Projekt ustawy regulującej prawo spółdzielni mieszkaniowych do gruntów pod budynkami spółdzielczymi

Prawdopodobnie w III kwartale 2023 r. do Sejmu trafi projekt ustawy o uregulowaniu praw do gruntów zabudowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe. Projekt tej ustawy już powstał w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Ustawa ma dać spółdzielniom mieszkaniowym roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntów oraz o nieodpłatne przeniesienie własności znajdujących się na nich budynków. Z tego roszczenia spółdzielnie będą mogły skorzystać nie dłużej niż w ciągu roku od dnia wejścia w życie ustawy.

Problem gruntów spółdzielni mieszkaniowych nierozwiązany od lat

Aktualnie obowiązujące przepisy ustawy z 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze i ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych pozwalają spółdzielniom mieszkaniowym ustanawiać spółdzielcze prawa do lokalu (i potem jego odrębną własność) jedynie w budynkach stanowiących własność lub współwłasność spółdzielni. A spółdzielnia posiada własność lub współwłasność budynku jeżeli przysługuje jej prawo własności lub przynajmniej prawo użytkowania wieczystego gruntu, na którym stoi ten budynek.

Problem w tym, że . Jest to skutek powszechnej w czasach PRL-u (a także jeszcze na początku lat 90-ych XX wieku) praktyki udzielania przez organy władzy publicznej decyzji lokalizacyjnych, na podstawie których spółdzielnie realizowały inwestycje mieszkaniowe na gruntach stanowiących własność państwową. Państwo przekazywało spółdzielniom mieszkaniowym prawo użytkowania gruntów i promesę ustanowienia na rzecz spółdzielni tytułu prawnego do zabudowywanych przez nie gruntów w przyszłości. Niektóre spółdzielnie mają prawo dzierżawy do gruntów pod budynkami.