Zasiłek pogrzebowy bez decyzji ZUS - rząd przyjął projekt deregulacyjny

1 lipca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt deregulacyjny, który zakłada uproszczenie procedur związanych z przyznawaniem zasiłku pogrzebowego. Zgodnie z proponowanymi rozwiązaniami, ustalenie prawa do zasiłku oraz jego wysokości – co do zasady – nie będzie wymagało wydania decyzji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Projekt zakłada również zmiany w zakresie sposobu składania wniosków oraz skrócenie terminów wypłaty zasiłku.

Wyższa kwota zasiłku pogrzebowego od 1 stycznia 2026 r. »

Kiedy ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego nie będzie wymagało decyzji ZUS?

Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości – co do zasady – nie będzie wymagało wydania decyzji przez ZUS. Dotyczy to sytuacji, gdy koszty pogrzebu ponosi jedna osoba będąca członkiem rodziny zmarłego, a zasiłek przysługuje w pełnej, ryczałtowej wysokości. Wyjątkiem, kiedy decyzja taka będzie wydawana, będzie poniesienie kosztów pogrzebu przez:

• więcej niż jedną osobę lub podmiot (pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związek wyznaniowy), tj. gdy zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty – proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu,

• inną osobę niż członek rodziny, pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, powiat, osobę prawną kościoła lub związku wyznaniowego, tj. gdy zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu (nie wyższej niż określona w art. 80).

Natomiast jeżeli koszty pogrzebu poniosła osoba obca dla zmarłego lub inny podmiot albo zasiłek pogrzebowy przysługuje proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu (a nie w kwocie zryczałtowanej), ZUS będzie wydawał decyzję ustalającą prawo do zasiłku pogrzebowego.

Nowe zasady składania wniosków

Projekt przewiduje też wprowadzenie regulacji, zgodnie z którą wniosek w sprawie przyznania zasiłku pogrzebowego będzie mógł zostać złożony bezpośrednio do organu rentowego lub za pośrednictwem zakładu pogrzebowego. Zakład, działając na podstawie upoważnienia, będzie mógł złożyć wniosek wraz z dokumentami i otrzymać wypłatę świadczenia na swój rachunek bankowy. To rozwiązanie ma uregulować dotychczasową praktykę i wpisać się w model składania wniosków o świadczenia emerytalno-rentowe, który dopuszcza pośrednictwo płatników składek.

Szczegółowe zasady określające tryb składania wniosków o zasiłek pogrzebowy, dane jakie powinien zawierać wniosek oraz załączniki i oświadczenia składane z tym wnioskiem zostaną określone w projekcie rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.

Termin wypłaty zasiłku pogrzebowego

W projekcie przewidziano także skrócenie terminu wypłaty zasiłku pogrzebowego. Wprowadzono zasadę gwarantującą wydanie decyzji w sprawie prawa do zasiłku pogrzebowego w ciągu 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Po wydaniu decyzji, ZUS wypłaci zasiłek również w ciągu 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Natomiast w przypadku, gdy ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości nie wymaga wydania decyzji, zasiłek będzie wypłacony w ciągu 14 dni.

Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - opubl. 23 czerwca 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji

Link do przebiegu procesu legislacyjnego »

Oprac. Katarzyna Bogucka