Zakaz finansowania przez spółki akcyjne wykupu i obejmowania ich akcji
Kodeks spółek handlowych wprowadził nowe standardy ochrony wierzycieli i mniejszościowych akcjonariuszy spółek w Polsce. Ich wyrazem jest art. 345 k.s.h., który ustanowił zakaz finansowania przez spółki akcyjne nabywania ich własnych akcji przez osoby trzecie (ang. no financial assistance rule1). Konstrukcja tego przepisu, za formułą przyjętą w art. 23 Dyrektywy 77/91/EWG2, oprócz własności ochronnych, charakteryzowała się również cechami znacznie ograniczającymi działalność spółek akcyjnych na rynku, utrudniając im konkurowanie ze spółkami zagranicznymi. Artykuł ma na celu ocenę konstrukcji zakazu financial assistance obowiązującego w polskim porządku prawnym, prześledzenie jego skutków, oraz zaproponowanie nowych rozwiązań prawnych mających na celu ograniczenie negatywnych skutków jego stosowania.
Paweł M. Wójcik
aplikant w Izbie Adwokackiej we Wrocławiu, wpisany na listę adwokatów w stanie Nowy Jork, prawnik w Kancelarii Adwokackiej "Malicki i Wspólnicy" Sp.j. we Wrocławiu oraz "Wójcik, Polański i Partnerzy" Spółka Partnerska Adwokatów w Opolu
Dyrektywa 2006/68/WE, zaprojektowana aby rozwiązać powyższe problemy, stała się bodźcem dla polskiego ustawodawcy do przygotowania zmiany prawa tak, aby zredukować obowiązujący zakaz i zwiększyć konkurencyjność tych spółek przy zachowaniu ochrony wierzycieli i mniejszościowych akcjonariuszy. 5 października 2008 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu spółek handlowych, która zmieniła ten zakaz (ustawa z 13 czerwca 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych, Dz.U. Nr 118, poz. 747). Została ona jednak dokonana w granicach określonych przez Dyrektywę 2006/68/WE, co w mojej ocenie uniemożliwiło całkowite rozwiązanie problemu. W moim przekonaniu, właściwym rozwiązaniem byłoby całkowite zniesienie zakazu. W tym kierunku zmierza wyraźnie prawodawstwo Unii Europejskiej i należy spodziewać się dalszych kroków podjętych przez Komisję Europejską w celu zlikwidowania zakazu . Ponieważ jednak obecne przepisy unijne nie pozwalają na tak szeroką zmianę prawa, jestem zdania, że zakaz finansowania wykupu akcji własnych przez spółkę akcyjną powinien zostać dokonany w sposób odmienny od proponowanego w tekście Dyrektywy 2006/68/WE.
