Dostawy łańcuchowe z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi

Mianem "transakcji łańcuchowej" określa się taki rodzaj transakcji, w której uczestniczą co najmniej trzy podmioty i przebiega ona w ten sposób, że towar jest wysyłany od pierwszego podmiotu w łańcuchu do ostatniego. Mimo że towar faktycznie został wydany tylko raz - między pierwszym a ostatnim podmiotem - jednak każdy z uczestników transakcji łańcuchowej (z wyjątkiem nabywcy towaru) rozpoznaje u siebie dostawę towaru.

Z art. 7 ust. 8 ustawy o VAT wynika, że jeśli kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Transakcje łańcuchowe, ze względu na terytorium, po którym towar ulega przemieszczeniu, mogą mieć charakter:

● krajowy - jeżeli towar ulega przemieszczeniu wyłącznie na terytorium Polski, a poszczególnymi uczestnikami transakcji są podmioty krajowe, bądź

● zagraniczny - jeżeli towar ulega przemieszczeniu między dwoma państwami, a poszczególnymi uczestnikami transakcji, poza podmiotem krajowym (podmiotami krajowymi), są także podmioty zagraniczne.

I. Dostawy łańcuchowe w obrocie krajowym

W krajowym obrocie gospodarczym występują umowy, na podstawie których fizyczne wydanie towarów następuje tylko raz między pierwszym i ostatnim podmiotem w łańcuchu, choć dostawa towaru w znaczeniu prawnym następuje co najmniej dwa razy. W takiej sekwencji dostaw sprzedawca może dostarczać towar jako pierwszy z całego łańcucha, który bezpośrednio wydaje towar nabywcy, a może też występować jako jego "środkowe ogniwo". W tym ostatnim przypadku towar przekazywany jest z pominięciem sprzedawcy.