Wyrok WSA w Kielcach z dnia 4 grudnia 2025 r., sygn. I SA/Ke 429/25

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Magdalena Chraniuk-Stępniak Sędziowie Sędzia WSA Agnieszka Banach Asesor WSA Andrzej Mącznik (spr.) Protokolant Starszy inspektor sądowy Anna Adamczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 grudnia 2025 r. sprawy ze skargi D. C. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] sierpnia 2025 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności składkowych uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie

Przedmiotem zaskarżenia była decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Zakład, organ) z 29 sierpnia 2025 r. nr [...] wydana dla D. C. (strona, skarżąca), którą organ odmówił umorzenia należności z tytułu składek za osobę prowadzącą działalność gospodarczą będącą jednocześnie płatnikiem tych składek w łącznej kwocie [...]zł, w tym:

- z tytułu ubezpieczenia społecznego za okres [...] – [...] w łącznej kwocie [...]zł,

- z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego za okres 06-08/2004, 10/2004-10/2005, [...] w łącznej kwocie [...]zł,

- na Fundusz Pracy za okres 01-04/2006, 06/2006-06/2007 w łącznej kwocie [...]zł.

Organ wyjaśnił, że 15 lutego 2024 r. wpłynął wniosek D. C. o umorzenie zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek. Decyzją z 9 maja 2024 r. Zakład odmówił umorzenia należności z tytułu składek. Natomiast decyzją z 2 lipca 2024 r. utrzymał w mocy swoją decyzję z 9 maja 2024 r.

Skarżąca wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skargę na decyzję organu z 2 lipca 2024 r.

Wyrokiem z 17 października 2024 r. w sprawie I SA/Ke 327/24 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach uchylił obie decyzje organu (z 9 maja 2024 r., z 2 lipca 2024 r.). W zawartych w uzasadnieniu wyroku wytycznych sąd zobowiązał organ do oceny kwestii ewentualnego przedawnienia wszystkich składek. Jeśli organ doszedłby do przekonania, że ono nie nastąpiło, miał dać temu wyraz w decyzji w sposób poddający się weryfikacji przez sąd. Następnie organ miał ponownie rozważyć możliwość umorzenia zaległości składkowych przy uwzględnieniu przedstawionej przez sąd wykładni § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365), zwanego dalej "rozporządzeniem". Miał ocenić, czy egzekucja tych należności z majątku skarżącej może pozbawić ją możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych, a w konsekwencji zmusić do korzystania z pomocy społecznej w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych i innych, z której dotąd nie korzystała. Organ został zobowiązany także do oceny zgromadzonej dokumentacji medycznej w kontekście przesłanki z § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia. Natomiast wynik swej oceny miał przedstawić w uzasadnieniu decyzji, sporządzonym zgodnie z wymogami art. 107 § 1 i § 3 k.p.a.