EMERYTURA NA NOWYCH ZASADACH

Milena Łukomska

WSTĘP

Celem niniejszej publikacji jest przybliżenie zasad funkcjonowania obecnie jednocześnie starego i nowego systemu emerytalnego.

Należy przypomnieć, że w wyniku przyjętych przez parlament w latach 1997-1998 rozwiązań wykreowany został w Polsce trójczłonowy system emerytalny, obejmujący:

● I filar - w ramach którego działają zreformowane ubezpieczenia społeczne finansowane metodą tradycyjną, repartycyjną, administrowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz mające charakter powszechny i obowiązkowy,

● II filar - w ramach którego działają otwarte fundusze emerytalne o charakterze powszechnym, obowiązkowym, pomnażając składki wpłacane przez członków oraz zakłady emerytalne zapewniające wypłatę świadczeń z tych środków,

● III filar - w ramach którego działają pracownicze programy emerytalne organizowane na zasadzie dobrowolności przez pracodawców dla pracowników, realizowane bądź w formach ubezpieczeniowych, bądź za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych o charakterze otwartym lub pracowniczych funduszy emerytalnych.

SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

W celu wyjaśnienia rozwiązań systemu emerytalnego obowiązującego od 1 stycznia 1999 r. nieodzowne jest omówienie niektórych unormowań zawartych w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm. - zwanej dalej ustawą systemową).

Na podstawie przepisów wskazanej ustawy system ubezpieczeń społecznych tworzą cztery ubezpieczenia:

● emerytalne,

● rentowe,

● na wypadek choroby i macierzyństwa oraz

● z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Ustawa systemowa przesądza także, że na każde z wymienionych ubezpieczeń opłacana jest odrębna składka ubezpieczeniowa, która przekazywana jest na odrębne fundusze. Emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (I filar) są wypłacane z funduszu emerytalnego.

Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52%. Jest ona finansowana w 50% przez ubezpieczonego i w 50% przez płatnika składek. Niektórzy ubezpieczeni zobowiązani są do finansowania składek na ubezpieczenie emerytalne w całości z własnych środków (np. osoby prowadzące działalność gospodarczą). W przypadkach wskazanych w ustawie systemowej całą składkę na ubezpieczenie emerytalne finansuje budżet państwa (np. za osoby pobierające zasiłek macierzyński).