Interpretacja indywidualna z dnia 25 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.578.2022.1.MC

Moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usługi związanej z zarządzaniem flotą samochodową.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usługi (...).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „A.”, „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest spółką prawa polskiego, zarejestrowaną dla celów VAT oraz posiadającą siedzibę w Polsce. Spółka wchodzi w skład międzynarodowego koncernu B.

Wnioskodawca prowadzi dystrybucję samochodów ciężarowych, w tym demonstracyjnych na polskim rynku poprzez autoryzowanych, jak i niepowiązanych dealerów. Podstawowym celem Wnioskodawcy jest generowanie jak najlepszych wyników sprzedaży samochodów ciężarowych oraz zwiększanie ilości oferowanych produktów dodatkowych, tak aby w możliwie najlepszym stopniu dopasować ofertę do oczekiwań klientów.

Spółka jest zdania, że dla nabywcy samochodu ciężarowego niezwykle ważna jest możliwość sprawnego zarządzania transportem - co w oczywisty sposób może zostać uzupełnione poprzez dedykowane dla tego wyznaczonego zadania rozwiązania informatyczne w postaci usług (…), w tym system (...).

I tak, Spółka już od jakiegoś czasu oferuje swoim Klientom możliwość zakupu i skorzystania z możliwości zarządzania flotą samochodową poprzez usługi (...). Usługi (...) umożliwiają kontakt kierowcy i pojazdu z dyspozytorem (w siedzibie Klienta), co pozwala na bieżące monitorowanie floty na terenie Polski oraz innych krajów europejskich.

Usługi telematyczne, do których również należą usługi (...) są szczególnie popularne w krajach zachodnich Europy, w tym w szczególności w Niemczech, Holandii, Francji, Anglii, Hiszpanii oraz krajach skandynawskich. Stąd Spółka chcąc spopularyzować ten system również wśród polskich odbiorców, planuje podjąć decyzję o przygotowaniu dodatkowej oferty, polegającej na możliwości nabycia usług (...) na specjalnych warunkach, gdy Klient zdecyduje się na płatność z góry za okres 24 lub 36 miesięcy. Do tej pory Spółka oferuje usługi (...) z 1 miesięcznym okresem rozliczeniowym i wówczas faktury wystawiane są do 15. dnia kolejnego miesiąca po miesiącu, którego ta usługa dotyczyła.

Wnioskodawca pragnie wyjaśnić, że zarządzanie pojazdem przez wykorzystanie usług (...) umożliwia przeprowadzenie analizy danych trasy i pojazdu oraz ocenę stylu jazdy kierowców. Podczas analizy brane są pod uwagę m.in. takie zmienne jak sposób obsługi pedału gazu, skrzyni biegów, układu hamulcowego, w tym hamulca silnikowego oraz retardera - o ile występuje w specyfikacji pojazdu, systemów asystujących, np. PPC, a także zużycie podzespołów i elementów układu hamulcowego. Ocena stylu jazdy kierowców opiera się m.in. na takich parametrach jak: jazda przewidująca, zmiana prędkości ruchu pojazdu, częstotliwość hamowania czy sposób zmiany biegów. Tego typu analizy są często podstawą do dostosowania strategii rozwoju pracowników Klienta Spółki, szczególnie w zakresie ustalenia dalszych celów szkoleniowych i rozwojowych kierowców, tak aby w efektywny sposób zwiększyć wydajność użytkowania pojazdu ciężarowego.

Co więcej, usługi (...) pozwalają monitorować parametry techniczne pojazdu, m.in. odczytywać i przekazywać informacje o terminach i zakresach konserwacji i kontroli stanu technicznego pojazdów.

Wszystkie ww. informacje dostępne są online dla Klienta, który podpisał umowę (...) zgodnie z ustalonym zakresem usług na określonych warunkach, otrzymał dane do logowania do systemu oraz aktywował pojazd/y w systemie (...). Ponadto Klienci (i ich pracownicy, np. kierownicy flot i kierowcy) mogą otrzymywać za pośrednictwem poczty e-mail raporty, zawierające określone dane dotyczące floty i przejazdów oraz opracowane na ich postawie porady dotyczące ich optymalizacji.

System (...) umożliwia m.in.:

1) analizę stylu jazdy kierowców oraz stanu technicznego pojazdów - identyfikacja kierowcy następuje przez kartę tachografu cyfrowego DTCO. System odczytuje takie dane jak m.in.: czas postoju, prędkość ruchu pojazdu, obroty silnika, sposób hamowania oraz zużycie paliwa. Dodatkowo, system przyznaje oceny za ekonomiczną jazdę, na podstawie których Klient może zaplanować konkretne programy szkoleniowe dla swoich kierowców. Ponadto system diagnozuje aktualny stan ciężarówki i podaje orientacyjne terminy przeglądów poszczególnych podzespołów, np.: silnika, skrzyni biegów, hamulców oraz przeglądów ogólnych.

2) zarządzanie czasem pracy kierowców - system upraszcza jego rejestrację i ułatwia zaplanowanie tras w przyszłości. Usługa (...) pozwala zapisać godziny pracy kierowcy. System umożliwia również dyspozytorom kontrolowanie, czy kierowcy trzymają się ustawowych odpoczynków i godzin jazdy oraz czasu pracy.

3) optymalne zarządzanie transportem - planowanie tras, przesyłanie zleceń, czy nawet śledzenie losów przesyłki. Dyspozytor na bieżąco jest informowany, jaki jest stan realizacji zlecenia. Takie rozwiązanie zdecydowanie zwiększa efektywność pracy. Jeżeli kierowca ma jakieś opóźnienie, to Klient zostanie o tym poinformowany. Co więcej, dyspozytor może zobaczyć na mapie zaplanowaną trasę, następnie śledzić trasę przejazdu pojazdu lub porównać położenie GPS poszczególnych aut floty. Możliwe jest również zlokalizowanie miejsca postoju pojazdu oraz czasów pauzy, jazdy, czy pracy kierowców.

System (...) jest dedykowany głównie dla Klientów A., ale również innych producentów pojazdów ciężarowych. W Polsce są to głównie małe oraz średniej wielkości firmy transportowe. Klienci flotowi należą aktualnie do mniejszości Klientów (...).

Mając na uwadze tak przedstawiony stan faktyczny oraz chęć spopularyzowania usług (...) intencją Wnioskodawcy jest stworzenie oferty, polegającej na możliwości nabycia tej usługi po korzystniejszej cenie przez Klientów, w sytuacji gdy Klient zdecyduje się na płatność z góry za cały 24 lub 36 miesięczny okres. W konsekwencji planowane jest zawarcie z Klientem umowy na okres 24 lub 36 miesięcy. Za cały okres objęty umową Wnioskodawca pobierze opłatę z góry.

Mając na uwadze powyższe, faktura za aktywację usługi (...) będzie obejmowała następujące elementy należnego A. wynagrodzenia [usługa (...) wraz z kosztami dodatkowymi]:

‒za usługę (...), świadczoną w okresie 24 lub 36 miesięcy,

‒opłatę za aktywację pojazdu, oraz

‒opłatę roczną za flotę - według obowiązującego cennika (cena zostanie przeliczona proporcjonalnie do okresu trwania umowy).

Po zawarciu umowy ramowej, Klient wnioskuje o zarejestrowanie pojazdu we flocie składając do (...) Support formularz aktywacyjny dla danego pojazdu [Formularz aktywacyjny]. Po otrzymaniu prawidłowo wypełnionego Formularza aktywacyjnego (...) Support Dealer/A. we współpracy z Klientem aktywuje określony zakres usług dla danego pojazdu. Od tego momentu, tj. po podpisaniu umowy, aktywacji pojazdów oraz przekazaniu danych do logowania do systemu (...) - następuje świadczenie usług (...) na rzecz Klienta [moment rozpoczęcia świadczenia usługi (...)].

Faktura zostanie wystawiona w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpocznie się świadczenie usług (...). Płatność za wskazaną usługę nastąpi na podstawie wystawionej faktury i po jej otrzymaniu przez Klienta.

Wątpliwości Wnioskodawcy wobec tak przedstawionego planowanego zdarzenia dotyczą momentu powstawania obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usług (...) przez okres 24 lub 36 miesięcy.

Pytania

1)Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi (...), o której mowa we wniosku, będzie powstawał zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, czyli z momentem rozpoczęcia świadczenia usługi (...)?

2)Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w sytuacji otrzymania zaliczki w wysokości 100% należnego wynagrodzenia od Klienta przed wykonaniem usług (...), obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, a więc z chwilą otrzymania płatności?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 1

W ocenie Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi (...), o której mowa we wniosku, będzie powstawał zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, czyli z momentem rozpoczęcia świadczenia usługi (...).

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Zasadniczo wykonanie usługi następuje z chwilą, gdy na podstawie okoliczności faktycznych można stwierdzić, że zrealizowane zostały wszystkie czynności składające się na określony rodzaj usługi. Ustawa o VAT przewiduje jednocześnie dwie reguły pomocnicze, które w pewnych szczególnych sytuacjach określają moment, w którym usługę uznaje się za wykonaną.

Po pierwsze, stosownie do treści art. 19a ust. 2 ustawy o VAT, w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się za wykonaną również w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

Po drugie, w myśl art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi; usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Odwołując się do istoty świadczenia usługi na gruncie VAT, która polega na wymianie świadczeń wzajemnych, w ramach których w zamian za wynagrodzenie pieniężne usługodawca wykonuje uzgodnione świadczenie na rzecz usługobiorcy, należy stwierdzić, że usługa jest wykonana wówczas, gdy po stronie usługodawcy zostaje wykonana istota czynności, dla której usługobiorca decyduje się na zapłatę wynagrodzenia oraz wstąpienie w stosunek prawny z usługodawcą.

W przedmiotowej sprawie zasadniczym świadczeniem, dla którego Klient decyduje się na wstąpienie w stosunek prawny z Wnioskodawcą jest zapewnienie Klientowi możliwości korzystania z usług (...), których zasadniczym celem jest możliwość skutecznego zarządzania posiadaną flotą samochodową. Co więcej, po podpisaniu umowy, aktywacji floty w systemie (...) oraz otrzymaniu danych do logowania, Klient otrzymuje dostęp do systemu (...) i szeregu dodatkowych świadczeń składających się na istotę usług (...). Należy podkreślić, że w momencie zawierania umowy o świadczenie usług (...) ani Wnioskodawca ani Klient nie są w stanie określić ile razy i w którym momencie Klient skorzysta z zakupionych usług (tj. ile razy skorzysta z oprogramowania, ile analiz stylu jazdy kierowcy i stanu technicznego samochodu zostanie wygenerowanych). Warto bowiem podkreślić, iż dopiero w momencie aktywacji i otrzymania przez Klienta danych do logowania - rozpoczyna się możliwość korzystania z usługi (...) przez Klienta.

Co ważne, stosownie do treści przepisu art. 353 (1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego.

Klienci od pierwszego dnia, kiedy zostaną im dostarczone dane dostępowe mogą rozpocząć korzystanie ze wsparcia i otrzymują pewność, że takie prawo przysługuje im w całym okresie, objętym umową a więc odpowiednio w ciągu 24 lub 36 miesięcy. Należy zatem uznać, iż z chwilą umożliwienia im korzystania z usług (...) krystalizuje się istota nabywanego świadczenia. Oznacza to, że w tym właśnie momencie powstanie obowiązek podatkowy w VAT - a więc z momentem rozpoczęcia świadczenia usługi (...) na rzecz Klienta.

Warto podkreślić, iż analogiczne stanowisko było niejednokrotnie przedmiotem interpretacji indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, w których potwierdzano, że w przypadku usług o podobnym charakterze jak usługa (...), obowiązek podatkowy powstaje w momencie umożliwienia rozpoczęcia korzystania z tego typu świadczeń.

Co istotne, podobny charakter do usług (...) posiada udzielenie licencji na oprogramowanie/aplikację, gdzie aby umożliwić rozpoczęcie korzystania z oprogramowania/aplikacji, usługodawca zobowiązany jest do przekazania kluczy aktywacyjnych. W tym momencie subskrybent nabywa prawo do korzystania z oprogramowania, a więc otrzymuje istotę nabywanego świadczenia (natomiast w przedmiotowej sprawie Nabywca otrzymuje istotę świadczenia w momencie rozpoczęcia świadczenia usług (...) - zyskuje wtedy gotowość do otrzymania dostępu do aplikacji obsługującej tę usługę). Takie stanowisko było wielokrotnie wyrażane w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, w których potwierdzano, że w przypadku udzielenia licencji, obowiązek podatkowy powstaje w momencie przekazania kluczy aktywacyjnych, umożliwiających rozpoczęcie korzystania z oprogramowania.

Przykładowo, takie stanowisko wynika z:

‒interpretacji indywidualnej z 9 września 2019 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.323.2019.1.SM, w której organ interpretacyjny uznał, że obowiązek podatkowy dla sprzedaży zarówno licencji czasowych, jak i bezterminowych, w okolicznościach niniejszej sprawy, będzie powstawał na zasadach ogólnych, określonych w art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, tj. z chwilą wykonania usługi. W niniejszej sprawie wykonanie usługi będzie następować w momencie udzielenia licencji, tj. już w dniu podpisania umowy licencyjnej w odniesieniu do całości ceny. W tym bowiem momencie będzie spełniona istota usługi - przekazanie prawa do korzystania z oprogramowania komputerowego na rzecz licencjobiorcy;

‒interpretacji indywidualnej z 19 grudnia 2019 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o sygn. 0114-KDIP1-1.4012.650.2019.1.JO, w której wskazano, że w przypadku gdy udzielenie licencji terminowej następuje po przekazaniu prawa do korzystania na rzecz licencjobiorcy, poprzez przekazanie nośnika z kluczem aktywacyjnym, to obowiązek podatkowy powstaje w dniu przekazania klientowi ww. nośnika z kluczem aktywacyjnym. W konsekwencji, organ interpretacyjny uznał, że w przypadku licencji terminowej (subskrypcji) rozliczanej jednorazowo (płatność „z góry”) obowiązek podatkowy z tytułu usługi subskrypcji powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.

W tym miejscu warto podkreślić, że usługi, świadczone przez usługodawców nie zawsze polegają na realizacji zleconych jemu każdorazowo czynności. Niekiedy usługobiorca zainteresowany jest nabyciem samej pewności, że usługodawca pozostanie przez ustalony okres czasu w gotowości do wykonania pewnych czynności, w razie gdy zaistnieje taka potrzeba po stronie nabywcy usługi. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku usług (...). Klient nabywa od momentu objęcia go tą formą wsparcia (tj. od momentu przekazania jemu niezbędnych danych dostępowych do aplikacji) gotowość Spółki do realizacji określonych w umowie czynności, obejmujących m.in. stały i nieprzerwany dostęp do aplikacji, możliwość generowania raportów określających styl jazdy kierowcy oraz stan techniczny pojazdu. Wobec tego należy stwierdzić, że zobowiązanie wynikające z umowy o świadczenie usług (...) jest faktycznie wykonane już w momencie, w którym zostaną Klientowi przekazane dane dostępowe do systemu (...), tj. od kiedy Klient może się domagać realizacji określonych czynności w ramach tej usługi. Zobowiązanie Spółki wobec Klienta do świadczenia usługi (...) staje się wymagalne już od pierwszego dnia rozpoczęcia świadczenia usługi (...) i pozostaje ważne w uzgodnionym z Klientem okresie.

Co warto podkreślić, w przypadku usług (...) dla określenia obowiązku podatkowego VAT nie znajdzie zastosowania zarówno:

‒art. 19a ust. 2 ustawy o VAT, ponieważ przepis ten odnosi się jedynie do tych usług, które są usługami podzielnymi w sensie gospodarczym, np. usługi transportowe, spedycyjne czy przeładunkowe, jak i

‒art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, który można zastosować do usługi, która jest wykonywana w sposób ciągły przez pewien czas natomiast rozliczenie należności za nią następuje w ramach okresu. W opisie planowanego zdarzenia Wnioskodawca wskazał jednak, że dostęp do usług (...) nastąpi po podpisaniu umowy, aktywacji floty w systemie (...) oraz otrzymaniu danych do logowania - po spełnieniu wszystkich tych okoliczności nastąpi moment, od którego usługa (...) jest świadczona na rzecz Klienta. Co ważne, dostęp do usług (...) nie będzie warunkowany płatnością oraz nie wymaga spełnienia dodatkowych warunków. Dostęp do usług nie będzie odnawiać się w związku z kolejną płatnością. Wydanie dostępu do tej aplikacji nastąpi po podpisaniu umowy, aktywacji floty w systemie (...) oraz przekazaniu danych do logowania. Z uwagi właśnie na te przedstawione argumenty, brak jest zdaniem Wnioskodawcy podstaw do uznania usługi (...) za usługę ciągłą i do zastosowania w jej przypadku art. 19a ust. 3 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie wykonanie usługi następuje z chwilą aktywacji floty w systemie (...) oraz otrzymania danych do logowania - w tym momencie bowiem Klient nabywa możliwość zarządzania flotą pojazdów.

Warto podkreślić, iż stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w stanowiskach prezentowanych przez organy podatkowe:

‒interpretacji indywidualnej z 19 sierpnia 2021 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.374.2021.2.MSO, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził że obowiązek podatkowy dla wykonywanych przez Wnioskodawcę usług serwisowych powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT z chwilą wykonania usługi, tj. z chwilą podpisania umowy konserwacji prewencyjnej, za którą jest pobierana płatność jednorazowo z góry;

‒interpretacji indywidualnej z 8 marca 2018 r. nr 0114-KDIP4.4012.28.2018.1.AS, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku, gdy płatność została uregulowana po wystawieniu faktury i wydaniu oprogramowania z kluczem oraz w przypadku gdy płatność nie została uregulowana, a oprogramowanie z kluczem zostało wydane - obowiązek podatkowy powstanie stosownie do art. 19a ust. 1 ustawy, z chwilą wykonania usługi, tj. przekazania oprogramowania wraz z kluczem ochrony programu.

‒interpretacji indywidualnej z 29 kwietnia 2021 r. nr 0114-KDIP4-2.4012.29.2021.2.AS, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że obowiązek podatkowy dla świadczonej przez Spółkę usługi, polegającej na obsłudze umów licencyjnych należy określić na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy, tj. z chwilą wykonania usługi.

Końcowo Spółka pragnie podkreślić, iż ze względu na charakter usług (...) oraz faktu, iż obowiązek podatkowy w VAT w przypadku tej usługi powstaje zgodnie z treścią przepisu art. 19a ust. 1 ustawy o VAT - prawidłowym będzie również w ocenie Wnioskodawcy, wystawienie faktury zgodnie z treścią przepisu art. 106i ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z przywołanym przepisem - fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę. Jednocześnie zgodnie z treścią przepisu art. 106i ust. 7 pkt 1 i 2 ustawy o VAT - faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60. dnia przed wykonaniem usługi, a także otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty. A zatem wystawienie faktury za usługę (...) wraz z kosztami dodatkowymi świadczoną na rzecz Klienta przez okres 24 lub 36 miesięcy, w terminie do 15 dni od dnia, w którym doszło do rozpoczęcia świadczenia usługi (...) [a więc po spełnieniu się przesłanek - tworzących „moment rozpoczęcia świadczenia usługi (...)”] - będzie również w ocenie Wnioskodawcy działaniem prawidłowym i wypełniającym treść przepisu art. 19a ust. 1 oraz art. 106i ust. 1 odnoszącego do wymogów dokumentacyjnych w zakresie wykonywanych czynności, podlegających opodatkowaniu VAT.

Wnioskodawca zdaje sobie sprawę, że przywołane interpretacje, będące przykładem kształtującej się linii interpretacyjnej, zostały wydane w oparciu o konkretne stany faktyczne i jako takie nie tworzą prawa, należy jednak zaznaczyć, iż w obliczu podobieństwa zagadnień, których dotyczyły powołane interpretacje z tymi, które są objęte niniejszym wnioskiem, należy mieć je na uwadze dokonując wykładni przepisów i udzielając odpowiedzi na pytanie sformułowane w niniejszym wniosku.

Ad 2

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie odpowiedzi na pytanie oznaczone nr 2

W ocenie Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy w VAT w przypadku otrzymania zaliczki w wysokości 100% należnego wynagrodzenia [obejmującego wskazane w opisie zdarzenia przyszłego wartość usługi (...) wraz z kosztami dodatkowymi] na poczet wykonania usług (...), powstanie zgodnie z treścią przepisu art. 19a ust. 8 ustawy o VAT – a więc z chwilą otrzymania płatności.

Zgodnie z ogólną zasadą opodatkowania w VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Jednak, stosownie do treści art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:

1)dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;

2)dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.

W tym miejscu warto podkreślić, iż ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o VAT definicji zaliczki ani przedpłaty. Zgodnie natomiast z definicją zawartą w słowniku Języka Polskiego PWN (wersja internetowa: sjp.pwn.pl), „zaliczka” to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności. Zatem zaliczkę wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi. Natomiast przez „przedpłatę” należy rozumieć określoną sumę pieniężną, stanowiącą część ceny towaru lub usługi, wpłacaną z góry w celu uzyskania gwarancji jego zakupu lub wykonania usługi w określonym terminie. W związku z powyższym, dla uznania zapłaty określonej sumy pieniężnej za zaliczkę lub przedpłatę konieczne jest jej powiązanie z konkretną transakcją.

Zarówno z orzecznictwa TSUE, jak i stanowisk prezentowanych przez krajowe sądy i organy administracyjne wynika, że w sytuacji otrzymania od Klientów płatności w wysokości 100% należnego wynagrodzenia na poczet usług (...), [obejmującego wskazane w opisie zdarzenia przyszłego wartość usługi (...) wraz z możliwymi kosztami dodatkowymi] - płatność ta powinna zostać zakwalifikowana do definicji „zaliczki” wskazanej w treści art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

Należy wskazać, że art. 10 ust. 2 akapit drugi powyższej Dyrektywy stanowi, że w przypadku gdy zapłata następuje przed wykonaniem dostawy towarów lub świadczenia usług, podatek staje się wymagalny w momencie otrzymania płatności i od jej wysokości.

W wyroku z 21 lutego 2006 r. w sprawie C-419/02 BUPA Hospitals Ltd. i Goldsborough Developments Ltd. przeciwko Commisioners of Customs & Excise, TSUE podkreślił, że „(...) w przypadku dokonania płatności zaliczkowej obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje zanim dostawa towarów lub świadczenie usług zostaną wykonane. Aby obowiązek podatkowy powstał w takiej sytuacji, wszelkie okoliczności mające znaczenie dla zaistnienia zdarzenia podatkowego, tzn. przyszła dostawa lub przyszłe świadczenie usług muszą już być znane, a zatem w szczególności, (...) w momencie dokonania takiej zapłaty, towary i usługi powinny być szczegółowo określone”.

Należy wskazać, że powyższy wyrok TSUE zachowuje swoją aktualność na gruncie obecnie obowiązującej Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1, ze zm.).

Na podstawie powyższego wyroku TSUE można wysnuć wniosek, że aby zapłatę na poczet przyszłych należności uznać za zaliczkę, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

‒zapłata musi zostać dokonana na poczet konkretnej transakcji, tj. przyszłe świadczenie powinno być określone co do rodzaju w sposób jednoznaczny (określone powinny być cechy identyfikujące rodzaj towaru bądź usługi),

‒konkretyzacja przyszłego świadczenia powinna być wystarczająco dokładna dla określenia zasad opodatkowania świadczenia, tj. w szczególności należy móc określić miejsce świadczenia i stawkę opodatkowania,

‒w momencie dokonania zaliczki strony nie mają intencji zmiany świadczenia w przyszłości.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy - w sytuacji gdy przed rozpoczęciem świadczenia usług (...), Klient dokona wpłaty zaliczki w wysokości 100% należnego wynagrodzenia [a więc za usługę (...) wraz z kosztami dodatkowymi] na poczet realizacji tego świadczenia, wówczas obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania tej płatności.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w stanowiskach prezentowanych przez organy podatkowe:

‒interpretacji indywidualnej z 19 maja 2021 r. nr 0114-KDIP1-2.4012.71.2021.1.PC, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, iż kwoty przedpłat otrzymane przez Wnioskodawcę na poczet przyszłych zamówień będą stanowić przedpłaty/zaliczki, o których mowa w art. 19a ust. 8 ustawy o VAT. W konsekwencji obowiązek podatkowy z tytułu wniesionych przez kontrahenta przedpłat, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, powstanie z chwilą otrzymania tej przedpłaty;

‒interpretacji indywidualnej z 4 czerwca 2020 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.383.2020.1.WN, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że obowiązek podatkowy z tytułu wniesionej przez Mieszkańca wpłaty na poczet wykonania usługi, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, powstanie z chwilą otrzymania tej wpłaty (zaliczki).

Podsumowując stanowisko Wnioskodawcy, w przedstawionych powyżej pytaniach, będących przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej:

(1) odnośnie pytania nr 1 - w ocenie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług (...), o której mowa we wniosku, będzie powstawał zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, a więc z chwilą aktywacji floty w systemie (...) oraz otrzymania danych do logowania - wówczas bowiem ziści się moment rozpoczęcia świadczenia usługi (...);

(2) odnośnie pytania nr 2 - jednocześnie w sytuacji otrzymania zaliczki przed rozpoczęciem świadczenia usług (...) na rzecz Klienta [obejmującą wskazane w opisie zdarzenia przyszłego wartość usługi (...) wraz z kosztami dodatkowymi] - obowiązek podatkowy w VAT, powstanie wówczas zgodnie z treścią przepisu art. 19a ust. 8, a więc z chwilą otrzymania płatności.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy:

obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Na podstawie art. 19a ust. 2 ustawy:

w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

Stosownie do art. 19a ust. 3 ustawy:

usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Natomiast, w myśl art. 19a ust. 8 ustawy:

jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:

1) dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;

2) dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.

Z opisu sprawy wynika, że oferują Państwo swoim Klientom możliwość zakupu i skorzystania z możliwości zarządzania flotą samochodową poprzez usługi (...). Usługi (...) umożliwiają kontakt kierowcy i pojazdu z dyspozytorem (w siedzibie Klienta), co pozwala na bieżące monitorowanie floty na terenie Polski oraz innych krajów europejskich. Chcąc spopularyzować system wśród polskich odbiorców, planują Państwo podjąć decyzję o przygotowaniu oferty, polegającej na możliwości nabycia usług (...) na specjalnych warunkach, gdy Klient zdecyduje się na płatność z góry za okres 24 lub 36 miesięcy. Do tej pory oferowali Państwo usługi (...) z 1 miesięcznym okresem rozliczeniowym i wówczas faktury wystawiane są do 15. dnia kolejnego miesiąca po miesiącu, którego ta usługa dotyczyła.

Zarządzanie pojazdem przez wykorzystanie usług (...) umożliwia przeprowadzenie analizy danych trasy i pojazdu oraz ocenę stylu jazdy kierowców. Podczas analizy brane są pod uwagę m.in. takie zmienne jak sposób obsługi pedału gazu, skrzyni biegów, układu hamulcowego, w tym hamulca silnikowego oraz retardera - o ile występuje w specyfikacji pojazdu, systemów asystujących, np. PPC, a także zużycie podzespołów i elementów układu hamulcowego. Ocena stylu jazdy kierowców opiera się m.in. na takich parametrach jak: jazda przewidująca, zmiana prędkości ruchu pojazdu, częstotliwość hamowania czy sposób zmiany biegów. Tego typu analizy są często podstawą do dostosowania strategii rozwoju pracowników Państwa Klienta, szczególnie w zakresie ustalenia dalszych celów szkoleniowych i rozwojowych kierowców, tak aby w efektywny sposób zwiększyć wydajność użytkowania pojazdu ciężarowego. Usługi (...) pozwalają monitorować parametry techniczne pojazdu, m.in. odczytywać i przekazywać informacje o terminach i zakresach konserwacji i kontroli stanu technicznego pojazdów. Wszystkie ww. informacje dostępne są online dla Klienta, który podpisał umowę (...) zgodnie z ustalonym zakresem usług na określonych warunkach, otrzymał dane do logowania do systemu oraz aktywował pojazd/y w systemie (...). Ponadto Klienci (i ich pracownicy, np. kierownicy flot i kierowcy) mogą otrzymywać za pośrednictwem poczty e-mail raporty, zawierające określone dane dotyczące floty i przejazdów oraz opracowane na ich postawie porady dotyczące ich optymalizacji.

Państwa intencją jest stworzenie oferty, polegającej na możliwości nabycia tej usługi po korzystniejszej cenie przez Klientów, w sytuacji gdy Klient zdecyduje się na płatność z góry za cały 24 lub 36 miesięczny okres. W konsekwencji planowane jest zawarcie z Klientem umowy na okres 24 lub 36 miesięcy. Za cały okres objęty umową pobiorą Państwo opłatę z góry. Faktura za aktywację usługi (...) (usługa (...) wraz z kosztami dodatkowymi) będzie obejmowała elementy należnego Państwu wynagrodzenia, tj.: za usługę (...), świadczoną w okresie 24 lub 36 miesięcy, opłatę za aktywację pojazdu oraz opłatę roczną za flotę.

Po zawarciu umowy ramowej, Klient wnioskuje o zarejestrowanie pojazdu we flocie składając do (...) Support formularz aktywacyjny dla danego pojazdu. Po otrzymaniu prawidłowo wypełnionego Formularza aktywacyjnego (...) Support Dealer albo Państwo we współpracy z Klientem aktywują określony zakres usług dla danego pojazdu. Od tego momentu, tj. po podpisaniu umowy, aktywacji pojazdów oraz przekazaniu danych do logowania do systemu (...) - następuje świadczenie usług (...) na rzecz Klienta (moment rozpoczęcia świadczenia usługi (...)). Faktura zostanie wystawiona w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpocznie się świadczenie usług (...). Płatność za wskazaną usługę nastąpi na podstawie wystawionej faktury i po jej otrzymaniu przez Klienta.

Wątpliwości dotyczą ustalenia, czy obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi (...) będzie powstanie zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy, czyli z momentem rozpoczęcia świadczenia usługi (...) oraz ustalenia, czy w sytuacji otrzymania zaliczki w wysokości 100% należnego wynagrodzenia od Klienta przed wykonaniem usług (...), obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy, a więc z chwilą otrzymania płatności.

Powołany wyżej art. 19a ust. 1 ustawy formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

W odniesieniu do usług przyjmowanych częściowo, usługę uznaje się za wykonaną w przypadku wykonania części usługi, dla której określono zapłatę (art. 19a ust. 2 ustawy).

Ponadto należy zwrócić uwagę, że w niektórych przypadkach ustawa wskazuje „umowne” zasady uznania danej usługi za wykonaną. Określone w art. 19a ust. 3 ustawy usługi, dla których w związku z ich świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługi świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla których w związku z ich świadczeniem nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Ponadto zgodnie z art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego.

Moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje, jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Należy jednak wskazać, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei o charakterze i o dacie wykonania usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określony przez obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług.

Mając zatem na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi (...) powstanie zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy, tj. z chwilą wykonania usługi. W rozpatrywanej sprawie nie znajdzie bowiem zastosowania art. 19a ust. 2 ustawy, gdyż przepis ten dotyczy jedynie tych usług, które są usługami podzielnymi w sensie gospodarczym (np. usługi transportowe, spedycyjne czy przeładunkowe). Ponadto do świadczonych przez Państwa usług nie znajdzie zastosowania art. 19a ust. 3 ustawy, ponieważ jak wynika z opisu sprawy, w analizowanym przypadku nie zostaną określone następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń. Planowane jest bowiem zawarcie z Klientem umowy na okres 24 lub 36 miesięcy. Za cały okres objęty umową pobiorą Państwo opłatę z góry.

Jednocześnie wskazać należy, że w rozpatrywanej sprawie za moment wykonania usługi (...) należy uznać moment aktywacji floty w systemie (...) oraz przekazania Klientowi danych do logowania do systemu (...) (wskazany we wniosku moment rozpoczęcia świadczenia usługi (...)). W analizowanym przypadku klient w momencie udostępnienia przez Państwa danych do logowania do systemu (...) będzie miał możliwość skorzystania z zakupionej usługi (spełniona zostanie istota usługi).

W konsekwencji należy stwierdzić, że obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi (...) należy rozpoznać według zasad ogólnych określonych w art. 19a ust. 1 ustawy, tj. momencie rozpoczęcia świadczenia tej usługi.

Przy czym, wskazać należy, że zgodnie z cytowanym powyżej art. 19 ust. 8 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje w momencie otrzymania całości lub części zapłaty przed wykonaniem usługi.

Zatem należy, że w przypadku gdy otrzymają Państwo zaliczkę w wysokości 100% należnego wynagrodzenia od Klienta przed wykonaniem usługi (...), obowiązek podatkowy powstanie, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy, tj. z chwilą otrzymania płatności.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 1 oraz pytania oznaczonego nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania), tj. rozstrzyga w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usługi (...). Tym samym inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą zostać rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).