Jak firma powinna ewidencjonować koszty produkcji energii elektrycznej

1. Czy konieczne jest użycie kont 790 i 791?

Konta 790 („Przychody z tytułu obrotów wewnętrznych”) i 791 („Koszty obrotów wewnętrznych”) stosuje się zazwyczaj w sytuacjach, gdy następuje przekazanie półproduktów, usług wewnętrznych lub innych zasobów w ramach różnych segmentów działalności firmy. Ich celem jest ujawnienie wartości obrotów wewnętrznych i ich eliminacja w sprawozdawczości finansowej.

W przypadku energii elektrycznej wytwarzanej i zużywanej na własne potrzeby, można argumentować, że powinna zostać wykazana jako „sprzedaż” wewnętrzna, aby prawidłowo przypisać koszty do poszczególnych wydziałów produkcyjnych. Jednak Państwa przypadku nie występuje rzeczywista transakcja handlowa wewnątrz firmy - energia jest konsumowana jako zasób w ramach procesu produkcji.

Z tego względu stosowanie kont 790/791 nie jest konieczne, o ile przyjęta metoda rozliczeń prawidłowo przypisuje koszty energii do odpowiednich miejsc ich powstawania (wydziałów produkcyjnych).

Natomiast gdyby stosowali Państwo pełne rozliczenie obrotów wewnętrznych (np. gdy energia byłaby sprzedawana wewnętrznym jednostkom organizacyjnym po określonej cenie wewnętrznej), wówczas ewidencja powinna wyglądać następująco:

Wn 791 „Koszty obrotów wewnętrznych”

Ma 580 „Rozliczenie kosztów produkcji energii”

Wn Konto zespołu 5 (wydziały zużywające energię)

Ma 790 „Przychody z tytułu obrotów wewnętrznych”

W Państwa metodzie koszty energii są bezpośrednio przypisane do odpowiednich kont kosztowych w zespole 5, co eliminuje potrzebę stosowania kont obrotów wewnętrznych.

2. Czy proponowana ewidencja jest prawidłowa?

Ogólnie księgowania są logiczne i prawidłowe. Jednak warto uwzględnić kilka kwestii:

1. Koszty wytworzenia energii - Państwa zapis (zmodyfikowany)

Wn konto „4” (np. amortyzacja)

Ma konto zespołu 2 lub inne konto

Ma konto 490 „Rozliczenie kosztów”

Wn konto 509 „Koszty energii wytworzonej”

To podejście jest zgodne z zasadami rachunkowości, ponieważ pozwala oddzielnie śledzić koszty energii przed ich dalszą alokacją. Można rozważyć zamiast konta „509” użycie konta „580” od razu, co uprości księgowanie.

2. Rozliczenie kosztów na koniec miesiąca - Państwa zapis:

Ma konto 509 „Koszty energii wytworzonej”

Wn 580 „Rozliczenie kosztów produkcji energii”

To logiczne podejście, ponieważ konto „580” pełni funkcję rozliczeniową dla kosztów energii przed ich podziałem.

3. Przeksięgowanie zużytej energii - Państwa zapis:

1. • Na potrzeby własne:

Wn konto zespołu 5 (wydziały produkcyjne)

Ma 580 „Rozliczenie kosztów produkcji energii”

To poprawne podejście, ponieważ koszty zostają przypisane do właściwego miejsca powstawania.

3. • W części energii sprzedanej:

Wn 606 „Energia elektryczna”

Ma 580 „Rozliczenie kosztów produkcji energii”

Tutaj warto zwrócić uwagę, że konto 606 jest typowo wykorzystywane do ewidencji produktów gotowych.

4. Ujęcie sprzedaży energii

a) Faktura sprzedaży

Wn 200 „Rozrachunki z odbiorcami”

Ma 701 „Sprzedaż produktów gotowych”

b) Koszty wytworzenia sprzedanej energii

Wn 715 „Koszt sprzedanej energii”

Ma 606 „Energia elektryczna”

Ten zapis jest poprawny, pod warunkiem, że rzeczywiście traktujecie Państwo energię elektryczną jako produkt gotowy.

Podsumowanie

• Nie popełniacie Państwo błędu, jeśli Wasze księgowania poprawnie rozliczają koszty na wydziały produkcyjne.
• Konta 790/791 nie są konieczne, ponieważ energia nie jest formalnie „sprzedawana” wewnętrznym jednostkom, lecz przypisywana do kosztów produkcji.
• Konto 606 jest stosowane, jeśli traktujecie energię jako produkt gotowy.
• Możecie Państwo rozważyć uproszczenie schematu, eliminując konto „509” na rzecz bezpośredniego przypisania kosztów do „580”.

Joanna Gawrońska

biegły rewident