Zatrudnianie młodocianych
Zdolność pracowniczą ma osoba, która ukończyła 18 lat, jednak możliwe jest - na szczególnych zasadach - zatrudnianie także osób, które tego wieku nie osiągnęły. Jednak młodociani to grupa pracowników, która ze względu na konieczność zapewnienia ich prawidłowego rozwoju psychofizycznego podlega szczególnej ochronie.
Młodocianym - w rozumieniu przepisów ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.), jest osoba, która ukończyła 16 lat, ale jeszcze nie ukończyła lat 18 (art. 190 k.p.).
Pracodawca może zatrudnić tylko młodocianego, który:
●ukończył co najmniej gimnazjum,
●przedstawi świadectwo lekarskie stwierdzające, że dana praca nie zagraża jego zdrowiu
- art. 191 § 1 k.p.
Od tych zasad występują pewne wyjątki, wskazane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 5 grudnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum.
W stosunku do pracowników młodocianych wyróżnić można dwa rodzaje zatrudnienia:
1) w ramach zwykłego stosunku pracy (z zastrzeżeniem jednak, że młodociany, który nie posiada kwalifikacji zawodowych, może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego),
2) na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.
W każdym z tych rodzajów zatrudnienia młodociani objęci są szczególną ochroną. Przejawia się ona m.in. w regulacjach dotyczących ich czasu pracy, innym ukształtowaniem wymiaru i zasad wykorzystywania urlopów wypoczynkowych, a także nieco specyficzną konstrukcją umów o pracę. Te obciążenia rekompensować ma pracodawcom możliwość uzyskania przez nich refundacji wynagrodzeń wypłacanych tym osobom oraz składek na ubezpieczenia społeczne opłacanych od tych wynagrodzeń. Dotyczy to jednak tylko młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
PRZYKŁAD
Czy wymagana jest zgoda rodziców (opiekunów) na zatrudnianie osoby młodocianej?
