Debatę tę można, upraszczając, sprowadzić do dwóch wymiarów: konsulting ekspercki (ang. expert/content consulting) vs. konsulting procesowy (ang. process consulting). Zanim spróbujemy rozsądzić ten dylemat, przyjrzyjmy się roli konsultanta i zmianom na rynku.

Niepotrzebni konsultanci?

Branża konsultingowa nie działa w izolacji i, podobnie jak inne sektory, w ostatnich dwóch dekadach została poddana znacznym zmianom. Po pierwsze, rozwój internetu i nowych technologii obliczeniowych spowodował, że znaczna część pracy analitycznej, wykonywanej dotychczas przez konsultantów, może być obecnie zautomatyzowana. Najlepszym przykładem jest uruchomienie w 2007 roku przez jednego z liderów w zakresie tzw. konsultingu strategicznego, firmę McKinsey & Company, serii innowacji biznesowych. Jedną z nich jest McKinsey Solutions, analityczne narzędzie informatyczne, które zainstalowane u klienta nie wymaga już tradycyjnego udziału konsultantów w przeprowadzaniu diagnozy firmy. Zamiast raportu diagnostycznego klient otrzymuje aplikację, która pozwala mu np. na bieżąco gromadzić i przetwarzać potrzebne dane. Jednym z efektów tej zmiany jest oddzielenie roli konsultanta od roli dostarczyciela wiedzy i danych. To rewolucja, gdy taka firma jak McKinsey & Company, która bazuje na kapitale ludzkim i jest uznawana za projektanta najlepszych, wygrywających strategii, inwestuje w narzędzia, których rola człowieka/konsultanta jest bardzo ograniczona. Łatwy dostęp do danych powoduje, że dyrektor HR z laptopem na kolanach, szukający np. benchmarków w zakresie wynagrodzeń czy kosztów personalnych, może w godzinę zdobyć tyle informacji, które jeszcze kilkanaście lat temu zespół młodszych konsultantów obrabiałby przez tydzień. Drugi istotny trend to zmiana modelu działania firm - duże korporacje zaczęły inwestować we własne, wewnętrzne działy konsultingu. Świadczyć o tym może duża rotacja w branży konsultingowej (Kennedy Research mówi o 20-proc. rotacji wśród najbardziej prestiżowych firm doradczych). Konsultanci trafiają zatem do swoich dotychczasowych klientów i popyt na usługi konsultingowe spada. Jest to szczególnie odczuwalne w obszarze konsultingu eksperckiego; mniej w przypadku konsultingu procesowego, który wydaje się zyskiwać na znaczeniu.