Umowy dotyczące dotacji

Finanse publiczne obejmują zarówno procesy związane z gromadzeniem środków publicznych, jak i ich rozdysponowywaniem, w tym wydatkowanie środków w formie dotacji m.in. z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Dotacje uznawane są za transfer budżetowy, stanowiący bezzwrotną i nieodpłatną "pomoc finansową", przeznaczoną na ściśle określony cel. Stanowią wydatek podlegający szczególnym zasadom rozliczania. Mogą być one udzielone jedynie wówczas, gdy istnieje podstawa prawna umożliwiająca taki sposób wydatkowania środków publicznych. Podstawą udzielenia dotacji są przepisy uofp, ale może być nią również norma prawna zawarta w odrębnych ustawach lub w zawartych umowach międzynarodowych. Oczywisty wydaje się fakt, że każde udzielenie dotacji musi być poprzedzone zabezpieczeniem środków w budżecie (państwa lub jednostki samorządu terytorialnego). Ujęcie określonych kwot dotacji w budżecie stanowi jedynie wyraz woli organów jednostki i nie może stanowić podstawy roszczeń. Środki finansowe przeznaczone na dotacje mogą zostać uwzględnione już na etapie obowiązującej procedury planistycznej, ale mogą także zostać ujęte w planie wydatków w trakcie roku budżetowego, tzn. w wyniku zmian uchwały budżetowej, dokonywanych zgodnie z zakresem kompetencji właściwych organów.

Komórki finansowe powinny mieć na uwadze odpowiednio art. 168 i 251 uofp, z których wynika, że niewykorzystana część dotacji podlega zwrotowi do budżetu (państwa lub jednostki samorządu terytorialnego). W przypadku dotacji udzielanych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, jeśli termin wykorzystania oznaczony w umowie dotacji przypada przed końcem roku budżetowego, niewykorzystana część dotacji powinna być zwrócona w ciągu 15 dni od upływu terminu wykorzystania. Jeśli natomiast terminem wykorzystania dotacji jest ostatni dzień roku budżetowego, niewykorzystana część podlega zwrotowi do budżetu w terminie do 31 stycznia następnego roku. W sytuacji gdy niewykorzystana część dotacji zostanie objęta wykazem wydatków niewygasających - w razie niewykorzystania jej w terminie określonym w uchwale zawierającej wykaz - wciąż niewykorzystana część dotacji podlega zwrotowi w ciągu 15 dni od terminu realizacji wydatków określonego w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. W razie przekroczenia terminu zwrotu dotacji, od części podlegającej zwrotowi nalicza się odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.