Ewidencja księgowa a ewidencja zasobów nieruchomości gminnych - porównanie danych

● budynku o wartości początkowej 480 000 zł, wynikającej z protokołu zdawczo-odbiorczego z 1993 r., stwierdzającego przekazanie nieruchomości Skarbu Państwa naszej jednostce w trwały zarząd (od 2003 r. nieruchomość stała się własnością gminy, a nasza jednostka z państwowej została przekształcona w samorządową i zachowała nieruchomość w trwałym zarządzie, co zostało ujawnione w ewidencji geodezyjnej gruntów),

● gruntu o powierzchni 0,32 ha, bez wartości księgowej, ze względu na brak wyceny w protokole zdawczo-odbiorczym (ujętego w ewidencji pozabilansowej).

Czy gminny zasób nieruchomości, aby spełnić wymóg z § 6 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont (...), powinien potwierdzić również wartość budynku? A jeśli nie zostanie potwierdzona wartość budynku, ze względu na brak tych danych w ewidencji zasobu, to czy wymóg nałożony wymienionym przepisem rozporządzenia zostanie spełniony? Czy rozporządzenie nakłada obowiązek uzgodnienia zarówno liczby, jak i wartości nieruchomości pomiędzy jednostką budżetową a zasobem nieruchomości urzędu?

Porównanie powinno odnosić się do danych ujawnianych zgodnie z obowiązującymi przepisami z zakresu gospodarowania nieruchomościami w ewidencji zasobów nieruchomości gminnych, prowadzonej przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego - przy czym stanowi ono tylko jeden z dodatkowych elementów inwentaryzacji środków trwałych w rozumieniu przepisów o rachunkowości.

Przesłanki wprowadzenia do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont § 6 ust. 6

Przepis § 6 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont) stanowiący, że inwentaryzacja nieruchomości powinna zapewnić porównanie danych wynikających z ewidencji księgowej z ewidencją odpowiednio gminnego, powiatowego i wojewódzkiego zasobu nieruchomości - budzi wiele wątpliwości wśród jednostek organizacyjnych zobowiązanych do stosowania tego rozporządzenia. Wynikają one m.in. z tego, że przepisy nie podają żadnych szczegółów dotyczących sposobu przeprowadzania tego porównania, jego celu ani zakresu danych, jakie powinny być porównane. Przepis § 6 ust. 6 pojawił się w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont jako nowe, szczególne rozwiązanie, wprowadzone w związku z postulatami sformułowanymi przez Sejmową Komisję ds. Kontroli Państwowej dotyczącymi ujednolicenia systemu ewidencjonowania nieruchomości w jednostkach samorządu terytorialnego. W uzasadnieniu do wprowadzonej zmiany, zawartym w projekcie rozporządzenia z 2010 r., zapisano, że: (...) uwzględniono zalecenia zawarte w Dezyderacie nr 3 Sejmowej Komisji do spraw Kontroli Państwowej dotyczące systemu ewidencjonowania w jednostkach samorządu terytorialnego nieruchomości. W tym celu wprowadzono zapis (§ 6 ust. 6), na podstawie którego jednostki zobowiązane będą do prowadzenia ewidencji księgowej nieruchomości w sposób umożliwiający identyfikację poszczególnych nieruchomości z ewidencją geodezyjną nieruchomości. Postulaty te zostały sformułowane na podstawie wyników kontroli przeprowadzonych w 2008 r. przez Najwyższą Izbę Kontroli (dalej: NIK) w zakresie prawidłowości ewidencjonowania nieruchomości komunalnych dla celów prowadzenia racjonalnej gospodarki nimi, jak również prowadzenia ksiąg rachunkowych. Z przedstawionego po ich zakończeniu przez Prezesa NIK raportu wynikało, że jednostki samorządu terytorialnego nie prowadziły ani wymaganych przepisami prawa ewidencji zasobów nieruchomości, ani ewidencji księgowej majątku nieruchomego, a tam, gdzie były one prowadzone, zawierały dane niezgodne zarówno wzajemnie ze sobą, jak i z ewidencją geodezyjną (prowadzoną przez starostów powiatowych) bądź też zawarte w nich dane były niesprawdzalne. W wyniku tych nieprawidłowości jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego nie wywiązywały się również prawidłowo z obowiązku przeprowadzania i rozliczania okresowych inwentaryzacji mienia, nałożonego przez art. 26-27 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor). To z kolei mogło skutkować pociągnięciem do odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych z art. 18 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ich kierowników. Efektem kontroli przeprowadzonej przez NIK było sformułowanie wniosków dotyczących zmian w obowiązujących przepisach odnośnie do prowadzenia ewidencji księgowej w jednostkach organizacyjnych samorządu terytorialnego w taki sposób, aby było możliwe powiązanie dokonanych w niej zapisów na temat poszczególnych obiektów inwentarzowych środków trwałych zaliczanych do nieruchomości z zapisami ewidencji gminnych, powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości, które z kolei powinny być prowadzone na podstawie danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków (katastralnej). Zakładano, że działania te powinny zapewnić pewność i sprawdzalność danych na temat struktury i wartości majątku jednostek samorządu terytorialnego zawartego w prowadzonych rejestrach i ewidencjach. Zmiany wprowadzone do szczególnych zasad rachunkowości samorządowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości, dotyczące zasad ewidencji nieruchomości gminnych, znalazły zastosowanie do ewidencji zdarzeń gospodarczych, począwszy od 1 stycznia 2011 r.