5. Kontrola sprawozdania finansowego

Sprawozdania złożone do PKW poddawane są kontroli, którą przeprowadzają pracownicy Zespołu Kontroli Finansowania Partii Politycznych i Kampanii Wyborczych KBW, natomiast sprawozdania składane do komisarzy wyborczych kontrolowane są przez pracowników delegatur KBW.

O ile PKW zobowiązana jest do objęcia badaniem wszystkich złożonych u niej sprawozdań finansowych komitetów wyborczych, o tyle komisarz wyborczy ma prawo odstąpić od badania sprawozdania komitetu utworzonego wyłącznie w celu zgłaszania kandydatów na radnych do rady gminy w gminie liczącej do 20 000 mieszkańców, jeżeli nie zgłoszono do tego sprawozdania żadnych zastrzeżeń. Sprawozdanie takie uznane jest za przyjęte.

5.1. Cele kontroli

Etap kontroli jest bardzo istotny w czasie całego procesu wyborczego. Daje on swego rodzaju umocowanie prawne władz publicznych wybranych w wolnych, powszechnych, demokratycznych wyborach oraz zapewnia stosunkowo podobne szanse startującym w nich kandydatom.

Zapamiętaj

Poddanie gospodarki finansowej komitetów wyborczych kontroli ma na celu zapewnienie uczciwości procesowi wyborczemu oraz to, by nie były w nim wykorzystywane środki pochodzące z niewiadomych, nieidentyfikowanych źródeł.

Ponadto na udział w wyborach - przede wszystkim w związku z uczestniczeniem w wyborach komitetów wyborczych partii politycznych - wydatkowane są znaczne środki publiczne (subwencje i dotacje wypłacane partiom z budżetu państwa), a jest rzeczą naturalną w demokracji, że publiczne środki muszą być wydawane w sposób przejrzysty i sprawdzalny (patrz: Istvan Zsuffa, "Experiences of the election campaign spending", Budapeszt 2001.) i podlegać powinny szczególnej kontroli.

5.2. Metody i techniki kontroli

Nie zostały określone do tej pory jednoznaczne procedury odnoszące się do procesu kontrolnego sprawozdań finansowych komitetów wyborczych. Nie są też szczegółowo uregulowane metody i techniki badawcze stosowane w tym procesie. Jedynymi wymienionymi przez Ordynację wyborczą do rad gmin technikami wykorzystywanymi w kontroli sprawozdań komitetów wyborczych są: