Urlopy pracownicze w pytaniach i odpowiedziach

Pierwszy urlop pracownika należy rozumieć jako ten, do którego pracownik nabywa prawo, gdy podejmuje zatrudnienie po raz pierwszy w życiu, lub gdy wprawdzie nie jest to jego pierwsze zatrudnienie, ale w poprzednim zatrudnieniu nie nabył jeszcze prawa do pierwszego urlopu. Prawo do pierwszego w życiu zawodowym urlopu wypoczynkowego zgodnie z art. 153 § 1 k.p. pracownik nabywa „z dołu” z upływem 6 miesięcy pracy. Wymiar tego urlopu wynosi połowę przysługującego wymiaru po przepracowaniu roku. Prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze pracownik uzyskuje również „z dołu” z upływem roku pracy. Do wymiaru tego wlicza się wykorzystany przez pracownika urlop cząstkowy przysługujący po 6 miesiącach pracy, gdyż z prawnego punktu widzenia stanowi on część pierwszego urlopu w pełnym wymiarze przysługującego pracownikowi z upływem roku pracy. Dopiero po upływie roku pracy pracownik nabywa prawo do drugiej połowy pierwszego urlopu w pełnym wymiarze.

Po uzyskaniu prawa do urlopu w pełnym wymiarze, prawo do kolejnego urlopu pracownik nabywa „z góry” w dniu 1 stycznia, jeśli w tym dniu pozostaje w zatrudnieniu. Jeżeli natomiast pracownik podejmuje kolejne zatrudnienie w ciągu roku kalendarzowego, to dniem nabycia prawa do kolejnego urlopu jest dzień stanowiący początek zatrudnienia w danym roku kalendarzowym.

Prawo do pierwszego urlopu pracownik nabywa niezależnie od tego, czy jest zatrudniony w pełnym czy w niepełnym wymiarze czasu pracy, oraz niezależnie od podstawy zatrudnienia, a także rodzaju umowy o pracę (umowa na okres próbny, umowa na czas określony, umowa na czas nieokreślony). Aby pracownik uzyskał wymagany 6-miesięczny staż pracy uprawniający go do wykorzystania pierwszego cząstkowego urlopu, sumuje się jego wszystkie okresy zatrudnienia u różnych pracodawców. Bez znaczenia jest tutaj długość przerw między jednym a drugim zatrudnieniem oraz sposób ustania stosunku pracy (art. 154 k.p.).