Udzielanie krótkoterminowych pożyczek przez spółkę jako świadczenie usług poza terytorium Polski w rozumieniu ustawy o VAT - Interpretacja indywidualna z dnia 12 czerwca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.273.2025.3.ICZ
Działalność polegająca na udzielaniu krótkoterminowych pożyczek przez spółkę jako czynnego podatnika VAT stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu polskiej ustawy o VAT i jest traktowane jako świadczenie usług poza terytorium Polski, gdyż miejscem ich świadczenia jest siedziba pożyczkobiorcy w Niemczech. Spółka nie ma obowiązku raportowania tych usług w polskim pliku JPK_VAT oraz w informacji podsumowującej VAT-UE.
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.
Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 13 maja 2025 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
B. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) z siedzibą (…). jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (dalej: VAT) w Polsce, a także jako podatnik VAT DE.
Spółka składa deklaracje VAT miesięcznie, tj. w formie plików JPK_V7M. Wnioskodawca prowadzi działalność opodatkowaną VAT, a jego przeważającą działalnością, zgodnie z informacjami zawartymi w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: KRS) jest (..). W zakresie działalności gospodarczej Spółki w KRS nie figuruje udzielanie pożyczek.
Spółka udziela i planuje w przyszłości udzielać ze swoich środków obrotowych krótkoterminowych pożyczek na rzecz B. DE z siedzibą w Niemczech (dalej: B. DE) - podmiotowi powiązanemu z Grupy B. w rozumieniu art. 32 ust. 2 ustawy o VAT. W ramach Spółki nie są i nie będą organizowane odrębne struktury odpowiedzialne za działalność w zakresie udzielania pożyczek. Udzielanie pożyczek stanowi i będzie stanowić dodatkową działalność uzupełniającą główną działalność Spółki.
W związku z powyższym, w dniu 12 grudnia 2024 r. Spółka zawarła z B. DE umowę dotyczącą pożyczek krótkoterminowych (dalej: Umowa). Umowa została zawarta w oparciu o prawo niemieckie. Zgodnie z Umową Spółka planuje udzielać krótkoterminowych pożyczek na zasadzie doraźnej. Kwoty pożyczek oraz daty ich udzielenia będą wspólnie uzgadniane przez obie strony. Pożyczki będą oprocentowane - odsetki będą naliczane i wypłacane co kwartał.
B. DE jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT w Polsce oraz w Niemczech (kraju siedziby). B. DE nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów VAT.
Udzielane na rzecz B. DE pożyczki podlegają i będą podlegać opodatkowaniu niemieckim podatkiem od wartości dodanej (jako czynności zwolnione) oraz jeśli będzie to konieczne odpowiedniemu raportowaniu przez B. DE w Niemczech.
Pismem z 13 maja 2025 r. uzupełnili Państwo wniosek w następujący sposób:
1)B. DE jest i będzie podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług. Spółka ta posiada siedzibę w Niemczech i prowadzi tam samodzielnie działalność gospodarczą. B. DE jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od wartości dodanej w Niemczech.
2) Tak jak wskazywano już we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, B. DE nie posiada (i nie będzie posiadać) ani siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Bez wpływu na te okoliczności pozostaje fakt, że podmiot ten jest zarejestrowanym w Polsce podatnikiem VAT czynnym.
3) Wnioskodawca nie posiada / nie będzie posiadać siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Niemiec.
4) Wnioskodawca udziela i planuje udzielać pożyczek dla siedziby działalności gospodarczej B. w Niemczech.
Pytania w zakresie podatku od towarów i usług - oznaczone jak we wniosku
1.Czy w przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym z punktu widzenia ustawy o VAT Wnioskodawca udzielając opisanych pożyczek na rzecz B. DE działa / będzie działać jako podatnik VAT wykonujący działalność gospodarczą i pożyczki te stanowią / będą stanowić świadczenie usług poza terytorium Polski?
2.Czy w przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca nie ma / nie będzie miał obowiązku raportowania opisanych pożyczek na rzecz B. DE jako świadczenia usług poza terytorium kraju w pliku JPK_V7M oraz informacji podsumowującej VAT-UE?
Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług
1. W przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca udzielając opisanych pożyczek na rzecz B. DE działa / będzie działać jako podatnik VAT wykonujący działalność gospodarczą i pożyczki te stanowią / będą stanowić świadczenie usług poza terytorium Polski.
2. W przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca nie jest / nie będzie zobowiązany do raportowania opisanych pożyczek na rzecz B. DE jako świadczenia usług poza terytorium kraju w pliku JPK_V7M oraz informacji podsumowującej VAT-UE.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
1.1. Spółka jako podatnik VAT
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W świetle art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na skutek doraźnego udzielania krótkoterminowych pożyczek przez Spółkę (przekazania środków pieniężnych na rzecz B. DE), przekazane środki pieniężne stają się własnością B. DE. Jednakże te środki jedynie tymczasowo zasilają majątek B. DE, ponieważ w przyszłości B. DE będzie zobowiązana do ich zwrotu Spółce. To oznacza, że ta sama wartość udostępnionych środków pieniężnych wróci do Spółki. Świadczenie to ma przy tym cel zarobkowy, bowiem środki pieniężne udostępniane są odpłatnie (wrócą do Spółki wraz ze stosownym oprocentowaniem). Działalność ta pozostawać zatem będzie w zakresie działalności gospodarczej opodatkowanej VAT prowadzonej przez Spółkę.
Sam fakt, że Spółka nie będzie posiadać odrębnych struktur odpowiedzialnych za prowadzenie działalności w zakresie udzielania pożyczek, czy też to, że w zakresie działalności gospodarczej Spółki w KRS nie figuruje udzielanie pożyczek, powinno natomiast pozostawać w tej sytuacji bez znaczenia. Pożyczki udzielane będą bowiem ze środków obrotowych Spółki, która jest podmiotem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Udzielanie pożyczek stanowi i będzie stanowić bowiem dodatkową działalność, uzupełniającą główną działalność Spółki.
W związku powyższym, działalność polegająca na udostępnianiu środków pieniężnych na określony czas za wynagrodzeniem w postaci odsetek spełnia przesłanki pozwalające uznać ją za „działalność gospodarczą" w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tym samym udzielając pożyczek Spółka działa jako podatnik VAT wykonujący działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.
Powyższe rozumienie potwierdzają organy podatkowe w analogicznych sytuacjach.
Przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 16 listopada 2021 r., o sygn.: 0115-KDIT1.4012.12.2021.1.ANJ wskazał, że:
„(...) Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarcza, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym (...) Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W świetle powyższego (...) czynność Wnioskodawcy jako pożyczkodawcy, polegająca na udzieleniu oprocentowanej pożyczki związana jest z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem (...)".
1.2. Czynność udzielenia pożyczki jako odpłatne świadczenie usług na gruncie VAT
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług (na terytorium kraju).
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
W związku z powyższym każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o VAT. Niemniej jednak, aby zaistniało podlegające VAT świadczenie usług, muszą wystąpić łącznie następujące okoliczności:
- występuje świadczenie ze strony świadczeniodawcy, działającego w charakterze podatnika VAT na rzecz świadczeniobiorcy,
- świadczenie to ma charakter odpłatny (co do zasady),
- nie stanowi ono dostawy towarów.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.
Zdaniem Spółki czynność polegająca na udzielaniu krótkoterminowych pożyczek stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, jako że:
- w przypadku udzielenia krótkoterminowych pożyczek wystąpią świadczenia w postaci udostępnienia na rzecz B. DE określonej kwoty pieniężnej na określony czas;
- jak już wyżej wskazano, dokonując tych czynności Spółka realizuje i będzie realizować działalność gospodarczą, o której mowa w art 15 ust. 2 ustawy o VAT - będzie udzielać krótkoterminowych pożyczek w celu zarobkowym, z zamiarem osiągnięcia zysku z tytułu odsetek;
- udzielenie krótkoterminowych pożyczek na rzecz B. DE będzie stanowi czynność o charakterze odpłatnym - Spółka otrzyma bowiem wynagrodzenie za udostępnienie kapitału dla B. DE w postaci odsetek. Można zatem stwierdzić, że udzielanie krótkoterminowych pożyczek ma charakter świadczeń wzajemnych - Spółka zobowiązuje się do udostępnienia za wynagrodzeniem kapitału dla B. DE, ten zaś ma możliwość korzystania z udostępnionych środków;
- udzielanie krótkoterminowych pożyczek nie będzie stanowić dostawy towarów - Spółka pragnie zwrócić uwagę, że pieniądze nie stanowią na gruncie VAT towarów, a tym samym ich odpłatne udostępnianie nie może być uznane za dostawę towarów za wynagrodzeniem.
Powyższe znalazło potwierdzenie ze strony Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w np. następujących interpretacjach indywidualnych:
- z dnia 12 marca z 2024 r., o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.897.2023.3.KW
„(...) Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy stwierdzam, że czynność udzielenia pożyczki przez pożyczkodawcę na rzecz pożyczkobiorcy spełnia/będzie spełniała przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.
W konsekwencji wskazana we wniosku czynność udzielania przez pożyczkodawcę odpłatnych pożyczek, na rzecz pożyczkobiorcy jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlega/będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT (...)”.
- z dnia 13 grudnia 2024 r. o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.781.2024.4.MC
„(...) czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.
W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług (...)”.
- z dnia 12 czerwca 2024 r. o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.247.2024.1.MG
„(...) wskazana we wniosku czynność udzielenia pożyczki spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług, zaś pożyczkodawcę uznać za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT (...)”.
- z dnia 23 stycznia 2023 r. o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.941.2022.4.AB
„(...) Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym (...)".
(podobnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z dnia 29 stycznia 2021 r., o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.986.2020.2.KO, w piśmie z dnia 3 października 2022 r., o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.617.2022.3.AMA, w piśmie z dnia 3 października 2022 r., o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.608.2022.3.IO, w piśmie z dnia 30 września 2022 r., o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.698.2022.2.IO, w piśmie z dnia 14 września 2022 r., o sygn. 0111-KDIB3- 1.4012.545.2022.2.IO).
W związku z powyższym, zdaniem Spółki, udzielanie krótkoterminowych pożyczek, dokonywane za wynagrodzeniem, spełnia przesłanki uznania tych czynności za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia jak również statusu B. DE. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny Spółki, a więc uznać za rodzącą obowiązki na gruncie VAT, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.
1.3. Miejsce świadczenia usług
Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem opodatkowania w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest co do zasady miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.
W myśl art. 28b ust. 2 ustawy o VAT, w sytuacji, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Opisany we wniosku stan faktyczny i zdarzenie przyszłe polegające na udzielaniu krótkoterminowych pożyczek jest czynnością o charakterze transgranicznym, tj. taką, w ramach której Spółka i B. DE są podmiotami z różnych krajów członkowskich UE. Jak zaznaczono, B. DE nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego też miejsce świadczenia w tym przypadku należy określić na zasadach ogólnych - na podstawie art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym miejscem świadczenia usługi jest miejsce, w którym pożyczkobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej - tj. w tym wypadku terytorium Niemiec.
Tym samym, mimo że Spółka jako polski podatnik VAT wykonuje i będzie wykonywać czynności stanowiące usługi w rozumieniu ustawy o VAT i pozostające w zakresie działalności gospodarczej zasadniczo opodatkowanej VAT, to ze względu na ustalone miejsce świadczenia usług pożyczki te będą traktowane jako świadczenie usług poza terytorium Polski.
Podobną opinię wyraził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych:
- z dnia 7 lipca 2023 r., o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.257.2023.4.MG
(...) Państwa spółka (pożyczkobiorca - podmiot zagraniczny z siedzibę w (...), (...) na rzecz którego świadczona jest usługa udzielenia odpłatnej pożyczki) posiada siedzibę działalności gospodarczej w innym kraju UE. Jak Państwo wskazali usługa udzielenia pożyczki jest świadczona dla miejsca, w którym posiadają Państwo siedzibę działalności tj. (...). W związku z powyższym miejscem świadczenia, a tym samym opodatkowania usługi udzielenia odpłatnej pożyczki przez (...), stosowanie do art. 28b ust. 1 ustawy, będzie miejsce, w którym Państwo - pożyczkobiorca posiadają siedzibę działalności gospodarczej. W konsekwencji w analizowanym przypadku usługa, do której ma zastosowanie art. 28b ustawy nie będzie opodatkowana na terytorium (...) W związku z powyższym udzielenie Państwu odpłatnej pożyczki jako podmiotowi, mającemu swoją siedzibę w (...), (...), nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w (...) lecz na terytorium (...), zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy (...)".
- z dnia 17 maja 2024 r. o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.121.2024.3.MG
„(...) czynność udzielania pożyczek w opisanych okolicznościach sprawy spełnia przesłanki przedmiotowe i podmiotowe do uznania jej za czynność podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże miejscem świadczenia tej usługi, a tym samym jej opodatkowania, jest stosowanie do art. 28b ust. 1 ustawy, miejsce, w którym Pożyczkobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. W konsekwencji, skoro w analizowanym przypadku do usługi, ma zastosowanie art. 28b ust. 1 ustawy, to nie jest ona opodatkowana na terytorium Polski. Miejscem świadczeniadla tej usługi jest (...) czyli miejsce gdzie Pożyczkobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Tym samym przepisy dotyczące zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT nie mają zastosowania w sprawie (...)”.
2. Brak obowiązku raportowania transakcji pożyczkowych (wynagrodzenia w formie odsetek) dokonywanych na rzecz zagranicznego podmiotu w pliku JPK_V7M oraz informacji podsumowującej VAT-UE
Ogólny zakres deklaracji podatkowych i ewidencji podatkowych w zakresie VAT wskazany został w ustawie o VAT, w szczególności art. 99 i art. 109 ustawy o VAT. W praktyce przyjmują jednak one formę jednego pliku tzw. JPK VAT (plik miesięczny JPK_V7M w wypadku Spółki), a szczegółowy zakres wymaganych w nim informacji, w tym tych co do których pytanie jest przedmiotem niniejszego wniosku, określony został w rozporządzeniu JPK.
Zgodnie z § 4 pkt 1 lit. b rozporządzenia JPK, dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku należnego w deklaracji obejmują m.in. wysokość podstawy opodatkowania dostawy towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust, 1 pkt 4 ustawy.
Analogicznie, w świetle § 10 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia JPK, ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego: wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z dostawy towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi.
Stosownie do z art. 86 ust. 9 ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37-41, wykonywanych na terytorium kraju, w przypadku gdy miejscem świadczenia tych usług terytorium państwa trzeciego lub gdy usługi dotyczą bezpośrednio towarów eksportowanych, pod warunkiem że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Z przytoczonych powyżej przepisów wynika, że raportowaniu w pliku JPK VAT podlegają usługi, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium Polski, jednak wyłącznie, jeśli w stosunku do nich podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony (w Polsce). Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony jest natomiast uzależnione od tego, jak byłaby opodatkowana usługa, której miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium Polski, gdyby była wykonywana w Polsce (a także w pewnej mierze od tego, czy usługa podlega opodatkowaniu w UE czy też w państwie trzecim).
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz pośrednictwo w ich udzielaniu, a także zarządzanie kredytami i pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, są zwolnione z VAT.
Odnosząc powyższe do opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku, udzielanie pożyczek mieściłoby się w zakresie czynności zwolnionych z VAT w Polsce. W związku z tym, gdyby miejsce świadczenia tych usług znajdowało się w Polsce, udzielane przez Spółkę pożyczki byłyby zwolnione z VAT.
Tym samym, zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy o VAT, Spółce nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi usługami świadczonymi poza terytorium kraju.
Jak już wyżej wspomniano, głównym elementem przesądzającym o tym, że transakcje, których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium Polski, należy raportować w pliku JPK VAT, jest prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z nabycia towarów lub usług, które służą wykonywaniu działalności z miejscem opodatkowania poza Polską. Prawo do odliczenia nie przysługuje jednak w stosunku do usług pożyczkowych. Tym samym czynności te nie powinny podlegać wykazaniu w pliku JPK VAT (JPK_V7M w wypadku Spółki) jako świadczenie usług poza terytorium kraju.
Podobny wniosek ma zastosowanie również do raportowania wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług w ramach informacji podsumowującej VAT-UE (art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). W ramach tej informacji wykazaniu nie podlegają bowiem czynności zwolnione z podatku od wartości dodanej. Jak natomiast zaznaczono w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, czynności te będą podlegać niemieckiemu podatkowi od wartości dodanej jako czynności zwolnione.
Podsumowując, Spółka nie ma i nie będzie miała obowiązku raportowania transakcji pożyczkowych, w których wynagrodzeniem są odsetki, zawartych z B. DE jako świadczenia usług poza terytorium kraju (tj. eksportu usług) w pliku JPK VAT oraz informacji podsumowującej VAT-UE.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług, w kwestiach objętych pytaniami nr 1 i 2 - jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowani jako czynny podatnik podatku od towarów i usług w Polsce. W zakresie Państwa działalności gospodarczej w KRS nie figuruje udzielanie pożyczek. Udzielają Państwo i planują w przyszłości udzielać ze swoich środków obrotowych krótkoterminowych pożyczek na rzecz B. DE z siedzibą w Niemczech - podmiotowi powiązanemu z Grupy B. w rozumieniu art. 32 ust. 2 ustawy o VAT. W ramach Spółki nie są i nie będą organizowane odrębne struktury odpowiedzialne za działalność w zakresie udzielania pożyczek. Udzielanie pożyczek stanowi i będzie stanowić dodatkową działalność uzupełniającą główną działalność Spółki. Zgodnie z Umową planują Państwo udzielać krótkoterminowych pożyczek na zasadzie doraźnej. Kwoty pożyczek oraz daty ich udzielenia będą wspólnie uzgadniane przez obie strony. Pożyczki będą oprocentowane - odsetki będą naliczane i wypłacane co kwartał.
Państwa wątpliwości dotyczą kwestii czy w przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym z punktu widzenia ustawy o VAT udzielając opisanych pożyczek na rzecz B. DE działają Państwo / będą Państwo działać jako podatnik VAT wykonujący działalność gospodarczą i pożyczki te stanowią / będą stanowić świadczenie usług poza terytorium Polski.
Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy wyjaśnić co następuje:
Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.).
Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.
Czynność polegająca na udzieleniu pożyczki pieniężnej podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielenie pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy ta czynność nie znajduje się w jej zakresie przedmiotowym.
Charakter i cechy usługi udzielenia pożyczki wskazują, że czynność ta mieści się w definicji pojęcia „działalność gospodarcza”. W świetle art. 15 ust. 2 zdanie drugie ustawy o VAT, działalność gospodarcza „obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”. Niewątpliwie przekazanie środków pieniężnych (a zatem wartości o charakterze niematerialnym) na rzecz pożyczkobiorcy, na określony okres czasu, za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem), uzyskiwanym w ustalonych okresach rozliczeniowych, stanowi wykorzystywanie tych środków w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Usługa tego rodzaju mieści się zatem w pojęciu „działalność gospodarcza” zdefiniowanym w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Ponadto należy zauważyć, że wpis przedmiotu działalności gospodarczej (wg klasyfikacji PKD) do rejestru KRS nie ma decydującego znaczenia dla określenia zakresu wykonywanej faktycznie działalności, a w konsekwencji do określenia czy podmiot prawa podatkowego z tytułu wykonywanych czynności staje się podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Podawany bowiem przy rejestracji podmiotów gospodarczych zakres działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności ma charakter orientacyjny. Ponadto, ewentualny brak danego kodu czynności wg klasyfikacji PKD w umowie spółki i wykonanie jej nie oznacza, że przedsiębiorca wykonuje czynność niezgodną z prawem.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz przywołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że wskazana we wniosku czynność udzielania krótkoterminowych odpłatnych pożyczek spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług, zaś pożyczkodawcę - Państwa będących czynnym podatnikiem VAT, uznać za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.
W konsekwencji wskazana we wniosku czynność udzielenia/udzielania w przyszłości przez Państwa odpłatnych pożyczek pieniężnych na rzecz Pożyczkobiorcy, stanowi odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Ponadto należy wyjaśnić, że w przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi.
Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.
Stosownie do art. 28a ustawy - na potrzeby stosowania rozdziału dotyczącego miejsca świadczenia przy świadczeniu usług:
1) Ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2) Podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.
Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy:
Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.
W myśl art. 2 pkt 9 ustawy:
Przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.
Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:
Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
b) usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu, z jednej strony opodatkowanie usług w miejscu ich konsumpcji, a z drugiej strony, zaoszczędzenie usługodawcy obowiązków związanych z rejestracją oraz rozliczeniem podatku.
Mając na uwadze cytowany stan prawny oraz opis sprawy należy wskazać, że w omawianej sprawie usługodawcą (pożyczkodawcą) są/będą Państwo jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Polski.
Natomiast usługobiorcą (pożyczkobiorcą - B. DE.) jest / będzie podmiot prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Niemiec.
Jak Państwo wyjaśnili, B. DE jest i będzie podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług. Spółka ta posiada siedzibę w Niemczech i prowadzi tam samodzielnie działalność gospodarczą. B. DE - jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od wartości dodanej w Niemczech. B. DE nie posiada (i nie będzie posiadać) ani siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Państwo nie posiadają / nie będą posiadać siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Niemiec.
Udzielają Państwo i planują udzielać pożyczek dla siedziby działalności gospodarczej B. DE w Niemczech.
Wobecpowyższego - skoro usługodawca (pożyczkodawca) Państwo tj. podmiot z Polski dokona/będzie dokonywać czynności na podstawie Umowy na rzecz podmiotu niemieckiego tj. na rzecz B. DE, to czynności wykonywane na podstawie Umowy będą podlegać opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy (pożyczkobiorcy) czyli podlegają/będą podlegać opodatkowaniu na terytorium Niemiec, tym samym czynności te stanowią / będą stanowić świadczenie usług poza terytorium Polski.
Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 1, tj:
- działalność polegająca na udostępnianiu środków pieniężnych na określony czas za wynagrodzeniem w postaci odsetek spełnia przesłanki pozwalające uznać ją za „działalność gospodarczą" w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tym samym udzielając pożyczek Spółka działa jako podatnik VAT wykonujący działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT;
- udzielanie krótkoterminowych pożyczek, dokonywane za wynagrodzeniem, spełnia przesłanki uznania tych czynności za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia jak również statusu B. DE;
- mimo że Spółka jako polski podatnik VAT wykonuje i będzie wykonywać czynności stanowiące usługi w rozumieniu ustawy o VAT i pozostające w zakresie działalności gospodarczej zasadniczo opodatkowanej VAT, to ze względu na ustalone miejsce świadczenia usług pożyczki te będą traktowane jako świadczenie usług poza terytorium Polski
jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości sformułowane w pytaniu nr 2 dotyczą natomiast ustalenia czy w przedstawionym stanie faktycznym / zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca nie jest / nie będzie zobowiązany do raportowania opisanych pożyczek na rzecz B. DE jako świadczenia usług poza terytorium kraju w pliku JPK_V7M oraz informacji podsumowującej VAT-UE.
Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy:
Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2.
Jednocześnie w myśl art. 99 ust. 7c ustawy o VAT:
Deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 1-3, zawierają dane niezbędne do rozliczenia podatku, obliczenia jego wysokości, w tym wysokości podstawy opodatkowania, podatku należnego i podatku naliczonego, a także dane dotyczące podatnika.
Według art. 99 ust. 11c ustawy:
Deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 1-3, są składane zgodnie z wzorem dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, który obejmuje deklarację i ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3. Dokument elektroniczny, o którym mowa w zdaniu pierwszym, jest przesyłany w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 Ordynacji podatkowej i zgodnie z wymaganiami określonymi w tych przepisach.
Jednocześnie z treści art. 109 ust. 3 ustawy o VAT wynika, że:
Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 albo art. 113a ust. 1, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:
1) rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku;
2) kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego;
3) kontrahentów;
4) dowodów sprzedaży i zakupów.
Należy wskazać, że stosownie do art. 109 ust. 3a ustawy:
Podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju. W przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19a ust. 1-3 i 8.
Przy czym, na mocy art. 99 ust. 13b ustawy zostało wydane rozporządzenie z dnia 15 października 2019 r. Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. 2019, poz. 1988), dalej: „rozporządzenie JPKVAT”, które określa szczegółowy zakres danych, o których mowa w art. 99 ust. 7c ustawy o VAT, wraz z objaśnieniami co do sposobu wypełniania i miejsca składania deklaracji podatkowych oraz niezbędnymi pouczeniami, uwzględniając konieczność prawidłowego rozliczenia podatku oraz kontroli tego obowiązku przez organ podatkowy.
W myśl § 2 pkt 8 i 10 ww. rozporządzenia JPKVAT:
Deklaracje zawierają dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku należnego.
Dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku lub zwrotu podatku wraz z oznaczeniem sposobu dokonania tego zwrotu.
Zgodnie z § 4 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia:
Dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku należnego, o których mowa w § 2 pkt 8, obejmują m.in. wysokość podstawy opodatkowania, a w przypadkach określonych w lit. d-f oraz i-m - także wysokość podatku należnego, z tytułu dostawy towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy,
Natomiast w myśl § 10 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia JPKVAT:
Ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z dostawy towarów oraz świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju i w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, z wyłączeniem czynności objętych procedurami szczególnymi, o których mowa w dziale XII w rozdziale 6a, 7 lub 9 ustawy, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy;
Z powyższego wynika więc, że zarówno w części deklaracyjnej jak też ewidencyjnej wykazuje się świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju, ale tylko w przypadku gdy w stosunku do tych usług na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 lub ust. 9 ustawy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.
W przedmiotowej sprawie Państwo świadczą/będą świadczyć usługę udzielania pożyczek na rzecz pożyczkobiorcy z siedzibą działalności na terytorium Niemiec.
W myśl art. 86 ust. 1 ustawy:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Jak stanowi art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy:
Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, innych niż te, do których stosuje się zwolnienie, o którym mowa w art. 113b ust. 1, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
W tym miejscu wskazać należy, że z treści art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy wynika, że podatnik podatku od towarów i usług, który dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju, zachowuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, pod warunkiem, że wykonując takie czynności na terytorium kraju miałby również prawo do odliczenia.
Ponadto, zgodnie z art. 86 ust. 9 ustawy:
Podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37-41, wykonywanych na terytorium kraju, w przypadku gdy miejscem świadczenia tych usług zgodnie z art. 28b lub art. 28l jest terytorium państwa trzeciego lub gdy usługi dotyczą bezpośrednio towarów eksportowanych, pod warunkiem że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Należy zauważyć, iż wskazane we wniosku usługi udzielania krótkoterminowych oprocentowanych pożyczek świadczonych przez Państwa na rzecz B. DE - jak wynika z okoliczności sprawy - stanowią usługi udzielania pożyczek pieniężnych, które gdyby były świadczone na terytorium Polski, byłyby zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.
Zatem przedstawiony we wniosku opis sprawy wskazuje, że Państwo nie mają / nie nabędą prawa do odliczenia podatku VAT na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 w związku ze świadczeniem usług udzielania pożyczek na rzecz podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium innego państwa członkowskiego UE (Niemiec).
Zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT z tytułu tej transakcji będzie pożyczkobiorca (B. DE), który zastosuje do rozliczenia tego podatku przepisy obowiązujące na terytorium Niemiec.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że w okolicznościach niniejszej sprawy, w przypadku świadczenia usług udzielania pożyczek na rzecz pożyczkobiorcy z Niemiec, w stosunku do których na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy nie przysługuje Państwu prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, nie są/nie będą Państwo zobowiązani do wykazania odsetek z ww. świadczenia w pliku JPK_VAT z deklaracją VAT.
W myśl art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy:
Podatnicy, o których mowa w art. 15, zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje o dokonanych usługach, do których stosuje się art. 28b, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej, świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, innych niż zwolnionych od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0%, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca,
Z przytoczonego art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy wynika, że informacja podsumowująca powinna zawierać tylko te usługi świadczone na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej świadczonych na terytorium państwa usługobiorcy innych niż terytorium kraju, które nie są opodatkowane stawką 0% lub zwolnione z opodatkowania podatkiem od wartości dodanej, dla których to obowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca.
Zatem należy stwierdzić, że Państwo nie są/nie będą zobowiązani do wykazania świadczonej przez Państwa usługi udzielenia pożyczki na rzecz podmiotu z Niemiec w zbiorczej informacji, o której mowa w art. 100 ustawy, bowiem usługi udzielania pożyczek świadczone na terytorium kraju korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, tym samym nie dają one prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz prawa do zwrotu kwoty podatku naliczonego.
Wobec powyższego Państwa stanowisko, w kwestii objętej pytaniem nr 2, zgodnie z którym:
- głównym elementem przesądzającym o tym, że transakcje, których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium Polski, należy raportować w pliku JPK VAT, jest prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z nabycia towarów lub usług, które służą wykonywaniu działalności z miejscem opodatkowania poza Polską. Prawo do odliczenia nie przysługuje jednak w stosunku do usług pożyczkowych. Tym samym czynności te nie powinny podlegać wykazaniu w pliku JPK VAT (JPK_V7M w wypadku Spółki) jako świadczenie usług poza terytorium kraju,
- podobny wniosek ma zastosowanie również do raportowania wewnątrzwspólnotowego świadczenia usług w ramach informacji podsumowującej VAT-UE (art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). W ramach tej informacji wykazaniu nie podlegają bowiem czynności zwolnione z podatku od wartości dodanej. Jak natomiast zaznaczono w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, czynności te będą podlegać niemieckiemu podatkowi od wartości dodanej jako czynności zwolnione
jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,
- zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Opłata od wniosku wniesiona z zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zwrócona na Państwa rachunek, z którego Państwo dokonali wpłaty.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwo sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
