Skarga pauliańska – możliwość dochodzenia roszczeń w razie ogłoszenia upadłości dłużnika

W obrocie gospodarczym często mamy do czynienia z sytuacją, w której dłużnik, chcąc uchronić się przed egzekucją, wyzbywa się swojego majątku na rzecz osoby trzeciej z pokrzywdzeniem wierzyciela (tzw. czynność fraudacyjna). Tym samym doprowadza do swojej niewypłacalności lub ją powiększa. Wierzyciel – w celu zabezpieczenia swoich interesów oraz rozszerzenia egzekucji na majątek, który został przeniesiony przez dłużnika na osobę trzecią – może wtedy wystąpić ze skargą paulińską, czyli pozwem o uznanie takiej czynności pomiędzy dłużnikiem a osobą trzecią za bezskuteczną wobec niego. Sytuacja wierzyciela się komplikuje, kiedy dodatkowo zostaje ogłoszona upadłość dłużnika, co często ma miejsce, jeżeli jest on w trudnej sytuacji finansowej. Jak zatem w takiej sytuacji może się chronić wierzyciel?

Na początku przypomnijmy, że czynnością fraudacyjną, mającą na celu pokrzywdzenie wierzyciela, może być umowa darowizny, umowa dzierżawy, a nawet umowa o podział majątku wspólnego małżonków. Wierzyciel może natomiast skorzystać z dobrodziejstw skargi pauliańskiej i doprowadzić do uznania takiej czynności za bezskuteczną wobec niego, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące przesłanki: