Radny tylko w jednym klubie – to dopuszczalne i coraz częstsze

Choć zrzeszanie się radnych w kluby ma charakter dobrowolny, wiele statutów gmin przewiduje, że radny może należeć wyłącznie do jednego klubu. Takie ograniczenie nie narusza zasady swobody i znajduje uzasadnienie w praktyce funkcjonowania rad samorządu.

Radni jednostek samorządu terytorialnego mają prawo do zrzeszania się w kluby radnych. Choć kluby te nie są organami rady, stanowią jedyną ustawowo przewidzianą formę zrzeszania się radnych. Instytucja klubów radnych wywodzi się z tradycji parlamentarnych – jednak (w odróżnieniu od Sejmu czy Senatu) w samorządzie lokalnym nie muszą one opierać się wyłącznie na przynależności partyjnej. Mogą tworzyć je również radni o wspólnych wartościach bądź zainteresowaniach czy np. zamieszkujący ten sam obszar. Ustawy samorządowe regulują tę kwestię jedynie w sposób ramowy. Dlatego szczegółowe zasady działania klubów powinny być określone w statucie konkretnej gminy, powiatu lub województwa.

Fakultatywność tworzenia klubów radnych

Istnienie (tworzenie) klubów radnych w organach stanowiących JST nie jest obligatoryjne. Ustawy ustrojowe wskazują, że organy takie mogą je utworzyć.