Nierzetelność i wadliwość ksiąg rachunkowych - skutki podatkowe i karne skarbowe

W polskim systemie podatkowym większość zobowiązań podatkowych powstaje z mocy prawa, tj. z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania, np. sprzedaż towaru w określonych warunkach powoduje powstanie zobowiązania w podatku od towarów i usług oraz w podatku dochodowym. Ten sposób powstawania zobowiązań podatkowych związany jest z zasadą tzw. samoopodatkowania, która nakłada wiele obowiązków na podatników, m.in.: prowadzenia odpowiednich ksiąg i ewidencji, samoobliczania należnego podatku oraz składania w określonych terminach deklaracji podatkowych, zapłaty obliczonego podatku w terminie określonym przez ustawy podatkowe. System tzw. samoopodatkowania jest rozwiązaniem korzystnym dla budżetu. Zmniejsza on koszty poboru podatków, bowiem większość obowiązków spoczywa na podatniku. Natomiast organy podatkowe zobowiązane są jedynie do sprawdzania rzetelności zadeklarowanego i wpłaconego podatku. Podstawowym dowodem potwierdzającym prawidłowość dokonanego samoobliczenia podatkowego w postępowaniu przed organami podatkowymi są prowadzone rzetelnie i prawidłowo księgi podatkowe. Przepisy określają kryteria rzetelności i niewadliwości ksiąg podatkowych, jednak problematyka ta jest wciąż przedmiotem sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi. Celem niniejszego „Poradnika” jest przedstawienie regulacji prawnych dotyczących problematyki ksiąg podatkowych jako dowodu w postępowaniu podatkowym oraz omówienie skutków podatkowych i karnych skarbowych nierzetelności i wadliwości ksiąg.