Data publikacji: 2002-12-10
Inwentaryzacja rozrachunków i środków pieniężnych
Głównym celem inwentaryzacji jest urealnienie danych o stanie majątkowym i w efekcie wyliczenie prawidłowego wyniku finansowego w danym roku obrotowym. Za poprawne, czyli prawidłowe i rzetelne, przeprowadzenie inwentaryzacji odpowiada kierownik jednostki. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694) nie reguluje spraw związanych z organizacyjnym przygotowaniem i przeprowadzeniem inwentaryzacji. Kwestia ta należy do zakresu spraw danej jednostki. Tym bardziej więc istotne jest zaprezentowanie nie tylko zasad inwentaryzacji, ale także pewnych stosowanych wzorów dokumentów. W „Poradniku” prezentujemy jedynie inwentaryzację rozrachunków i środków pieniężnych, chociaż przedmiotem inwentaryzacji są wszystkie aktywa i pasywa ujęte w ewidencji.
Grzegorz Mazur
Stan prawny na 4 grudnia 2002 r.
Przepisy ustawy o rachunkowości wyraźnie precyzują zasady prowadzenia inwentaryzacji w art. 26 i art. 27. Inwentaryzacja może być przeprowadzona następującymi metodami:
• spisu z natury,
• drogą uzyskania potwierdzeń prawidłowości stanu wykazanego w księgach rachunkowych,
• poprzez porównanie stanu wynikającego z zapisów w księgach rachunkowych, czyli danych ewidencyjnych, z odpowiednimi dokumentami.
Pierwsza metoda spisu z natury stosowana jest tam, gdzie mamy do czynienia ze składnikami dającymi się policzyć (np. środki pieniężne w kasie), zmierzyć, zważyć. Druga metoda, czyli metoda potwierdzania prawidłowości sald, stosowana jest do inwentaryzowania stanu środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, należności, pożyczek, zobowiązań. I wreszcie trzecia metoda - weryfikacji - stosowana jest dla pozostałych składników aktywów i pasywów, które nie zostały zinwentaryzowane w inny sposób.
Pamiętajmy, że podczas badania sprawozdania finansowego biegły rewident zajmuje stanowisko także w kwestii rzeczywistego stanu składników aktywów i pasywów na dzień sporządzania tego sprawozdania. Biegły przeprowadza badanie inwentaryzacji pod względem kompletności (wraz z doborem sposobu inwentaryzacji), poprawności merytorycznej oraz poprawności formalnej. Okazuje się, że biegły niestety nie zawsze może oprzeć się na badaniu inwentaryzacji przy stwierdzaniu w raporcie rzetelności danych ujętych w pozycjach sprawozdania finansowego jednostki. Biegły rewident uzna dokumenty inwentaryzacji za prawidłowe merytorycznie wówczas, gdy zawarte w nich dane, ilości i wartości składników aktywów i pasywów, odzwierciedlają faktyczne ich stany w momencie dokonywania ich inwentaryzacji.
