Partnerstwo publiczno-prywatne w polskim systemie prawnym

Partnerstwo publiczno-prywatne (zwane dalej: PPP) w znaczeniu ustawy jest opartą na umowie o partnerstwie publiczno-prywatnym współpracą podmiotu publicznego i partnera prywatnego, służącą realizacji zadania publicznego. Istotą koncepcji PPP jest więc sprawne wywiązywanie się przez władze, na których ciążą określone prawne obowiązki wykonywania zadań publicznych (co przekłada się na obowiązek świadczenia usług użyteczności publicznej), ze współpracy z partnerem prywatnym. Celem współpracy nawiązanej przez władze z sektorem prywatnym jest, co do zasady, sprawne wywiązywanie się z określonych ciążących na niej zadań, a wybrane warianty współdziałania konstruowane w wyniku umów zawieranych między partnerem prywatnym a podmiotem publicznym są narzędziem w ręku tego ostatniego, by wykonać swe obowiązki względem społeczeństwa.

Partner prywatny, choć na gruncie cywilnoprawnym równoprawny z podmiotem publicznym, jest jednak zaangażowany w wykonywanie zadań spoczywających na podmiocie publicznym w zakresie, w jakim jego uczestnictwo w wykonywaniu zadania publicznego uzasadnione jest korzyścią dla interesu publicznego, nawet jeśli sam z faktu uczestnictwa w PPP odnosi korzyści natury ekonomicznej (jako wynagrodzenie za zaangażowanie prywatnych zasobów).

W roli podmiotu publicznego występują organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz fundusze celowe. W roli podmiotu publicznego może również wystąpić państwowa lub samorządowa instytucja kultury albo państwowa lub samorządowa osoba prawna utworzona na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek handlowych. Ustawodawca zdecydował, iż w roli podmiotu publicznego mogą również występować państwowe szkoły wyższe, jednostki badawczo-rozwojowe, Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne oraz samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. W obecnym stanie prawnym, wyłączającym możliwość uczestnictwa jako podmiotu publicznego - kontrolowanych przez podmiot publiczny spółek kapitałowych i przedsiębiorstw państwowych - spółki kapitałowe (nie jako podmiot publiczny) mogą dysponować kapitałem publicznym w ramach PPP dopiero po utworzeniu spółki celowej, o której mowa w art. 19 ustawy. Spółka taka nie będzie jednak podmiotem (publicznym) PPP, a raczej przedmiotem współpracy - instrumentem - operatorem, bytem powołanym w celu realizacji porozumienia zawartego między stronami PPP.