Kontrole RIO: Niestandardowe instrumenty finansowe zagrażają stabilności finansów JST

Sytuacja finansowa większości jednostek samorządu terytorialnego (JST) się pogarsza. Problem ten dotyczy szczególnie gmin i powiatów o niewielkich budżetach i wskaźnikach zadłużenia określonych w art. 242 i 243 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) bliskich przekroczenia bądź już przekroczonych. Władze samorządowe, chcąc ukryć stan faktyczny, coraz częściej korzystają z tzw. niestandardowych instrumentów finansowych. Niestandardowe instrumenty finansowe nie są w sposób formalny zdefiniowane, mieszczą się w kategorii umów nienazwanych o terminie zapłaty dłuższym niż rok, związanych z finansowaniem usług, dostaw, robót budowlanych i które powodują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu. Łączy je jedno: te instrumenty finansowe nie podlegają regułom finansów publicznych wprowadzającym mechanizmy ograniczające zadłużenie JST i są bardzo drogie.