KSeF. O co pyta sektor finansów publicznych?

Wstęp

Z początkiem drugiego półrocza 2024 r. stosowanie faktur ustrukturyzowanych w zdecydowanej większości przypadków dokumentowania sprzedaży za pomocą faktur będzie obligatoryjne. Wprowadzające ten obowiązek przepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1852 – dalej: ustawa o VAT) wchodzą w życie 1 lipca 2024 r.

Obowiązek ten będzie dotyczył również jednostek samorządu terytorialnego będących czynnymi podatnikami VAT (podatnicy zwolnieni będą objęci obowiązkiem stosowania faktur ustrukturyzowanych od 2025 r.) i wchodzących w ich skład jednostek organizacyjnych, które po dokonanej w przeszłości centralizacji nie mają samodzielnego statusu podatnika VAT.

Fakt, że gmina jest jednym podatnikiem VAT wraz ze wszystkimi swoimi jednostkami organizacyjnymi, budzi niepokój. Jest on spotęgowany tym, że identyfikacja i przypisywanie dokumentów faktur ustrukturyzowanych dokonywane będzie na podstawie numeru VAT, który przecież jest wspólny dla wszystkich gminnych jednostek organizacyjnych. Na szczęście, rozwiązanie tego problemu zostało przewidziane w finalnej wersji regulacji dotyczących faktur ustrukturyzowanych i funkcjonowania KSeF, tj. tej, która ma w pełni obowiązywać i być stosowana od 1 lipca 2024 r. (a formalnie już obowiązuje). Otóż w przepisach wykonawczych przewidziano, że swój szczególny, specyficzny status w ramach jednostki samorządu terytorialnego zyskają: samorządowa jednostka budżetowa, samorządowy zakład budżetowy i urząd gminy. Podobnie taki status będą mogły zyskać: starostwo powiatowe, urząd marszałkowski, członkowie grupy VAT, a nawet zakład (oddział) osoby prawnej bądź inna wyodrębniona jednostka wewnętrzna podatnika. Należy zaznaczyć, że nie będą to odrębni podatnicy, lecz wyodrębnione wewnątrz podatnika jednostki (podrzędne), którym nadany zostanie odrębny, właściwy dla KSeF numer, dzięki czemu możliwe będzie przyporządkowanie im tylko właściwych faktur ustrukturyzowanych. Oczywiście będzie to wymagało nadania im takiego numeru (dla jednostek organizacyjnych gminy za pomocą NIP-2 ze wskazaniem na charakter), a następne zamieszczania go w fakturach (blok Podmiot 3 w strukturze z odpowiednim przyporządkowaniem roli). Dzięki temu możliwe będzie automatyczne przypisywanie faktur ustrukturyzowanych do konkretnej jednostki, a z drugiej strony – ograniczenie takim podmiotom dostępu wyłącznie do faktur ustrukturyzowanych przyporządkowanych do właściwego dla nich podzbioru.