Interpretacja indywidualna z dnia 12 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-2.4012.356.2023.2.MŻA

Opodatkowanie podatkiem VAT dostawy działek w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie oraz moment powstania obowiązku podatkowego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek 26 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT dostawy działek w ramach wywłaszczenia w zamian za odszkodowanie oraz momentu powstania obowiązku podatkowego. Uzupełnili go Państwo pismem z 7 września 2023 r. (data wpływu 11 września 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Niniejszy wniosek dotyczy opodatkowania podatkiem VAT odszkodowania, jakie otrzyma A. Sp. z o.o. sp. k. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka lub Uprawniony) z tytułu wywłaszczonych nieruchomości.

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.

Przedmiot Wywłaszczenia.

Prezydent w wyniku zatwierdzenia podziału nieruchomości dokonał Wywłaszczenia następujących gruntów:

1)Działki ewidencyjne nr 1/2 oraz nr 2/4, obręb ewidencyjny (…), dla których to nieruchomości Sąd Rejonowy dla (…), Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą o numerze (…),

2)Działki ewidencyjne nr 4/2, 3/2, 2/2, 2/6, obręb ewidencyjny (…), dla których to nieruchomości Sąd Rejonowy dla (…) Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą o numerze (…),

3)Działkę ewidencyjną nr 2/5, obręb ewidencyjny (…), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy dla (…) Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą o numerze (…).

Wszystkie ww. działki będą w dalszej części niniejszego wniosku określane łącznie jako Nieruchomość lub Nieruchomości.

Historia i okoliczności towarzyszące Wywłaszczeniu.

Decyzją z (…) 2003 r. nr (…) (dalej: Decyzja) wydaną na wniosek spółki B. Sp. z o.o. (dalej: B.) na podstawie art. 93 ust. 1 i art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (wówczas Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.; dalej: U.G.N.) Prezydent zatwierdził podział nieruchomości uregulowanych w księgach wieczystych KW nr: (…), (…), (…) i (…), oznaczonych w ewidencji gruntów jako działki nr: 3, 4, 2 i 1 w obrębie (…).

W Decyzji wskazano, iż projektowane działki nr 3/2, 4/2, 2/2, 2/4, 2/5, 2/6, 1/2, tj. Nieruchomości są przeznaczone na poszerzenie i rozbudowę ulicy (…) i ulicy (…) oraz komunikacji z (…) w (…). W Decyzji wskazano również, iż:

„Warunki wybudowania drogi na gruncie stanowiącym własność B. Sp. z o.o., przeniesienia prawa własności tego gruntu na rzecz b. Gminy (…) oraz wzajemnego rozliczenia z tego tytułu, zostały określone w umowie zawartej (…) r. pomiędzy Spółką (tj. B. - uwaga Wnioskodawcy) i Gminą (…)”.

Ponadto, w Decyzji zaznaczono również, że: „Zgodnie z przepisem art. 96 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, niniejsza decyzja stanowi podstawę dokonania wpisów w księdze wieczystej oraz w katastrze nieruchomości”.

Decyzja stała się ostateczna, co również miało miejsce w 2003 r., tj. na Decyzji widnieje informacja: „Stwierdzam, iż niniejsza decyzja jest ostateczna w administracyjnym toku instancji. (…), dnia (…) 2003 r.”.

Na podstawie umowy sprzedaży z (…) 2007 r. B. zbyło Nieruchomości na rzecz spółki C. Sp. z o.o. z siedzibą w (…) (dalej: C.).

Z kolei 10 stycznia 2008 r. Spółka nabyła własność Nieruchomości od C.

Następnie w roku 2017 i 2018 doszło do ujawnienia w działach II ksiąg wieczystych prowadzonych dla Nieruchomości prawa własności Miasta (…) (dalej: Miasto) na podstawie Decyzji z 2003 r.

Na przestrzeni lat toczył się spór między Wnioskodawcą a Prezydentem o odszkodowanie i uznanie Wnioskodawcy jako uprawnionego do otrzymania ww. odszkodowania.

Na dzień złożenia niniejszego wniosku Wojewódzki Sąd Administracyjny w (…) w prawomocnym wyroku z (…) 2022 r., sygn.(…) uznał, że:

• wywłaszczenie nastąpiło (…) 2003 r. na podstawie Decyzji, a podmiotem wywłaszczonym w sposób realny na podstawie tej Decyzji jest Wnioskodawca,
• tym samym Spółka jest uprawniona do żądania odszkodowania oraz,
• w następstwie uprawomocnienia się ww. wyroku Prezydent rozpozna wniosek odszkodowawczy Wnioskodawcy oparty na art. 98 ust. 3 U.G.N., co do istoty.

Pytanie

Czy w przypadku otrzymania (w tym lub w kolejnych latach) odszkodowania za Wywłaszczenie Nieruchomości wskutek Decyzji z (…) 2003 r. Spółka powinna opodatkować to odszkodowanie podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

W przypadku otrzymania (w tym lub w kolejnych latach) odszkodowania za Wywłaszczenie Nieruchomości wskutek Decyzji z (…) 2003 r. Spółka nie powinna opodatkowywać tego odszkodowania podatkiem od towarów i usług.

UZASADNIENIE STANOWISKA WNIOSKODAWCY

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2022, poz. 931 z późn. zm.; dalej: Ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zatem świadczenie usług ma charakter dopełniający wobec dostawy towarów, ponieważ obejmuje wszystkie te transakcje wykonywane w ramach działalności gospodarczej, które nie stanowią dostawy towarów.

Towarami natomiast, w rozumieniu art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Pojęcie rzeczy obejmuje zarówno „rzeczy ruchome”, jak i „nieruchomości”, w ramach których wyróżnia się „grunty”, „budynki”, „części budynków”.

Tym samym towarem na gruncie Ustawy o VAT powinien być każdy przedmiot materialny mogący być przedmiotem obrotu.

Zatem, w obecnie obowiązującej Ustawie o VAT z pojęcia towarów nie wyłączono gruntów. Jest to znacząca różnica w porównaniu z poprzednio obowiązującą ustawą, która nie uznawała gruntów za towar. Grunty (nieruchomości gruntowe) to wydzielone (wyodrębnione) części powierzchni ziemskiej.

Zgodnie natomiast z przedstawionym przez Wnioskodawcę zdarzeniem przyszłym, na mocy Decyzji z (…) 2003 r. Prezydent zatwierdził projekt podziału Nieruchomości będących ówcześnie własnością spółki B. W ramach powyższych podziałów wydzielono Nieruchomości pod drogi publiczne, które przeszły z mocy prawa na rzecz Miasta z chwilą, gdy Decyzja o podziale stała się ostateczna, co również miało miejsce w 2003 r., tj. na Decyzji widnieje informacja: „Stwierdzam, iż niniejsza decyzja jest ostateczna w administracyjnym toku instancji. (…), dnia (…) 2003 r.”.

Wnioskodawca jako uprawniony występował do Prezydenta o ustalenie na swoją rzecz odszkodowania na podstawie U.G.N., jednak bezskutecznie z uwagi na stanowisko Prezydenta w którym kwestionował uprawnienia Wnioskodawcy do żądania odszkodowania z tytułu Wywłaszczenia Nieruchomości.

Jak jednak już Spółka wskazywała w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, na dzień złożenia niniejszego wniosku Wojewódzki Sąd Administracyjny w (…) w prawomocnym wyroku z (…) r., sygn. (…) uznał, że:

• wywłaszczenie nastąpiło (…) 2003 r. na podstawie Decyzji, a podmiotem wywłaszczonym w sposób realny na podstawie tej Decyzji jest Wnioskodawca,
• tym samym Spółka jest uprawniona do żądania odszkodowania oraz,
• w następstwie uprawomocnienia się ww. wyroku Prezydent rozpozna wniosek odszkodowawczy Wnioskodawcy oparty na art. 98 ust. 3 U.G.N., co do istoty.

Ponadto, w roku 2017 i 2018 doszło do ujawnienia w działach II ksiąg wieczystych prowadzonych dla Nieruchomości prawa własności Miasta na podstawie Decyzji z 2003 r.

W świetle powyższego wskazać należy, iż zgodnie z art. 98 ust. 1 U.G.N. działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.

Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Z kolei, na podstawie art. 98 ust. 3 U.G.N. za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Zatem zgodnie z ww. przepisami datą nabycia przedmiotowych gruntów z mocy prawa przez Miasto jest 2003 r. (tj. rok w którym Decyzja o przejściu z mocy prawa na rzecz Miasta Nieruchomości stała się ostateczna), tym samym uznać należy, iż przeniesienie własności tych gruntów nastąpiło przed dniem wejścia w życie przepisów obecnie obowiązującej Ustawy o VAT, tj. w momencie kiedy doszło do przeniesienia własności Nieruchomości obowiązywała jeszcze ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. z 1993 r., nr 11, poz. 50 z późn. zm.; dalej: Ustawa o VAT i Podatku Akcyzowym). Ponadto w związku z wejściem 1 maja 2004 r. ustawy o VAT, jej przepisy nie zawierają żadnych przepisów przejściowych, które pomimo wystąpienia zdarzenia pod rządami Ustawy o VAT i Podatku Akcyzowym, nakazywałyby stosować nowe przepisy, czyli przepisy obecnej ustawy o VAT (jeśli pod jej rządami Spółka otrzyma odszkodowanie). W konsekwencji należy zastosować przepisy Ustawy o VAT i Podatku Akcyzowym, obowiązujące w dacie zaistnienia zdarzenia, jakim jest wywłaszczenie, a nie przepisy obecnej ustawy o VAT.

Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 Ustawy o VAT i Podatku Akcyzowym opodatkowaniu podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei zgodnie z art. 4 pkt 1) Ustawy o VAT i Podatku Akcyzowym przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności określonych w art. 2, które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

Zatem, Ustawa o VAT i Podatku Akcyzowym obowiązująca w momencie Wywłaszczenia nie uznawała za towar nieruchomości gruntowych. Tym samym nabycie gruntu nie powinno podlegać ani opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie ówcześnie obowiązującej Ustawy o VAT i Podatku Akcyzowym; ani na podstawie obecnej ustawy o VAT - skoro zdarzenie miało miejsce w 2003 r.

Stoją Państwo zatem na stanowisku, że zdarzenia zaistniałe przed wejściem w życie Ustawy o VAT nie podlegają jej regulacjom, w szczególności, gdy poprzednia ustawa (tj. Ustawa o VAT i Podatku Akcyzowym) nie przewidywała dla takiej czynności powstania obowiązku podatkowego.

Za takim stanowiskiem przemawiają także zasady demokratycznego państwa prawnego, wynikające z art. 2 Konstytucji RP. Jeżeli ustawodawca nie uregulował w przepisach przejściowych sposobu oddziaływania nowego prawa na stosunki powstałe pod rządami prawa poprzednio obowiązującego, mimo że wprowadził obowiązek podatkowy obejmujący czynności niepodlegające wcześniej takiemu obowiązkowi, to nie można przyjmować, że czynności dokonane pod rządami „starego” prawa pociągają za sobą konsekwencje podatkowe.

Ponadto, przedmiot opodatkowania musi wynikać z przepisów ustawowych. Art. 217 Konstytucji wyklucza bowiem nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków w innej formie, niż w drodze ustawy. Opisane z kolei w niniejszym wniosku zdarzenie nie mieściło się w zakresie opodatkowania wyznaczonym przez Ustawę o VAT i Podatku Akcyzowym.

Tym samym, wspomniany już powyżej art. 7 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, zgodnie z którym opodatkowaniu podlega przeniesienie z mocy prawa lub z nakazu organu władzy prawo własności towarów za odszkodowaniem, nie miał swojego odpowiednika w Ustawie o VAT i Podatku Akcyzowym obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r. W związku z tym Wywłaszczenie przed wejściem w życie Ustawy o VAT nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Data ustalenia i wypłaty odszkodowania w późniejszym terminie nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego z racji przeniesienia własności, ponieważ samo otrzymanie odszkodowania nie stanowi w myśl Ustawy o VAT czynności opodatkowanej.

Spółka pragnie także wskazać na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego 7 sędziów NSA W-wa z 8 stycznia 2007 r., sygn. I FPS 1/06 zgodnie z którą przeciwne stanowisko do prezentowanego przez Spółkę godziłoby w porządek prawny: „W świetle przedstawionego stanowiska usługa ustanowienia takiego prawa została wykonana w okresie, w którym tego rodzaju czynności nie podlegały tej daninie, i rozciągnięcie na nią obowiązku podatkowego wprowadzonego późniejszą ustawą, bez wyraźnej woli ustawodawcy, a jedynie w drodze kontrowersyjnej wykładni przepisów, godziłoby w zasadę niedziałania prawa wstecz. Od tej zasady tylko wyjątkowo można odstępować w demokratycznym państwie prawnym, przy czym takie odstępstwa nie mogą dotyczyć sytuacji, gdy na podmioty nakłada się obowiązek podatkowy, związany z czynnościami, które zostały dokonane pod rządami starego prawa, gdy taki obowiązek nie występował”.

Należy również zwrócić uwagę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 7 listopada 2012 r., sygn. III SA/GI 1513/12 w którym wskazał, że: „Pod pojęciem organu władzy publicznej należy rozumieć organy administracji publicznej oraz sądy, w tym wojewodę czy starostę. Komentowana regulacja obejmuje przede wszystkim przypadki wywłaszczania nieruchomości oraz sprzedaży nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie, w tym drogi publiczne. Tego rodzaju sytuacje nie były objęte opodatkowaniem przez poprzednio obowiązującą ustawę VAT z 1993 r. Należy jednak zauważyć, że zaliczenie tego rodzaju przypadków do dostawy towarów nie będzie w większości przypadków oznaczało faktycznego opodatkowania. Na gruncie ustawy VAT z 1993 r. grunty nie były towarem. Podobnie jak oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste nie stanowiło czynności opodatkowanej podatkiem VAT. Potwierdzenie tego poglądu znalazło odzwierciedlenie w uchwale NSA z 8 stycznia 2007 r. sygn. akt I FPS 1/06. Posiłkując się m.in. argumentacją tej uchwały należy wskazać, że prawo nie może działać wstecz a obowiązek podatkowy nie powstaje z racji otrzymania przez Gminę odszkodowania w czasie obowiązywania innej ustawy podatkowej niż obowiązująca w dacie wywłaszczenia”.

Zatem, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w ww. wyroku uznał, że jeśli wywłaszczenie nastąpiło pod regulacjami Ustawy o VAT i Podatku Akcyzowym, a odszkodowanie otrzymano w trakcie obowiązującej obecnie Ustawy o VAT to zastosowanie znajdą regulacje z dnia wywłaszczenia, tj. Ustawy o VAT i Podatku Akcyzowym i tym samym przyznane odszkodowanie nie będzie opodatkowane podatkiem VAT.

Podobne stanowisko w zakresie nieopodatkowywania odszkodowania otrzymanego po 1 maja 2004 r. (tj. w okresie obowiązywania obecnej Ustawy o VAT) za wywłaszczenia dokonane przed 1 maja 2004 r. (tj. w okresie obowiązywania Ustawy o VAT i Podatku Akcyzowym) zajmowały także organy podatkowe w poniższych interpretacjach, tj.:

• Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 26 czerwca 2017 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.195.2017.1.KW wskazał, że: „W związku z faktem, że art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym opodatkowaniu podlega przeniesienie z mocy prawa lub z nakazu organu władzy prawo własności towarów za odszkodowaniem, nie miał swojego odpowiednika w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z dnia 8 stycznia 1993 r., obowiązującej do dnia 30 kwietnia 2004 r., przejście z mocy prawa własności opisanych we wniosku działek przed wejściem w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Data ustalenia i wypłaty odszkodowania w późniejszym terminie nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego z racji przeniesienia własności tej nieruchomości, ponieważ samo otrzymanie odszkodowania nie stanowi w myśl ustawy czynności opodatkowanej. Zdarzeniem, z którym ustawa o podatku od towarów i usług wiąże obowiązek zapłaty tego podatku jest moment przeniesienia z mocy prawa własności towarów (gruntu), w tym przypadku dokonany w 1999 r. Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa wskazać należy, że czynność przeniesienia własności przedmiotowych nieruchomości nie podlega pod przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT”.

• Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 5 stycznia 2017 r., sygn. 3063‑ILPP1-2.4512.146.2016.2.NF uznając, że: „W związku z faktem, że art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym opodatkowaniu podlega przeniesienie z mocy prawa lub z nakazu organu władzy prawo własności towarów za odszkodowaniem, nie miał swojego odpowiednika w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z dnia 8 stycznia 1993 r., obowiązującej do dnia 30 kwietnia 2004 r., przejście z mocy prawa własności opisanej we wniosku działki nr... przed wejściem w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Data ustalenia i wypłaty odszkodowania w późniejszym terminie nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego z racji przeniesienia własności tej działki, ponieważ samo otrzymanie odszkodowania nie stanowi w myśl ustawy czynności opodatkowanej. Zdarzeniem, z którym ustawa o podatku od towarów i usług wiąże obowiązek zapłaty tego podatku jest moment przeniesienia z mocy prawa własności towarów (gruntu), w tym przypadku dokonany w 1999 r.Reasumując, otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie z tytułu przeniesienia własności nieruchomości nie będzie podlegało pod przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, otrzymane odszkodowanie nie będzie opodatkowane stawką podstawową podatku VAT, jak i nie będzie zwolnione od podatku VAT”.
• Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 25 marca 2010 r., sygn. ITPP1/443-16/10/AT, wskazał z kolei, że: „Skoro z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż datą nabycia przedmiotowych gruntów z mocy prawa przez gminę są odpowiednio następujące dni: 1 lutego 2002 r. oraz 17 grudnia 2002 r. (dni, w których decyzje o przejściu z mocy prawa na rzecz gminy wskazanych działek gruntu stały się ostateczne), uznać należy, iż przeniesienie własności tych gruntów nastąpiło przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r., tj. jeszcze w okresie obowiązywania ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), która zakresem opodatkowania nie obejmowała przeniesienia prawa własności gruntu w zamian za odszkodowanie”.

Ponadto, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w ww. interpretacji końcowo wskazał, że: „Reasumując, otrzymane w dniu 28 sierpnia 2009 r. przez Spółdzielnię odszkodowanie za nabycie z mocy prawa odpowiednio w dniach: 1 lutego 2002 r. oraz 17 grudnia 2002 r. przez gminę działek przeznaczonych pod drogi publiczne, znajdujących się na nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste Wnioskodawcy, nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r.”.

Tym samym, Państwa zdaniem odszkodowanie z tytułu Wywłaszczenia Nieruchomości nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując, jeśli Spółka otrzyma w tym roku lub w kolejnych latach odszkodowanie z tytułu Wywłaszczenia Nieruchomości wskutek Decyzji z 2003 r. to nie powinno ono podlegać regulacjom Ustawy o VAT obowiązującej od 2004 r., a zastosowanie powinny mieć regulacje Ustawy o VAT i Podatku Akcyzowym obowiązujące w dniu Wywłaszczenia Nieruchomości. Tym samym otrzymane odszkodowanie powinno być poza systemem VAT, ponieważ zgodnie z uprzednio obowiązującą Ustawą o VAT i Podatku Akcyzowym grunt nie był traktowany jak towar i tym samym nie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy,

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy,

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy,

Powołany wyżej przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, obowiązujący od 1 maja 2004 r., określa szczególny przypadek dostawy towarów, który ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem.

Zgodnie z ww. przepisem, przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

Zatem, jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot, czynność taka jest objęta opodatkowaniem. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy w przypadku otrzymania (w tym lub w kolejnych latach) odszkodowania za Wywłaszczenie Nieruchomości wskutek Decyzji z (…) 2003 r., Spółka powinna opodatkować to odszkodowanie podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy, przeniesienie prawa własności działek, zaistniało z mocy prawa przed 1 maja 2004 r., tj. przed wejściem w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Do przeniesienia z mocy prawa własności działek doszło pod rządami ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, ze zm.) – obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r.

Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,

Stosownie do art. 4 pkt 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,

Z powyższych uregulowań wynika, że grunty w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym nie były objęte pojęciem towaru, w konsekwencji ich sprzedaż nie podlegała opodatkowaniu.

Dopiero od 1 maja 2004 r. grunt/nieruchomość spełnia definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, a przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towaru (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

W przedmiotowej sprawie do przeniesienia z mocy prawa własności działek doszło pod rządami ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym – obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r., która to ustawa zakresem opodatkowania nie obejmowała czynności przeniesienia z mocy prawa własności gruntów w zamian za odszkodowanie.

W związku z faktem, że art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT nie miał swojego odpowiednika w ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym z dnia 8 stycznia 1993 r., obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r., przejście z mocy prawa własności nieruchomości na podstawie decyzji, która stała się ostateczna (…) 2003 r. nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym przypadku data ustalenia i wypłaty odszkodowania w późniejszym terminie nie ma wpływu na powstanie obowiązku podatkowego z racji przeniesienia własności tych działek.

Reasumując, otrzymane przez Państwa odszkodowanie z tytułu przeniesienia własności nieruchomości, nabytych przez Państwa (…) 2008 r. nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).