Kontrole mogą być planowe i doraźne

Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego (gmin, powiatów oraz samorządów województwa) oraz samorządowych osób prawnych i innych samorządowych jednostek organizacyjnych. Kontrolerzy NIK badają w szczególności wykonanie budżetu państwa oraz realizację przepisów w zakresie działalności finansowej, gospodarczej i organizacyjno-administracyjnej.