą odbywać się w formie stacjonarnej lub z transmisją online, a uczestniczyć w nich będzie około 1400 osób. Dodatkowo, zorganizowane będą warsztaty dla pracowników jednostek samorządu terytorialnego, kominiarzy i straży gminnych, w ramach ośmiu serii, w których każdorazowo weźmie udział średnio 30 osób.

Tematyka warsztatów skupi się na pozyskiwaniu danych związanych z Centralną Ewidencją Emisyjności Budynków oraz kontroli i weryfikacji źródeł emisji. W czasie trwania całego Projektu planuje się organizowanie spotkań koordynacyjnych, które będą miały na celu wymianę wiedzy i usystematyzowanie działań. Spotkania będą skierowane do pracowników JST oraz Ekodoradców, a każdorazowo zgromadzą średnio 30 uczestników.

Dla podniesienia kompetencji uczestników, zaplanowane są także cztery wizyty studyjne, w tym dwie w kraju i dwie za granicą, dla średnio 50 osób każda. Będą to wyjazdy do instytucji publicznych oraz zakładów przemysłowych, które pozwolą zdobyć praktyczną wiedzę oraz nawiązać wartościowe kontakty na rzecz rozwoju gmin i województwa.

W celu podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców A. Projekt zakłada przeprowadzenie trzech regionalnych kampanii informacyjnych, które będą dotyczyć jakości powietrza, efektywności energetycznej oraz tematów (np. środowiskowych) związanych z realizacją Projektu itp.

Kampanie będą obejmować różnorodne kanały komunikacji, takie jak radio, prasa, telewizja czy media społecznościowe.

Dodatkowo, planuje się coroczne opracowanie materiałów informacyjnych, takich jak ulotki, plakaty i broszury, które posłużą lepszej edukacji mieszkańców i zapewnieniu potrzeb informacyjnoedukacyjnych wszystkich grup mieszkańców.

W ramach Projektu powstanie nowa strona internetowa, która będzie pełniła rolę skutecznego kanału informacyjnego, pozwalając mieszkańcom na lepsze zrozumienie problemu ochrony powietrza.

Również monitorowanie jakości powietrza będzie istotnym elementem Projektu, który ma na celu zwiększenie świadomości mieszkańców na temat zanieczyszczeń.

W ramach tego zadania uruchomione zostaną wielkoformatowe tablice LED, informujące o jakości powietrza, a także zainstalowane zostaną mierniki jakości powietrza w gminach. Dodatkowo, Projekt zakłada wynajem mobilnego laboratorium do pomiaru zanieczyszczeń w (...) uzdrowiskach. Wyniki tych badań zostaną opublikowane na stronie internetowej Projektu, co umożliwi mieszkańcom bieżące śledzenie stanu jakości powietrza w regionie.

Wnioskodawca od lat zmaga się z problemem zanieczyszczenia powietrza, najmocniej odczuwalnym w sezonie grzewczym.

Mimo widocznej poprawy jego jakości, w rocznych ocenach wciąż występują przekroczenia poziomów dopuszczalnych i docelowych zanieczyszczeń.

Jak wynika z analiz Europejskiej Agencji Środowiska, zanieczyszczenia powietrza, zwłaszcza wysoki poziom pyłów zawieszonych (PMIO i PM2,5), tlenków azotu oraz benzo(a)pirenu, nadal stanową istotne zagrożenie dla zdrowia w Europie, powodując przewlekłe choroby takie jak astma, schorzenia układu krążenia, rak płuc, a także przedwczesne zgony. Dominacja węgla jako głównego źródła ciepła w gospodarstwach domowych oraz emisje przemysłowe potęgują te problemy. WHO zaostrzyła w 2021 r. normy jakości powietrza dla kluczowych zanieczyszczeń (PM10, PM2,5, N0₂, SO₂, O₃ oraz CO), a dodatkowo w kwietniu 2024 r. Parlament Europejski zatwierdził aktualizację dyrektywy dot. jakości powietrza atmosferycznego (AAQD). Nowelizacja dyrektywy zakłada zerową emisję zanieczyszczeń do 2050 r. oraz redukcję dopuszczalnych limitów szkodliwych składników powietrza o 50%. W związku z tym Polska, w tym województwo A, są zobowiązane do podejmowania działań redukujących zanieczyszczenia i emisje gazów cieplarnianych, szczególnie CO₂.

A. jest liderem we wdrażaniu polityki antysmogowej, o czym świadczy obniżenie wskaźników niektórych stężeń szkodliwych pyłów. W latach 2017-2024 w A. zlikwidowano paleniska na paliwa stałe w ponad 111 tys. budynków. Roczna ocena jakości powietrza w województwie (...) (Raport wojewódzki za rok 2024 GIOŚ) wskazała, że 2024 roku jakość powietrza w A. pozostała na podobnym poziomie do roku 2023. Na części stacji pomiarowych zaobserwowano nieznaczny wzrost stężeń zanieczyszczeń, podczas gdy na innych odnotowano ich spadek. Co istotne, na żadnej ze stacji nie zarejestrowano przekroczenia dopuszczalnych średniorocznych poziomów pyłu PM2,5.

Średnie stężenie PM10 między sezonem zimowym 2014-2015 a 2023-2025 spadło w A. o 45%. Nie są to jednak poziomy odpowiadające europejskim normom, a w samej A. wciąż pozostaje wiele nieefektywnych urządzeń spalających paliwa stałe. Transformacja energetyczna w (...) gminach zakładająca przejście na czyste i odnawialne źródła energii jest kluczowa dla poprawy jakości powietrza. Modernizacja systemów grzewczych, wymiana starych pieców na niskoemisyjne technologie oraz promowanie efektywności energetycznej przyczyniają się do znaczącego ograniczenia emisji szkodliwych substancji.

Gminy w A. stoją przed wieloma wyzwaniami związanymi z niską efektywnością energetyczną budynków oraz przestarzałą infrastrukturą grzewczą.

Problemy te prowadzą do wysokich kosztów eksploatacyjnych obciążających budżety domowe oraz przyczyniają się do dalszego pogarszania jakości powietrza. Nadal występuje też niepełna świadomość mieszkańców na temat negatywnego wpływu na zdrowie zanieczyszczeń wynikających ze stosowania złej jakości opału w przestarzałych kotłach oraz spalania odpadów.

Czynnikiem negatywnie wpływającym na tempo transformacji energetycznej i stan jakości powietrza jest też brak dostępu do sieci ciepłowniczej na wielu obszarach oraz trudny dostęp do sieci gazowej na terenach wiejskich.

Działania związane z poprawą jakości powietrza zapoczątkowano w projekcie LIFE pn. „(….)”, współfinansowanego z programu LIFE UE, którego realizacja dobiega końca. Bardzo ważna jest kontynuacja działań i ciągłe wsparcie JST. Transformacja energetyczna A. samorządów jest procesem o fundamentalnym znaczeniu, który wpływa na życie społeczne, gospodarcze i ekologiczne województwa.

Transformacja jest kluczowa dla poprawy jakości powietrza, zdrowia mieszkańców, realizacji celów klimatycznych, zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego oraz rozwoju lokalnej gospodarki. Aby jednak ten proces był skuteczny, konieczne jest zapewnienie odpowiedniego wsparcia finansowego, technologicznego i organizacyjnego dla gmin, które stawiają czoła tym wyzwaniom. Jedynie w ten sposób możliwe będzie osiągnięcie długotrwałych i pozytywnych efektów dla regionu.

Kluczowymi odbiorcami Projektu są samorządy gminne w województwie (...), obejmującym (...) gminy o zróżnicowanej wielkości i charakterystyce.

Projekt ma na celu wzmocnienie ich zdolności do realizacji działań na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, szczególnie w kontekście realizacji Programu ochrony powietrza.

Pracownicy samorządów, w tym ekodoradcy, odpowiedzialni za wdrażanie polityk energetycznych na poziomie lokalnym, skorzystają z szerokiej oferty szkoleń, kursów, warsztatów i wizyt studyjnych. Działania te będą mieć na celu podniesienie ich kompetencji w zakresie odnawialnych źródeł energii (OZE), efektywności energetycznej oraz zarządzania energią.

Studia podyplomowe i specjalistyczne kursy pozwolą urzędnikom na zwiększenie wiedzy, bardziej efektywne zarządzanie Projektami i monitorowanie ich realizacji.

Projekt zakłada również stworzenie sieci współpracy pomiędzy gminami, co umożliwi wymianę doświadczeń i dobrych praktyk oraz bardziej efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów i środków finansowych.

Wsparcie udzielone samorządom będzie miało na celu nie tylko podniesienie kompetencji pracowników, ale również wzmocnienie instytucjonalne tych jednostek, co przyczyni się do lepszego przygotowania gmin do wdrażania długofalowych strategii na rzecz ochrony środowiska i transformacji energetycznej.

Dzięki temu gminy będą mogły skuteczniej realizować Program ochrony powietrza oraz lepiej integrować działania proekologiczne z rozwojem energetycznym, gospodarczym i społecznym. Społeczności lokalne, w tym mieszkańcy gmin Województwa (...), również stanowią ważną grupę odbiorców Projektu. Województwo A. charakteryzuje się dużą różnorodnością demograficzną i społeczną, obejmując zarówno obszary miejskie, jak i wiejskie, które borykają się z problemami jakości powietrza oraz niskiej efektywności energetycznej budynków.

Projekt ma na celu poprawę jakości życia mieszkańców poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, promowanie zielonej energii oraz wdrażanie rozwiązań efektywnych energetycznie. Działania edukacyjne i informacyjne realizowane w ramach Projektu przyczynią się do zwiększenia świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz promowania proekologicznych postaw. Dzięki kampaniom informacyjnym oraz bezpośredniemu wsparciu samorządów lokalnych, mieszkańcy będą lepiej poinformowani o dostępnych opcjach finansowania oraz korzyściach wynikających z inwestycji w OZE i efektywność energetyczną.

Projekt będzie miał także pozytywny wpływ na zdrowie publiczne i jakość życia w regionie poprzez redukcję zanieczyszczeń, co zmniejszy ryzyko chorób układu oddechowego i krążenia. Działania skierowane do środowisk lokalnych mają na celu budowanie zrównoważonych społeczności, bardziej świadomych ekologicznie i przygotowanych na wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi.

Wprowadzenie nowych programów szkoleniowych, poszerzenie oferty edukacyjnej dla mieszkańców oraz zapewnienie kompleksowego wsparcia dla wszystkich samorządów województwa (...) stanowi naturalne rozwinięcie inicjatyw zapoczątkowanych w ramach projektu LIFE pn. „(…)”. Dzięki ich kontynuacji możliwe będzie osiągnięcie bardziej wyraźnych i trwałych rezultatów, które przyniosą korzyści zarówno lokalnym społecznościom, jak i całemu regionowi.

Projekt dąży do zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) poprzez opracowanie i wdrożenie koncepcji wirtualnych elektrowni fotowoltaicznych w wybranych lokalizacjach. Projekt przewiduje szerokie upowszechnienie efektów tych wdrożeń, organizację konferencji oraz publikację katalogu rekomendacji, co ma na celu inspirowanie innych gmin do korzystania z OZE. Działania edukacyjno-informacyjne, skierowane do mieszkańców i instytucji, mają zwiększyć świadomość korzyści płynących z OZE i zachęcić do inwestycji w te technologie, przyczyniając się do poprawy jakości powietrza i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.

Cel ten znajduje odzwierciedlenie we wskaźniku realizacji Projektu dot. liczby wybudowanych jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE. Planuje się, że efekty Projektu w postaci konferencji podsumowującej oraz poradnika dobrych praktyk dotrą do każdej z gmin województwa. Projekt polega ponadto na realizacji zadań publicznych wynikających z przepisów odrębnych oraz ma strategiczne znaczenie dla społeczno-gospodarczego rozwoju regionu. Wynika to z poniższych dokumentów:

a.Kontrakt Programowy dla Województwa (...) z dnia (...) r. zmieniony Aneksem nr 2 z dnia (...) r. Dokument ten zawiera informacje na temat projektu określając jego szczegółową nazwę (pkt 29, str. 21);

b.Program FEM 2021-2027. W ramach celu szczegółowego 2(i) „wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych” zawarto zapisy wskazujące na konieczność realizacji Projektu, tj. „zaplanowane byłoby wsparcie dla gmin we wdrażaniu Programu ochrony powietrza dla województwa A. oraz wypełnianiu warunków zapisanych w przyjmowanych uchwałach antysmogowych mających na celu realizację działań naprawczych w zakresie ograniczenia niskiej emisji i zmniejszenia stężeń (...) umożliwienie dalszego funkcjonowanie ekodoradców takich jak w Programie Life oraz rozbudowę całego systemu podobnie wzorowanego do Programu Life. W ramach wsparcia dofinansowaniem objęte zostałyby również działania edukacyjne realizowane na poziomie lokalnym w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, adaptacji do zmian klimatu, w tym ochrony powietrza dedykowane każdej grupie społecznej.” (2(i), str. 79).

c.Projekt jest realizacją zadania publicznego pod kątem wdrażania Programu ochrony powietrza. Dokument ten jest zatem aktem prawa miejscowego, a zadania organów Województwa wykonywane poprzez Urząd A. wymienione w POP są zadaniami publicznymi, które mają umocowanie ustawowe. Marszałek województwa poprzez zapisy wprowadzane do POP nakłada konkretne obowiązki na wybrane podmioty publiczne i prywatne, nakładając także zobowiązania na Województwo.

Wybrane elementy wskazane w POP jako Zadania Zarządu (...) znajdują odzwierciedlenie w zadaniach planowanych do realizacji w ramach Projektu (POP, Załącznik nr 2 do uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 listopada 2023 r., pkt Zadania (...), str. 137).

Projekt stanowi również realizację celu szczegółowego „(...)” wskazanego w Strategii Rozwoju Województwa „A” z Obszaru III: Klimat i środowisko. Główne kierunki polityki rozwoju to ograniczanie zmian klimatycznych, gospodarowanie wodą, bioróżnorodność i krajobraz, edukacja ekologiczna. Strategia wskazuje, iż „konieczne jest wsparcie działań ograniczających niską emisję zanieczyszczeń poprzez pomoc gminom we wdrażaniu planów gospodarki niskoemisyjnej. Działania promujące OZE powinny stanowić jeden z kluczowych elementów służących do sprawnego wdrażania strategii poprawy jakości powietrza na poziomie regionalnym i lokalnym. Doradztwo oraz stosowanie zachęt finansowych przy jednoczesnym prowadzeniu działań zwiększających świadomość mieszkańców stanowi kluczowe wyzwanie służące poprawie jakości powietrza. (…) Niezmiennie istotne jest podjęcie szerszych działań w zakresie oszczędnego gospodarowania energią (...). Zmniejszenie zużycia energii w budynkach możliwe jest poprzez wsparcie działań związanych z termomodernizacją przy uwzględnieniu wykorzystania czystego źródła ogrzewania oraz OZE”.

Działania Wnioskodawcy w Projekcie, są następujące:

1.1 Działania szkoleniowe i edukacyjne, obejmujące:

Zadanie obejmie organizację dwusemestralnych studiów podyplomowych oraz szkoleń, warsztatów i kursów przeznaczonych dla Ekodoradców/pracowników urzędów gmin/JST zaangażowanych we wdrażanie Programu ochrony powietrza oraz pracowników URZĄD A. realizujących Projekt. Planuje się serie warsztatów dla kominiarzy, straży gminnych, pracowników gmin oraz innych organów odpowiedzialnych za wprowadzanie danych do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) w celu podniesienia kompetencji uczestników oraz skutecznego pozyskiwania i przetwarzania danych. Zadanie przewiduje też organizację regularnych spotkań koordynacyjnych z ekodoradcami, by wspierać wymianę doświadczeń i rozwiązywanie problemów regionalnych. Odbędą się również wyjazdy studyjne w kraju i za granicą pozwalające na wymianę doświadczeń. Wszystkie te działania mają na celu długoterminowy rozwój i wzrost kompetencji uczestników oraz podniesienie efektywności wdrażanych działań proekologicznych.

1.1.1 Organizacja studiów podyplomowych

Środki w ramach Projektu zostaną przeznaczone na działania wykonawcy, który zostanie wyłoniony w wyniku procedury zamówienia publicznego. Wykonawca, bazując na wcześniej przygotowanej koncepcji studiów, będzie odpowiedzialny za opracowanie szczegółowego programu nauczania, obejmującego zarówno teoretyczne, jak i praktyczne aspekty związane z ochroną powietrza i efektywnością energetyczną. W ramach kosztów kwalifikowanych wykonawca zapewni odpowiednią infrastrukturę edukacyjną, w tym budynki i sale dydaktyczne, niezbędny sprzęt techniczny oraz wykwalifikowaną kadrę dydaktyczną. Ponadto, zobowiązany będzie do przygotowania i dostarczenia wszelkich materiałów szkoleniowych oraz organizacji i przeprowadzenia pełnego cyklu zajęć dla uczestników. Wszystkie te działania będą kluczowe dla skutecznej realizacji Projektu oraz podniesienia kompetencji zawodowych słuchaczy w zakresie wdrażania polityki ochrony środowiska na poziomie lokalnym. Wszystkie działania zmierzać będą do organizacji trzech cykli studiów podyplomowych (2025/2026, 2026/2027, 2027/2028): każdy cykl przeznaczony będzie dla średnio 40 słuchaczy.

1.1.2 Organizacja szkoleń, warsztatów i kursów

Zakres zadania obejmie organizację i realizację szkoleń, tj. przeprowadzenie 12 szkoleń rozłożonych na lata 2025-2028. Kosztem kwalifikowanym będzie wynajem sal szkoleniowych, dzięki czemu możliwe będzie zapewnienie odpowiednich przestrzeni konferencyjnych do przeprowadzenia zajęć teoretycznych oraz warsztatów praktycznych.

Konieczne będzie również zapewnienie prelegentów, tj. w skład wydatków wejdzie również wynagrodzenie ekspertów z zakresu m.in. ochrony powietrza, termowizji, finansowania projektów proekologicznych, transformacji energetycznej itp., którzy poprowadzą poszczególne sesje szkoleniowe. Mniejsze szkolenia specjalistyczne będą wymagać zapewnienia profesjonalnego wyposażenia (np. urządzenia/stanowiska komputerowe itp.)

Wymagana będzie także organizacja wyżywienia dla uczestników szkoleń, uwzględniająca potrzeby wszystkich uczestników w zakresie przerw kawowych i/lub posiłków. Projekt zakłada zorganizowanie kompleksowych szkoleń, które mają na celu podniesienie wiedzy i umiejętności uczestników w zakresie kluczowych zagadnień związanych z ochroną środowiska i energetyką. Szkolenia będą realizowane na przestrzeni czterech lat, co umożliwi szeroką dostępność dla pracowników gmin oraz stopniowe wdrażanie zdobytej wiedzy w codziennej pracy uczestników.

1.1.3 Organizacja warsztatów dla kominiarzy, straży gminnych, pracowników gmin i innych organów wprowadzających dane do CEEB (Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków)

Zakres kosztów zadania obejmie organizację 8 warsztatów zaplanowanych na rok 2025. Każdy warsztat przeznaczony będzie dla średnio 30 osób. Koszt realizacji warsztatów założono na ok. 21 000 zł każdy. W ramach środków zapewnione zostaną odpowiednie przestrzenie do przeprowadzenia warsztatów, które będą wyposażone w niezbędny sprzęt i urządzenia wspierające proces szkoleniowy.

Konieczne będzie zapewnienie prelegentów poprzez rekrutację ekspertów posiadających wiedzę z zakresu identyfikacji źródeł ogrzewania, weryfikacji danych oraz ewidencji w systemie CEEB. Prelegenci/szkoleniowcy będą odpowiedzialni za prowadzenie warsztatów oraz udzielanie praktycznych wskazówek uczestnikom.

Przewidziana będzie również organizacja cateringu dla uczestników warsztatów, obejmującego przerwy kawowe i/lub posiłki, co zapewni komfortowe warunki uczestnictwa. CEEB to kluczowe narzędzie wspierające działania na rzecz poprawy jakości powietrza, z którego korzystają pracownicy gmin, straż gminna, kominiarze itp.

Duża rotacja pracowników w jednostkach odpowiedzialnych za ochronę środowiska powoduje konieczność systematycznego szkolenia nowych osób, by zapewnić im kompetencje do sprawnego posługiwania się systemem. Warsztaty stacjonarne zapewniają szybsze przyswajanie wiedzy i lepsze zrozumienie praktycznych aspektów. Dzięki bezpośredniemu kontaktowi z trenerami, uczestnicy szybciej podnoszą swoje umiejętności, zdobywają praktyczną wiedzę, zadają pytania i rozwiązują problemy w czasie rzeczywistym. Stacjonarne warsztaty umożliwiają także wymianę doświadczeń między różnymi grupami zawodowymi, co usprawnia współpracę i poprawia jakość przetwarzanych danych.

1.1.4 Organizacja spotkań koordynacyjnych

W ramach tego zadania planowana jest realizacja 20 spotkań w latach 2025-2028. Tym samym czynione będzie jedno spotkanie rocznie w każdym z pięciu wyodrębnionych regionów (…) Obszar (…), Subregion (…), Subregion (…), Subregion (…), A. (…)).

Każde spotkanie przewidziane jest dla średnio 30 osób.

Szacunkowy koszt organizacji wydarzeń wliczono: zapewnienie odpowiednich przestrzeni konferencyjnych w każdym z regionów wyposażonych w niezbędny sprzęt i urządzenia do przeprowadzenia efektywnych spotkań (np. rzutniki/tablice/nagłośnienie/internet), przygotowanie materiałów szkoleniowych.

Wymagana będzie także organizacja cateringu dla uczestników spotkań, obejmującego przerwy kawowe, co zapewni komfortowe warunki uczestnictwa.

Organizacja spotkań koordynacyjnych ma duże znaczenie dla efektywnego wdrażania Programu ochrony powietrza.

Spotkania te pozwalają na bieżącą wymianę informacji między zespołem zarządzającym, ekodoradcami oraz pracownikami gmin, co umożliwia lepszą koordynację działań, szybkie reagowanie na problemy i ujednolicenie podejścia w całym województwie. Dzięki wspólnej dyskusji nad lokalnymi planami i priorytetami uczestnicy mogą optymalizować zasoby i przyspieszać postęp działań, a wymiana dobrych praktyk wzmacnia współpracę i zaangażowanie społeczności lokalnych w działania na rzecz ochrony środowiska.

1.1.5 Organizacja wizyt studyjnych w kraju i za granicą

W ramach zadania przewidziano cztery kilkudniowe wizyty studyjne, które mają na celu podnoszenie kompetencji Ekodoradców i pracowników gmin zaangażowanych we wdrażanie Programu ochrony powietrza. Uczestnicy będą mogli zapoznać się z dobrymi praktykami z zakresu ochrony środowiska i transformacji energetycznej, stosowanymi zarówno w różnych regionach Polski, jak i w krajach UE. Program wizyt obejmie spotkania w instytucjach publicznych, wizyty w zakładach przemysłowych i energetycznych, spotkania z lokalnymi liderami i ekspertami oraz wizyty terenowe z praktycznymi warsztatami. Koszty kwalifikowane obejmują wydatki związane z organizacją wyjazdów przez firmę zewnętrzną, a co za tym idzie z transportem, zakwaterowaniem, wyżywieniem oraz organizacją spotkań i warsztatów.

Transport uczestników uwzględni koszty przejazdów (bilety lotnicze, kolejowe lub wynajem autokarów), a także lokalny transport w kraju docelowym, konieczny do przemieszczania się między miejscami spotkań i wizyt. Zakwaterowanie obejmie noclegi w hotelach odpowiadających standardowi podróży służbowej. Wyżywienie pokrywa posiłki uczestników podczas wyjazdów, w tym śniadania, obiady i kolacje.

Koszty organizacyjne obejmują wynajem sal konferencyjnych i przestrzeni szkoleniowych, a także ewentualne wynagrodzenie dla prelegentów i ekspertów prowadzących szkolenia.

Koszty kwalifikowane to również wydatki na przygotowanie materiałów edukacyjnych, raportów i prezentacji dotyczących dobrych praktyk oraz tłumaczenia (w przypadku wyjazdów zagranicznych). Dodatkowo, w ramach zadania przewidziano ubezpieczenie uczestników obejmujące podróż i pobyt. Realizacja wizyt studyjnych zapewni uczestnikom zdobycie wiedzy, inspiracji oraz niezbędnych kontaktów do wdrażania innowacyjnych rozwiązań w zakresie ochrony środowiska i poprawy jakości powietrza.

1.2 Działania promocyjno-informacyjne, obejmujące:

Przedmiotem zadania jest przeprowadzenie regionalnej kampanii informacyjnej mającej na celu podniesienie świadomości na temat zagadnień związanych z ochroną środowiska, w tym Programu ochrony powietrza, uchwały antysmogowej, zmian klimatu, zwiększania efektywności energetycznej oraz transformacji energetycznej. Zaplanowano opracowanie i wydruk materiałów informacyjnych dot. ochrony środowiska. Zostaną przygotowane wzory ulotek, plakatów i broszur, które będą m.in. udostępniane mieszkańcom gmin, przekazywane JST do dalszego wydruku i dystrybucji, a także wykorzystywane na bieżący użytek prowadzenia Projektu.

Utworzona i utrzymana zostanie strona internetowej województwa (...), która będzie integrować i prezentować tematy związane z ochroną środowiska, w tym np. ochroną powietrza, klimatem czy polityką ekologiczną.

1.2.1 Organizacja regionalnej kampanii informacyjnej

W ramach projektu przewidziana jest kompleksowa regionalna kampania informacyjna, mająca na celu podniesienie świadomości mieszkańców województwa na temat ochrony środowiska.

Kampania składa się z trzech edycji, z których każda będzie miała dwie odsłony.

Wydatki związane z realizacją tego zadania obejmują przygotowanie i emisję spotów reklamowych w stacjach radiowych, regionalnych i/lub ogólnokrajowych. Koszty te obejmują produkcję spotów, zakup czasu antenowego oraz emisję w odpowiednich porach, aby dotrzeć do jak najszerszej grupy odbiorców. Dodatkowo, kampania będzie wspierana przez publikację artykułów i ogłoszeń w gazetach lokalnych i/lub ogólnopolskich, które będą zawierały informacje związane z tematyką ochrony środowiska oraz założeniami działania 2.5. FEM. Kolejnym wydatkiem będą koszty produkcji i emisji spotów telewizyjnych w telewizji regionalnej i/lub autobusach/tramwajach/ pociągach, które będą miały na celu dotarcie do szerszego kręgu odbiorców.

Kampania będzie również aktywnie prowadzona w Internecie, poprzez publikację artykułów, postów w social mediach czy np. reklamy internetowe, co umożliwi dotarcie do młodszych grup docelowych. Koszty obejmują również organizację spotkań informacyjno-edukacyjnych, skierowanych do mieszkańców oraz przedsiębiorców, które będą prowadzone w ramach kampanii, a także przygotowanie końcowego raportu podsumowującego efektywność działań. W celu oceny skuteczności kampanii planowane jest wykorzystanie grup fokusowych oraz przeprowadzenie badań, które pozwolą na zebranie opinii na temat efektywności przekazu. Szacunkowy koszt jednej edycji kampanii wynosi 2 000 000 zł.

1.2.2 Opracowanie i wydruk materiałów informacyjnych

Do kluczowych kosztów należeć będzie tworzenie wzorów ulotek, plakatów i broszur, które będą zawierały istotne informacje dotyczące Programu ochrony powietrza, ochrony wód, zmian klimatycznych, efektywności energetycznej oraz transformacji energetycznej itp. Merytoryczny wkład opracowywany będzie przez pracowników projektu, natomiast opracowanie graficzne realizowane będzie poprzez zewnętrzne, specjalistyczne zlecenia. Zakres wydatków obejmie projektowanie wzorów materiałów informacyjnych, w niektórych przypadkach ich druk oraz dostarczenie do JST, które zajmą się dalszą dystrybucją. Planowane jest przygotowywanie projektów na bieżąco, w zależności od potrzeb, co zapewni szerokie dotarcie do różnych grup odbiorców.

1.2.3 Powstanie nowej strony internetowej

W ramach kosztów kwalifikowanych przewiduje się wyłonienie wykonawcy, który zrealizuje kompleksowe prace związane z zaprojektowaniem nowej strony internetowej, opracowaniem jej treści, wdrożeniem funkcjonalności oraz testowaniem, aby strona spełniała najwyższe standardy użyteczności i dostępności.

Elementem projektu będzie zapewnienie wsparcia technicznego po uruchomieniu strony, które obejmie bieżącą aktualizację treści, utrzymanie sprawnego funkcjonowania strony oraz dostosowywanie jej do zmieniających się potrzeb użytkowników. Strona będzie centralnym punktem informacyjnym, poszerzającym zakres tematyczny o np. ochronę klimatu, politykę ekologiczną i działania edukacyjne.

Nowoczesna technologia sprawi, że będzie atrakcyjniejsza, responsywna i dostosowana do urządzeń mobilnych, co ułatwi dostęp do treści i zwiększy liczbę odwiedzin. Istniejąca strona „(...)” powstała w ramach programu LIFE, którego funkcjonowanie niebawem dobiegnie końca. Nowa strona będzie więc kluczowym narzędziem w promocji ochrony środowiska w A. Dzięki stałemu wsparciu technicznemu i aktualizacjom, strona umożliwi szybką adaptację do zmieniających się przepisów prawnych i wymagań środowiskowych, a także skuteczne budowanie świadomości ekologicznej wśród mieszkańców.

1.3 Monitoring jakości powietrza

Zadanie dotyczy uruchomienia i obsługi 22 wielkoformatowych elektronicznych tablic LED, które będą informować o jakości powietrza oraz działaniach związanych z klimatem. Tablice te będą wyświetlały informacje na temat poziomu zanieczyszczeń pyłowych i gazowych (jakości powietrza), a także działań klimatycznych, co pozwoli na bieżąco monitorować i komunikować stan środowiska. W ramach zadania planuje się uruchomienie i obsługę sieci mierników jakości powietrza oraz tablic informacyjnych LED, które będą monitorować zanieczyszczenia pyłowe i gazowe. Przewiduje się zakup i instalację 200 zestawów składających się z miernika i tablicy. Każda z gmin będzie mogła ubiegać się o zestaw. Zadanie obejmie także pomiary jakości powietrza poprzez wynajem usług mobilnego laboratorium, które składać się będzie z samochodu z platformą pomiarową oraz drona z aparaturą - realizacja tego elementu dostarczy szczegółowych danych na temat jakości powietrza w miejscowościach uzdrowiskowych.

1.3.1 Uruchomienie i obsługa wielkoformatowych elektronicznych tablic LED

Projekt zakłada uruchomienie i obsługę 22 wielkoformatowych elektronicznych tablic LED.

Koszty kwalifikowane obejmują wszystkie etapy związane z realizacją tego zadania, w tym zakup, montaż oraz utrzymanie tablic z założeniem, że montaż nie będzie polegał na przytwierdzeniu do gruntu, tablice zostaną przytwierdzone do ścian budynków lub zostaną umieszczone wewnątrz budynków charakteryzujących się dużym natężeniem odwiedzin. Konieczna będzie organizacja postępowania przetargowego, które zapewni wybór dostawcy oraz wykonawcy odpowiedzialnego za dostarczenie, instalację i serwis tablic. Koszty tych usług obejmują również wydatki na obsługę techniczną, która zapewni ich prawidłowe funkcjonowanie przez cały okres projektu.

1.3.2 Uruchomienia i obsługa sieci mierników jakości powietrza i tablic informacyjnych LED

Koszty kwalifikowane zadania obejmują zakup, instalację oraz obsługę techniczną 200 zestawów mierników i tablic LED, które mają zwiększyć liczbę stacji monitorujących jakość powietrza w województwie oraz podnieść świadomość ekologiczną mieszkańców. W ramach realizacji przewidziano postępowanie przetargowe, które umożliwi wyłonienie wykonawcy odpowiedzialnego za dostarczenie, montaż i uruchomienie urządzeń. Koszty obejmą również bieżące utrzymanie systemu, w tym serwis, konserwację i ewentualne naprawy.

Rozlokowanie urządzeń w miejscach użyteczności publicznej, jak szkoły i urzędy, pozwoli skutecznie dotrzeć do szerokiego kręgu odbiorców, zwiększając ich świadomość na temat jakości powietrza w ich otoczeniu. W ramach projektu każda z 182 gmin otrzyma przynajmniej jeden zestaw urządzeń, co pozwoli równomiernie rozłożyć korzyści wynikające z monitoringu, przy jednoczesnym zapewnieniu dodatkowych czujników dla gmin o większym zanieczyszczeniu i powierzchni. Wybór lokalizacji będzie dostosowany do zapotrzebowania społecznego, a jego struktura uwzględni różnorodność terytorialną i priorytety związane z ochroną środowiska i zdrowia publicznego. Celem projektu jest nie tylko gęstsza sieć pomiarowa, ale także wzrost zaangażowania mieszkańców, którzy poprzez bieżący dostęp do wyników pomiarów będą bardziej świadomi zagrożeń środowiskowych.

1.3.3 Wykonania pomiarów jakości powietrza za pomocą usług mobilnego laboratorium (wynajęte laboratorium)

Koszty kwalifikowane obejmą zlecenie przeprowadzenia pomiarów jakości powietrza, które będą realizowane przez zewnętrznego wykonawcę wyłonionego w drodze postępowania. Wykonawca, dysponując mobilnym laboratorium składającym się z samochodu (np. elektrycznego) z aparaturą kontrolno-pomiarową, przeprowadzi szczegółowe pomiary imisji i emisji zanieczyszczeń atmosferycznych w wybranych lokalizacjach. Koszty kwalifikowane uwzględnią wynagrodzenie za pełny zestaw usług: wykonanie pomiarów, analizę danych oraz przygotowanie raportów z wynikami. W ramach zlecenia wykonawca będzie odpowiedzialny za inwentaryzację terenu, identyfikację głównych źródeł zanieczyszczeń, wybór obszarów do pomiarów, a także za przeprowadzenie badań jakości powietrza. Dodatkowo wykonawca sporządzi raporty z przeprowadzonych badań, które będą publikowane na stronie internetowej projektu, co umożliwi szerokie udostępnienie informacji mieszkańcom i zainteresowanym instytucjom. Przewiduje się wykonanie dziesięciu akcji pomiarowych (z uwagi na istnienie (...) miejscowości uzdrowiskowych w woj. A).

1.4 Przygotowanie koncepcji modelowych/wdrożeniowych projektów inwestycyjnych w zakresie zwiększenia wykorzystania OZE i efektywności energetycznej

Zadanie obejmie opracowanie koncepcji wirtualnych elektrowni fotowoltaicznych dla jednostek Wnioskodawcy, z uwzględnieniem różnych lokalizacji.

W ramach Projektu przeprowadzona zostanie analiza techniczna, prawna i ekonomiczna w celu określenia optymalnych parametrów instalacji PV.

Zostaną wytypowane lokalizacje na podstawie symulacji oraz przeprowadzony bilans zużycia i produkcji energii. Zainstalowane systemy fotowoltaiczne mogą być wyposażone w magazyny energii, jeśli wyniknie to z wymagań koncepcji. Proces wdrożenia obejmie instalację, konfigurację i integrację urządzeń z systemami zarządzania energią, aby zapewnić optymalne wykorzystanie energii. Po uruchomieniu systemów przewidziane jest ich bieżące utrzymanie i serwis.

Zadanie nr 4 będzie realizowane w dwóch etapach:

1.4.1 Przygotowanie koncepcji modelowych/wdrożeniowych projektów inwestycyjnych w zakresie zwiększenia wykorzystania OZE i efektywności energetycznej

Koszty kwalifikowane zadania obejmą kompleksowe opracowanie koncepcji wirtualnych elektrowni fotowoltaicznych, które zostaną zlokalizowane w jednostkach organizacyjnych będących pod zarządem Wnioskodawcy.

Zakres zadania przewiduje szczegółową analizę techniczną, prawną i ekonomiczną dla identyfikacji optymalnych lokalizacji oraz wariantów rozwiązań technologicznych.

Wykonawca projektu przeprowadzi analizy obejmujące między innymi symulacje oraz bilansowanie zużycia i produkcji energii. Zdolność wytwórcza instalacji zostanie skorelowana z realnym zapotrzebowaniem wybranych podmiotów na energię elektryczną. W ramach tych prac oszacowane zostaną koszty instalacji oraz jej wpływ na redukcję kosztów energii, a także przeanalizowane zostaną aspekty prawne.

Zadanie obejmuje również koszty pozyskania danych, które pozwolą na identyfikację budynków, ich zapotrzebowania energetycznego i zakresów wymaganych instalacji, a także przygotowanie rekomendacji rozwoju projektu w oparciu o dostępne zasoby. Wykonawca koncepcji przygotuje szczegółowy harmonogram działań, wskazówki prawne i organizacyjne oraz listę dokumentów koniecznych do implementacji, z naciskiem na spełnienie określonych warunków dla instalacji fotowoltaicznej, w tym:

• Główna działalność podmiotu będzie miała charakter niegospodarczy,
• Wytworzona energia będzie głównie zużywana na potrzeby własne, a maksymalnie 20% ilości energii wytworzonej w instalacji nie będzie zużywane przez podmiot na potrzeby własne;
• Rozmiar instalacji nie przekroczy realnego zapotrzebowania na energię danego prosumenta;
• Instalacja spełni warunki mikro instalacji (nie przekroczy 50 kW).

Koszt obejmuje wielokrotność wymiany i modyfikacji elementów instalacji - aby powstał produkt o charakterze nowoczesnym, z zastosowaniem innowacyjnych i ciekawych metod.

1.4.2 Wdrożenie modelowych rozwiązań w zakresie OZE (wirtualna elektrownia fotowoltaiczna)

Realizacja demonstracyjnych instalacji fotowoltaicznych w dwóch wybranych lokalizacjach oraz kompleksowe działania upowszechniające wyniki projektu. Wydatki te dotyczą zakupu i montażu systemów fotowoltaicznych zgodnych z wytycznymi, które zostaną określone we wcześniejszej koncepcji technicznej.

Koszty obejmują wynagrodzenie wykonawcy, który przeprowadzi wszystkie fazy realizacji, począwszy od dostawy i instalacji urządzeń PV, ich konfiguracji i integracji z istniejącą infrastrukturą, aż po serwis i bieżące utrzymanie instalacji w ramach okresu demonstracyjnego.

Zakłada się instalację systemów fotowoltaicznych na dachach o mocy od 10 kW do 50 kW, z końcową mocą określoną na podstawie analizy potrzeb i warunków technicznych przedstawionych w opracowanej koncepcji, obejmującej także rekomendowaną pojemność magazynów energii i inne kluczowe komponenty.

Energia pozyskana z paneli fotowoltaicznych w wyniku realizacji zadania zostanie wykorzystana do obniżenia kosztów energii w budynkach należących do Wnioskodawcy i produkcja energii nie jest głównym celem projektu.

Zamontowana instalacja fotowoltaiczna będzie instalacją typu on-grid.

Instalacja on-grid to system fotowoltaiczny połączony z publiczną siecią energetyczną. Działa on w ten sposób, że prąd wytworzony przez panele słoneczne jest najpierw wykorzystywany na bieżące potrzeby użytkownika. Jeśli powstanie nadwyżka energii, zostaje ona oddana do sieci. Natomiast, gdy panele nie generują wystarczającej ilości prądu brakującą energię system automatycznie pobiera z sieci.

W związku z montażem instalacji fotowoltaicznej w ramach projektu Wnioskodawca będzie wirtualnym prosumentem energii odnawialnej, w rozumieniu art. 2 pkt 27b ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Wnioskodawca zakłada, że zdecydowana większość energii (ponad 80 %), która zostanie wyprodukowana za pomocą instalacji zostanie zużyta na potrzeby własne. W przypadku wystąpienia nadwyżek będzie wprowadzać nadwyżki energii do sieci elektroenergetycznej.

Wnioskodawca planuje zawrzeć umowę z właściwym operatorem związaną z wprowadzeniem energii elektrycznej wytworzonej w instalacji do sieci.

W przypadku wystąpienia nadwyżki energii elektrycznej wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną i wprowadzonej do sieci wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci będą mogli ją wykorzystać w późniejszym terminie - celem rozliczania się w systemie net-billing. Zasady i warunki wykonywania działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji oraz małej instalacji oraz zasady wytwarzania energii elektrycznej przez prosumentów energii odnawialnej, prosumentów zbiorowych energii odnawialnej oraz prosumentów wirtualnych energii odnawialnej zostały określone przez ustawodawcę w rozdziale 2 ustawy o OZE. System rozliczeń net-billing oparty jest na dwóch etapach. W pierwszym etapie rozliczeń następuje saldowanie ilościowe, a następnie dokonywane jest saldowanie wartościowe.

W przypadku instalacji fotowoltaicznej, o której mowa we wniosku, Wnioskodawca będzie korzystać z rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w oparciu o art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Wnioskodawca będzie w stanie wyodrębnić z wydatków ponoszonych na realizację Projektu wydatki związane z instalacją fotowoltaiczną oraz pozostałe wydatki.

Wydatki w zakresie instalacji fotowoltaicznej będą służyć w głównej mierze potrzebom własnym (działalność statutowa Województwa niedająca prawa do odliczenia VAT) oraz w niewielkim stopniu działalności gospodarczej (wprowadzanie nadwyżki do sieci elektrycznej).

1.5 Monitoring realizacji działań obejmujący:

Monitorowanie pracy Ekodoradców będzie polegać na regularnym raportowaniu postępów prac. Monitorowanie i nadzór umożliwią ewaluację i ciągłe doskonalenie działań. Zadanie polega na organizacji czterech konferencji, które będą prezentować efekty działań Ekodoradców w ramach projektu. Konferencje odbędą się corocznie w latach 2025, 2026, 2027 i 2028. Celem konferencji jest upowszechnienie rezultatów działań, wzajemne motywowanie do działań oraz umożliwienie dyskusji na temat dalszych kroków w zakresie ochrony powietrza i efektywności energetycznej. W wydarzeniach będą uczestniczyć ekodoradcy, pracownicy i zainteresowani włodarze JST, NGOs oraz jednostek zaangażowanych w działania związane z projektem oraz poprawą jakości powietrza.

1.5.1 Organizacja konferencji podsumowujących działania ekodoradców

Zadanie obejmuje organizację czterech konferencji w latach 2025-2028, mających na celu m.in. prezentację wyników działań Ekodoradców oraz rezultatów w ramach realizacji zadania 2.5. Koszty kwalifikowane tego działania obejmują wynajem odpowiednio przystosowanych sal konferencyjnych, honoraria dla prelegentów oraz kompleksową obsługę cateringową dla uczestników. Każda z konferencji przewidziana jest dla średnio 200 uczestników, co wymaga odpowiednio dużej przestrzeni, dostosowanej zarówno pod kątem komfortu, jak i możliwości przeprowadzenia prezentacji oraz interakcji z uczestnikami. Organizacja konferencji stanowi kluczowy element promocji działań proekologicznych oraz edukacji, wspierając współpracę i angażując szerokie grono interesariuszy w działania na rzecz poprawy jakości środowiska w regionie.

1.6 Personel projektu obejmujący

Zadanie obejmie zapewnienie personelu do obsługi projektu. W ramach środków kwalifikowanych planowane jest zatrudnienie pięciu pracowników Departamentu Środowiska Urząd A. na lata 2025-2028. Realizacja projektu nie będzie możliwa bez odpowiedniego zespołu pracowników, którzy będą nadzorować realizację zadań oraz wspierać wszystkich ekodoradców w A. Odpowiednia kadra jest kluczowa dla zapewnienia sprawnego przebiegu działań projektowych, takich jak m.in. prowadzenie spotkań koordynacyjnych, opracowywanie treści merytorycznych artykułów i materiałów informacyjno-promocyjnych, wsparcie ekodoradców czy bieżącą obsługę infolinii telefonicznej i emailowej. Pracownicy będą również odpowiedzialni za nadzór merytoryczny nad przygotowaniem wytycznych, analiz i raportów z działań oraz realizacją działań wykonawców.

1.6.1 Koszt zapewnienia personelu projektu

W ramach realizacji zadania przewiduje się zatrudnienie pięciu pracowników Departamentu Środowiska Urząd A. na lata 2025-2028, którzy będą odpowiedzialni za nadzór merytoryczny nad realizacją projektu. Koszty kwalifikowane obejmują wynagrodzenie tych pracowników oraz wydatki związane z utrzymaniem stanowisk pracy zgodnie z wymogami Urząd A. Koszty te są niezbędne do efektywnej realizacji projektu, zapewniając odpowiednie wsparcie merytoryczne i techniczne w trakcie całego okresu jego trwania. Pracownicy będą odpowiedzialni m.in. za monitoring merytorycznych działań Ekodoradców, realizację wydarzeń edukacyjnych, częściowe prowadzenie szkoleń czy opracowywanie ich merytorycznego wkładu. Do ich obowiązków należeć będzie także nadzór merytoryczny nad przygotowywaniem analiz i raportów, wspieranie Ekodoradców i mieszkańców przez prowadzoną infolinię oraz kontakt mailowy. Będą również odpowiedzialni za opracowywanie materiałów informacyjnych i promocyjnych, w tym dotyczących szkoleń, kampanii informacyjnych, pomiarów jakości powietrza i innych działań projektowych. Koszty zatrudnienia personelu stanowią kluczowy element zapewniający realizację celów projektu w sposób zgodny z wymaganiami merytorycznymi, czasowymi i finansowymi. W obrębie kosztów przyjęto podział: zatrudnienie personelu (2 939 251,00 zł) oraz koszty delegacji (40 000,00 zł).

1.6.2 Koszt zakupu sprzętu komputerowego dla pracowników

Wydatki w ramach projektu obejmą kluczowe wsparcie personalne i organizacyjne, które są niezbędne do efektywnej realizacji działań projektowych. W szczególności planowane jest zatrudnienie dwóch pracowników na lata 2025-2028 (pracownicy pozostający w Departamencie Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa A.). Ich głównym zadaniem będzie wsparcie w zakresie koordynacji, administracji, przygotowywania zamówień publicznych oraz aktywnego uczestnictwa w procesach przetargowych.

Do zadań pracowników należeć będzie monitoring wyników projektu, zarządzanie harmonogramem szkoleń, koordynowanie działań promocyjnych oraz edukacyjnych, nadzorowanie wykonawców. Łączny koszt związany z zatrudnieniem tych pracowników oszacowano na ok. 1 191 700,00 zł. Aby zapewnić powyższym pracownikom odpowiednie warunki do pracy, w 2025 roku przewidziano zakup sprzętu komputerowego, co wiąże się z dodatkowym wydatkiem w wysokości 19 800,00 zł. W ramach projektu zaplanowano również organizację delegacji krajowych oraz udział pracowników w krajowych i zagranicznych wizytach studyjnych.

Celem tych wizyt jest wymiana doświadczeń oraz zdobycie praktycznej wiedzy, co jest kluczowe dla podnoszenia efektywności realizacji projektu. Na te działania przewidziano budżet w wysokości 64 000 zł na delegacje związane z wizytami studyjnymi oraz dodatkowe 4 000 zł na inne krajowe delegacje. W celu rozwijania kompetencji personelu zaangażowanego w projekt, pracownicy będą mieli możliwość uczestnictwa w studiach podyplomowych w latach 2025-2028, na co przewidziano 14 000 zł.

Ponadto, projekt będzie obejmował monitoring efektów jego realizacji, co pozwoli na bieżące śledzenie postępów oraz wprowadzanie niezbędnych korekt w strategii działania. Zostały również uwzględnione inne bieżące wydatki, które są niezbędne do realizacji zadań projektowych, na które przeznaczona zostanie pozostałość kwot. Całość działań ma na celu zapewnienie sprawnej i skutecznej realizacji projektu poprzez efektywne wsparcie kadrowe, rozwój kompetencji oraz bieżący nadzór nad postępami prac, co z kolei przyczyni się do osiągnięcia założonych celów projektowych. Instytucją, która nadzoruje realizację Projektu jest Instytucja Zarządzająca FEM. Przepływ środków przedstawiany jest w sposób następujący.

Beneficjent otrzymuje środki z IZ FEM, IZ FEM z poziomu krajowego (Ministerstwo).

Jednostka organizacyjna Wnioskodawcy zarządzająca nieruchomościami, na których zostanie zamontowana instalacja fotowoltaiczna to jednostka budżetowa nieposiadająca osobowości prawnej.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

1. Faktury zakupowe związane z realizacją projektu, o którym mowa w pytaniu, będą wystawiane na Wnioskodawcę, jako podatnika podatku od towarów i usług:

Województwo (...)

ul. (…),

NIP (…)

W związku z centralizacją rozliczeń VAT odbiorcą faktur będzie: Urząd Marszałkowski Województwa A.

Wnioskodawca wskazuje, że wydatki związane z instalacją fotowoltaiczną (pkt 1.4) będzie mógł zidentyfikować i przyporządkować do wykorzystywania tej instalacji. W ramach eksploatacji instalacji PV będzie następowało m.in. oddawanie nadwyżek energii do sieci. Poza tym zdecydowana większość energii (ponad 80 %), która zostanie wyprodukowana za pomocą instalacji zostanie zużyta na potrzeby własne.

Pozostałe wydatki (pkt 1.1-1.3 oraz 1.5-1.6) będą związane z różnymi aktywnościami. Niemożliwe będzie ich przyporządkowanie w całości do jednej aktywności. Wnioskodawca nie przesądza jak te aktywności zakwalifikować w świetle ustawy o VAT (tzn. w szczególności czy są to działania podejmowane w charakterze podatnika VAT).

Wnioskodawca wskazuje, że wytworzona energia będzie głównie zużywana na potrzeby własne, a maksymalnie 20% ilości energii wytworzonej w instalacji PV nie będzie zużywane przez podmiot na potrzeby własne.

Wnioskodawca w żadnym razie nie przesądza jednak sam, czy okoliczność opisana w poprzednim akapicie powoduje, że wydatki na instalację PV mogą być w całości przypisane do aktywności kwalifikowanej w określony sposób na gruncie ustawy o VAT (jako działalność gospodarcza lub jako działalność nie-gospodarcza).

Pytania

1.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.1 do 1.3 oraz 1.5-1.6 nie będzie działał w charakterze podatnika VAT i w konsekwencji nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT?

2.Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.4 będzie działał w charakterze podatnika VAT i w konsekwencji będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT?

3.Jeżeli stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe lub w zakresie pytania nr 2 za prawidłowe, to czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w zakresie towarów i usług nabywanych dla celów realizacji Projektu powinno ono dokonywać proporcjonalnego odliczenia VAT naliczonego?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko do pytania nr 1

Zdaniem Wnioskodawcy w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.1 do 1.3 oraz 1.5-1.6 nie będzie działał w charakterze podatnika VAT i w konsekwencji nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT.

Stanowisko do pytania nr 2

Zdaniem Wnioskodawcy w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.4 będzie działał w charakterze podatnika VAT i w konsekwencji będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT.

Stanowisko do pytania nr 3

W przypadku uznania stanowiska Wnioskodawcy za nieprawidłowe w części odnoszącej się do pytania nr 1 lub pytania nr 2 zdaniem Wnioskodawcy w zakresie towarów i usług nabywanych dla celów realizacji Projektu Wnioskodawca powinien dokonywać proporcjonalnego odliczenia VAT naliczonego.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Uzasadnienie do pytania nr 1

W myśl art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wedle art. 15 ust. 6 Ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Przepis art. 15 ust. 6 Ustawy o VAT stanowi wadliwą implementację art. 13 ust. 1 Dyrektywy VAT. Z tego powodu należy przytoczyć treść art. 13 ust. 1 Dyrektywy VAT i ten przepis uwzględnić dla celów oceny przedstawionego stanu faktycznego:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku l, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Czynności określone w załączniku I do Dyrektywy VAT to:

1)usługi telekomunikacyjne;

2)dostawa wody, gazu, energii elektrycznej i energii cieplnej;

3)transport towarów;

4)świadczenie usług przez porty morskie i porty lotnicze;

5)przewóz osób;

6)dostawa nowych towarów wytworzonych na sprzedaż;

7)transakcje dotyczące produktów rolnych dokonywane przez rolne agencje skupu interwencyjnego zgodnie z rozporządzeniami w sprawie wspólnej organizacji rynku w odniesieniu do tych produktów;

8)organizacja targów i wystaw o charakterze komercyjnym;

9)magazynowanie;

10)działalność komercyjnych agencji reklamowych;

11)działalność biur podróży;

12)prowadzenie stołówek pracowniczych, bufetów, kantyn i innych podobnych instytucji;

13)działalność stacji radiowych i telewizyjnych, o ile nie są one zwolnione na mocy art. 132 ust. 1 lit. q) Dyrektywy VAT.

Kluczowym dla prawa do odliczenia VAT naliczonego przepisem jest art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT.

W myśl powołanego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 Ustawy o VAT.

W art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT zostały zawarte dwie przesłanki, które muszą być spełnione, aby prawo do odliczenia VAT naliczonego mogło w danym przypadku zaistnieć:

1.Przesłanka przedmiotowa zawarta w określeniu: „są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych”.

2.Przesłanka podmiotowa zawarta w określeniu: „podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT”.

Obie przesłanki są równie istotne i każda z nich ma istotne znaczenie dla ustalenia, czy danemu podmiotowi przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Wynika to po pierwsze z reguły wykładni prawa określanej jako „zakaz wykładni per non est” (zakaz pomijania części przepisu tak jakby ona nie istniała; nie miała znaczenia). Skoro ustawodawca określił dwie przesłanki prawa do odliczenia VAT naliczonego, to obie są równie istotne i powinny być badane w każdym wypadku.

Po drugie prawo do odliczenia VAT nie mogłoby zostać przyznane podmiotowi, który nie jest podatnikiem VAT (nie działa w takim charakterze), gdyż wtedy zostałaby naruszona zasada neutralności VAT - jedna z podstawowych zasad systemu VAT.

W dalszej części stanowiska w zakresie pytania nr 1 Wnioskodawca wykaże, że obie te przesłanki nie są spełnione w zakresie nabyć towarów i usług dokonywanych przez niego dla celów realizacji Projektu, zwłaszcza w zakresie pkt 1.1-1.3 oraz 1.5-1.6:

Przesłanka podmiotowa - Wnioskodawca nie działa w charakterze podatnika VAT

W ocenie Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym nie działa on w charakterze podatnika VAT, bowiem w zakresie projektu, jak również później po jej ukończeniu, nie będzie on prowadził działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 Ustawy o VAT.

Wynika to stąd, że:

1)Wnioskodawca nie będzie działał w zakresie realizacji Projektu samodzielnie;

2)Efekt działań opisanych w Projekcie tj. w pkt 1.1-1.3 oraz 1.5-1.6, którego dotyczy Projekt nie służy do wykonywania działalności gospodarczej, lecz do realizacji zadań publicznych Województwa;

3)W wyniku wykonania Projektu Wnioskodawca nie będzie w przyszłości uzyskiwał jakiegokolwiek zarobku (założeniem Projektu jest brak przychodów operacyjnych z nim związanych);

4)Wnioskodawca nie będzie działał jako producent lub handlowiec;

5)Wnioskodawca nie wykorzystuje żadnego towaru lub wartości niematerialnej i prawnej w sposób ciągły dla celów zarobkowych w zakresie Projektu i po jego realizacji.

Powyższe punkty należy omówić osobno.

Odnośnie do pkt 1):

W art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, ustawodawca wyraźnie wskazał, że podatnikiem VAT może być tylko podmiot, który działa w sposób samodzielny. Działalność gospodarcza musi być bowiem prowadzona „samodzielnie”.

Określenie „samodzielnie” według definicji słownikowych (https://sjp.pwn.pl/slowniki/ samodzielnie.html; https://wsjp.pl/haslo/podglad/28205/samodzielnie/3869070/pracowac) oznacza:

1.«dający sobie radę, niepotrzebujący pomocy»;

2.«powstały bez czyjejś pomocy, czyjegoś wpływu, wykonany niezależnie przez kogoś»;

3.«o państwie, instytucji itp.: niezależny, mogący decydować o sobie»;

4.bez odwoływania się do pomocy lub współpracy innych osób lub instytucji.

W świetle powyższego nie sposób uznać, że Wnioskodawca w zakresie Projektu działa w sposób samodzielny. Okoliczności stanu faktycznego świadczą wręcz o znacznym poziomie niesamodzielności województwa w ramach Projektu.

Wynika to stąd, że Projekt będzie realizowany z pomocą wsparcia finansowego w formie dotacji, jaką otrzyma Wnioskodawca w ramach programu Fundusze Europejskie dla A. 2021-2027 (FEM).

Powoduje to, iż aktywność województwa w obszarze realizacji projektu nie jest samodzielna. Za działalność samodzielną nie można bowiem uznać takiej, która jest finansowana ze środków obcego podmiotu, a zatem następuje z czyjąś pomocą finansową.

Ponadto, skoro na realizację Projektu zostanie przyznana dotacja ze środków UE, to w zakresie realizacji Projektu Wnioskodawca będzie działał w ramach reżimu finansów publicznych. Będzie on bowiem zobowiązany do uwzględniania regulacji Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1530 ze zm.) - dalej: „UFP” oraz Ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 104 ze zm.).

W efekcie, zakres swobody Wnioskodawcy będzie wysoce ograniczony, w szczególności Wnioskodawca nie będzie mógł postępować w zakresie realizacji projektu tak jak podmioty prowadzące działalność gospodarczą.

Będzie on bowiem musiał analizować swoje decyzje pod kątem ich zgodności z przepisami UFP, a więc Wnioskodawca nie będzie miał swobody charakterystycznej dla podmiotów prywatnych kierujących się wyłącznie rachunkiem ekonomicznym.

W rezultacie działania Wnioskodawcy w zakresie realizacji Projektu należy uznać za niesamodzielne i podporządkowane ścisłemu reżimowi prawnemu oraz finansowemu. Brak spełnienia przesłanki samodzielności powoduje zaś, że aktywność podmiotu w danej sferze nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Odnośnie do pkt 2):

Projekt, który zrealizuje Województwo w ramach między innymi pkt 1.1-1.3 i 1.5-1.6 opisu stanu faktycznego będzie dotyczył realizacji zadań publicznych.

Z kolei realizacja tych zadań publicznych jak i również efekty realizacji tych zadań publicznych nie będą służyły do wykonywania działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, lecz do realizacji zadań statutowych jednostki organizacyjnej Województwa, które pozostają poza systemem VAT. Wskazać bowiem należy na fakt, iż tego rodzaju okoliczności wynikają z poniższych dokumentów:

a.Kontrakt Programowy dla Województwa A. z dnia (...) r. zmieniony Aneksem nr 2 z dnia (...) r. Dokument ten zawiera informacje na temat projektu określając jego szczegółową nazwę (pkt 29, str. 21);

b.Program FEM 2021-2027. W ramach celu szczegółowego 2(i) „wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych” zawarto zapisy wskazujące na konieczność realizacji Projektu, tj. „zaplanowane byłoby wsparcie dla gmin we wdrażaniu Programu ochrony powietrza dla województwa A. oraz wypełnianiu warunków zapisanych w przyjmowanych uchwałach antysmogowych mających na celu realizację działań naprawczych w zakresie ograniczenia niskiej emisji i zmniejszenia stężeń (...) umożliwienie dalszego funkcjonowania ekodoradców takich jak w Programie Life oraz rozbudowę całego systemu podobnie wzorowanego do Programu Life. W ramach wsparcia dofinansowaniem objęte zostałyby również działania edukacyjne realizowane na poziomie lokalnym w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, adaptacji do zmian klimatu, w tym ochrony powietrza dedykowane każdej grupie społecznej.” (2(i), str. 79).

c.Projekt jest realizacją zadania publicznego pod kątem wdrażania Programu ochrony powietrza. Dokument ten jest zatem aktem prawa miejscowego, a zadania organów Województwa wykonywane poprzez Urząd A. wymienione w POP są zadaniami publicznymi, które mają umocowanie ustawowe. Departament poprzez zapisy wprowadzane do POP nakłada konkretne obowiązki na wybrane podmioty publiczne i prywatne, nakładając także zobowiązania na Województwo.

Wybrane elementy wskazane w POP jako Zadania Zarządu (...) i (...) znajdują odzwierciedlenie w zadaniach planowanych do realizacji w ramach Projektu (POP, Załącznik nr 2 do uchwały Nr (...) Sejmiku Województwa A. z dnia 20 listopada 2023 r., pkt Zadania (...), str. 137).

W konsekwencji, również sam projekt ma na celu i będzie służył celom innym niż działalność gospodarcza.

Odnośnie do pkt 3):

Zarówno w wyrokach TSUE dotyczących tego, w jaki sposób należy rozumieć pojęcie działalności gospodarczej dla celów systemu VAT, jak i w wyrokach sądów administracyjnych odnoszących się do tej samej kwestii, podkreśla się, że brak zamiaru uzyskiwania jakiejkolwiek odpłatności powoduje, iż dana aktywność nie stanowi działalności gospodarczej.

Bez jakiejkolwiek odpłatności (niezależnie od tego, czy towarzyszy jej zysk lub strata) powoduje, że nie można mówić o działalności gospodarczej w rozumieniu Ustawy o VAT. Koreluje to z faktem, iż opodatkowaniu VAT co do zasady podlegają czynności odpłatne. Działalność, która u swego założenia jest nieodpłatna, powinna więc pozostawać poza systemem VAT, gdyż nie można jej określić jako gospodarczej.

Taki wniosek wynika m.in. z następujących wyroków sądów, w tym TSUE:

1.wyrok z 1 kwietnia 1982 r., w sprawie 89/81 Staatssecretaris van Financiën przeciwko HongKong Trade Development Council:

„(...) kontekst art. 4 drugiej dyrektywy, którego wykładni dotyczy niniejsza sprawa, oraz spójność systemu wyraźnie dowodzą zatem, że osoba świadcząca usługi nieodpłatnie we wszystkich przypadkach nie może zostać uznana za podatnika w rozumieniu tego artykułu. W konsekwencji na pierwsze pytanie należy odpowiedzieć, że osoba, która zwyczajowo świadczy usługi na rzecz podmiotów gospodarczych, we wszystkich przypadkach nieodpłatnie, nie może zostać uznana za podatnika w rozumieniu art. 4 drugiej dyrektywy”.

2.wyrok WSA w Łodzi z 7 grudnia 2016 r., I SA/Łd 958/16:

„Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT nie musi być działalnością o charakterze zarobkowym. Należy jednak zauważyć, że podmiot, który wykonuje wyłącznie czynności nieodpłatne, nie może być uznany za podatnika VAT (tak ETS w orzeczeniu w sprawie 89/81, Staatssecretaris van Financiën v. Hong-Kong Trade Development Council). Nie wykonuje on bowiem wówczas żadnych czynności opodatkowanych. W piśmiennictwie wskazuje się, że jest jednak różnica pomiędzy działalnością a działalnością gospodarczą (B.J.M. Terra, Developments in VAT - the deduction of input tax, International VAT Monitor 1996, nr 2, s. 53).

Całkowity brak odpłatności eliminuje podmiot z systemu VAT, który obejmuje działalność gospodarczą, a nie wszelką działalność. Taka sytuacja występuje w odniesieniu do bezpłatnych plenerowych pokazów filmowych dla dzieci i dorosłych oraz bezpłatnych spotkań autorskich z twórcami filmów, prezentacji publikacji poświęconej kinematografii, wernisaży, wystaw oraz spacerów filmowych dla seniorów - jak prawidłowo ocenił organ”.

3. wyrok WSA w Szczecinie z 12 kwietnia 2017 r., I SA/Sz 96/17:

„Skoro działalność gospodarcza determinuje posiadanie statusu podatnika VAT, pojawia się pytanie, kiedy działalność nosi przymiot „gospodarczy”. W tym kontekście istotna wydaje się być kwestia zamiaru osiągania przychodów. O ile brak przychodu nie oznacza, że dany podmiot nie prowadzi działalności gospodarczej, o tyle brak zamiaru jego osiągania skutkuje brakiem możliwości uznania podmiotu za podatnika VAT. Takie stanowisko zaprezentował TS w wyroku w sprawie 89/81 Hong-Kong Trade Development Council. Trybunał uznał w tej sytuacji, że aktywność, która nie wiąże się z wzajemnym świadczeniem pieniężnym, stanowi czynność nieodpłatną, co wyklucza możliwość uznania podmiotu ją realizującego za podatnika VAT (analogicznie zob. wyrok TSUE w sprawie C‑263/11 Ainărs Rëdlihs czy wyrok z dnia 6 października 2009 r. w sprawie C-267/08 SPÓ Landesorganisation Kărnten v. Finanzamt Klagenfurt (orzeczenie wstępne), Zb. Orz. 2009, s. 1‑9781)”.

W opisie stanu faktycznego nie wskazano, że w wyniku realizacji Projektu Województwo będzie uzyskiwało jakiekolwiek przychody (wpływy finansowe). Wręcz taka okoliczność została wykluczona.

Tym samym jego działalność w tym zakresie nie może być uznana za działalność gospodarczą, zgodnie z powyżej przytoczonymi orzeczeniami. Nie towarzyszy jej bowiem zamiar uzyskiwania jakiegokolwiek zarobku (nawet takiego, który nie generuje zysku). Jest to zatem działalność inna niż działalność gospodarcza.

Dodatkowo w opisie stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał, jakie efekty zostaną osiągnięte w wyniku realizacji Projektu i nie wymieniono wśród nich przychodów, jakie osiągnie Województwo dzięki Projektowi.

1.Przeprowadzenie skutecznych kampanii edukacyjnych i informacyjnych.

2.Zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie działania OZE i możliwości z nim związanych.

3.Podniesienie kompetencji ekodoradców oraz JST z zakresu OZE oraz wykorzystania tego rodzaju sposobu pozyskiwania energii.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego głównym celem projektu jest wsparcie gmin województwa (...) w procesie transformacji energetycznej oraz skutecznym wdrażaniu na poziomie regionalnym oraz lokalnym Programu ochrony powietrza, którego zadaniem jest ograniczenie emisji i zmniejszenie stężeń pyłu zawieszonego PM 10 i PM 2,5, benzo(a)pirenu oraz dwutlenku azotu. Podjęte w ramach projektu działania będą kluczowe dla redukcji zanieczyszczeń powietrza, co bezpośrednio przełoży się na poprawę jego jakości. Realizacja zadań projektu stanowi odpowiedź na potrzeby naprawcze wskazane w Programie ochrony powietrza dla województwa (...) oraz wspiera realizację polityki energetyczno-klimatycznej regionu.

Projekt dąży do zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) poprzez opracowanie i wdrożenie koncepcji wirtualnych elektrowni fotowoltaicznych w wybranych lokalizacjach. Projekt przewiduje szerokie upowszechnienie efektów tych wdrożeń, organizację konferencji oraz publikację katalogu rekomendacji, co ma na celu inspirowanie innych gmin do korzystania z OZE. Działania edukacyjno-informacyjne, skierowane do mieszkańców i instytucji, mają zwiększyć świadomość korzyści płynących z OZE i zachęcić do inwestycji w te technologie, przyczyniając się do poprawy jakości powietrza i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Cel ten znajduje odzwierciedlenie we wskaźniku realizacji projektu dot. liczby wybudowanych jednostek wytwarzania energii elektrycznej z OZE. Planuje się, że efekty projektu w postaci konferencji podsumowującej oraz poradnika dobrych praktyk dotrą do każdej z gmin województwa.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że Projekt nie ma w części dotyczących pkt 1.1-1.3 oraz 1.5-1.6 charakteru komercyjnego. Jej rezultaty odnoszą się do kompetencji i świadomości gmin, w tym mieszkańców województwa A. co do OZE oraz ich wykorzystania.

Brak wskazania jakichkolwiek przychodów po stronie Wnioskodawcy potwierdza, że Projekt nie jest ukierunkowany na generowanie zysków, lecz na inne cele, a zatem jest to działalność inna niż gospodarcza.

W efekcie działaniom Wnioskodawcy w ramach projektu nie można przypisać żadnej postaci odpłatności, a tym samym nie można ich uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.

Odnośnie do pkt 4):

W świetle definicji zawartej w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, podatnikiem VAT jest m.in. producent oraz handlowiec.

Zgodnie z definicją słownikową „producent” to «ten, kto wytwarza jakiś towar» (https://sjp.pwn.pl/ słowniki/producent.html).

W myśl art. 2 pkt 6) Ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Wnioskodawcy nie można uznać za „producenta”, ponieważ w opisie stanu faktycznego wskazano, iż nie będzie ono w żadnym stopniu generować żadnych przychodów operacyjnych.

Wnioskodawca nie będzie również występował w charakterze tzw. „handlowca”. Zgodnie bowiem z definicją zawartą w słowniku języka polskiego „handel” to „działalność polegająca na kupnie, sprzedaży lub wymianie towarów i usług» (https://sjp.pwn.pl/slowniki/ handel.html). Wnioskodawca nie będzie wykonywał takiej działalności w ramach realizacji Projektu i po jej ukończeniu. Nie będzie on nabywał żadnych towarów po to, aby następnie je zbyć.

Należy także dodać w uzupełnieniu, iż Wnioskodawcy nie można także uznać za „rolnika”, „podmiot pozyskujący zasoby naturalne”, „osobę wykonującą wolny zawód”, a także „usługodawcę”. W zakresie tego ostatniego przypadku Wnioskodawca wskazuje, że w opisie stanu faktycznego nie sposób zidentyfikować jakąkolwiek usługę.

Odnośnie do pkt 5):

Wnioskodawca nie wykorzystuje żadnego towaru lub wartości niematerialnej i prawnej w sposób ciągły dla celów zarobkowych w zakresie wykonania Projektu i po jej realizacji.

W opisie stanu faktycznego nie sposób bowiem zidentyfikować taki towar lub wartość niematerialną i prawną.

Niezależnie od tego, należy zauważyć, iż Wnioskodawcy w ogóle nie towarzyszy cel jakim jest zarobek. W tym zakresie należy odwołać się do argumentacji Wnioskodawcy dotyczącej braku odpłatności („odnośnie do pkt 3)”.

W efekcie w przypadku opisanego stanu faktycznego nie ma zastosowania definicja działalności gospodarczej z art. 15 ust. 2 zd. 2 ustawy o VAT (tzw. definicja szczególna).

Wyłączenie dla podmiotów publicznych z kategorii podatników VAT

Dodatkowo należy wskazać, iż w stosunku do Województwa w zakresie opisanego stanu faktycznego powinno znaleźć zastosowanie wyłączenie z art. 13 ust. 1 Dyrektywy VAT.

Wynika to stąd, iż Projekt dotyczy ściśle w tym zakresie zadań publicznych, w szczególności w zakresie działań na rzecz ochrony środowiska.

Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1 pkt 8) USW, samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie ochrony środowiska. Ponadto, wedle art. 11 ust. 2 pkt 5) i 5a) USW, samorząd województwa prowadzi politykę rozwoju województwa, na którą składa się racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz tworzenie warunków do prowadzenia działań na rzecz ochrony klimatu oraz wdrażania działań adaptacyjnych do zmian klimatu, o których mowa w art. 18a ust. 5 pkt 5 lit. b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2024 r. poz. 54 ze zm.).

W opisie stanu faktycznego wskazano natomiast, że głównym celem Projektu jest właśnie poprawa kompetencji i wiedzy JST operujących w województwie (...) jak i również jednostek organizacyjnych Wnioskodawcy w zakresie OZE.

W świetle powyższego należy uznać, że realizacja Projektu stanowi jednocześnie wykonywanie przez Wnioskodawcę zadań publicznych w zakresie ochrony środowiska oraz polityki rozwoju województwa, o których mowa w ustawie o samorządzie województwa.

W efekcie w zakresie realizacji Projektu Wnioskodawca działa jako podmiot publiczny realizujący swoje zadania publiczne. Są to zadania publiczne wynikające z zadania związane z ochroną środowiska określone przepisami USW.

Wnioskodawca w zakresie realizacji projektu działa więc poza sferą VAT (korzysta z wyłączenia określonego w art. 13 ust. 1 Dyrektywy VAT).

Należy zauważyć przy tym, iż Województwo nie będzie wykonywało w wyniku realizacji Projektu czynności określonych w załączniku I do dyrektywy VAT.

Biorąc pod uwagę całość powyższej argumentacji - Województwo nie spełni przesłanki podmiotowej prawa do odliczenia VAT naliczonego w zakresie realizowanego projektu w części dotyczącej pkt 1.1-1.3 oraz 1.5-1.6, a tym samym prawo to nie będzie mu w ogóle przysługiwało.

Powyżej wykazano bowiem, że Wnioskodawca nie działa w charakterze podatnika VAT w zakresie Projektu opisanego w stanie faktycznym.

Przesłanka przedmiotowa - nabywane towary i usługi nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych

W ocenie Wnioskodawcy, nabywane towary i usługi dla celów realizacji Projektu nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Nie zachodzi w tym wypadku ani bezpośredni, ani pośredni związek pomiędzy nabyciem, a działalnością opodatkowaną VAT, jaki zajść powinien, aby prawo do odliczenia VAT naliczonego po stronie Wnioskodawcy powstało.

Związek pośredni nie zachodzi z tego względu, iż realizowane działania w ramach projektu służą wykonywaniu przez Województwo (za pośrednictwem swojej jednostki organizacyjnej, jaką jest Urząd A) zadań publicznych.

W efekcie Projekt ma związek pośredni nie z działalnością opodatkowaną VAT, lecz z działalnością pozostającą poza systemem VAT. W odniesieniu do takiej działalności prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługiwać nie może.

Związek bezpośredni nie występuje zaś z tego względu, że nie sposób zidentyfikować jakąkolwiek czynność opodatkowaną VAT wymienioną w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, której wykonanie umożliwi realizacja Projektu.

W efekcie, skoro nie występuje ani związek pośredni, ani związek bezpośredni pomiędzy dokonaniem przez Wnioskodawcę nabycia towarów i usług dla celów realizacji Projektu, a działalnością opodatkowaną VAT, to nie jest spełniona przesłanka przedmiotowa prawa do odliczenia VAT naliczonego. W konsekwencji prawo to Wnioskodawcy nie przysługuje.

Biorąc pod uwagę całość przedstawionej powyżej argumentacji, prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT naliczonego w zakresie towarów i usług nabywanych dla celów realizacji Projektu w części odnoszącej się do pkt 1.1-1.3 oraz 1.5-1.6.

Uzasadnienie do pytania nr 2

Wskazać należy, że w części pkt 1.4 Projektu dwie jednostki organizacyjne zcentralizowane w ramach Wnioskodawcy mogą założyć instalacje fotowoltaiczne, które co do zasady będą w systemie on-grid. Na podstawie tego przewidziane będzie ewentualne oddawanie nadwyżek energii elektrycznej przez Województwo do sieci.

Tym samym w takich okolicznościach Wnioskodawca - działając jako prosument - powinien zostać uznany za podatnika.

W tych okolicznościach Dyrektor KIS wydawał bowiem wiele interpretacji, które uznawały JST w zakresie aspektu prosumenta jako podatnika VAT:

1.Pismo z 25 marca 2024 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0111-KDIB3-3.4012.32.2024.1.JSU,

2.Pismo z 18 września 2024 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0112-KDIL1-1.4012.407.2024.1.AR,

3.Pismo z 8 lipca 2024 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0114-KDIP4-1.4012.221.2024.1.MK,

Zwrócić przy tym należy uwagę na wyrok TSUE z dnia 20 czerwca 2013 r. C-219/12, w ramach którego stwierdzone zostało, że eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu tych przepisów.

Z tego też względu w ocenie Wnioskodawcy będzie on w ramach pkt 1.4 opisu stanu faktycznego działał jako podatnik VAT.

Uzasadnienie do pytania nr 3

Stosownie do art. 86 ust. 2a Ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 Ustawy o VAT i art. 8 ust. 2 Ustawy o VAT, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 Ustawy o VAT w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 Ustawy o VAT, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do art. 86 ust. 22 Ustawy o VAT, Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego. Stosownie do § 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), w przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Sposób określenia tej proporcji został opisany w tym rozporządzeniu. Warto nadmienić, że podmioty realizujące ten Projekt są jednostkami organizacyjnymi Wnioskodawcy.

W ocenie Wnioskodawcy, w razie negatywnej odpowiedzi na pytanie numer 1 lub pozytywnej na pytanie nr 2 będzie on musiał ustalić, jaka część podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług dla celów realizacji projektu jest związana z działalnością opodatkowaną VAT, a jaka z działalnością niepodlegającą systemowi VAT.

Skoro bowiem Projekt będzie dotyczył działań (pilotażowa instalacja fotowoltaiczna, będąca równocześnie przeznaczona dla celów edukacyjnych jak i również optymalizacji zużycia energii elektrycznej w budynkach służących zarówno do celów statutowych pozostających poza VAT jak i do działalności gospodarczej w VAT polegającej na dostawie energii) do zadań publicznych (działalności pozostającej poza VAT), to Wnioskodawca nie może dokonać odliczenia VAT naliczonego zawartego na fakturze w całości. Jest on zobowiązany do określenia, w jakiej części podatek naliczony pozostaje związany z czynnościami opodatkowanymi VAT. Tylko w takim zakresie przysługuje mu bowiem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Inaczej doszłoby do naruszenia zasady neutralności VAT.

W pierwszej kolejności Wnioskodawca będzie musiał spróbować dokonać tzw. alokacji bezpośredniej, tj. spróbować w obiektywny sposób ustalić, jaka część podatku naliczonego jest związana z działalnością opodatkowaną VAT, a jaka z działalnością pozostającą poza VAT. Alokacja bezpośrednia ma bowiem pierwszeństwo przed stosowaniem prestruktury, co wynika z literalnego brzmienia art. 86 ust. 2a Ustawy o VAT, gdyż ustawodawca użył następującego zastrzeżenia: „gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe”.

Jeśli alokacja bezpośrednia nie będzie możliwa, to dla celów ustalenia jaka kwota VAT naliczonego powinna podlegać odliczeniu, Wnioskodawca zastosuje prewspółczynnik określony dla jednostki organizacyjnej zaangażowanej w projekt wirtualnych elektrowni, bowiem jak wskazano wyżej w przypadku j.s.t. sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych.

W opisanym stanie faktycznym najbardziej zasadne jest zastosowanie preproporcji ustalonej dla jednostki organizacyjnej, której dotyczyć będzie montaż instalacji fotowoltaicznej i przez którą ona będzie wykorzystywana. To bowiem jej efektywność energetyczna i ewentualna nadwyżka energii będzie powodować po stronie Wnioskodawcy powstanie prawa do odliczenia VAT. Brak natomiast jakichkolwiek okoliczności wskazujących na to, aby uzasadnione było posłużenie się prewspółczynnikiem określonym dla urzędu obsługującego Wnioskodawcę.

Zatem w zakresie nabywanych towarów i usług dla celów Projektu Województwo odliczy VAT naliczony proporcjonalnie - z zastosowaniem prestruktury obliczonej dla jednostki organizacyjnej, która będzie realizować pilotażowy projekt wirtualnej elektrowni.

W konsekwencji jeżeli stanowisko Województwa w zakresie pytania nr 1 zostanie uznane za nieprawidłowe lub w zakresie pytania nr 2 za prawidłowe to prawidłowe jest stanowisko Województwa, że w zakresie towarów i usług nabywanych dla celów realizacji Projektu powinno ono dokonywać proporcjonalnego odliczenia VAT naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

Według art. 7 ust. 1 ustawy:

Przy czym jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bezwzględnym warunkiem dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest „odpłatność” za daną czynność. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie wskazać należy, iż nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów czy świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Podmioty te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

• podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
• podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi więc charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Wyłączenie z opodatkowania podatkiem VAT jednostek samorządu terytorialnego jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.

Na mocy art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 581 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa:

Natomiast przepis art. 14 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie województwa stanowi, że:

Z okoliczności sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowani jako czynny podatnik podatku VAT. Od maja 2025 roku realizują Państwo Projekt pn. „(...)”. Państwa działania w Projekcie, są następujące:

1.1 Działania szkoleniowe i edukacyjne - zadanie obejmie organizację dwusemestralnych studiów podyplomowych oraz szkoleń, warsztatów i kursów przeznaczonych dla Ekodoradców/pracowników urzędów gmin/JST zaangażowanych we wdrażanie Programu ochrony powietrza oraz pracowników Urząd A. realizujących Projekt. Planuje się serie warsztatów dla kominiarzy, straży gminnych, pracowników gmin oraz innych organów odpowiedzialnych za wprowadzanie danych do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) w celu podniesienia kompetencji uczestników oraz skutecznego pozyskiwania i przetwarzania danych. Zadanie przewiduje też organizację regularnych spotkań koordynacyjnych z Ekodoradcami, by wspierać wymianę doświadczeń i rozwiązywanie problemów regionalnych. Odbędą się również wyjazdy studyjne w kraju i za granicą pozwalające na wymianę doświadczeń. Wszystkie te działania mają na celu długoterminowy rozwój i wzrost kompetencji uczestników oraz podniesienie efektywności wdrażanych działań proekologicznych.

1.2 Działania promocyjno-informacyjne - przedmiotem zadania jest przeprowadzenie regionalnej kampanii informacyjnej mającej na celu podniesienie świadomości na temat zagadnień związanych z ochroną środowiska, w tym Programu ochrony powietrza, uchwały antysmogowej, zmian klimatu, zwiększania efektywności energetycznej oraz transformacji energetycznej. Zaplanowano opracowanie i wydruk materiałów informacyjnych dot. ochrony środowiska. Zostaną przygotowane wzory ulotek, plakatów i broszur, które będą m.in. udostępniane mieszkańcom gmin, przekazywane JST do dalszego wydruku i dystrybucji, a także wykorzystywane na bieżący użytek prowadzenia Projektu. Utworzona i utrzymana zostanie strona internetowej województwa (...), która będzie integrować i prezentować tematy związane z ochroną środowiska, w tym np. ochroną powietrza, klimatem czy polityką ekologiczną.

1.3 Monitoring jakości powietrza - zadanie dotyczy uruchomienia i obsługi 22 wielkoformatowych elektronicznych tablic LED, które będą informować o jakości powietrza oraz działaniach związanych z klimatem. Tablice te będą wyświetlały informacje na temat poziomu zanieczyszczeń pyłowych i gazowych (jakości powietrza), a także działań klimatycznych, co pozwoli na bieżąco monitorować i komunikować stan środowiska. W ramach zadania planuje się uruchomienie i obsługę sieci mierników jakości powietrza oraz tablic informacyjnych LED, które będą monitorować zanieczyszczenia pyłowe i gazowe. Przewiduje się zakup i instalację 200 zestawów składających się z miernika i tablicy. Każda z gmin będzie mogła ubiegać się o zestaw. Zadanie obejmie także pomiary jakości powietrza poprzez wynajem usług mobilnego laboratorium, które składać się będzie z samochodu z platformą pomiarową oraz drona z aparaturą - realizacja tego elementu dostarczy szczegółowych danych na temat jakości powietrza w miejscowościach uzdrowiskowych.

1.5 Monitoring realizacji działań - monitorowanie pracy Ekodoradców będzie polegać na regularnym raportowaniu postępów prac. Monitorowanie i nadzór umożliwią ewaluację i ciągłe doskonalenie działań. Zadanie polega na organizacji czterech konferencji, które będą prezentować efekty działań Ekodoradców w ramach projektu. Konferencje odbędą się corocznie w latach 2025, 2026, 2027 i 2028. Celem konferencji jest upowszechnienie rezultatów działań, wzajemne motywowanie do działań oraz umożliwienie dyskusji na temat dalszych kroków w zakresie ochrony powietrza i efektywności energetycznej. W wydarzeniach będą uczestniczyć Ekodoradcy, pracownicy i zainteresowani włodarze JST, NGOs oraz jednostek zaangażowanych w działania związane z projektem oraz poprawą jakości powietrza.

1.6 Personel projektu - zadanie obejmie zapewnienie personelu do obsługi projektu oraz zakup sprzętu komputerowego dla pracowników. W ramach środków kwalifikowanych planowane jest zatrudnienie pięciu pracowników Departamentu Środowiska URZĄD A. na lata 2025-2028. Realizacja projektu nie będzie możliwa bez odpowiedniego zespołu pracowników, którzy będą nadzorować realizację zadań oraz wspierać wszystkich Ekodoradców w A. Odpowiednia kadra jest kluczowa dla zapewnienia sprawnego przebiegu działań projektowych, takich jak m.in. prowadzenie spotkań koordynacyjnych, opracowywanie treści merytorycznych artykułów i materiałów informacyjno-promocyjnych, wsparcie Ekodoradców czy bieżącą obsługę infolinii telefonicznej i emailowej. Pracownicy będą również odpowiedzialni za nadzór merytoryczny nad przygotowaniem wytycznych, analiz i raportów z działań oraz realizacją działań wykonawców.

Faktury zakupowe związane z realizacją Projektu będą wystawiane na Państwa.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.1 do 1.3 oraz 1.5-1.6 nie będą Państwo działali w charakterze podatnika VAT i w konsekwencji nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Jak wynika, z opisu sprawy, założeniem Projektu jest, aby ten nie generował przychodów operacyjnych. Projekt ma na celu wsparcie zrównoważonego rozwoju regionu poprzez wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, które przyczynią się do ochrony klimatu oraz poprawy jakości powietrza. Główne działania koncentrują się na edukacji, promocji oraz wprowadzaniu efektywnych rozwiązań energetycznych, a także na zaangażowaniu społeczności lokalnych w proces transformacji energetycznej. Kluczowymi odbiorcami Projektu są samorządy gminne w województwie (...), obejmującym (...) gminy o zróżnicowanej wielkości i charakterystyce.

Projekt ma na celu wzmocnienie ich zdolności do realizacji działań na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, szczególnie w kontekście realizacji Programu ochrony powietrza.

Projekt ma na celu poprawę jakości życia mieszkańców poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, promowanie zielonej energii oraz wdrażanie rozwiązań efektywnych energetycznie. Działania edukacyjne i informacyjne realizowane w ramach Projektu przyczynią się do zwiększenia świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz promowania proekologicznych postaw. Dzięki kampaniom informacyjnym oraz bezpośredniemu wsparciu samorządów lokalnych, mieszkańcy będą lepiej poinformowani o dostępnych opcjach finansowania oraz korzyściach wynikających z inwestycji w OZE i efektywność energetyczną.

Projekt będzie miał także pozytywny wpływ na zdrowie publiczne i jakość życia w regionie poprzez redukcję zanieczyszczeń, co zmniejszy ryzyko chorób układu oddechowego i krążenia. Działania skierowane do środowisk lokalnych mają na celu budowanie zrównoważonych społeczności, bardziej świadomych ekologicznie i przygotowanych na wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi.

Projekt dąży do zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) poprzez opracowanie i wdrożenie koncepcji wirtualnych elektrowni fotowoltaicznych w wybranych lokalizacjach. Projekt przewiduje szerokie upowszechnienie efektów tych wdrożeń, organizację konferencji oraz publikację katalogu rekomendacji, co ma na celu inspirowanie innych gmin do korzystania z OZE. Działania edukacyjno-informacyjne, skierowane do mieszkańców i instytucji, mają zwiększyć świadomość korzyści płynących z OZE i zachęcić do inwestycji w te technologie, przyczyniając się do poprawy jakości powietrza i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.

Projekt polega ponadto na realizacji zadań publicznych wynikających z przepisów odrębnych oraz ma strategiczne znaczenie dla społeczno-gospodarczego rozwoju regionu. Projekt jest realizacją zadania publicznego pod kątem wdrażania Programu ochrony powietrza.

W rozpatrywanej sprawie w części dotyczącej realizowania zadań w ramach Projektu objętych pkt 1.1 do 1.3 oraz 1.5-1.6 będą Państwo realizowali zadania publiczne wynikające z art. 14 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie województwa. Zadania publiczne Województwa są zadaniami nałożonymi na nie odrębnymi przepisami prawa.

Odnosząc się do powyższego należy zauważyć, że czynności wynikające z zadań publicznych, nałożonych odrębnymi przepisami, realizowane w ramach reżimu publicznoprawnego, z tytułu których nie będą Państwo uzyskiwali wpływów, pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Będą one bowiem realizowane przez Państwa poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwo realizując te czynności nie będą występowali w charakterze podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, lecz w tym zakresie będą Państwo działali jako organ władzy w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy.

Zatem realizacja ww. Projektu - w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.1-1.3 oraz 1.5‑1.6 - będzie pozostawała poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwo realizując te czynności nie będą występowali w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na realizację ww. Projektu - w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.1-1.3 oraz 1.5‑1.6 - wskazuję, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na mocy art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z ww. regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy jest uwarunkowane tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku VAT naliczonego, jakim jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, nie będzie spełniony. Jak wyżej wskazano, realizacja ww. Projektu (w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.1-1.3 oraz 1.5-1.6) będzie pozostawała poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwo realizując te czynności nie będą występowali w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem, towary i usługi nabywane dla celów realizacji Projektu, w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.1-1.3 oraz 1.5‑1.6, nie będą związane z żadnymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Zatem nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na realizację ww. Projektu w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.1-1.3 oraz 1.5-1.6, z uwagi na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 86 ust. 1 ustawy.

Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również ustalenia, czy w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.4 będą Państwo działali w charakterze podatnika VAT i w konsekwencji czy będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego (pytanie nr 2) oraz jeżeli Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 zostanie uznane za prawidłowe, to czy w zakresie towarów i usług nabywanych dla celów realizacji Projektu powinni Państwo dokonywać proporcjonalnego odliczenia VAT naliczonego (pytanie nr 3).

W opisie sprawy wskazali Państwo, że Państwa działania w Projekcie obejmują również:

1.4 Przygotowanie koncepcji modelowych/wdrożeniowych projektów inwestycyjnych w zakresie zwiększenia wykorzystania OZE i efektywności energetycznej.

Zadanie obejmie opracowanie koncepcji wirtualnych elektrowni fotowoltaicznych dla Państwa jednostek, z uwzględnieniem różnych lokalizacji. W ramach Projektu przeprowadzona zostanie analiza techniczna, prawna i ekonomiczna w celu określenia optymalnych parametrów instalacji PV. Zostaną wytypowane lokalizacje na podstawie symulacji oraz przeprowadzony bilans zużycia i produkcji energii. Zainstalowane systemy fotowoltaiczne mogą być wyposażone w magazyny energii, jeśli wyniknie to z wymagań koncepcji. Proces wdrożenia obejmie instalację, konfigurację i integrację urządzeń z systemami zarządzania energią, aby zapewnić optymalne wykorzystanie energii. Po uruchomieniu systemów przewidziane jest ich bieżące utrzymanie i serwis.

Zadanie nr 4 będzie realizowane w dwóch etapach:

1.4.1 Przygotowanie koncepcji modelowych/wdrożeniowych projektów inwestycyjnych w zakresie zwiększenia wykorzystania OZE i efektywności energetycznej

Koszty kwalifikowane zadania obejmą kompleksowe opracowanie koncepcji wirtualnych elektrowni fotowoltaicznych, które zostaną zlokalizowane w jednostkach organizacyjnych będących pod Państwa zarządem. Zakres zadania przewiduje szczegółową analizę techniczną, prawną i ekonomiczną dla identyfikacji optymalnych lokalizacji oraz wariantów rozwiązań technologicznych.

Wykonawca projektu przeprowadzi analizy obejmujące m.in. symulacje oraz bilansowanie zużycia i produkcji energii. Zdolność wytwórcza instalacji zostanie skorelowana z realnym zapotrzebowaniem wybranych podmiotów na energię elektryczną. W ramach tych prac oszacowane zostaną koszty instalacji oraz jej wpływ na redukcję kosztów energii, a także przeanalizowane zostaną aspekty prawne.

Zadanie obejmuje również koszty pozyskania danych, które pozwolą na identyfikację budynków, ich zapotrzebowania energetycznego i zakresów wymaganych instalacji, a także przygotowanie rekomendacji rozwoju projektu w oparciu o dostępne zasoby. Wykonawca koncepcji przygotuje szczegółowy harmonogram działań, wskazówki prawne i organizacyjne oraz listę dokumentów koniecznych do implementacji, z naciskiem na spełnienie określonych warunków dla instalacji fotowoltaicznej, w tym:

• główna działalność podmiotu będzie miała charakter niegospodarczy,
• wytworzona energia będzie głównie zużywana na potrzeby własne, a maksymalnie 20% ilości energii wytworzonej w instalacji nie będzie zużywane przez podmiot na potrzeby własne;
• rozmiar instalacji nie przekroczy realnego zapotrzebowania na energię danego prosumenta;
• instalacja spełni warunki mikroinstalacji (nie przekroczy 50 kW).

Koszt obejmuje wielokrotność wymiany i modyfikacji elementów instalacji - aby powstał produkt o charakterze nowoczesnym, z zastosowaniem innowacyjnych i ciekawych metod.

1.4.2 Wdrożenie modelowych rozwiązań w zakresie OZE (wirtualna elektrownia fotowoltaiczna)

Realizacja demonstracyjnych instalacji fotowoltaicznych w dwóch wybranych lokalizacjach oraz kompleksowe działania upowszechniające wyniki projektu. Wydatki te dotyczą zakupu i montażu systemów fotowoltaicznych zgodnych z wytycznymi, które zostaną określone we wcześniejszej koncepcji technicznej.

Koszty obejmują wynagrodzenie wykonawcy, który przeprowadzi wszystkie fazy realizacji, począwszy od dostawy i instalacji urządzeń PV, ich konfiguracji i integracji z istniejącą infrastrukturą, aż po serwis i bieżące utrzymanie instalacji w ramach okresu demonstracyjnego.

Zakłada się instalację systemów fotowoltaicznych na dachach o mocy od 10 kW do 50 kW, z końcową mocą określoną na podstawie analizy potrzeb i warunków technicznych przedstawionych w opracowanej koncepcji, obejmującej także rekomendowaną pojemność magazynów energii i inne kluczowe komponenty.

Energia pozyskana z paneli fotowoltaicznych w wyniku realizacji zadania zostanie wykorzystana do obniżenia kosztów energii w budynkach należących do Państwa i produkcja energii nie jest głównym celem projektu.

W związku z montażem instalacji fotowoltaicznej w ramach projektu będą Państwo wirtualnym prosumentem energii odnawialnej, w rozumieniu art. 2 pkt 27b ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Zdecydowana większość energii (ponad 80 %), która zostanie wyprodukowana za pomocą instalacji zostanie zużyta na potrzeby własne. W przypadku wystąpienia nadwyżek będą Państwo wprowadzać nadwyżki energii do sieci elektroenergetycznej. Planują Państwo zawrzeć umowę z właściwym operatorem związaną z wprowadzeniem energii elektrycznej wytworzonej w instalacji do sieci.

W przypadku instalacji fotowoltaicznej, o której mowa we wniosku, będą Państwo korzystać z rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w oparciu o art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Wskazali Państwo, że będą w stanie wyodrębnić z wydatków ponoszonych na realizację Projektu wydatki związane z instalacją fotowoltaiczną oraz pozostałe wydatki.

Wydatki w zakresie instalacji fotowoltaicznej będą służyć w głównej mierze potrzebom własnym (działalność statutowa Województwa niedająca prawa do odliczenia VAT) oraz w niewielkim stopniu działalności gospodarczej (wprowadzanie nadwyżki do sieci elektrycznej).

Z opisu sprawy wynika, że Państwa działania w Projekcie obejmują również:

1.4 Przygotowanie koncepcji modelowych/wdrożeniowych projektów inwestycyjnych w zakresie zwiększenia wykorzystania OZE i efektywności energetycznej

Zadanie nr 4 będzie realizowane w dwóch etapach:

1.4.1 Przygotowanie koncepcji modelowych/wdrożeniowych projektów inwestycyjnych w zakresie zwiększenia wykorzystania OZE i efektywności energetycznej

Koszty kwalifikowane zadania obejmą kompleksowe opracowanie koncepcji wirtualnych elektrowni fotowoltaicznych, które zostaną zlokalizowane w jednostkach organizacyjnych będących pod Państwa zarządem.

Zakres zadania przewiduje szczegółową analizę techniczną, prawną i ekonomiczną dla identyfikacji optymalnych lokalizacji oraz wariantów rozwiązań technologicznych.

Wykonawca projektu przeprowadzi analizy obejmujące między innymi symulacje oraz bilansowanie zużycia i produkcji energii. Zdolność wytwórcza instalacji zostanie skorelowana z realnym zapotrzebowaniem wybranych podmiotów na energię elektryczną. W ramach tych prac oszacowane zostaną koszty instalacji oraz jej wpływ na redukcję kosztów energii, a także przeanalizowane zostaną aspekty prawne.

Zadanie obejmuje również koszty pozyskania danych, które pozwolą na identyfikację budynków, ich zapotrzebowania energetycznego i zakresów wymaganych instalacji, a także przygotowanie rekomendacji rozwoju projektu w oparciu o dostępne zasoby. Wykonawca koncepcji przygotuje szczegółowy harmonogram działań, wskazówki prawne i organizacyjne oraz listę dokumentów koniecznych do implementacji, z naciskiem na spełnienie określonych warunków dla instalacji fotowoltaicznej, w tym:

• Główna działalność podmiotu będzie miała charakter niegospodarczy,
• Wytworzona energia będzie głównie zużywana na potrzeby własne, a maksymalnie 20% ilości energii wytworzonej w instalacji nie będzie zużywane przez podmiot na potrzeby własne;
• Rozmiar instalacji nie przekroczy realnego zapotrzebowania na energię danego prosumenta;
• Instalacja spełni warunki mikro instalacji (nie przekroczy 50 kW).

Koszt obejmuje wielokrotność wymiany i modyfikacji elementów instalacji - aby powstał produkt o charakterze nowoczesnym, z zastosowaniem innowacyjnych i ciekawych metod.

1.4.2 Wdrożenie modelowych rozwiązań w zakresie OZE (wirtualna elektrownia fotowoltaiczna)

Realizacja demonstracyjnych instalacji fotowoltaicznych w dwóch wybranych lokalizacjach oraz kompleksowe działania upowszechniające wyniki projektu. Wydatki te dotyczą zakupu i montażu systemów fotowoltaicznych zgodnych z wytycznymi, które zostaną określone we wcześniejszej koncepcji technicznej.

Koszty obejmują wynagrodzenie wykonawcy, który przeprowadzi wszystkie fazy realizacji, począwszy od dostawy i instalacji urządzeń PV, ich konfiguracji i integracji z istniejącą infrastrukturą, aż po serwis i bieżące utrzymanie instalacji w ramach okresu demonstracyjnego.

Zakłada się instalację systemów fotowoltaicznych na dachach o mocy od 10 kW do 50 kW, z końcową mocą określoną na podstawie analizy potrzeb i warunków technicznych przedstawionych w opracowanej koncepcji, obejmującej także rekomendowaną pojemność magazynów energii i inne kluczowe komponenty.

Energia pozyskana z paneli fotowoltaicznych w wyniku realizacji zadania zostanie wykorzystana do obniżenia kosztów energii w budynkach należących do Państwa i produkcja energii nie jest głównym celem projektu.

W związku z montażem instalacji fotowoltaicznej w ramach projektu będą Państwo wirtualnym prosumentem energii odnawialnej, w rozumieniu art. 2 pkt 27b ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Zdecydowana większość energii (ponad 80 %), która zostanie wyprodukowana za pomocą instalacji zostanie zużyta na potrzeby własne. W przypadku wystąpienia nadwyżek będą Państwo wprowadzać nadwyżki energii do sieci elektroenergetycznej.

Planują Państwo zawrzeć umowę z właściwym operatorem związaną z wprowadzeniem energii elektrycznej wytworzonej w instalacji do sieci.

W przypadku instalacji fotowoltaicznej, o której mowa we wniosku, będą Państwo korzystać z rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w oparciu o art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Realizacja zadań wynikających z art. 14 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie województwa następować może także w drodze dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu art. 7 i art. 8 ustawy (w zakresie dostaw i usług co do zasady odpłatnych). Województwo, w celu wypełnienia nałożonych na nie zadań, organizuje warunki dla innych podmiotów bądź bezpośrednio uczestniczy w obrocie gospodarczym.

Jak stanowi art. 2 pkt 19 i 27b ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1361 ze zm.), zwanej dalej ustawą o OZE:

Na mocy art. 3 ustawy o OZE:

W myśl z art. 4 ust. 1 ustawy o OZE:

Na podstawie art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE:

W świetle art. 4 ust. 2 pkt 3 ustawy o OZE:

Szczegółowy sposób rozliczania prosumenta z udostępnionej energii regulują przepisy art. 4 ust. 2a-7 ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Jak wynika z art. 4 ust. 3a ustawy o OZE:

Zgodnie z art. 4 ust. 8 ustawy o OZE:

Stosownie do art. 4 ust. 10 ustawy o OZE:

Natomiast, według art. 4 ust. 11 pkt 2 ustawy o OZE stanowi, że:

W świetle art. 4b ust. 2 ustawy o OZE:

Według art. 4c ust. 1-10 ustawy o OZE:

Na podstawie art. 4d ust. 2 ustawy o OZE:

Stosownie do art. 40 ust. 1 ustawy o OZE:

Jak stanowi art. 40 ust. 1a ustawy o OZE:

W świetle zacytowanych wyżej przepisów, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady, wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, na zasadach dla niej określonych. Kwalifikacji tej nie zmienia treść art. 4 ust. 8 ustawy o OZE, gdyż ustawa o podatku od towarów i usług definiuje we własnym zakresie działalność gospodarczą i definicja ta jest szersza niż np. zakres działalności gospodarczej wynikający z ustawy - Prawo przedsiębiorców.

W wyroku w sprawie C-219/12 Fuchs Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że:

Ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą będącą świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego). Za dokonanie tych czynności, wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co jednak nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługa), albo mieszaną (zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa). Innymi słowy, musi istnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Jak już więc wskazano, sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady, wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, co znajduje potwierdzenie w ww. wyroku TSUE w sprawie C-219/12.

W okolicznościach rozpatrywanej sprawy sprzedaż energii elektrycznej pozyskanej z paneli fotowoltaicznych zamontowanych na dachach w wyniku realizacji zadania 1.4 należy rozpatrywać więc jako działalność gospodarczą w kontekście art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwa uznać należy w tym zakresie za podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W tym przypadku nie występuje wyłączenie jednostki samorządu terytorialnego z grona podatników na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, bowiem będą dokonywać Państwo dostawy energii elektrycznej wytworzonej w ww. mikroinstalacji nie jako organ władzy publicznej, lecz na podstawie umowy cywilnoprawnej, która zostanie zawarta z właściwym operatorem.

Z przepisów ustawy OZE wynika, że w przypadku, gdy prosument wirtualnej energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od dnia 1 lipca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi sumę następujących iloczynów wyznaczonych dla poszczególnych okresów rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu, tj.: ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta wirtualnego energii odnawialnej oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość ujemną i rynkowej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 4, przy czym jeżeli wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t), to w celu wyznaczania wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w okresie t przez prosumenta energii odnawialnej niebędącego równocześnie prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej przyjmuje się cenę równą zero, z zastrzeżeniem ust. 17 i 18.

Wskazane przepisy wyznaczają zatem wartość kwoty należnej wirtualnemu prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci określonej według ww. zasad. Kwotę tę należy uznać za wynagrodzenie należne Państwu za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

Z przywołanych przepisów ustawy o OZE wynika również, że wartość depozytu prosumenta jest przeznaczana na rozliczenie zobowiązań prosumenta, a zatem będzie pomniejszać kwotę podlegającą zapłacie przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym.

A zatem, w przypadku wytworzenia przez Państwa energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii i wprowadzenia jej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, będą dokonywać Państwo dostawy tej energii, za którą przysługuje Państwu wynagrodzenie. Depozyt prosumencki, który pokazuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, jak wynika z powyższych przepisów, może pomniejszyć kwotę zobowiązania prosumenta wobec sprzedawcy energii elektrycznej z tytułu zakupu tej energii od sprzedawcy. Przeznaczenie depozytu prosumenta na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy tej energii, nie powoduje, że nie dochodzi do dostawy energii elektrycznej przez prosumenta na rzecz sprzedawcy energii elektrycznej.

W konsekwencji Państwo, jako prosument wirtualny - zarejestrowany czynny podatnik VAT, poprzez wprowadzanie energii do sieci energetycznej, będą dokonywać na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego, z którym zostanie zawarta umowa, dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

Fakt wzajemnego kompensowania zobowiązania prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego i tego przedsiębiorstwa wobec prosumenta (co wynika z art. 4c ust. 3 ustawy o OZE) pozostaje bez wpływu na określenie odpłatnego charakteru dokonywanej przez Państwa dostawy energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

W związku z powyższym, wprowadzenie do sieci przez Państwa energii, która zostanie wyprodukowana w instalacji fotowoltaicznej zamontowanej na dachach w wyniku realizacji zadania 1.4 w ramach Projektu, będzie stanowić odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem realizując ww. Projekt w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.4 będą Państwo działali w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na realizację ww. Projektu w części dotyczącej realizowania zadań objętych pkt 1.4 wskazuję, że wyrażoną w cytowanym wyżej art. 86 ust. 1 ustawy, generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h ustawy.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy:

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy:

W świetle art. 86 ust. 2c ustawy:

W myśl art. 86 ust. 22 ustawy:

Na podstawie powyższej delegacji, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej „rozporządzeniem”.

Zgodnie z § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia:

Zakres ww. regulacji obejmuje m.in. jednostki samorządu terytorialnego.

Należy zauważyć, że do obowiązków podatnika należy w pierwszej kolejności przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którym wydatki te są związane. Podatnik jest zatem zobowiązany do odrębnego określania, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Każdorazowo zatem, gdy takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną, przy jednoczesnym braku takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT lub zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem.

Wobec powyższego, Państwa obowiązkiem, jako zarejestrowanego czynnego podatnika VAT, jest przypisanie konkretnych wydatków poniesionych w związku z realizacją zadania do określonego rodzaju działalności gospodarczej (do czynności opodatkowanych) oraz innej niż gospodarcza (do czynności pozostających poza zakresem podatku VAT), z którymi wydatki te są związane. Zatem mają Państwo obowiązek dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeśli takie wyodrębnienie ww. wydatków jest możliwe, przysługuje Państwu pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną. Brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do wydatków poniesionych na towary i usługi wykorzystywane do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi. Natomiast, jeżeli nie mają Państwo możliwości przypisania w całości poniesionych wydatków na realizację projektu do działalności gospodarczej, zastosowanie znajdą przepisy art. 86 ust. 2a i następne ustawy.

Wskazali Państwo, że będą Państwo w stanie wyodrębnić z wydatków ponoszonych na realizację Projektu wydatki związane z instalacją fotowoltaiczną oraz pozostałe wydatki. Wydatki w zakresie instalacji fotowoltaicznej będą służyć w głównej mierze potrzebom własnym (Państwa działalność statutowa niedająca prawa do odliczenia VAT) oraz w niewielkim stopniu działalności gospodarczej (wprowadzanie nadwyżki do sieci elektrycznej). Energia pozyskana z paneli fotowoltaicznych w wyniku realizacji zadania zostanie wykorzystana do obniżenia kosztów energii w budynkach należących do Państwa i produkcja energii nie jest głównym celem projektu. Projekt dąży do zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) poprzez opracowanie i wdrożenie koncepcji wirtualnych elektrowni fotowoltaicznych w wybranych lokalizacjach. Projekt przewiduje szerokie upowszechnienie efektów tych wdrożeń, organizację konferencji oraz publikację katalogu rekomendacji, co ma na celu inspirowanie innych gmin do korzystania z OZE. Działania edukacyjno‑informacyjne, skierowane do mieszkańców i instytucji, mają zwiększyć świadomość korzyści płynących z OZE i zachęcić do inwestycji w te technologie, przyczyniając się do poprawy jakości powietrza i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem w związku z ponoszeniem nakładów na wykonanie instalacji fotowoltaicznej zamontowanej na dachach w wyniku realizacji zadania 1.4 w ramach Projektu, w sytuacji, gdy będą Państwo mieli możliwość przyporządkowania wydatków do poszczególnych rodzajów działalności, tj. do działalności gospodarczej (do czynności opodatkowanych) i do działalności innej niż gospodarcza, to będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług w takim zakresie, w jakim ww. wydatki będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Natomiast w sytuacji, gdy nie będą Państwo mieli możliwości przypisania ponoszonych wydatków na wykonanie instalacji fotowoltaicznej na ww. dachach w całości do działalności gospodarczej, to będzie Państwu przysługiwało na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w takim zakresie, w jakim wydatki te będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz powołanego rozporządzenia. Prawo do odliczenia będzie Państwu przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy.

Wobec tego, Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 2 i 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.