Komputer w firmie - od zakupu do sprzedaży

I. Zakup (nabycie) komputerów

Obecnie prowadzenie działalności gospodarczej bez komputera wydaje się rzeczą niemożliwą. Dlatego transakcje zakupu tych składników majątku są właściwie standardem. Przy zakupie (nabyciu) komputera pojawiają się jednak wątpliwości związane z jego rozliczeniem.

1. Kiedy VAT od nabycia komputerów rozlicza nabywca - warunki opodatkowania i ewidencja księgowa

Zasadniczo VAT od dostawy sprzętu komputerowego rozlicza sprzedawca. Wyjątkiem od tej zasady jest przenośny sprzęt komputerowy, wskazany szczegółowo w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, przy którego dostawie podatek rozlicza nabywca. Katalog towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, w ramach którego VAT należny jest rozliczany przez nabywcę, dotyczy przede wszystkim komputerów przenośnych, takich jak tablety, notebooki i laptopy (ex 26.20.11.0 według PKWiU), wymienionych w poz. 28a załącznika nr 11 do ustawy o VAT.

Zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia jest zasadne tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki wskazane w art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, a mianowicie:

warunek 1: dostawca jest czynnym podatnikiem VAT,

warunek 2: nabywca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

warunek 3: dostawa sprzętu komputerowego nie jest objęta zwolnieniem z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (zwolnienie to obejmuje dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do odliczenia VAT); informacja o zastosowaniu tego rodzaju zwolnienia będzie wynikała z faktury dostawy sprzętu komputerowego (art. 106e ust. 1 pkt 19 lit. a) ustawy o VAT).

Od dostawy wymienionych towarów podatek należny rozlicza nabywca, jeżeli łączna wartość tych towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20 000 zł (art. 17 ust. 1c ustawy o VAT).

DEFINICJE

Za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się transakcję obejmującą umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów wymienionych w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy (art. 17 ust. 1d ustawy o VAT).

Za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się również transakcję obejmującą więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie towarami wymienionymi w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy o VAT (art. 17 ust. 1e ustawy o VAT).

Jak wynika z przytoczonych warunków zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia, nie każdy zakup komputera wymaga rozliczenia VAT przez nabywcę. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że obowiązek rozliczenia VAT przez nabywcę dotyczy wyłącznie komputerów przenośnych, takich jak tablety, notebooki i laptopy. Tym samym nie dotyczy on pozostałych komputerów. Potwierdził to również Dyrektor IS w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej z 24 lutego 2016 r., sygn. ILPP3/4512-1-252/15-5/AW, wyjaśnił, że:

Wobec tego ww. poz. 28a załącznika nr 11 do ustawy i wymienione w niej towary, dla których można zastosować mechanizm odwróconego obciążenia, obejmuje wyłącznie komputery przenośne, takie jak: tablety, notebooki, laptopy (obejmuje również urządzenia występujące pod nazwami: palmtop, netbook, minibook, chromebook, desktop, ultrabook). Regulacja ta nie obejmie natomiast towarów, takich jak np. przenośne terminale umożliwiające odczytywanie kodów kreskowych czy przenośne urządzenia do identyfikacji biometrycznej (zdolne do zbierania np. odcisków palców, obrazów tęczówki oka czy zdjęć twarzy). W konsekwencji tego poz. 28a załącznika nr 11 do ustawy, tj. PKWiU ex 26.20.11.0, została zawężona wyłącznie do komputerów przenośnych, takich jak: tablety, notebooki i laptopy, poprzez dodanie przedrostka ex.

Obowiązek rozliczenia VAT przez nabywcę nie dotyczy także sytuacji, w której przedmiotem zakupu jest wprawdzie komputer przenośny wymieniony w poz. 28a załącznika nr 11 do ustawy o VAT, ale wartość nabycia towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji nie przekroczyła 20 000 zł netto.

PRZYKŁAD

Firma X (podatnik VAT czynny) zakupiła od firmy Y (podatnika VAT czynnego) komputery stacjonarne i laptopy. Podatek należny z tytułu dostawy tych towarów powinien być rozliczony następująco:

1) zakup komputerów stacjonarnych - przez dostawcę (firmę Y) na zasadach ogólnych, bez względu na wartość transakcji,

2) zakup laptopów - przez nabywcę (firmę X) według mechanizmu odwrotnego obciążenia, jeśli transakcja spełnia warunki do uznania za jednolitą gospodarczo transakcję o wartości netto powyżej 20 000 zł.

Dostawa komputerów przenośnych wymienionych w poz. 28a załącznika nr 11 do ustawy o VAT powinna być udokumentowana fakturą uproszczoną oznaczoną wyrazami "odwrotne obciążenie" (art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT), która nie zawiera stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na poszczególne stawki podatku i kwoty VAT (art. 106e ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT).

Faktura uproszczona wystawiana przez dostawcę komputerów przenośnych

Nabywca komputerów przenośnych, zobowiązany do rozliczenia podatku należnego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, musi sam obliczyć kwotę VAT według stawki właściwej dla danego towaru oraz określić właściwy moment powstania obowiązku podatkowego, który wyznacza okres, za który należy rozliczyć podatek w deklaracji VAT.

Podstawą opodatkowania w tym przypadku jest kwota, którą nabywca jest obowiązany zapłacić dostawcy za zakupiony towar (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Kwota ta wynika z otrzymanej przez nabywcę faktury uproszczonej, na podstawie której podatnik (nabywca) dokonuje obliczeń związanych z ustaleniem podstawy opodatkowania i kwoty VAT. Ustaloną w ten sposób podstawę opodatkowania wraz z kwotą podatku nabywca wykazuje w deklaracji VAT składanej za okres rozliczeniowy, w którym w odniesieniu do transakcji powstał obowiązek podatkowy. Przepisy ustawy o VAT nie zawierają szczególnych regulacji, które odnosiłyby się do ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego od transakcji opodatkowanych na zasadach odwrotnego obciążenia. Wobec tego obowiązek ten powstaje na zasadach ogólnych, czyli z chwilą dokonania dostawy towarów (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT) lub otrzymania zapłaty, jeśli ta nastąpiła przed dostawą (art. 19a ust. 8 ustawy o VAT).

Dla nabywcy (czynnego podatnika VAT), który jest zobowiązany zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia, kwota podatku należnego stanowi jednocześnie kwotę podatku naliczonego, który podlega odliczeniu, jeżeli zakupione towary są wykorzystywane przez niego do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o VAT kwota podatku należnego z tytułu dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy podatnikiem jest nabywca, stanowi kwotę podatku naliczonego. Jeżeli zakup towarów wymienionych w poz. 28a załącznika nr 11 do ustawy o VAT jest związany z wykonywaniem przez podatnika (nabywcę) czynności opodatkowanych VAT, to podatek należny z tytułu ich dostawy przekształca się u tego podatnika w podatek naliczony podlegający odliczeniu.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu dostawy, dla której podatnikiem jest nabywca, powstaje w okresie rozliczeniowym, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym, pod warunkiem że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu nabycia w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek (art. 86 ust. 10b pkt 3 w zw. z ust. 10 ustawy o VAT). Oznacza to, że co do zasady rozliczenie zakupu jest podatkowo neutralne dla nabywcy, ponieważ w tym samym okresie rozliczeniowym (w tej samej deklaracji VAT) wykazuje on zarówno podatek należny, jak i podatek naliczony od tej dostawy. Jeżeli natomiast podatnik nie dokona odliczenia podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do odliczenia VAT w odniesieniu do nabytych towarów, wówczas może to uczynić w deklaracji podatkowej składanej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT).

PRZYKŁAD

Firma farmaceutyczna zakupiła dla przedstawicieli medycznych 20 notebooków. Dostawa towarów nastąpiła 5 września. Firma otrzymała od dostawcy fakturę uproszczoną na kwotę 24 000 zł (1200 zł × 20 sztuk) w dniu jej wystawienia - 10 września.

1. Zgodnie z przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości jednostka wszystkie komputery, niezależnie od ich wartości, ujmuje w ewidencji środków trwałych. Są one amortyzowane jednorazowo w miesiącu oddania ich do używania. Rozwiązanie to jest stosowane także dla celów podatku dochodowego. Jednostka we wrześniu przyjęła notebooki do używania.

2. Transakcja spowodowała po stronie nabywcy powstanie obowiązku podatkowego 5 września, tj. w dniu dokonania dostawy.

3. Jednostka wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane VAT, wobec czego przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie notebooków. Prawo to powstało 10 września.

Ewidencja księgowa zdarzeń związanych z zakupem towarów wymienionych w poz. 28a załącznika nr 11 do ustawy o VAT może przebiegać następująco:

1. Faktura zakupu - zakup komputerów przenośnych objęty odwrotnym obciążeniem

Wn konto 300 "Rozliczenie zakupu" 24 000 zł

Ma konto 202 "Rozrachunki z dostawcami" 24 000 zł

2. OT - przyjęcie notebooków do używania

Wn konto 010 "Środki trwałe" 24 000 zł

Ma konto 300 "Rozliczenie zakupu" 24 000 zł

3. PK - rozliczenie podatku należnego w kwocie 5520 zł (24 000 zł x 23%), który przekształcił się w podatek naliczony podlegający odliczeniu

Wn konto 221 "Podatek naliczony i jego rozliczenie" 5 520 zł

Ma konto 222 "Rozrachunki z tytułu podatku VAT należnego" 5 520 zł

2. Jak wyznaczyć termin odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu komputerów

Zarówno w przypadku nabycia komputerów przenośnych, przy których opodatkowaniu stosuje się mechanizm odwrotnego obciążenia (patrz pkt I.1. Kiedy VAT od nabycia komputerów rozlicza nabywca - warunki opodatkowania i ewidencja księgowa), jak i przy nabyciu komputerów innych niż przenośne, opodatkowanych na zasadach ogólnych, termin odliczenia podatku naliczonego wyznacza się w ten sam sposób, tj. na zasadach ogólnych.

W przypadku zakupu komputerów opodatkowanych na zasadach ogólnych termin odliczenia podatku naliczonego jest związany z datą powstania obowiązku podatkowego i datą otrzymania faktury. Jeżeli otrzymana przez nabywcę faktura, dokumentująca zakup komputerów, ma związek z wykonywaniem przez tego podatnika czynności opodatkowanych, to przysługuje mu pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego, który wynika z tej faktury. Aby po stronie nabywcy powstało prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego wykazanego na fakturze, niezbędne jest, aby:

1) dostawa komputerów spowodowała po stronie sprzedawcy powstanie obowiązku podatkowego (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT),

2) nabywca otrzymał fakturę zakupu (art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT).

Spełnienie tych warunków, tj. powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy i otrzymanie faktury przez nabywcę, wyznacza najwcześniejszy możliwy termin odliczenia podatku naliczonego - termin, w którym powstaje prawo do tego odliczenia.

Jeżeli podatnik nie odliczył kwoty podatku naliczonego w terminie powstania prawa do tego odliczenia (a więc w terminie, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy i podatnik otrzymał fakturę), wówczas może to uczynić w deklaracji podatkowej składanej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

PRZYKŁAD

Podatnik prowadzący działalność wyłącznie opodatkowaną VAT 30 sierpnia 2016 r. zakupił na potrzeby firmy komputer stacjonarny. Faktura dokumentująca zakup została wystawiona przez sprzedawcę 1 września 2016 r. Nabywca otrzymał ją 5 września 2016 r. Prawo do odliczenia podatku naliczonego powstało 5 września 2016 r., tj. w dniu spełnienia obu przesłanek: powstania obowiązku podatkowego u dostawcy i otrzymania faktury. Nabywca rozliczający VAT za okresy miesięczne może odliczyć podatek naliczony, który wynika z tej faktury, w deklaracji VAT-7 za wrzesień, październik lub listopad 2016 r.

Po upływie tych podstawowych terminów podatnik też może odliczyć podatek naliczony, ale jedynie poprzez korektę deklaracji VAT za okres, w którym powstało prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, i nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym to prawo powstało (art. 86 ust. 13 ustawy o VAT).

PRZYKŁAD

Załóżmy, że podatnik o którym mowa w poprzednim przykładzie, po otrzymaniu faktury 5 września 2016 r., przez pomyłkę nie odliczył podatku naliczonego w żadnej z deklaracji VAT-7 za wrzesień, październik lub listopad 2016 r. W takiej sytuacji nabywca może odliczyć podatek naliczony, wynikający z otrzymanej faktury stwierdzającej zakup komputera stacjonarnego, wyłącznie w deklaracji VAT-7 za wrzesień 2016 r. Korektę tę powinien złożyć nie później niż do końca 2020 r.

3. Jak rozliczyć nabycie komputera otrzymanego bezpłatnie

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Tak stanowi art. 888 Kodeksu cywilnego. Istotą darowizny jest jej dobrowolność i bezpłatny charakter. Darczyńca jest zobowiązany do wykonania darowizny w taki sposób, by obdarowany uzyskał korzyść majątkową stanowiącą przedmiot darowizny. Natomiast świadczeniu darczyńcy nie towarzyszy żadne świadczenie wzajemne ze strony obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą być m.in. rzeczy, w tym także komputery.

Dla obdarowanego fakt otrzymania darowizny komputera może wiązać się z opodatkowaniem podatkiem od spadków i darowizn lub podatkiem dochodowym, ale i z możliwością korzystania z odpisów amortyzacyjnych, które będą stanowić dla niego koszty uzyskania przychodów. Nabycie tego składnika majątku w formie darowizny nie daje jednak prawa do odliczenia podatku naliczonego.

3.1. Dlaczego nabycie komputera w drodze darowizny nie daje prawa do odliczenia VAT

Otrzymanie komputera w formie darowizny nie daje obdarowanemu prawa do odliczenia podatku naliczonego. Choć przekazanie towaru w drodze darowizny, co do zasady, podlega opodatkowaniu i skutkuje wystąpieniem u darczyńcy podatku należnego, to po stronie obdarowanego podatek ten nie stanowi podatku naliczonego, który podlegałby odliczeniu. Przede wszystkim przemawia za tym zasada neutralności VAT, która zakłada, że na każdym etapie obrotu podatek naliczony zapłacony przy nabyciu towarów i usług podlega odliczeniu. W przypadku darowizny towaru nabywca nie ponosi ciężaru podatku naliczonego, ponieważ towar został przez niego otrzymany nieodpłatnie, wobec czego nie zapłacił on żadnej ceny. A skoro nie poniósł ciężaru tego VAT, to nie może go odliczyć od podatku należnego.

Za brakiem prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towaru w formie darowizny przemawiają także ograniczenia natury formalnej. Kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów na terytorium kraju, co do zasady, stanowi suma kwot wynikających z otrzymanej faktury - art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT. Natomiast nieodpłatne przekazanie towarów nie podlega udokumentowaniu fakturą, co potwierdził także Dyrektor IS w Bydgoszczy, który w interpretacji indywidualnej z 9 czerwca 2014 r., sygn. ITPP1/443-268/14/MN, stwierdził, że:

(...) ww. przepisy nie nakładają na podatników żadnych formalnych obowiązków w zakresie dokumentowania fakturami nieodpłatnych dostaw towarów opodatkowanych na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem opisana we wniosku czynność nieodpłatnego przekazania przez Wnioskodawcę towarów handlowych żonie, przy nabyciu których Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia, nie powinna być udokumentowana poprzez wystawienie faktury.

Skoro obdarowany podatnik nie może być w posiadaniu faktury, z której wynikałby VAT z tytułu nieodpłatnego nabycia komputera, a przepisy art. 86 ust. 2 ustawy o VAT nie wskazują przy tym na przypadek przekształcenia podatku należnego z tytułu darowizny w podatek naliczony, to darczyńcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia komputera w drodze darowizny.

3.2. Czy otrzymanie darowizny komputera powoduje powstanie przychodu w podatku dochodowym lub podatku od spadków i darowizn

Otrzymanie darowizny wiąże się z uzyskaniem przychodu przez obdarowanego. W zależności od tego, czy obdarowany jest osobą fizyczną czy osobą prawną, przysporzenie majątkowe uzyskane w wyniku darowizny należy opodatkować podatkiem od spadków i darowizn albo podatkiem dochodowym.

Darowizna komputera otrzymana przez osobę fizyczną zasadniczo podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (korzystając w pewnych warunkach ze zwolnienia od opodatkowania). Z kolei otrzymane darowizny jako przychody podlegające przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, o czym stanowi art. 2 ust. 1 pkt 3 updof.

PRZYKŁAD

Ojciec i syn prowadzą działalność gospodarczą jako osoby fizyczne. Ojciec na podstawie umowy darowizny podarował synowi komputer. Darowizna ta podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, jednak ze względu na stopień pokrewieństwa jest ona objęta zwolnieniem od podatku, jeśli w ustawowym terminie zostanie zgłoszona do urzędu skarbowego (z zastrzeżeniem, że zgłoszenie nie jest wymagane, gdy wartość darowizn w okresie 5 lat nie przekracza kwoty wolnej od podatku) - art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Dla celów podatku dochodowego syn nie ustala przychodu podatkowego z tytułu otrzymanej darowizny.

Nieodpłatne otrzymanie komputera przez osobę fizyczną może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 14 ust. 2 pkt 8 updof). Wartość tego przychodu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (art. 11 ust. 2 updof).

Darowizna komputera otrzymana przez osobę prawną (np. spółkę z o.o. lub spółkę akcyjną) skutkuje koniecznością ustalenia przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 updop. Zgodnie z tym przepisem przychodem jest bowiem wartość rzeczy otrzymanych nieodpłatnie. Jego wartość określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (art. 12 ust. 5 updop).

3.3. Jak dokonywać amortyzacji komputera otrzymanego w drodze darowizny

Jeżeli komputer spełnia warunki pozwalające uznać go za środek trwały, to odpisy amortyzacyjne z tytułu jego zużycia są kosztem uzyskania przychodów także wtedy, gdy został on nabyty w drodze darowizny. Obdarowanemu, który prowadzi działalność gospodarczą, przysługuje prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych od otrzymanego w drodze darowizny środka trwałego i zaliczania ich do kosztów podatkowych. Odpisów tych należy dokonywać od właściwie ustalonej wartości początkowej, będącej podstawą do naliczania odpisów. Wartość początkową środka trwałego otrzymanego w drodze darowizny należy ustalić zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 3 updop oraz art. 22g ust. 1 pkt 3 updof, czyli według wartości rynkowej z dnia nabycia - z dnia otrzymania darowizny. W przypadku gdy umowa darowizny określa niższą wartość składnika majątku, niż ta wynikająca z wyceny rynkowej, to za wartość początkową należy przyjąć niższą kwotę.

Wprawdzie z art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. a) updop oraz art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a) updof wynika, że nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych nabytych nieodpłatnie, ale nie dotyczy to:

● nabycia, które stanowi przychód z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy - w przypadku osób prawnych,

● nabycia w drodze darowizny podlegającego przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn bądź nabycia, które stanowi przychód z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw - w przypadku osób fizycznych.

Jeżeli zatem darowizna komputera spowodowała po stronie obdarowanego powstanie przychodu, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn - w przypadku osób fizycznych, to odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej tego komputera można zaliczyć do kosztów podatkowych.

PRZYKŁAD

Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej otrzymało od darczyńcy komputer. Wartość rynkowa tego składnika majątku z dnia otrzymania darowizny, ustalona na podstawie cen stosowanych przez darczyńcę wobec pozostałych odbiorców, wynosiła 5000 zł netto.

1. Podatnik z tytułu otrzymanej darowizny rozpoznał przychód podatkowy w kwocie 5000 zł.

2. Jednocześnie komputer, spełniający warunki do uznania go za środek trwały, został wprowadzony przez podatnika do ewidencji środków trwałych. Będzie on podlegał amortyzacji według rocznej stawki 30%. Odpisy amortyzacyjne z tytułu zużycia komputera będą kosztem uzyskania przychodów.

4. Jak rozliczyć instalację sieci komputerowej w firmie

Mówiąc o "sieci komputerowej", mamy na myśli grupę zespołów komputerowych połączonych ze sobą przewodami, która umożliwia wymianę informacji pomiędzy poszczególnymi użytkownikami sieci, korzystanie ze wspólnego oprogramowania czy wspólnej drukarki. Przy czym programy, pliki i inne dane, będące przedmiotem wymiany informacji, są przechowywane na odrębnym komputerze (serwerze).

Sieć komputerowa nie jest samodzielnym środkiem trwałym. Sieć komputerowa bez serwera nie spełnia warunku uznania za środek trwały, który powinien być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania (art. 16a ust. 1 updop oraz art. 22a ust. 1 updof).

Zwykle przewody sieciowe, które łączą poszczególne stanowiska sieciowe z serwerem, są instalowane na dwa sposoby:

● poprzez instalację w ścianach budynku - wówczas są wbudowane w konstrukcję budynku i są na trwałe z nim połączone,

● poprzez instalację na zewnątrz ścian budynku z wykorzystaniem listew montażowych - wówczas nie są trwale połączone z budynkiem, a ich ewentualny demontaż nie powoduje naruszenia konstrukcji budynku.

Zgodnie z objaśnieniami szczegółowymi zawartymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) - Dz.U. Nr 242, poz. 1622 - do wyposażenia budynku zalicza się wszystkie instalacje wbudowane w konstrukcję budynku na stałe, np. instalacje sanitarne, elektryczne, sygnalizacyjne, komputerowe, telekomunikacyjne, przeciwpożarowe, oraz normalne wyposażenie budynku, np. wbudowane meble. Oznacza to, że przewody sieciowe wbudowane w konstrukcję budynku zwiększają wartość początkową tego budynku. Jeżeli natomiast przewody sieciowe są rozprowadzone po ścianach budynku za pomocą listew montażowych, to ich wartość zwiększa wartość początkową serwera. Serwer zaliczany jest do środków trwałych zaklasyfikowanych według KŚT do grupy 4 "Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania", do rodzaju 491 "Zespoły komputerowe".

PRZYKŁAD

Spółka, będąca w trakcie budowy budynku przeznaczonego na jej siedzibę, zakupiła przewody i inne elementy niezbędne do wytworzenia sieci komputerowej.

1. Wartość zakupu wyniosła 12 300 zł (wartość netto + VAT = 10 000 zł + 2300 zł). Przewody te zostały wbudowane w konstrukcję budynku. Dotychczasowa wartość nakładów na wytworzenie budynku wynosi 280 000 zł.

2. Spółka prowadzi działalność wyłącznie opodatkowaną VAT, a dokonany zakup służy jej celom.

Ewidencja księgowa związana z wydatkami poniesionymi na zakup elementów sieci komputerowej może przebiegać następująco:

1. Faktura zakupu - przewody sieciowe i inne elementy sieci komputerowej

a) wartość netto

Wn konto 300 "Rozliczenie zakupu" 10 000 zł

b) podatek naliczony

Wn konto 221 "Podatek naliczony i jego rozliczenie" 2 300 zł

c) wartość brutto

Ma konto 202 "Rozrachunki z dostawcami" 12 300 zł

2. PK - zwiększenie kosztu wytworzenia budynku o wartość zakupionych materiałów instalacyjnych

Wn konto 080 "Środki trwałe w budowie"; w analityce: Budynek administracyjny 10 000 zł

Ma konto 300 "Rozliczenie zakupu" 10 000 zł

W tym przypadku wydatki poniesione na okablowanie sieci komputerowej, które zwiększają wartość początkową budynku, będą amortyzowane według stawki amortyzacyjnej właściwej dla tego budynku, czyli zasadniczo według stawki 2,5%. Natomiast serwer oraz komputery, stanowiące odrębne i samodzielne środki trwałe, będą amortyzowane zasadniczo według rocznej stawki w wysokości 30%.

PRZYKŁAD

Spółka założyła sieć komputerową w budynku stanowiącym jej siedzibę. W tym celu poniosła wydatki na zakup:

● serwera w kwocie 9840 zł (wartość netto + VAT = 8000 zł + 1840 zł),

● zespołu komputerowego nr 1 w kwocie 4920 zł (wartość netto + VAT = 4000 zł + 920 zł),

● zespołu komputerowego nr 2 w kwocie 6150 zł (wartość netto + VAT = 5000 zł + 1150 zł),

● przewodów i innych elementów niezbędnych do założenia sieci komputerowej w łącznej kwocie 8610 zł (wartość netto + VAT = 7000 zł + 1610 zł).

1. Serwer oraz dwa zespoły komputerowe po przyjęciu ich do używania tworzą trzy samodzielne środki trwałe. Spółka sklasyfikowała je pod symbolem 491 według KŚT jako "Zespoły komputerowe".

2. Zakupione przewody oraz inne elementy niezbędne do założenia sieci komputerowej zostały zamontowane na ścianach budynku z wykorzystaniem listew montażowych. Poniesione w tym celu wydatki zwiększają wartość początkową serwera.

Spółka prowadzi działalność wyłącznie opodatkowaną VAT, a dokonany zakup służy jej celom.

Ewidencja księgowa związana z wydatkami poniesionymi na zakup elementów sieci komputerowej może przebiegać następująco:

1. Faktura zakupu - serwer

a) wartość netto

Wn konto 300 "Rozliczenie zakupu" 8 000 zł

b) podatek naliczony

Wn konto 221 "Podatek naliczony i jego rozliczenie" 1 840 zł

c) wartość brutto

Ma konto 202 "Rozrachunki z dostawcami" 9 840 zł

2. PK - serwer w okresie jego montażu

Wn konto 080 "Środki trwałe w budowie"; w analityce: Serwer 8 000 zł

Ma konto 300 "Rozliczenie zakupu" 8 000 zł

3. Faktura zakupu - zespół komputerowy nr 1

a) wartość netto

Wn konto 300 "Rozliczenie zakupu" 4 000 zł

b) podatek naliczony

Wn konto 221 "Podatek naliczony i jego rozliczenie" 920 zł

c) wartość brutto

Ma konto 202 "Rozrachunki z dostawcami" 4 920 zł

4. Faktura zakupu - zespół komputerowy nr 2

a) wartość netto

Wn konto 300 "Rozliczenie zakupu" 5 000 zł

b) podatek naliczony

Wn konto 221 "Podatek naliczony i jego rozliczenie" 1 150 zł

c) wartość brutto

Ma konto 202 "Rozrachunki z dostawcami" 6 150 zł

5. OT - przyjęcie do używania zespołu komputerowego nr 1

Wn konto 010 "Środki trwałe"; w analityce: Zespoły komputerowe 4 000 zł

Ma konto 300 "Rozliczenie zakupu" 4 000 zł

6. OT - przyjęcie do używania zespołu komputerowego nr 2

Wn konto 010 "Środki trwałe"; w analityce: Zespoły komputerowe 5 000 zł

Ma konto 300 "Rozliczenie zakupu" 5 000 zł

7. Faktura zakupu - przewody sieciowe i inne elementy sieci komputerowej

a) wartość netto

Wn konto 300 "Rozliczenie zakupu" 7 000 zł

b) podatek naliczony

Wn konto 221 "Podatek naliczony i jego rozliczenie" 1 610 zł

c) wartość brutto

Ma konto 202 "Rozrachunki z dostawcami" 8 610 zł

8. PK - montaż przewodów sieciowych

Wn konto 080 "Środki trwałe w budowie"; w analityce: Serwer 7 000 zł

Ma konto 300 "Rozliczenie zakupu" 7 000 zł

9. OT - przyjęcie do używania serwera wraz z okablowaniem (8000 zł + 7000 zł)

Wn konto 010 "Środki trwałe"; w analityce: Zespoły komputerowe 15 000 zł

Ma konto 080 "Środki trwałe w budowie"; w analityce: Serwer 15 000 zł

W tym przypadku wydatki poniesione na okablowanie sieci komputerowej, które zwiększają wartość początkową serwera, będą amortyzowane według stawki amortyzacyjnej właściwej dla tego serwera. W rezultacie serwer wraz z okablowaniem oraz komputery, stanowiące odrębne i samodzielne środki trwałe, będą amortyzowane zasadniczo według rocznej stawki w wysokości 30%. Ze względu na to, że serwer jest środkiem trwałym, który ulega szybkiemu postępowi technicznemu, podatnik może podwyższyć stawkę podstawową o współczynnik 2,0, o czym szczegółowo mowa w punkcie II.2. "Jak wybrać najbardziej korzystną metodę amortyzacji komputera".

Na temat stawki amortyzacyjnej właściwej dla sieci komputerowej wypowiedział się Dyrektor IS w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej z 19 kwietnia 2012 r., sygn. ILPB4/423-19/12-2/ŁM, odniósł się do sytuacji, w której podatnik tworzył sieć komputerową składającą się z przewodów, anten, urządzeń mikroprocesorowych typu: router, switch, access point itp. oraz urządzeń zasilających typu UPS. Wszystkie instalacje były zamontowane w sposób, który umożliwiał łatwe ich odłączenie od konstrukcji budynku. W tych okolicznościach organ podatkowy uznał, że:

(...) Spółka postąpiła prawidłowo, klasyfikując przedmiotową sieć komputerową w całości jako jeden środek trwały i dokonując odpisów amortyzacyjnych od jej wartości początkowej powiększanej o nakłady poniesione na jej modernizację i rozbudowę wg stawki 30% rocznie, przy zastosowaniu współczynnika zwiększającego 2,0, przy założeniu, że dokonano prawidłowej klasyfikacji tej sieci, zaliczając ją do rodzaju 491 KŚT.

Podobne wnioski wynikają z pisma Dyrektora IS w Warszawie z 10 października 2014 r., sygn. IPPB1/415-758/14-4/ES.

5. Jakie są skutki rezygnacji z zakupu komputera

W prawie cywilnym obowiązuje zasada dotrzymywania umów, wobec czego zakończenie umowy powinno wynikać z jej wykonania. Niestety, nie zawsze tak się dzieje. W niektórych przypadkach dochodzi do wcześniejszego jej zakończenia, czego powodem może być odstąpienie od umowy.

Odstąpienie przez nabywcę od umowy sprzedaży skutkuje jednostronnym jej zakończeniem. Z art. 395 Kodeksu cywilnego wynika, że stronom przysługuje uprawnienie umownego zastrzeżenia, w myśl którego jednej lub obu stronom będzie przysługiwać w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Zrealizowanie tego prawa wymaga złożenia drugiej stronie oświadczenia w tej sprawie. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. W rezultacie odstąpienie od umowy sprzedaży działa ze skutkiem wstecznym, tzn. powoduje anulowanie wszystkich skutków prawnych zawartej umowy. W takim przypadku strony umowy sprzedaży są zobowiązane zwrócić sobie wszystkie spełnione dotychczas świadczenia. Jeśli zatem nabyty sprzęt komputerowy nie odpowiada oczekiwaniom nabywcy, może on odstąpić od umowy, ale tylko wtedy, gdy taką możliwość przewidywały postanowienia umowy.

Zgodnie z art. 77 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, to odstąpienie od niej wymaga zachowania formy dokumentowej (dokumentem jest jakikolwiek nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią - art. 77³ k.c.). Jeśli oświadczenie o odstąpieniu od umowy zostanie złożone bez zachowania wymaganej formy (np. ustnie), prawo cywilne nie przewiduje skutku nieważności tak złożonego oświadczenia. Jednak w takim przypadku oświadczenie o odstąpieniu od umowy, które nie zostało złożone w formie pisemnej, może nie wywołać oczekiwanych skutków prawnych ze względu na utrudnienia dowodowe.

Przykładowe odstąpienie od umowy sprzedaży

Odstąpienie od umowy może wiązać się ze spełnieniem dodatkowego warunku w postaci obowiązku zapłaty odstępnego. Warunek ten powinien wynikać z umowy, na co wskazuje art. 396 Kodeksu cywilnego. Z przepisu tego wynika, że jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne), oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego. Dla nabywcy sprzętu komputerowego, który w wyniku złożonego oświadczenia o odstąpieniu od umowy zapłacił dostawcy odstępne, przekazana w ten sposób kwota - zdaniem organów podatkowych - nie może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Wydatek ten nie służy bowiem osiąganiu przychodów ani zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Potwierdzenie tego stanowiska odnajdziemy w interpretacjach indywidualnych Dyrektora IS w Katowicach z 18 września 2014 r., sygn. IBPBI/2/423-758/14/MS, Dyrektora IS w Warszawie z 2 lutego 2015 r., sygn. IPPB3/423-1136/14-3/PK1 oraz Dyrektora IS w Poznaniu z 26 stycznia 2016 r., sygn. ILPB3/4510-1-499/15-4/EK.

Zdecydowanie korzystniejsze dla podatników stanowisko prezentują sądy administracyjne, czego przykładem jest wyrok NSA z 11 grudnia 2013 r., sygn. akt II FSK 478/12, w którym czytamy:

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego tzw. odstępne mieści się w dyspozycji art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Jeżeli bowiem zapłata odstępnego ogranicza konieczność ponoszenia innych wydatków przez podatnika i ma wpływ na racjonalność alokacji wydatków w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to wydatek z tytułu odstępnego należy uznać za koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., który definicję kosztów uzyskania przychodu wiąże z zabezpieczeniem bądź zachowaniem źródła przychodu.

Analogiczne stanowisko zaprezentował WSA w Warszawie w wyroku z 4 grudnia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 610/15, oraz WSA w Krakowie w wyroku z 27 kwietnia 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 28/15 (orzeczenia nie są prawomocne).

Należy także wskazać, że dla celów VAT odstępne jest uznawane za świadczenie usługi, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Organy podatkowe twierdzą, że wynagrodzenie uzyskane w formie odstępnego jest zapłatą za usługę, nie jest natomiast odszkodowaniem (karą umowną), które pozostawałoby poza zakresem VAT. Potwierdził to m.in. Dyrektor IS w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej z 9 czerwca 2016 r., sygn. ILPP1/4512-1-193/16-4/AP, uznał, że:

(...) świadczenie pieniężne płacone z tytułu odstąpienia od umowy kupna-sprzedaży stanowi w analizowanym przypadku wynagrodzenie za świadczenie usługi wynikającej z łączących strony więzów obligacyjnych oraz przewidzianej wprost w postanowieniach umowy. Zgodę na wcześniejsze odstąpienie od umowy należy traktować jako odpłatne świadczenie usług spełniające przesłanki określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym podatnik, który otrzymał fakturę dokumentującą zapłatę odstępnego, ma prawo do odliczenia wykazanego w tej fakturze podatku naliczonego na zasadach ogólnych (zob. zacytowaną wcześniej interpretację indywidualną Dyrektora IS w Poznaniu z 8 lipca 2016 r., sygn. ILPP2/4512-1-275/16-4/MR).

PRZYKŁAD

Firma X, prowadząca wyłącznie działalność opodatkowaną VAT, 10 sierpnia zakupiła sprzęt komputerowy. Podstawą transakcji była umowa na dostawę 4 sztuk laptopów o łącznej wartości 9840 zł (wartość netto + VAT = 8000 zł + 1840 zł). 2 września firma X na podstawie stosownego postanowienia umowy sprzedaży złożyła dostawcy pisemne oświadczenie o odstąpieniu od umowy o dostawę laptopów. Towary zostały zwrócone sprzedawcy w tym samym dniu.

1. Na podstawie otrzymanej faktury zakupu nabywca w deklaracji VAT-7 za sierpień odliczył podatek w kwocie 1840 zł naliczony przy nabyciu laptopów.

2. We wrześniu firma X otrzymała fakturę korygującą dostawę laptopów, na podstawie której w deklaracji VAT-7 za wrzesień zmniejszyła podatek naliczony o kwotę 1840 zł określoną w tej fakturze.

3. W październiku firma X otrzymała od dostawcy fakturę dokumentującą obciążenie należnością za odstąpienie od umowy w wysokości 2460 zł (wartość netto + VAT = 2000 zł + 460 zł). Nabywcy przysługuje prawo do odliczenia kwoty VAT w rozliczeniu za październik, listopad lub grudzień.

II. Użytkowanie komputerów

Kiedy przedsiębiorca rozwiąże już wszelkie zawiłości związane z zakupem komputera, musi zdecydować o sposobie jego amortyzacji. W tym celu należy zastanowić się nad najbardziej optymalną w danych warunkach metodą amortyzowania środka trwałego. Z rozpoczęciem użytkowania komputerów wiąże się także zakup oprogramowania, a w późniejszym okresie - wymiana uszkodzonych elementów.

1. Jak wprowadzić zespół komputerowy do ewidencji środków trwałych

Aby uznać komputer, nabyty lub wytworzony we własnym zakresie, za środek trwały podlegający amortyzacji, to zgodnie z art. 16a ust. 1 updop oraz art. 22a ust. 1 updof powinien on:

● stanowić własność lub współwłasność podatnika,

● być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,

● być wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze

- a jego przewidywany okres używania powinien być dłuższy niż rok.

Zespół komputerowy jest zaliczany do środków trwałych zaklasyfikowanych według KŚT do grupy 4 "Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania", do rodzaju 491 "Zespoły komputerowe". Zgodnie z objaśnieniami rodzaj ten obejmuje maszyny i urządzenia do wprowadzania, przetwarzania, przechowywania i wyprowadzania informacji cyfrowych lub analogowych, w szczególności:

- jednostki centralne,

- jednostki pamięci,

- jednostki zasilające,

- urządzenia wejścia, w tym m.in. rejestratory, skanery,

- urządzenia wyjścia,

- urządzenia wejścia-wyjścia: konsole operatorskie, monitory ekranowe,

- urządzenia transmisji i ochrony danych.

Obiektem może być cały zespół służący do przetwarzania informacji, złożony z jednostki centralnej i podłączonych do niej jednostek zewnętrznych, względnie poszczególna maszyna i urządzenie wydzielone w osobne jednostki.

PRZYKŁAD

Podatnik zakupił zespół komputerowy, na który składa się jednostka centralna i monitor. W tym przypadku obydwa elementy tworzą całość - zespół komputerowy. Nie mogą one pracować oddzielnie, wobec czego nie mogą być uznane za odrębne środki trwałe. Jednostka centralna i monitor tworzą jeden środek trwały.

PRZYKŁAD

W lipcu podatnik kupił drukarkę o wartości początkowej 1200 zł netto. Ze względu na brak komputera, do którego mogłaby zostać przyłączona, drukarki nie wprowadzono do ewidencji środków trwałych. We wrześniu podatnik zakupił komputer stacjonarny o wartości początkowej 4800 zł netto. W tym samym miesiącu wprowadził do ewidencji środków trwałych zespół komputerowy, obejmujący komputer stacjonarny i drukarkę, o wartości początkowej 6000 zł.

Amortyzacji podlegają zespoły komputerowe, których wartość początkowa jest wyższa od kwoty 3500 zł. W przypadku nabycia składnika majątku trwałego o takiej wartości podatnik może zaliczyć go do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie poprzez dokonywanie odpisów amortyzacyjnych. Jeżeli natomiast wartość początkowa nabytego zespołu komputerowego jest równa lub niższa od kwoty 3500 zł, to podatnik ma trzy możliwości, a mianowicie może:

1) wprowadzić go do ewidencji środków trwałych i amortyzować na zasadach ogólnych (art. 16f ust. 3 updop oraz art. 22f ust. 3 updof),

2) wprowadzić go do ewidencji środków trwałych i zamortyzować jednorazowo w miesiącu oddania do używania albo w miesiącu następnym (art. 16f ust. 3 updop oraz art. 22f ust. 3 updof),

3) nie wprowadzać go do ewidencji środków trwałych, a wydatki na jego nabycie bezpośrednio zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania do używania (art. 16d ust. 1 updop oraz art. 22d ust. 1 updof).

Na sposób ustalenia wartości początkowej zespołu komputerowego, spełniającego warunki do uznania go za środek trwały, wskazują przepisy art. 16g updop oraz art. 22g updof. W zależności od okoliczności nabycia środka trwałego za jego wartość początkową przyjmuje się m.in.:

● w przypadku odpłatnego nabycia - cenę nabycia,

● w przypadku wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia,

● w przypadku nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób - wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości.

PRZYKŁAD

Podatnik we wrześniu zakupił do firmy notebooka o wartości 3200 zł (netto). Wartość ta wynika z otrzymanej faktury. Kwota tego nabycia stanowi wartość początkową środka trwałego. Podatnik we wrześniu wprowadził notebooka do ewidencji środków trwałych i w tym samym miesiącu jednorazowo go zamortyzował, zaliczając całą wartość odpisu w kwocie 3200 zł do kosztów uzyskania przychodów.

2. Jak wybrać najbardziej korzystną metodę amortyzacji komputera

Środki trwałe wprowadza się do ewidencji środków trwałych najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Następnie podatnicy dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji określonej w art. 16i-16k updop oraz art. 22i-22k updof dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji, przy czym wybraną metodę stosują do pełnego zamortyzowania środka trwałego. Dla celów podatku dochodowego odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały wprowadzono do ewidencji, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z jego wartością początkową lub w którym postawiono go w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono jego niedobór.

Wśród metod podatkowej amortyzacji środków trwałych wyróżnia się: metodę liniową, metodę indywidualnych stawek amortyzacyjnych, metodę degresywną oraz metodę polegającą na dokonaniu jednorazowego odpisu amortyzacyjnego.

Metoda liniowa. Podstawową metodą amortyzacji zespołu komputerowego jest metoda liniowa, o której mowa w art. 16i updop oraz art. 22i updof. Zakłada ona równomierne zużywanie środka trwałego, wobec czego przez cały okres jego amortyzacji do kosztów uzyskania przychodów są zaliczane odpisy amortyzacyjne w jednakowej wysokości. Metoda ta polega na dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych od stałej podstawy (wartości początkowej) według tej samej stawki amortyzacyjnej, aż do pełnego zamortyzowania środka trwałego. W przypadku zespołu komputerowego roczna stawka amortyzacyjna wynosi 30%. Ustalone na tej podstawie odpisy amortyzacyjne są zaliczane do kosztów w równych ratach proporcjonalnie do upływu czasu.

PRZYKŁAD

Podatnik zakupił w sierpniu 2016 r. na potrzeby firmy laptopa o wartości początkowej 5000 zł netto i w tym samym miesiącu przyjął go do używania, wpisując do ewidencji środków trwałych. Za metodę amortyzacji tego środka trwałego podatnik przyjął metodę liniową. Roczna stawka amortyzacyjna wynosi 30%. Podatnik począwszy od września będzie co miesiąc zaliczał do kosztów podatkowych kwotę 125 zł (5000 zł × 30% : 12 miesięcy), aż do pełnego zamortyzowania. W sumie okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych obejmuje 40 miesięcy.

Odpisy amortyzacyjne w poszczególnych latach wyniosą:

2016 r.: 5000 zł × 30% : 12 miesięcy × 4 miesiące = 500 zł

2017 r.: 5000 zł × 30% = 1500 zł

2018 r.: 5000 zł × 30% = 1500 zł

2019 r.: 5000 zł × 30% = 1500 zł

Tabela 1. Zalety i wady metody liniowej

W przypadku środków trwałych, które podlegają szybkiemu postępowi technicznemu, a do takich należą niewątpliwie zespoły komputerowe, podatnik może podwyższyć podstawową stawkę amortyzacyjną z zastosowaniem współczynnika nie wyższego niż 2,0. Możliwość ta wynika z art. 16i ust. 2 pkt 3 updop oraz art. 22i ust. 2 pkt 3 updof. Oznacza to, że zespoły komputerowe mogą być amortyzowane roczną stawką w wysokości 60% (30% × 2,0). Taka wysokość stawki, w przypadku zastosowania jej po wprowadzeniu środka trwałego do ewidencji, pozwoli na zamortyzowanie zespołu komputerowego w ciągu 20 miesięcy. Podwyższenie stawki amortyzacyjnej zespołu komputerowego, dokonane z uwagi na postęp techniczny, może nastąpić w ściśle określonym momencie, a mianowicie:

● począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo

● od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Przykład

Podatnik zakupił w sierpniu 2016 r. na potrzeby firmy laptopa o wartości początkowej 5000 zł netto i w tym samym miesiącu przyjął go do używania, wpisując do ewidencji środków trwałych. Za metodę amortyzacji tego środka trwałego podatnik przyjął metodę liniową. Roczna stawka amortyzacyjna wynosi 30%. Z uwagi na szybki postęp techniczny podatnik zdecydował o podwyższeniu od 1 stycznia 2017 r. podstawowej stawki amortyzacyjnej z zastosowaniem współczynnika 2,0. Wobec tego odpisy amortyzacyjne w poszczególnych latach wyniosą:

2016 r.: 5000 zł × 30% : 12 miesięcy × 4 miesiące = 500 zł

2017 r.: 5000 zł × 60% = 3000 zł

2018 r.: 5000 zł × 60% : 12 miesięcy × 6 miesięcy = 1500 zł

Metoda stawek indywidualnych. Do używanych lub ulepszonych zespołów komputerowych, po raz pierwszy wprowadzanych do ewidencji środków trwałych, podatnik może zastosować metodę indywidualnych stawek amortyzacyjnych, o której mowa w art. 16j updop oraz art. 22j updof. Metoda ta polega na indywidualnym ustaleniu stawek amortyzacyjnych dla używanych lub ulepszonych środków trwałych po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych, z uwzględnieniem minimalnego okresu ich amortyzacji określonego dla poszczególnych grup środków trwałych. W przypadku środków trwałych zaliczonych m.in. do grupy 4 według KŚT, obejmującej zespoły komputerowe, okres amortyzacji nie może być krótszy niż:

a) 24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł,

b) 36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł i nie przekracza 50 000 zł,

c) 60 miesięcy - w pozostałych przypadkach.

Aby do zespołu komputerowego można było zastosować metodę indywidualnych stawek amortyzacyjnych, musi on spełniać warunki do uznania go za używany lub ulepszony. Środek trwały uznaje się za:

1) używany, jeżeli podatnik udowodni, że przed jego nabyciem był wykorzystywany co najmniej przez okres 6 miesięcy,

2) ulepszony, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na jego ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.

PRZYKŁAD

Podatnik w sierpniu 2016 r. zakupił na potrzeby firmy używanego laptopa o wartości początkowej 5000 zł netto i w tym samym miesiącu przyjął go do używania, wpisując po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych. Podatnik posiada oświadczenie złożone przez poprzedniego właściciela, z którego wynika, że wykorzystywał ten sprzęt komputerowy w swojej działalności przez ponad 8 miesięcy. Dla używanego środka trwałego podatnik przyjął indywidualną stawkę amortyzacyjną w wysokości 50%.

Podatnik począwszy od września będzie co miesiąc zaliczał do kosztów podatkowych kwotę 208,33 zł (5000 zł × 50% : 12 miesięcy), aż do pełnego zamortyzowania. Używany laptop będzie amortyzowany przez 24 miesiące.

Odpisy amortyzacyjne w poszczególnych latach wyniosą:

2016 r.: 5000 zł × 50% : 12 miesięcy × 4 miesiące = 833,33 zł

2017 r.: 5000 zł × 50% = 2500 zł

2018 r.: 5000 zł × 50% : 12 miesięcy × 8 miesięcy = 1666,67 zł

Tabela 2. Zalety i wady metody indywidualnych stawek amortyzacyjnych

Metoda degresywna. Zespół komputerowy może być również amortyzowany metodą degresywną, o której mowa w art. 16k ust. 1-3 updop oraz art. 22k ust. 1-3 updof. Opiera się ona na założeniu, że środek trwały traci najwięcej na wartości w pierwszym okresie używania, kiedy jest najbardziej eksploatowany. Metoda ta polega na tym, że odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środka trwałego, m.in. z grupy 4 według KŚT, dokonuje się:

● w pierwszym podatkowym roku jego używania od wartości początkowej z zastosowaniem stawki podanej w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych podwyższonej o współczynnik nie wyższy niż 2,0,

● w następnych latach podatkowych od wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne obliczone metodą degresywną, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania,

● począwszy od roku podatkowego, w którym roczna kwota amortyzacji obliczona według metody degresywnej miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej z zastosowaniem metody liniowej, dalszych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się według metody liniowej.

PRZYKŁAD

Podatnik zakupił w sierpniu 2016 r. na potrzeby firmy laptopa o wartości początkowej 5000 zł netto i w tym samym miesiącu przyjął go do używania, wpisując do ewidencji środków trwałych. Za metodę amortyzacji tego środka trwałego podatnik przyjął metodę degresywną z zastosowaniem współczynnika 2,0. Podwyższona stawka amortyzacji: 30% × 2,0 = 60%.

Odpisy amortyzacyjne w poszczególnych latach wyniosą:

2016 r.: 5000 zł × 60% : 12 miesięcy × 4 miesiące = 1000 zł

2017 r.: (5000 zł - 1000 zł) × 60% = 2400 zł.

W związku z tym, że w 2018 r. kwota odpisów amortyzacyjnych dokonywana metodą degresywną byłaby niższa od amortyzacji dokonanej metodą liniową, to począwszy od 2018 r. dalszych odpisów należy dokonywać metodą liniową.

2018 r.: 5000 zł × 30% = 1500 zł

2019 r.: (5000 zł - 1000 zł - 2400 zł - 1500 zł) = 100 zł.

Tabela 3. Zalety i wady metody degresywnej

Amortyzacja jednorazowa. Kolejną metodą amortyzacji możliwą do zastosowania dla zespołu komputerowego jest jednorazowa amortyzacja, o której mowa w art. 16k ust. 7-13 updop oraz art. 22k ust. 7-13 updof. Polega ona na dokonaniu jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych m.in. do grupy 4 według KŚT, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych (w 2016 r. limit jednorazowej amortyzacji w przeliczeniu na złote stanowi kwotę 212 000 zł). Uprawnienie to przysługuje wyłącznie tym podatnikom, którzy w roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, oraz tzw. małym podatnikom, o których mowa w art. 4a pkt 10 updop oraz art. 5a pkt 20 updof.

PRZYKŁAD

Podatnik, który w marcu 2016 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, w sierpniu 2016 r. zakupił na potrzeby firmy laptopa o wartości początkowej 5000 zł netto i w tym samym miesiącu przyjął go do używania, wpisując do ewidencji środków trwałych. Podatnik w sierpniu 2016 r. dokonał jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w kwocie 5000 zł.

UWAGA!

Na potrzeby tej publikacji szczegółowe warunki stosowania amortyzacji jednorazowej zostały pominięte. Podatnicy, którzy zamierzają skorzystać z tej metody, powinni spełnić wszystkie warunki określone w art. 16k ust. 7-13 updop oraz art. 22k ust. 7-13 updof.

Tabela 4. Zalety i wady jednorazowej amortyzacji

3. Jakie są skutki otrzymania rabatu potransakcyjnego po zakupie komputera

Otrzymanie rabatu po zakupie komputera powoduje określone skutki podatkowe. Na podstawie faktury korygującej stwierdzającej przyznanie rabatu nabywca zmniejsza podatek naliczony za okres rozliczeniowy, w którym otrzymał fakturę. Jeżeli otrzymany rabat dotyczy sprzętu komputerowego, który stanowi środek trwały w firmie nabywcy, to powoduje on konieczność skorygowania jego wartości początkowej, co z kolei powoduje zmianę wysokości odpisów amortyzacyjnych.

3.1. Jak ustalić termin zmniejszenia podatku naliczonego

Jeżeli zakup komputera został udokumentowany fakturą, to otrzymanie rabatu potransakcyjnego powinno być potwierdzone wystawieniem faktury korygującej. Wynika to z art. 106j ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Po otrzymaniu faktury korygującej nabywca obniża podatek naliczony z uwzględnieniem treści art. 86 ust. 19a ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą, która obniża podstawę opodatkowania oraz VAT, to jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał. Jeżeli natomiast podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

PRZYKŁAD

Podatnik w sierpniu 2016 r. otrzymał fakturę stwierdzającą zakup laptopa o wartości 3690 zł (wartość netto + VAT = 3000 zł + 690 zł). Prawo do odliczenia podatku naliczonego z tej faktury podatnik może zrealizować w sierpniu, wrześniu lub październiku 2016 r. 28 września 2016 r. podatnik otrzymał fakturę korygującą ten zakup w sposób powodujący zmniejszenie podatku naliczonego.

1. Jeżeli podatnik w deklaracji VAT-7 za sierpień 2016 r. dokonał odliczenia podatku naliczonego, który wynika z faktury pierwotnej, to kwotę zmniejszającą podatek naliczony wynikającą z faktury korygującej "in minus" jest on zobowiązany rozliczyć za okres otrzymania korekty, tj. w deklaracji VAT-7 za wrzesień 2016 r.

2. Jeżeli podatnik w deklaracji VAT-7 za sierpień 2016 r. nie odliczył podatku naliczonego, który wynika z otrzymanej faktury pierwotnej, to w deklaracji VAT-7 za wrzesień 2016 r. (lub najpóźniej w deklaracji VAT-7 za październik br.) powinien on ująć kwoty podatku naliczonego wynikające zarówno z faktury pierwotnej, jak i z faktury korygującej "in minus".

Dla celów VAT zmniejszenia podatku naliczonego, który wynika z otrzymanej faktury korygującej zakup sprzętu komputerowego, dokonuje się zatem na bieżąco, tj. zasadniczo za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał tę fakturę. Bez znaczenia jest, że korekcie podlegały np. transakcje z lat ubiegłych. Bez znaczenia jest również przyczyna korekty. Jeżeli podatnik odliczył podatek naliczony wynikający z faktury pierwotnej, to dla powstania obowiązku zmniejszenia podatku naliczonego u nabywcy istotny jest wyłącznie moment otrzymania faktury korygującej "in minus".

3.2. W jaki sposób rozliczyć rabat, jeśli otrzymano go po rozpoczęciu amortyzacji

Przed 1 stycznia 2016 r. przepisy ustawy o podatku dochodowym nie wskazywały w sposób szczegółowy na moment dokonania korekty kosztów w związku z fakturą korygującą otrzymaną na okoliczność np. uzyskania rabatu potransakcyjnego. Prowadziło to do licznych sporów między podatnikami a fiskusem. Organy podatkowe twierdziły, że w takiej sytuacji faktura korygująca (zmniejszająca) koszty powinna być rozliczona wstecz, tj. za okres rozliczenia w kosztach faktury pierwotnej. Jeżeli korekta dotyczyła nabycia środka trwałego, to jej otrzymanie powodowało konieczność wstecznej korekty wartości początkowej i odpisów amortyzacyjnych. Z takim stanowiskiem nie zawsze jednak zgadzały się sądy administracyjne, czego przykładem są wyroki NSA z 25 lutego 2015 r., sygn. akt II FSK 221/13, oraz z 25 marca 2015 r., sygn. akt II FSK 955/14, z których wynika, że zmiana ceny po rozpoczęciu amortyzacji środka trwałego skutkuje bieżącą korektą odpisów amortyzacyjnych, tj. bez potrzeby korygowania odpisów wcześniej zaliczonych do kosztów podatkowych. Jednak także wśród sądów administracyjnych nie było jednomyślności w tej sprawie. Dla przykładu NSA w wyroku z 3 listopada 2015 r., sygn. akt II FSK 1861/13, uznał, że faktura korygująca koszty, której wystawienie wynikało m.in. z otrzymanego rabatu, powinna skutkować wsteczną korektą kosztów podatkowych.

Z dniem 1 stycznia 2016 r. do ustaw o podatku dochodowym dodano nowe przepisy szczegółowo wskazujące na moment korekty kosztów. Obecnie z art. 15 ust. 4i updop oraz z art. 22 ust. 7c updof wynika, że jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty. Tym samym obecnie po otrzymaniu rabatu potransakcyjnego podatnik nie musi wstecznie korygować kosztów. Dotyczy to również odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środka trwałego.

PRZYKŁAD

Podatnik w kwietniu 2016 r. zakupił na potrzeby firmy zespół komputerowy, który w tym samym miesiącu wprowadził do ewidencji środków trwałych.

Wartość początkowa komputera wynosiła 12 000 zł, zaś jego roczna stawka amortyzacyjna - 30%.

1. Za maj 2016 r. podatnik dokonał miesięcznego odpisu amortyzacyjnego w kwocie 300 zł (12 000 zł × 30% : 12 miesięcy). W takiej samej wysokości odpis ten zaliczył do kosztów podatkowych za czerwiec 2016 r.

2. W lipcu 2016 r. podatnik, na skutek przyznanego przez dostawcę rabatu potransakcyjnego, otrzymał fakturę korygującą zakup w kwocie 2000 zł netto. Wartość początkowa zespołu komputerowego po uwzględnieniu korekty wynosi 10 000 zł (12 000 zł - 2000 zł).

3. Podatnik począwszy od lipca 2016 r. dokonuje miesięcznych odpisów amortyzacyjnych w nowej wysokości 250 zł (10 000 zł × 30% : 12 miesięcy). Podatnik nie ma obowiązku wstecznej korekty odpisów amortyzacyjnych. Nie musi zatem korygować odpisów amortyzacyjnych zaliczonych do kosztów podatkowych za maj i czerwiec 2016 r.

4. Jak rozliczyć zakup oprogramowania do komputera

Użytkowaniu sprzętu komputerowego towarzyszy zakup oprogramowania. W takim przypadku wątpliwości może budzić sposób rozliczenia VAT przy zakupie oprogramowania od zagranicznego kontrahenta oraz uwzględnienia wydatków w kosztach podatkowych.

4.1. Jak rozliczyć VAT przy zakupie oprogramowania komputerowego od zagranicznego kontrahenta

Dla polskiego podatnika, który dokonał zakupu oprogramowania od zagranicznego kontrahenta, zakup ten jest importem usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy o VAT. Przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca nabywający usługi od podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Jeżeli zagraniczny kontrahent nie posiada na terytorium Polski siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca jej prowadzenia, to usługi świadczone przez niego w zakresie dostawy oprogramowania lub nabycia prawa do nowych wersji oprogramowania stanowią import usług. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatek VAT z tego tytułu jest zobowiązany rozliczyć w kraju polski nabywca usługi.

Dla celów VAT zakup oprogramowania komputerowego w wielu przypadkach jest uznawany za zakup usługi elektronicznej. Zgodnie z art. 2 pkt 26 ustawy o VAT w zw. z art. 7 rozporządzenia 282/2011 przez usługi elektroniczne należy rozumieć usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie jest zautomatyzowane i które wymagają niewielkiego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. Zgodnie z art. 7 ust. 2 lit. f) rozporządzenia 282/2011 (w zw. z poz. 2 załącznika nr I do tego rozporządzenia) usługi elektroniczne obejmują m.in. uzyskiwanie dostępu online i pobieranie oprogramowania (w szczególności programów w zakresie zamówień publicznych/księgowości, programów antywirusowych) oraz jego uaktualnień.

Usługi świadczone w ten sposób pomiędzy podatnikami, poza pewnymi wyjątkami, są opodatkowane w kraju nabywcy usługi, co wynika z art. 28b ustawy o VAT. Zasada ta dotyczy również transakcji zakupu oprogramowania, pod warunkiem że nastąpiła ona pomiędzy podmiotami gospodarczymi (podatnikami). Stosuje się ją zarówno wtedy, gdy zagranicznym dostawcą oprogramowania jest podatnik z terytorium Unii Europejskiej, jak i z terytorium państwa trzeciego. Wprawdzie z art. 28k ustawy o VAT wynika, że miejscem opodatkowania usług elektronicznych jest miejsce, w którym nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, ale zasada ta dotyczy wyłącznie przypadku, w którym usługa elektroniczna jest świadczona na rzecz podmiotów niebędących podatnikami. Jeżeli natomiast obie strony transakcji są podatnikami (przedsiębiorcami), to w zakresie wyznaczenia kraju opodatkowania usługi zastosowanie ma reguła podstawowa określona przez art. 28b ustawy o VAT.

Tak samo będzie w przypadku, gdy podatnik zakupi za granicą oprogramowanie wraz z jego licencją na użytkowanie. W takim przypadku jest to usługa udzielenia licencji, która nie stanowi usługi elektronicznej. Jeżeli jest ona świadczona pomiędzy podatnikami, miejsce jej opodatkowania również wyznacza zasada ogólna określona przez art. 28b ustawy o VAT.

PRZYKŁAD

Spółka zakupiła przez Internet oprogramowanie. Zagraniczny kontrahent (podatnik), który nie posiada w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności, wystawił fakturę w euro (bez VAT).

1. Odpłatne nabycie oprogramowania jest importem usług.

2. Miejscem opodatkowania usługi jest kraj nabywcy usługi, czyli Polska.

Na temat opodatkowania oprogramowania zakupionego od zagranicznego kontrahenta wypowiedział się również Dyrektor IS w Warszawie, który w interpretacji indywidualnej z 9 września 2013 r., sygn. IPPP3/443-525/13-2/KT, wskazał, że:

(...) miejscem świadczenia opisanych usług sublicencji oprogramowania oraz prawa dostępu do nowych wersji oprogramowania, nabywanych przez Wnioskodawcę od kontrahenta z siedzibą w Rosji, jest miejsce siedziby usługobiorcy, zatem podlegają one opodatkowaniu w Polsce, na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy. Natomiast, z uwagi na art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, Wnioskodawca - jako usługobiorca - jest podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku z tytułu nabycia tych usług na terytorium kraju na zasadzie importu usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy.

4.2. Jak zaliczyć do kosztów podatkowych wartość zakupionego oprogramowania

Zakup programów komputerowych, które stanowią przedmiot autorskich praw majątkowych albo są przedmiotem umowy licencyjnej, jest zaliczany do wartości niematerialnych i prawnych. Na katalog wartości niematerialnych i prawnych wskazują przepisy określone przez art. 16b updop oraz art. 22b updof. Wynika z nich, że oprogramowanie stanowi podlegającą amortyzacji wartość niematerialną i prawną, w przypadku gdy:

● zostało nabyte przez podatnika,

● nadaje się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania,

● jest autorskim prawem majątkowym albo licencją,

● przewidywany okres jego używania jest dłuższy niż rok,

● jest wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Podatnicy wprowadzają oprogramowanie do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania go do używania. Następnie ustalają stawki amortyzacyjne dla poszczególnych wartości niematerialnych i prawnych na cały okres amortyzacji przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Zgodnie z art. 16m ust. 1 pkt 1 updop oraz art. 22m ust. 1 pkt 1 updof okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych w postaci licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich nie może być krótszy niż 24 miesiące. W rezultacie podatnik może przyjąć dla oprogramowania maksymalną roczną stawkę amortyzacyjną w wysokości 50%. Może też przyjąć niższą stawkę, np. w wysokości 30%, i w ten sposób amortyzować oprogramowanie przez okres dłuższy niż 24 miesiące.

Amortyzacji podlegają wartości niematerialne i prawne, których wartość przekracza 3500 zł. W przypadku nabycia oprogramowania o takiej wartości podatnik może zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie poprzez dokonywanie odpisów amortyzacyjnych. Jeżeli natomiast wartość początkowa nabytego oprogramowania jest równa lub niższa od kwoty 3500 zł, to wówczas podatnik ma trzy możliwości, a mianowicie może:

1) wprowadzić je do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych i amortyzować na zasadach ogólnych (art. 16f ust. 3 updop oraz art. 22f ust. 3 updof),

2) wprowadzić je do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych i zamortyzować jednorazowo w miesiącu oddania do używania albo w miesiącu następnym (art. 16f ust. 3 updop oraz art. 22f ust. 3 updof),

3) nie wprowadzać go do ewidencji wartości niematerialnych i prawnych, a wydatki na jego nabycie bezpośrednio zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania do używania (art. 16d ust. 1 updop oraz art. 22d ust. 1 updof).

Tylko wtedy gdy oprogramowanie jest częścią nabytego zestawu komputerowego, co ma miejsce w przypadku systemu operacyjnego, jego wartość podwyższa wartość początkową zespołu komputerowego (środka trwałego). Zasadniczo jednak zakupione oprogramowanie jest uznawane za wartość niematerialną i prawną.

PRZYKŁAD

Podatnik zakupił we wrześniu 2016 r. notebooka o wartości 3700 zł netto oraz program antywirusowy o wartości 500 zł netto. Program antywirusowy nie podwyższa wartości początkowej notebooka. Zakupiony notebook jest środkiem trwałym, który po wprowadzeniu do ewidencji środków trwałych, należy amortyzować. Z kolei program antywirusowy jest wartością niematerialną i prawną, którą ze względu na niską wartość początkową można zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów.

5. Jak rozliczyć wymianę uszkodzonych elementów zespołu komputerowego

W przypadku wymiany uszkodzonych elementów zespołu komputerowego o jej skutkach podatkowych przesądza charakter tej wymiany. W tym celu niezbędne jest ustalenie, czy wymiana jest remontem czy ulepszeniem środka trwałego.

Ustawy o podatku dochodowym nie definiują pojęcia "remont", w związku z czym zasadne jest odwołanie się do definicji remontu określonej w art. 3 pkt 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 290 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem istotą remontu jest wykonywanie czynności polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego obiektu, przy czym dopuszcza się stosowanie materiałów innych, niż użyto w stanie pierwotnym.

PRZYKŁAD

Spółka wykorzystuje w działalności gospodarczej zespół komputerowy, który jest już prawie zamortyzowany. Z uwagi na uszkodzenie klawiatury i monitora spółka dokonała wymiany tych elementów zużytych w czasie eksploatacji na nowe. Jeżeli wymienione elementy nie powodują wzrostu wartości użytkowej zespołu komputerowego, to wydatki na ich nabycie należy odnieść bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów. Wydatki te, mające charakter remontowy, odtworzeniowy, nie zwiększają wartości początkowej zespołu komputerowego.

Z kolei zgodnie z art. 16g ust. 13 updop oraz art. 22g ust. 17 updof środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Ulepszenie środków trwałych powoduje wzrost ich wartości początkowej o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3500 zł.

PRZYKŁAD

Podatnik posiada zespół komputerowy, wprowadzony do ewidencji środków trwałych. W zespole tym podatnik wymienił monitor. Nowy monitor, zakupiony za cenę 3300 zł netto, jest bardzo nowoczesny.

W związku z tym, że powodem wymiany monitora nie jest jego zużycie, ale potrzeba zastąpienia nowocześniejszym, wymiana ta ma charakter ulepszenia zespołu komputerowego i powoduje wzrost jego wartości użytkowej. Jeżeli w roku podatkowym podatnik nie poniósł innych wydatków na ulepszenie zespołu komputerowego, to wydatki na nabycie nowego monitora może zaliczyć bezpośrednio do kosztów podatkowych, ponieważ nie przekroczyły one kwoty 3500 zł.

III. Zbycie i likwidacja komputerów

Okres wykorzystywania zespołów komputerowych w działalności podmiotu gospodarczego nie jest nieograniczony. Składniki majątku trwałego mogą zostać sprzedane lub nieodpłatnie przekazane. Mogą też utracić swoją przydatność lub zwyczajnie się zepsuć i wówczas bywają likwidowane.

1. Jak rozliczyć sprzedaż zespołu komputerowego zaliczonego do środków trwałych

W przypadku zaliczenia zespołu komputerowego do środków trwałych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od jego wartości początkowej począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek wprowadzono do ewidencji, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z jego wartością początkową lub w którym postawiono go w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono jego niedobór. Tak wynika z art. 16h ust. 1 pkt 1 updop oraz art. 22h ust. 1 pkt 1 updof. Oznacza to, że w przypadku sprzedaży niezamortyzowanego zespołu komputerowego ostatni odpis amortyzacyjny powinien być dokonany za miesiąc, w którym nastąpiła ta sprzedaż. W przypadku sprzedaży tego składnika majątku podatnik może także zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jego niezamortyzowaną wartość początkową.

Dla celów bilansowych przychody i koszty związane ze zbyciem środków trwałych są zaliczane do pozostałej działalności operacyjnej (art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) uor).

PRZYKŁAD

Spółka posiada zespół komputerowy o wartości początkowej 8000 zł netto, który jest częściowo zamortyzowany. 22 września spółka sprzedała składnik majątku innemu podmiotowi za cenę 2460 zł (wartość netto + VAT = 2000 zł + 460 zł), co zostało potwierdzone fakturą. Wartość dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych wynosi 6400 zł, przy czym ostatni odpis amortyzacyjny w kwocie 400 zł zwiększył koszty uzyskania przychodów za wrzesień.

Jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4.

Ewidencja zdarzeń związanych ze sprzedażą zespołu komputerowego może przebiegać następująco:

1. Faktura - sprzedaż zespołu komputerowego

a) wartość brutto

Wn konto 240 "Pozostałe rozrachunki" 2 460 zł

b) wartość netto

Ma konto 760 "Pozostałe przychody operacyjne" 2 000 zł

c) podatek VAT należny

Ma konto 222 "Rozrachunki z tytułu podatku VAT należnego" 460 zł

2. PK - odpis amortyzacyjny za wrzesień

Wn konto 400 "Amortyzacja" 400 zł

Ma konto 070 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych" 400 zł

3. LT - wyksięgowanie sprzedanego środka trwałego

a) wartość początkowa w części przypadającej na dotychczasowe umorzenie

Wn konto 070 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych" 6 400 zł

Ma konto 010 "Środki trwałe" 6 400 zł

b) wartość początkowa nieumorzona (8000 zł - 6400 zł)

Wn konto 765 "Pozostałe koszty operacyjne" 1 600 zł

Ma konto 010 "Środki trwałe" 1 600 zł

4. WB - otrzymanie zapłaty

Wn konto 130 "Bieżący rachunek bankowy" 2 460 zł

Ma konto 240 "Pozostałe rozrachunki" 2 460 zł

2. Jak darczyńca rozlicza darowiznę komputera

Darowizna komputera wiąże się z obowiązkiem jej opodatkowania dla celów VAT. Natomiast dla celów podatku dochodowego darczyńca nie ustala przychodu podatkowego. Darowizna ta nie może być jednak uwzględniona w kosztach podatkowych.

2.1. Kiedy darowizna komputera podlega opodatkowaniu VAT

Jeśli przy nabyciu komputera podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, to późniejszą darowiznę tego towaru należy opodatkować. Stanowi o tym art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, w myśl którego opodatkowaniu podlegają wszelkie darowizny towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Darowizna komputera, bez względu na to, czy jest on środkiem trwałym czy innym składnikiem firmowego majątku, podlega opodatkowaniu VAT, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące warunki:

● darowizny dokonał podatnik VAT,

● darowany przez podatnika komputer należy do przedsiębiorstwa podatnika,

● przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu komputera (lub jego części składowych) podatnikowi przysługiwało prawo do pełnego lub częściowego odliczenia podatku naliczonego.

PRZYKŁAD

Podatnik zakupił na potrzeby prowadzonej działalności notebooka, którego ujął w ewidencji środków trwałych. Zakup został potwierdzony fakturą oznaczoną jako "procedura marży - towary używane". Podatnik przekazał notebooka w formie darowizny na rzecz innego podmiotu. Darowizna ta nie podlega opodatkowaniu, ponieważ przy nabyciu notebooka podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (faktury wystawiane w procedurze marży nie zawierają VAT).

PRZYKŁAD

Podatnik zajmuje się handlem komputerami stacjonarnymi, przy których zakupie odlicza podatek naliczony. Prowadzi działalność wyłącznie opodatkowaną, wobec czego takie prawo mu przysługuje.

Podatnik na początku września podjął decyzję o przekazaniu kilku zestawów komputerowych dla potrzebujących dzieci. Dokonując tej darowizny, musi ją opodatkować. Przy zakupie sprzętu komputerowego, który był przeznaczony do działalności handlowej (opodatkowanej), podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W przypadku darowizny komputerów podstawę opodatkowania stanowi cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów (art. 29a ust. 2 ustawy o VAT). Oznacza to, że podstawą opodatkowania jest wprawdzie cena nabycia lub koszt wytworzenia towaru, lecz jego wartość ustala się na dzień, w którym dochodzi do nieodpłatnego przekazania komputera. Od tak ustalonej podstawy opodatkowania należy ustalić kwotę podatku według takiej samej stawki, która byłaby właściwa przy sprzedaży komputera (czyli zasadniczo według stawki 23%).

PRZYKŁAD

Podatnik w marcu 2014 r. nabył komputer za cenę 3690 zł (wartość netto + VAT = 3000 zł + 690 zł). W związku z tym, że komputer był przeznaczony do wykonywania przez podatnika czynności opodatkowanych, przy nabyciu odliczono VAT.

W czerwcu 2016 r. podatnik przekazał komputer w formie darowizny swojej siostrzenicy. Podatnik ustalił, że obecnie taki komputer, uwzględniając jego stopień zużycia, mógłby być przedmiotem obrotu za kwotę 1107 zł (wartość netto + VAT = 900 zł + 207 zł). Podatnik opodatkował darowiznę komputera, przyjmując za podstawę opodatkowania i VAT odpowiednio kwoty 900 zł i 207 zł.

Darczyńca w ten sam sposób ustala podstawę opodatkowania, w przypadku gdy nieodpłatnie przekazany komputer jest już całkowicie zamortyzowany. Wówczas, mimo że wartość podatkowa (i księgowa) zamortyzowanego środka trwałego jest już równa 0 zł, jego aktualna wartość rynkowa może spowodować konieczność zapłaty podatku należnego VAT.

2.2. Jak rozliczyć koszty przy darowiźnie komputera

Dla darczyńcy przekazanie komputera nie skutkuje powstaniem jakiegokolwiek przychodu podatkowego. Zbycie tego składnika firmowego majątku jest dokonywane bez wynagrodzenia, a zatem darczyńca nie uzyskuje z tego tytułu żadnego przysporzenia. Potwierdzają to również organy podatkowe, czego przykładem jest pismo Dyrektora IS w Katowicach z 11 lipca 2016 r., sygn. IBPB-1-2/4510-402/16/JW, który odnosząc się do podatkowych skutków darowizny nieruchomości, uznał, że:

(...) nieodpłatne przekazanie nieruchomości nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych u przekazującego, ponieważ nie dochodzi do powstania przysporzenia, a w katalogu rodzaju przychodów określonym w art. 12 ust. 1 updop nie występuje taka kategoria przychodów. Zatem (...) czynność polegająca na dokonaniu darowizny w postaci prawa wieczystego użytkowania gruntu po stronie Wnioskodawcy, jako darczyńcy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, bowiem w jej efekcie nie dojdzie do powstania po stronie Wnioskodawcy żadnego przysporzenia majątkowego, a tym samym nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

Jeżeli komputer, będący przedmiotem darowizny, stanowił u darczyńcy środek trwały, który w momencie dokonania darowizny nie został jeszcze w pełni zamortyzowany, to darczyńca powinien zaprzestać dokonywania odpisów amortyzacyjnych. W takiej sytuacji ostatniego odpisu amortyzacyjnego należy dokonać za miesiąc, w którym nastąpiło zbycie komputera w formie darowizny (art. 16h ust. 1 pkt 1 updop oraz art. 22h ust. 1 pkt 1 updof). Jednocześnie na podatniku, który dokonuje darowizny środka trwałego, nie ciąży obowiązek wyłączenia z kosztów podatkowych dotychczas dokonanych odpisów amortyzacyjnych. Jeżeli komputer, za okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych, służył potrzebom wynikającym z prowadzonej działalności gospodarczej, to nie ma podstaw do tego, by darczyńca musiał dokonywać korekty tych odpisów.

Na skutek dokonania darowizny niezamortyzowanego komputera podatnik nie może jednak zaliczyć do kosztów podatkowych tej części wartości początkowej środka trwałego, która nie została dotychczas zamortyzowana (zob. interpretację indywidualną Dyrektora IS w Katowicach z 12 stycznia 2015 r., sygn. IBPBI/2/423-1259/14/SD). Możliwość tę wykluczają przepisy określone przez art. 16 ust. 1 pkt 1 updop oraz art. 23 ust. 1 pkt 1 updof, które wprawdzie dopuszczają możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych niezamortyzowanej wartości początkowej środka trwałego, ale tylko w przypadku ich odpłatnego zbycia (a nie darowizny). Poza tym - nawet gdyby pominąć wymienione regulacje - przekazanie przez darczyńcę komputera, któremu nie towarzyszy żadne świadczenie wzajemne ze strony obdarowanego, powoduje, że trudno dopatrzyć się jakiegokolwiek związku tej darowizny z osiągnięciem przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów (art. 15 ust. 1 updop oraz art. 22 ust. 1 updof). Ten fakt również wyłącza możliwość uwzględnienia w rachunku podatkowym niezamortyzowanej wartości początkowej darowanego komputera.

PRZYKŁAD

W marcu 2016 r. podatnik zakupił zespół komputerowy o wartości początkowej 8000 zł, który ujął w ewidencji środków trwałych. Miesięczny odpis amortyzacyjny wynosił 200 zł (8000 zł × 30% : 12 miesięcy). We wrześniu 2016 r. podatnik przekazał komputer w formie darowizny na rzecz siostry.

1. Podatnik za okres od kwietnia do września 2016 r. zaliczył do kosztów podatkowych odpisy amortyzacyjne w łącznej kwocie 1200 zł (6 miesięcy × 200 zł).

2. Niezamortyzowana wartość początkowa zespołu komputerowego w kwocie 6800 zł (8000 zł - 1200 zł) nie stanowi kosztów uzyskania przychodów.

W lepszej sytuacji są ci podatnicy (darczyńcy), u których komputer - ze względu na wartość początkową nieprzekraczającą 3500 zł - nie został zaliczony do środków trwałych, a wydatki poniesione na jego nabycie zostały zaliczone bezpośrednio do kosztów podatkowych. Jeżeli te niskocenne komputery przed przekazaniem ich w formie darowizny faktycznie były wykorzystywane w działalności prowadzonej przez podatnika (darczyńcę), to ich nieodpłatne przekazanie nie skutkuje wyłączeniem wydatków na nabycie z kosztów uzyskania przychodów. Tak samo uznał Dyrektor IS w Warszawie, który w interpretacji indywidualnej z 3 listopada 2014 r., sygn. IPPB5/423-748/14-2/AS, wyjaśnił, że:

(...) dokonanie darowizny ww. składników majątku - po uprzednim wykorzystaniu tych składników w celu określonym w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w prowadzonej działalności gospodarczej - nie spowoduje konieczności wyłączenia tych wydatków z kosztów uzyskania przychodu. Późniejsze przekazanie składników majątku w formie darowizny nie wywiera bowiem wpływu na decyzję o kwalifikacji wydatku na jego nabycie jako kosztu uzyskania przychodów, podjętą w okresie wcześniejszym.

(...) przekazanie w formie darowizny wskazanych w stanie faktycznym składników majątku (o wartości do 3500 zł), których koszt nabycia został ujęty, zgodnie z art. 15 ust. 1 jako koszt uzyskania przychodu, nie implikuje obowiązku wyłączenia tych wydatków z kosztów uzyskania przychodu.

PRZYKŁAD

Podatnik w marcu 2016 r. zakupił laptopa o wartości początkowej 2000 zł. Postanowił nie zaliczać komputera do środków trwałych. Wydatki na jego nabycie zaliczył w marcu bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, gdyż służyły one wykonywanej działalności. We wrześniu 2016 r. podatnik przekazał komputer w formie darowizny na rzecz brata. W związku z dokonaną darowizną podatnik nie ma obowiązku pomniejszania kosztów uzyskania przychodów o wydatki na nabycie laptopa uwzględnione wcześniej w kosztach podatkowych w kwocie 2000 zł.

Trzeba jednak zaznaczyć, że jeśli darczyńca już w momencie zakupu sprzętu komputerowego wie, że zostanie on przekazany w formie darowizny, to wydatków na nabycie tego sprzętu nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, mimo że dokonuje on tej darowizny kosztem swojego majątku. Stanowi o tym art. 16 ust. 1 pkt 14 updop oraz art. 23 ust. 1 pkt 11 updof. Z przepisów tych wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju. Wyjątkiem jest darowizna sprzętu komputerowego dokonana pomiędzy spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, która może być kosztem podatkowym. Ta możliwość dotyczy jednak wyłącznie osób prawnych.

3. Jak rozliczyć likwidację zespołu komputerowego zaliczonego do środków trwałych

Zespół komputerowy na skutek jego fizycznego zużycia wynikającego z długotrwałej eksploatacji, uszkodzenia lub utraty przydatności spowodowanej m.in. postępem technicznym, może zostać zlikwidowany.

Jeżeli likwidowany zespół komputerowy nie został w pełni zamortyzowany, to strata stanowiąca różnicę pomiędzy wartością początkową środka trwałego a sumą dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 6 updop oraz art. 23 ust. 1 pkt 6 updof. Z przepisów tych wynika, że za koszt podatkowy nie można uznać:

straty powstałej w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Oznacza to, że jeżeli środek trwały jest likwidowany z innej przyczyny niż wymieniona w tym przepisie utrata jego przydatności spowodowana zmianą rodzaju działalności, to stratę tę - po spełnieniu warunków określonych przez art. 15 ust. 1 updop oraz art. 22 ust. 1 updof - można uwzględnić w kosztach podatkowych (zob. interpretację indywidualną Dyrektora IS w Katowicach z 22 lipca 2016 r., sygn. IBPB-1-3/4510-525/16/IZ).

Za moment, w którym można uwzględnić powstałą stratę w rachunku podatkowym, przyjmuje się fizyczną likwidację zespołu komputerowego, a nie tylko samo postawienie w stan likwidacji. Na ten temat wypowiedział się m.in. Dyrektor IS w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 27 sierpnia 2014 r., sygn. IPPB5/423-594/14-2/PS:

W kwestii określenia momentu rozpoznania kosztu uzyskania przychodu w przypadku likwidacji nie w pełni umorzonego środka trwałego należy zauważyć, że w procesie likwidacji środka trwałego należy wyróżnić trzy etapy:

1. moment jego przeznaczenia do likwidacji,

2. moment jego postawienia w stan likwidacji, z którym wiąże się jego wyksięgowanie z ewidencji bilansowej, a ujęcie go w ewidencji pozabilansowej,

3. moment zakończenia likwidacji, czyli jego ostateczne wyksięgowanie z ewidencji pozabilansowej.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieumorzonej wartości środka trwałego jest jego faktyczna likwidacja. Z czynności tej sporządza się protokół fizycznej likwidacji, który oznacza zakończenie procesu likwidacji środka trwałego.

PRZYKŁAD

Podatnik posiada zespół komputerowy stanowiący środek trwały. W lipcu ze względu na stopień zużycia sprzętu zdecydował o konieczności jego likwidacji w drodze utylizacji. Za lipiec dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego. Wartość początkowa środka trwałego wynosi 6000 zł, zaś dotychczasowe odpisy amortyzacyjne wynoszą 5000 zł.

1. Z dniem 31 lipca środek trwały postawiono w stan likwidacji. W tym samym dniu środek trwały wyksięgowano z ewidencji bilansowej na podstawie dowodu LT, a następnie przeksięgowano na konto pozabilansowe "Środki trwałe w likwidacji".

2. We wrześniu środek trwały został przekazany do utylizacji. Firma dokonująca utylizacji zespołu komputerowego obciążyła podatnika jej kosztami, co zostało potwierdzone fakturą.

Podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów niezamortyzowaną wartość początkową zlikwidowanego środka trwałego w kwocie 1000 zł (6000 zł - 5000 zł). Stratę tę powinien zaliczyć do kosztów podatkowych dopiero we wrześniu. Wtedy bowiem nastąpiła faktyczna likwidacja środka trwałego w drodze utylizacji. W tej sytuacji kosztem podatkowym jest także wartość usługi świadczonej przez podmiot dokonujący utylizacji środka trwałego.

PODSTAWA PRAWNA:

● z art. 7 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dz.Urz. UE L z 2011 r. nr 77/1; ost.zm. Dz.Urz. UE L z 2013 r. nr 284/1

● z art. 77 § 2, art. 773, art. 395, art. 396, art. 888 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 380; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 585

● z art. 1 ust. 1 pkt 2, art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 205; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 615

● z art. 2 ust. 1 pkt 3, art. 5a pkt 20, art. 11 ust. 2, art. 14 ust. 2 pkt 8, art. 22 ust. 1 i 7c, art. 22a ust. 1, art. 22b, art. 22g ust. 1 pkt 3 i ust. 17, art. 22h ust. 1 pkt 1, art. 22i, 22j, 22k, 22m, art. 23 ust. 1 pkt 1, 6, 11 i pkt 45a lit. a) ustawy z 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1206

● z art. 4a pkt 10, art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 5, art. 15 ust. 1 i 4i, art. 16 ust. 1 pkt 1, 6, 14 i pkt 63 lit. a), art. 16a ust. 1, art. 16b, art. 16g ust. 1 pkt 3 i ust. 13, art. 16h ust. 1 pkt 1, art. 16i, 16j, 16k, 16m ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 851; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1206

● z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 1047

● z art. 2 pkt 9 i 26, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 2 pkt 2, art. 8 ust. 1, art. 17 ust. 1 pkt 4 i 7 i ust. 1c-2b, art. 19a ust. 1 i 8, art. 28b, 28k, art. 29a ust. 1 i 2, art. 86 ust. 1, ust. 2 pkt 1 lit. a) i pkt 4 lit. b), ust. 10, ust. 10b pkt 1 i 3, ust. 11, 13 i 19a, art. 106e ust. 1 pkt 18 i ust. 4 pkt 1, art. 106j ust. 1 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 710; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1228

● z art. 3 pkt 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 290; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1250

Aneta Szwęch

praktyk, autorka licznych publikacji z zakresu podatków i rachunkowości