Małżeński biznes – jak należy rozliczyć go z fiskusem

Zatrudnienie małżonka w firmie lub prowadzenie z nim wspólnie działalności gospodarczej wymaga nie tylko znajomości podstawowych reguł dotyczących zarządu majątkiem wspólnym i majątkami odrębnymi. Zagadnienia te omówiliśmy w poradniku „Majątek małżonków. Przesunięcia, intercyza, rozwód i spłaty a podatki” (dodatek Podatki i Księgowość z 11 sierpnia 2025 r., DGP nr 154). Kluczowe są też regulacje z zakresu podatkowych rozliczeń, które dziś przedstawiamy. A dotyczą one m.in. wydatków na usługi świadczone przez małżonka w ramach odrębnej działalności gospodarczej bądź na jego wynagrodzenie we wspólnej firmie, amortyzacji wspólnych składników majątku, nieodpłatnych świadczeń i przekazań.

towary i usługi od małżonka

Zasadą jest, że małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez siebie dochodów (art. 6 ust. 1 ustawy o PIT). Jednocześnie „każdy z małżonków prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą z wydzielonego majątku, mimo wiążącej ich małżeńskiej wspólności ustawowej” – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 7 czerwca 2023 r. (sygn. akt I FSK 440/19). Jeżeli zatem każdy z nich prowadzi odrębną działalność gospodarczą i w jej ramach wykonuje usługi na rzecz firmy małżonka lub sprzedaje jej towary, to wydatek na nabycie tych usług (towarów) może być dla współmałżonka kosztem uzyskania przychodu. Kluczowe jest, aby został spełniony podstawowy warunek, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, czyli aby wydatek był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła (z zastrzeżeniem, że kosztem nie są wydatki wymienione wprost w art. 23 ustawy o PIT).

W takiej sytuacji wykonanie usług przez małżonka nie jest traktowane jako jego „praca własna” w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT. „Mamy tu bowiem do czynienia z dwoma odrębnymi podmiotami gospodarczymi, ponieważ każdy z małżonków jako odrębny przedsiębiorca będzie wykonywał usługi dla firmy drugiego małżonka i wystawiał dokumenty potwierdzające wykonanie tych usług” – wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 19 czerwca 2024 r. (sygn. 0115-KDIT3.4011.461.2024.1.RS). Tak samo stwierdził: 17 maja 2024 r. (sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.208.2024.2.AP), 4 sierpnia 2023 r. (sygn. 0112-KDIL2-2.4011.460.2023.2.IM oraz 0115-KDIT3.4011.423.2023.1.DP), 20 czerwca 2023 r. (sygn. 0114-KDIP3-1.4011.430.2023.3.EC), 22 marca 2023 r. (sygn. 0115-KDIT3.4011.216.2023.1.JS), 23 lutego 2023 r. (sygn. 0115-KDIT3.4011.970.2022.2.DP), 27 stycznia 2023 r. (sygn. 0115-KDIT3.4011.871.2022.2.JG).