Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracowników

Rozwój technologiczny sprawia, że do naszego życia codziennego wkraczają coraz to nowe technologie i narzędzia pracy, których istnienia kilka lat wcześniej nikt nie przewidywał. By za tym nadążyć, nawet osoby wykonujące od lat pracę w tym samym zawodzie muszą nieustająco się dokształcać i rozwijać. Wbrew temu, co niektórzy mogliby sądzić, podnoszenie przez pracowników kwalifikacji zawodowych nie leży tylko w ich interesie. Powinien nim być zainteresowany także każdy pracodawca, który chce, by jego jednostka realizowała powierzone jej zadania w sposób sprawny, nowoczesny i wzbudzający zaufanie. Jednocześnie jednak, podejmując decyzję o wsparciu pracownika w rozwoju zawodowym, powinien umieć zadbać o własne prawa z tym związane.

Rola pracodawcy w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych przez pracowników

Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych ustawodawca rozumie zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika. Może ono się odbywać z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

Choć ustawodawca wśród podstawowych zasad prawa pracy zawarł obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 17 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy; dalej: k.p.), to należy pamiętać, że regulacja ta nie ma charakteru roszczeniowego, co oznacza, że pracownik nie może na jej podstawie domagać się np. sfinansowania przez pracodawcę kosztów jego dokształcania. W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że obowiązek ułatwiania, o którym mowa w tej regulacji, to w praktyce raczej obowiązek nieutrudniania, czy też obowiązek nieodmawiania bez istotnej przyczyny. Warto pamiętać też, że podnoszenie kwalifikacji powinno co do zasady być związane z pracą wykonywaną przez pracownika, który nie może domagać się przeprowadzenia określonego szkolenia, które nie ma związku z jego zatrudnieniem (patrz: ORZECZNICTWO).

ORZECZNICTWO

Obowiązek ten nie oznacza, że poszczególny pracownik może (ma prawo w znaczeniu posiadania roszczenia) domagać się na tej podstawie od pracodawcy określonego udziału w podnoszeniu swoich zawodowych kwalifikacji, polegającego na przykład na zorganizowaniu i przeprowadzeniu szkolenia komputerowego. Pracodawca nie ma obowiązku szkolenia pracowników, ma natomiast ułatwiać im podnoszenie kwalifikacji zawodowych, jeżeli oni sami chcą te kwalifikacje podnosić. Dbałość o zawodowe kwalifikacje jest w warunkach gospodarki wolnorynkowej sprawą samych zainteresowanych, warunkującą ich funkcjonowanie na rynku pracy.