Wyrok NSA z dnia 27 stycznia 2005 r., sygn. FSK 1327/04

Skoro przepisy art. 20 ust. 1 i 2 ustawy VAT z 1993 r. obejmowały wyłącznie sytuacje, w których podatnik dokonywał sprzedaży towarów opodatkowanych i zwolnionych od podatku, to nie mógł mieć zastosowania do przypadków sprzedaży niepodlegających opodatkowaniu. W takim przypadku zastosowanie miały ogólne zasady określone w art. 19 ust. 1 ustawy VAT. Ponieważ podatnik nie prowadził sprzedaży zwolnionej od podatku, a nabywane towary i usługi służyły w części sprzedaży opodatkowanej, miał prawo - na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy VAT - do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy ich nabyciu. Obniżenie to w 1997 i 1998 r. następowało o całą kwotę podatku naliczonego, gdyż w odniesieniu do sprzedaży niepodlegającej opodatkowaniu nie obowiązywały zasady z art. 20 ust. 3 i art. 4 ustawy VAT

Wyrokiem z dnia 3.02.2004 r., sygn. akt I SA/Rz 628/02, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, po połączeniu do wspólnego rozpoznania, a także rozstrzygnięcia skarg Jacka B., uchylił decyzje Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 25.02.2002 r. oraz poprzedzające je decyzje Inspektora Kontroli Skarbowej z dnia 26.11.2001 r. w przedmiocie określenia podatku od towarów i usług za kwiecień, lipiec 1997 r. i styczeń, marzec 1998 r. oraz oddalił skargi na decyzję Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 25.02.2002 r. w przedmiocie określenia podatku od towarów i usług za marzec, czerwiec, sierpień, wrzesień, październik, grudzień 1997 r. i luty oraz poszczególne miesiące od kwietnia do grudnia 1998 r. Według ustaleń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Izba Skarbowa w Rzeszowie decyzjami z dnia 25.02.2002 r. utrzymała w mocy dwadzieścia decyzji Inspektora Kontroli Skarbowej z dnia 26.11.2001 r. określających Jackowi B. podatek od towarów i usług za poszczególne miesiące od marca 1997 r. do grudnia 1998 r. Jako podstawę prawną powyższych decyzji Izba Skarbowa wskazała art. 53 § 4 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) art. 2, art. 10, art. 20 ust. 1, 2, 3 i 4 ustawy z dnia 8.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), zwanej dalej ustawą VAT.

Z ustaleń powołanych przez organy orzekające obu instancji wynikało, że Jacek B. prowadził działalność gospodarczą pod firma polegającą na sprzedaży dywanów importowanych z Belgii, a nadto odpłatnie świadczył usługi transportowe usługobiorcom dokonującym sprzedaży eksportowej, importujących towary, przewożącym towary na terenie kraju. Sprzedaż dywanów dokonywana była przez podatnika w prowadzonym przez niego składzie celnym i bezpośrednio z tego składu dywany były wywożone na Ukrainę. Cały podatek naliczony związany z zakupami w prowadzonej działalności gospodarczej podatnik uwzględniał w rozliczeniach za poszczególne miesiące jako obniżający podatek należny. Ponieważ jednak zgodnie z art. 2 ust. 1 cyt. ustawy o podatku VAT w związku z art. 168 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 9.01.1997 r. - Kodeks celny (Dz. U. Nr 23, poz. 117 ze zm.) do sprzedaży towarów ze składu celnego nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku VAT, orzekające w sprawie organy uznały, iż podatnik nie miał prawa do odliczenia w całości podatku naliczonego, lecz tylko podatek naliczony związany ze sprzedażą opodatkowaną, a to zgodnie z art. 20 ust. 2 ustawy VAT. Podatnik prowadził rachunkowość w formie ksiąg handlowych, ponoszone koszty rozliczał w układzie rodzajowym. Działalność odnośnie sprzedaży dywanów i sprzedaży usług transportowych prowadzona była w jednym budynku ze wspólnymi urządzeniami telekomunikacyjnymi, licznikami itd. Na podstawie analizy tej dokumentacji organy uznały, że jako kwoty podatku naliczonego obniżającego podatek należny (a więc związanego ze sprzedażą opodatkowaną) uwzględnić należy kwoty zawarte w fakturach zakupu rozliczanych przez kierowców przy wykonywaniu usług transportowych własnym taborem podatnika, które to faktury dokumentowały zakup paliwa, akcesoriów samochodowych, koszty drobnych napraw samochodu oraz usługi celne do świadczonych usług transportowych. Przyporządkowanie tego rodzaju zakupów, tj. zakupu paliwa, akcesoriów samochodowych itd. do sprzedaży opodatkowanej czyli usług transportowych nie było jednak - zdaniem organów - możliwe w rozliczeniu za wrzesień 1997 r., gdyż według faktur rozliczanych przez kierowców, zakup paliwa dokonywany poza terytorium Polski. Jeżeli natomiast chodzi o pozostałe wydatki (zakupy), to w prowadzonych rejestrach dotyczących podatku VAT podatnik nie wyodrębniał zakupów związanych ze sprzedażą opodatkowaną i zakupów związanych ze sprzedażą nieopodatkowaną, zaś przedłożone przez niego w toku postępowania wykazy odnośnie tegoż podatku naliczonego dotyczącego zakupów związanych ze sprzedażą nieopodatkowaną były zbyt ogólnikowe i nie pozwalały na prawidłową weryfikację kwot podatku naliczonego. Nie zawierały bowiem wszystkich wydatków związanych z funkcjonowaniem składu celnego jak czynsz, opłaty telefoniczne, opłaty za energię, zakup materiałów biurowych itd. W związku z tym odnośnie tych pozostałych zakupów (tj. poza zakupami związanymi z wykonywanymi usługami transportowymi) organy zastosowały zasadę wskazaną w art. 20 ust. 3 ustawy VAT i wyliczyły podatek naliczony podlegający odliczeniu (obniżający podatek należny) jako związany ze sprzedażą opodatkowana przy zastosowaniu proporcji sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT do sprzedaży ogółem i stosowanie do tych wyliczeń skorygowały dokonane przez podatnika rozliczenia podatku VAT za wszystkie wymienione wyżej miesiące. Zasadę tę zastosowano także w całości do rozliczenia za wrzesień 1997 r. ze względu na dokonywanie za granicą zakupów związanych z usługami transportowymi.