Interpretacja indywidualna z dnia 18 lipca 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.542.2025.1.NM
Suma wpłat na IKE dla celów opodatkowania przy zwrocie środków to wpłaty oszczędzającego oraz pożytki z IKE; przy całkowitym zwrocie, także wypłaty transferowe są uwzględniane.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe
Szanowni Państwo
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie:
·pytań nr 1, nr 2 i nr 3 – jest nieprawidłowe;
·pytania nr 4 – jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu całkowitego zwrotu oraz częściowego zwrotu środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest Bankiem prowadzącym działalność maklerską za pośrednictwem wyodrębnionego Biura Maklerskiego. W ramach prowadzonej działalności maklerskiej, Wnioskodawca będzie oferować swoim klientom, osobom fizycznym, możliwość prowadzenia indywidualnego konta emerytalnego (dalej: „IKE”), o którym mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 707; dalej: „ustawa o IKE”).
Na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 27 ust. 1 ustawy o IKE, umowa o prowadzenie IKE zawarta z podmiotem prowadzącym działalność maklerską przewiduje lokowanie środków w zdematerializowane papiery wartościowe zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
W związku z usługą IKE klienci Wnioskodawcy (dalej: „oszczędzający”) gromadzić będą środki na IKE w ramach umowy o świadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych i prowadzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego zawartej przed dniem podpisania umowy o prowadzenie IKE, przy jednoczesnym zastrzeżeniu, że środki gromadzone na IKE będą odrębnie ewidencjonowane.
Środki gromadzone na IKE prowadzonym przez Wnioskodawcę będą pochodzić m.in. z:
a)wpłat środków pieniężnych dokonywanych przez oszczędzającego na IKE;
b)przekazanych pożytków (np. odsetek, dywidend) z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE oszczędzającego;
c)przyjętych wypłat transferowych z poprzednich IKE oszczędzającego prowadzonych przez inne instytucje finansowe, w tym instytucje prowadzące działalność maklerską;
d)przyjętych wypłat transferowych z Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE) oszczędzającego, Pracowniczego Programu Kapitałowego (PPK) oszczędzającego oraz Ogólnoeuropejskiego Indywidualnego Produktu Emerytalnego (OIPE) oszczędzającego;
e)przyjętych wypłat transferowych środków zgromadzonych na IKE, PPE, OIPE zmarłego, dla których oszczędzający był osobą uprawnioną;
f)przyjętych wypłat transferowych z PPK zmarłego na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na IKE osoby uprawnionej.
Oszczędzanie w ramach prowadzonego przez Wnioskodawcę IKE polegać będzie na inwestowaniu środków, które następnie będą mogły:
1)zostać na wniosek oszczędzającego wypłacone po wypełnieniu warunków, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1 ustawy o IKE;
2)zostać wypłacone po śmierci oszczędzającego na wniosek osoby uprawnionej, o której mowa w art. 2 pkt 12 ustawy o IKE - zgodnie z art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o IKE;
3)podlegać wypłacie transferowej, o której mowa w art. 2 pkt 14 ustawy o IKE do innej instytucji finansowej;
4)podlegać zwrotowi z IKE w całości, zgodnie z art. 2 pkt 15 ustawy o IKE - „zwrot całkowity”;
5)podlegać zwrotowi z IKE w części, zgodnie z art. 2 pkt 15a ustawy o IKE - „częściowy zwrot”.
Wypłata, wypłata transferowa, częściowy zwrot oraz zwrot całkowity środków zgromadzonych na IKE - mogą być dokonywane w formie pieniężnej. Wyjątkiem od tej zasady jest dokonanie wypłaty transferowej zgromadzonych na IKE papierów wartościowych z jednego podmiotu prowadzącego działalność maklerską do innego podmiotu prowadzącego taką działalność. W takim przypadku, transfer jest dokonywany w formie przeniesienia papierów wartościowych.
W związku z inwestowaniem na IKE oszczędzający może osiągnąć dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. 2024 r. poz. 226; dalej: „u.p.d.o.f.”), oszczędzanie w ramach IKE generuje określone skutki podatkowe. Przepisy u.p.d.o.f. różnicują skutki podatkowe w zależności od danej kategorii dochodu z IKE.
W związku z dokonaniem przez oszczędzającego zwrotu całkowitego lub zwrotu częściowego z IKE, Wnioskodawca jako płatnik zobowiązany będzie na podstawie art. 41 ust. 4 u.p.d.o.f., do pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego od stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy tytułem zwrotu środków zgromadzonych na IKE.
Pytania
1.Co należy rozumieć przez „sumę wpłat na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8b u.p.d.o.f. – w przypadku dokonywania przez Wnioskodawcę częściowego zwrotu?
2.Co należy rozumieć przez „wartość środków zgromadzonych na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8b u.p.d.o.f. - w przypadku dokonywania przez Wnioskodawcę częściowego zwrotu?
3.Co należy rozumieć przez „sumę wpłat na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8 oraz 8a u.p.d.o.f. - w przypadku dokonywania przez Wnioskodawcę zwrotu całkowitego z IKE?
4.Co należy rozumieć przez „wartość środków zgromadzonych na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8 oraz 8a u.p.d.o.f. - w przypadku dokonywania przez Wnioskodawcę zwrotu całkowitego z IKE?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 1
Zdaniem Wnioskodawcy, do „sumy wpłat na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8b u.p.d.o.f., Wnioskodawca jako płatnik może zaliczyć wyłącznie:
a)wpłaty pieniężne dokonywane przez oszczędzającego na bieżące IKE oraz
b)wpłaty pieniężne dokonywane przez oszczędzającego na poprzednie IKE, jeżeli nastąpiła wypłata transferowa z poprzedniego IKE.
Jednocześnie, na potrzeby stosowania ww. przepisu, w „sumie wpłat na IKE”, zdaniem Wnioskodawcy nie można uwzględniać środków pochodzących z:
a)wpłat dokonywanych na PPE, z którego środki zostały następnie przeniesione na IKE w drodze wypłaty transferowej oraz
b)wypłat transferowych przekazanych na IKE oszczędzającego z PPE zmarłego lub IKE zmarłego, oraz
c)wypłat transferowych z PPK zmarłego przekazanych na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na IKE osoby uprawnionej;
d)wypłat transferowych przekazanych na IKE uprawnionego z OIPE zmarłego;
e)wypłaty transferowej z OIPE zmarłego, z którego środki zostały następnie przeniesione na IKE małżonka w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej,
f)w przypadku jeżeli małżeństwo oszczędzającego uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, środki zgromadzone na subkoncie OIPE przypadające jego małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków przekazywane w ramach wypłaty transferowej na IKE małżonka.
Ad 2
Zdaniem Wnioskodawcy, przez „wartość środków zgromadzonych na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8b u.p.d.o.f., należy rozumieć aktualną wartość środków pochodzących z inwestowania wpłat na bieżące lub poprzednie IKE (jeżeli nastąpiła wypłata transferowa z poprzedniego IKE), obejmującą również przekazane pożytki z papierów wartościowych (np. odsetki, dywidendy, dyskonto).
Jednocześnie, na potrzeby stosowania ww. przepisu – w „wartości środków zgromadzonych na IKE”, zdaniem Wnioskodawcy, nie uwzględnia się środków pochodzących z:
a)wypłat transferowych z PPE oszczędzających oraz
b)wypłat transferowych z PPE zmarłego lub IKE zmarłego, do których oszczędzający był uprawniony, oraz
c)wypłat transferowych z PPK zmarłego przekazanych na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na IKE osoby uprawnionej;
d)wypłat transferowych z OIPE zmarłego przekazanych na IKE małżonka w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej;
e)wypłat transferowych przekazanych na IKE uprawnionego z OIPE zmarłego;
f)w przypadku jeżeli małżeństwo oszczędzającego uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, środki zgromadzone na subkoncie OIPE przypadające jego małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków przekazywane w ramach wypłaty transferowej na IKE małżonka.
Ad 3
Zdaniem Wnioskodawcy, do „sumy wpłat na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8 oraz 8a u.p.d.o.f. Wnioskodawca jako płatnik powinien zaliczyć wszystkie wpłaty (bez uwzględnienia pożytków z papierów wartościowych przekazanych na IKE oszczędzającego) dotyczące środków zgromadzonych na IKE prowadzone przez Wnioskodawcę, z którego dokonywany będzie zwrot całkowity, tj.:
a)wpłaty pieniężne oszczędzającego dokonane na to IKE;
b)wpłaty pieniężne dokonane przez oszczędzającego na poprzednie IKE prowadzone przez inne instytucje finansowe, które zostały następnie przeniesione na IKE prowadzone przez Wnioskodawcę w ramach wypłaty transferowej;
c)wpłaty na rachunek oszczędzającego w ramach PPE, które zostały następnie przeniesione na IKE w ramach wypłaty transferowej;
d)wartość środków z IKE/PPE zmarłego, do których oszczędzający był uprawniony, a które w ramach wypłaty transferowej zasiliły IKE oszczędzającego prowadzone przez Wnioskodawcę, oraz
e)wypłaty transferowe z PPK zmarłego na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na IKE osoby uprawnionej;
f)wypłat transferowych przekazanych na IKE uprawnionego z OIPE zmarłego;
g)suma wpłat przekazanej z OIPE zmarłego na IKE małżonka w proporcji w jakiej środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej;
h)jeżeli małżeństwo oszczędzającego uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione suma wpłat na subkonto OIPE według stanu na dzień podziału środków na nim zgromadzonych w takiej proporcji, w jakiej przypada im podział tych środków.
Ad 4
Zdaniem Wnioskodawcy, jako „wartość środków zgromadzonych na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8 oraz 8a u.p.d.o.f. - w przypadku dokonywania przez Wnioskodawcę zwrotu całkowitego z IKE – należy rozumieć wartość wszystkich środków zgromadzonych na IKE pochodzących ze wszystkich wpłat wniesionych przez oszczędzającego, jak i pochodzących ze wszystkich przyjętych na IKE wypłat transferowych.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 2 pkt 2 ustawy o IKE, gromadzenie oszczędności na IKE oznacza dokonywanie wpłat, wypłat transferowych oraz przyjmowanie wypłat transferowych, a także inwestowanie środków znajdujących się na IKE.
Poprzez wpłaty na IKE należy rozumieć, zgodnie z dyspozycją art. 2 pkt 4 ustawy o IKE, wpłatę środków pieniężnych dokonywaną przez oszczędzającego na IKE lub przekazanie pożytków z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE oszczędzającego.
Natomiast, wypłaty transferowe zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o IKE, oznaczają m.in. przeniesienie środków pomiędzy określonymi instytucjami finansowymi, w tym przeniesienie środków zgromadzonych na IKE z IKE zmarłego na IKE osoby uprawnionej lub do PPE, do którego uprawniony przystąpił lub przeniesienie środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKE do PPE, do którego przystąpił oszczędzający, lub przeniesienie środków z PPE na IKE, jak również przeniesienie na IKE środków z pracowniczych planów kapitałowych w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych, oraz przeniesienie na IKE środków zgromadzonych na subkontach OIPE w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o ogólnoeuropejskim indywidualnym produkcie emerytalnym.
Na podstawie art. 37 ustawy o IKE, środki zgromadzone na IKE mogą podlegać zwrotowi całkowitemu, bądź w części.
Przy czym, zgodnie ust. 1a tego przepisu, oszczędzający może wystąpić z wnioskiem o częściowy zwrot pod warunkiem, że środki te pochodziły z wpłat na IKE.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 58a u.p.d.o.f., zwolnione z opodatkowania są dochody z IKE uzyskane w związku z:
a)gromadzeniem i wypłatą środków przez oszczędzającego,
b)wypłatą środków dokonaną na rzecz osób uprawnionych do tych środków po śmierci oszczędzającego,
c)wypłatą transferową.
Zwolnienie nie ma zastosowania w przypadku, gdy oszczędzający gromadził oszczędności na więcej niż jednym indywidualnym koncie emerytalnym, chyba że przepisy te przewidują taką możliwość.
Stosownie natomiast do art. 30a ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f., w przypadku częściowego lub całkowitego zwrotu w rozumieniu przepisów o IKE, dochód z tytułu oszczędzania na IKE podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
W myśl art. 30a ust. 8 u.p.d.o.f. dochodem oszczędzającego, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f. jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na IKE a sumą wpłat na IKE.
Przy czym, w przypadku częściowego zwrotu – zgodnie z art. 30a ust. 8b u.p.d.o.f. - dochodem jest kwota zwrotu pomniejszona o koszty przypadające na ten zwrot. Za koszt, o którym mowa w zdaniu pierwszym, uważa się iloczyn kwoty zwrotu i wskaźnika stanowiącego udział sumy wpłat na IKE do wartości środków zgromadzonych na tym koncie.
Przy kolejnym częściowym zwrocie do ustalenia wartości środków zgromadzonych na IKE bierze się aktualny stan środków na tym koncie.
Wobec powyższego, prawidłowe odkodowanie pojęć „suma wpłat na IKE” oraz „wartość środków zgromadzonych na IKE” jest kluczowe przy ustalaniu dochodu oszczędzającego z tytułu częściowego oraz całkowitego zwrotu z IKE, zgodnie z art. 30a ust. 8-8c u.p.d.o.f.
Ad 1 i Ad 2
Zdaniem Wnioskodawcy, pojęcie „sumy wpłat na IKE” należy interpretować odmiennie w zależności od tego, czy w danym przypadku mamy do czynienia ze zwrotem całkowitym, czy ze zwrotem częściowym.
W świetle bowiem art. 37 ust. 1a ustawy o IKE, oszczędzający może wystąpić z wnioskiem o częściowy zwrot, pod warunkiem, że środki te pochodziły z wpłat na IKE.
Zatem w przypadku zwrotu częściowego, w ocenie Wnioskodawcy, do „sumy wpłat na IKE” należy zaliczać jedynie wpłaty pieniężne dokonywane przez oszczędzającego na IKE oraz wpłaty pieniężne dokonywane przez oszczędzającego na poprzednie IKE (jeżeli nastąpiła wypłata transferowa z poprzedniego IKE).
Tym samym, w „sumie wpłat na IKE” na potrzeby ustalania dochodu z częściowego zwrotu nie uwzględnia się wpłat dokonanych na PPE, z którego środki w drodze wypłaty transferowej zostały przeniesione na IKE oszczędzającego. Analogicznie, nie uwzględnia się również kwot wniesionych na IKE z wypłat transferowych z PPE lub IKE zmarłego oraz wypłat transferowych z PPK zmarłego na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na IKE osoby uprawnionej, wypłat transferowych przekazanych na IKE uprawnionego z OIPE zmarłego oraz wypłaty transferowej z OIPE zmarłego, z którego środki zostały następnie przeniesione na IKE małżonka w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej oraz w przypadku jeżeli małżeństwo oszczędzającego uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, środki zgromadzone na subkoncie OIPE przypadające jego małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków przekazywane w ramach wypłaty transferowej na IKE małżonka.
Przyjęcie odmiennego stanowiska byłoby niezgodne z wprowadzonym w art. 37 ust. 1a ustawy o IKE ograniczeniem, w myśl którego częściowy zwrot środków z IKE może dotyczyć jedynie środków, które pochodziły z wpłat na IKE.
Konsekwentnie, na potrzeby stosowania 30a ust. 8b u.p.d.o.f., „wartość zgromadzonych środków na IKE” należy odnosić jedynie do środków, których źródłem były wpłaty na bieżące lub poprzednie IKE (jeżeli nastąpiła wypłata transferowa z poprzedniego IKE).
Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, „wartość zgromadzonych środków na IKE” będzie stanowiła aktualna wartość inwestycji pochodzącej z wpłat na bieżące lub poprzednie IKE (jeżeli nastąpiła wypłata transferowa z poprzedniego IKE), uwzględniająca również przekazane pożytki z papierów wartościowych nabytych ze środków wpłaconych przez oszczędzającego.
W „wartości zgromadzonych środków na IKE” nie uwzględnia się natomiast środków przeniesionych z PPE na IKE oszczędzającego, oraz środków pochodzących z wypłaty transferowej z PPE lub IKE zmarłego oraz wypłaty transferowej z PPK zmarłego na IKE małżonka zmarłego uczestnika lub na IKE osoby uprawnionej, wypłat transferowych przekazanych na IKE uprawnionego z OIPE zmarłego oraz wypłat transferowych przekazanych z OIPE zmarłego na IKE małżonka w drodze wypłaty transferowej w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej oraz w przypadku jeżeli małżeństwo oszczędzającego uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione, środki zgromadzone na subkoncie OIPE przypadające jego małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków przekazywane w ramach wypłaty transferowej na IKE małżonka. Gdyby bowiem przyjąć, że w „wartości zgromadzonych środków” w przypadku częściowego zwrotu należy uwzględnić wszystkie środki zgromadzone na IKE, w tym również środki pochodzące z wypłat transferowych z PPE oraz środki pochodzące z PPE lub IKE zmarłego, do których oszczędzający był uprawniony, powstałaby dysproporcja między sumą wpłat na IKE uwzględnianą przy kalkulacji dochodu oszczędzającego, a wartością zgromadzonych środków. Skutkowałoby to zawyżeniem faktycznego dochodu uzyskanego na tym częściowym zwrocie, poprzez rozpoznanie jako dochód środków pochodzących z wpłat na PPE bądź z wypłat transferowych z PPE, IKE lub PPK zmarłego.
Powyższy pogląd Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 26 czerwca 2014 r. sygn. akt III SA/Wa 111/14 oraz w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 10 listopada 2021 r. sygn. akt I SA/Wr 56/21.
Stanowisko Wnioskodawcy prezentuje poniższy przykład liczbowy:
·wpłaty pieniężne oszczędzającego dokonane na IKE – 100;
·przekazane pożytki z papierów wartościowych – 30;
·wypłata transferowa z PPE – 50;
·wypłata transferowa z IKE zmarłego – 20;
·wartość środków zgromadzonych na IKE – 200 (zwrot częściowy może być wykonany do wysokości wpłat na IKE).
Obliczenie dochodu z uwzględnieniem ograniczenia wynikającego z art. 37 ust. 1a ustawy o IKE:
·wpłaty pieniężne dokonane na IKE: 100;
·wartość środków zgromadzonych na IKE, pochodząca z wpłat na IKE: 200 – 50 - 20 = 130;
·dochód do opodatkowania: 130 - 100 = 30.
Ad 3 i Ad 4
Zgodnie z art. 37 ustawy o IKE, zwrot środków zgromadzonych na IKE następuje w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE przez którąkolwiek ze stron, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej. Na równi ze zwrotem, w tym także do celów podatkowych, traktuje się pozostawienie środków zgromadzonych na IKE na rachunku oszczędzającego, jeżeli umowa o prowadzenie IKE wygasła, a nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej.
Należy zauważyć, że na gruncie wyżej wskazanego przepisu, do całkowitego zwrotu nie stosuje się warunku wynikającego z ust. 1a tejże regulacji (ograniczającego zwrot do środków pochodzących z wpłat na IKE). Oznacza to, że zwracane są wszystkie środki zgromadzone na IKE z jednoczesnym wypowiedzeniem umowy o prowadzenie IKE.
Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, w przypadku zwrotu całkowitego, „suma wpłat na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8 oraz 8a u.p.d.o.f., obejmuje wszelkie dokonywane wpłaty, w tym wpłaty pieniężne dokonywane przez oszczędzającego na bieżące lub poprzednie IKE prowadzone przez inne instytucje finansowe (jeśli doszło do transferu), sumę wpłat na PPE, które zostały następnie przeniesione na IKE w ramach wypłaty transferowej, jak również wypłaty transferowe przekazane na IKE z PPE zmarłego lub IKE zmarłego, do których oszczędzający był uprawniony oraz wypłaty transferowe z PPK zmarłego na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na IKE osoby uprawnionej, wypłaty transferowe przekazane na IKE uprawnionego z OIPE zmarłego oraz suma wpłat przekazanych z OIPE zmarłego na IKE małżonka w proporcji, w jakiej środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej, oraz jeżeli małżeństwo oszczędzającego uległo rozwiązaniu przez rozwód lub zostało unieważnione suma wpłat na subkonto OIPE według stanu na dzień podziału środków na nim zgromadzonych w takiej proporcji, w jakiej przypada im podział tych środków.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 30a ust. 8e u.p.d.o.f., przepisy ust. 8-8d dotyczące ustalania dochodu ze zwrotów z IKE stosuje się odpowiednio do określania dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 11, który odnosi się do dochodu uczestnika PPE.
Oznacza to, że w przypadku oszczędzania w PPE, opodatkowaniu podlega dochód ustalany w sposób tożsamy jak dla IKE, tj. jako różnica pomiędzy wartością środków zgromadzonych na PPE, a sumą wpłat dokonanych na PPE.
Jednocześnie zwolnieniu od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. a u.p.d.o.f., podlega wypłata transferowa przekazana na IKE oszczędzającego. Dzięki temu środki te dalej mogą być inwestowane w ramach IKE i w przypadku całkowitego zwrotu z IKE mogą wygenerować dla oszczędzającego dochód, który zostanie opodatkowany w momencie całkowitego zwrotu środków z IKE.
Natomiast w myśl art. 30a ust. 8f. u.p.d.o.f., dochodem, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a, jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na subkoncie OIPE w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o OIPE a sumą wpłat dokonanych na to subkonto. Dochodu tego nie pomniejsza się o straty z innych źródeł poniesione w roku podatkowym oraz latach poprzednich.
W związku z tym, w „sumie wpłat na IKE” należy, zdaniem Wnioskodawcy, uwzględnić wpłaty na PPE oraz OIPE przypadające proporcjonalnie na małżonka zmarłego oszczędzającego bądź w związku z ustaniem związku małżeńskiego, które zostały następnie przeniesione na IKE w ramach wypłaty transferowej.
Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b u.p.d.o.f., zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych podlegają wypłaty środków zgromadzonych w PPE dokonane na rzecz osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika.
Na podstawie zaś art. 21 ust. 1 pkt 58a lit. b u.p.d.o.f., zwolnieniu podlegają dochody z tytułu oszczędzania na IKE w związku z wypłatą środków dokonaną na rzecz osób uprawnionych do tych środków po śmierci oszczędzającego.
Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 47g u.p.d.o.f., zwolnieniu z opodatkowania podlegają kwoty otrzymane tytułem zwrotu na zasadach określonych w art. 85 ust. 4 i art. 86 ust. 2 ustawy o PPK – tj. zwrot z PPK zmarłego na rzecz małżonka zmarłego uczestnika PPK lub osoby uprawnionej.
W myśl art. 21 ust. 1 pkt 58aa lit b u.p.d.o.f., zwolnieniu z opodatkowania podlega wypłata środków dokonana na rzecz osób uprawnionych do tych środków po śmierci oszczędzającego w rozumieniu art. 2 pkt 7 ustawy o OIPE.
Zatem w przypadku śmierci uczestnika PPE, IKE, OIPE lub PPK dokonane wypłaty środków zgromadzonych w ramach PPE, IKE, OIPE lub PPK podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego. Analogicznie więc należy traktować te środki w przypadku dokonania przez osobę uprawnioną wypłaty transferowej na swoje konto IKE. Zmiana sposobu zadysponowania środkami przez uprawnionego nie może zmienić zasad opodatkowania tych środków również w przypadku ich zwrotu z IKE, jeśli zostały tam przeniesione w ramach wypłaty transferowej. W konsekwencji, dokonanie zwrotu tych środków w ramach zwrotu całkowitego z IKE przez osobę uprawnioną nie powinno wpływać na zmianę kwalifikacji podatkowej. Tym samym, należy uznać, że podlegają one zwolnieniu z opodatkowania również w chwili dokonania zwrotu przez osobę uprawnioną.
W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku realizacji całkowitego zwrotu z IKE, w „sumie wpłat na IKE”, o której mowa w art. 30a ust. 8 oraz 8a u.p.d.o.f. Wnioskodawca powinien uwzględnić również:
a)wartość środków z IKE/PPE/OIPE zmarłego, do których oszczędzający był uprawniony, a które w ramach wypłaty transferowej zasiliły IKE oszczędzającego prowadzone przez Wnioskodawcę, oraz
b)wypłaty transferowe z PPK zmarłego na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na IKE osoby uprawnionej.
Powyższe stanowisko Wnioskodawcy zostało potwierdzone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 10 listopada 2021 r. sygn. akt I SA/Wr 56/21.
Ustalając dochód z całkowitego zwrotu z IKE, w „wartości środków zgromadzonych na IKE”, zdaniem Wnioskodawcy, należy przyjąć natomiast aktualny stan środków na rachunku IKE na moment dokonania zwrotu całości środków, zgodne z treścią art. 30a ust. 8c u.p.d.o.f.
Przykład liczbowy:
•wpłaty pieniężne oszczędzającego dokonane na IKE: 100;
•wypłata transferowa z PPE oszczędzającego: 50 (w tym 30 dokonane wpłaty i 20 wypracowany dochód);
•wypłata transferowa z IKE zmarłego: 30;
•aktualna wartość środków zgromadzonych na IKE: 200.
Obliczenie dochodu:
•aktualna wartość środków zgromadzonych na IKE: 200;
•suma wpłat na IKE i PPE: 100 + 30 + 30 = 160;
•Dochód do opodatkowania: 200 – 160 = 40.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 10 ww. ustawy:
Od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19 % zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a, od dochodu oszczędzającego na indywidualnym koncie emerytalnym z tytułu zwrotu albo częściowego zwrotu, w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, środków zgromadzonych na tym koncie.
W myśl art. 30a ust. 8 ww. ustawy:
Dochodem, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym a sumą wpłat na indywidualne konto emerytalne.
W myśl art. 30a ust. 8a ww. ustawy:
Dochodem przy całkowitym zwrocie, który został poprzedzony zwrotami częściowymi, jest różnica pomiędzy wartością środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym na dzień całkowitego zwrotu a sumą wpłat na indywidualne konto emerytalne pomniejszoną o koszty częściowych zwrotów.
Zgodnie z art. 30a ust. 8b ww. ustawy:
W przypadku częściowego zwrotu dochodem jest kwota zwrotu pomniejszona o koszty przypadające na ten zwrot. Za koszt, o którym mowa w zdaniu pierwszym, uważa się iloczyn kwoty zwrotu i wskaźnika stanowiącego udział sumy wpłat na indywidualne konto emerytalne do wartości środków zgromadzonych na tym koncie.
Stosownie do art. 30a ust. 8c ww. ustawy:
Przy kolejnym częściowym zwrocie przepisy ust. 8a i 8b stosuje się odpowiednio, z tym że do ustalenia wartości środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym bierze się aktualny stan środków na tym koncie.
W myśl art. 30a ust. 8d ww. ustawy:
Dochodu, o którym mowa w ust. 8-8c, nie pomniejsza się o straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych poniesionych w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.
Przepisy ust. 8-8d stosuje się odpowiednio do określania dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 11 (art. 30a ust. 8e ww. ustawy).
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.
Stosownie do art. 41 ust. 4 ww. ustawy:
Płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 oraz art. 30a ust. 1 pkt 1-11 oraz 11b-12, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5, 10, 12 i 21.
Zgodnie z art. 42 ust. 1 ww. ustawy:
Płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jednakże w przypadku gdy podatek został pobrany zgodnie z art. 30a ust. 2a, płatnicy, o których mowa w art. 41 ust. 10, przekazują kwotę tego podatku na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że jesteście Państwo Bankiem prowadzącym działalność maklerską za pośrednictwem wyodrębnionego Biura Maklerskiego. W ramach prowadzonej działalności maklerskiej, będziecie Państwo oferować swoim klientom, osobom fizycznym, możliwość prowadzenia indywidualnego konta emerytalnego (dalej: „IKE”), o którym mowa w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. W związku z usługą IKE Państwa klienci (dalej: „oszczędzający”) gromadzić będą środki na IKE w ramach umowy o świadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych i prowadzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego zawartej przed dniem podpisania umowy o prowadzenie IKE, przy jednoczesnym zastrzeżeniu, że środki gromadzone na IKE będą odrębnie ewidencjonowane.
Środki gromadzone na IKE prowadzonym przez Państwa będą pochodzić m.in. z:
a)wpłat środków pieniężnych dokonywanych przez oszczędzającego na IKE;
b)przekazanych pożytków (np. odsetek, dywidend) z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE oszczędzającego;
c)przyjętych wypłat transferowych z poprzednich IKE oszczędzającego prowadzonych przez inne instytucje finansowe, w tym instytucje prowadzące działalność maklerską;
d)przyjętych wypłat transferowych z Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE) oszczędzającego, Pracowniczego Programu Kapitałowego (PPK) oszczędzającego oraz Ogólnoeuropejskiego Indywidualnego Produktu Emerytalnego (OIPE) oszczędzającego;
e)przyjętych wypłat transferowych środków zgromadzonych na IKE, PPE, OIPE zmarłego, dla których oszczędzający był osobą uprawnioną;
f)przyjętych wypłat transferowych z PPK zmarłego na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub na IKE osoby uprawnionej.
Oszczędzanie w ramach prowadzonego przez Państwa IKE polegać będzie na inwestowaniu środków, które następnie będą mogły:
1)zostać na wniosek oszczędzającego wypłacone po wypełnieniu warunków, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1 ustawy o IKE;
2)zostać wypłacone po śmierci oszczędzającego na wniosek osoby uprawnionej, o której mowa w art. 2 pkt 12 ustawy o IKE - zgodnie z art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o IKE;
3)podlegać wypłacie transferowej, o której mowa w art. 2 pkt 14 ustawy o IKE do innej instytucji finansowej;
4)podlegać zwrotowi z IKE w całości, zgodnie z art. 2 pkt 15 ustawy o IKE - „zwrot całkowity”;
5)podlegać zwrotowi z IKE w części, zgodnie z art. 2 pkt 15a ustawy o IKE - „częściowy zwrot”.
Wskazać należy, że zasady gromadzenia oszczędności na indywidualnych kontach emerytalnych, zwanych „IKE” oraz dokonywania wpłat, wypłat transferowych, wypłat, częściowego zwrotu i zwrotu środków zgromadzonych na tych kontach określa ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 707 ze zm.; dalej: „ustawa o IKE”).
Natomiast ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 556), określa zasady tworzenia i działania pracowniczych programów emerytalnych, warunki, które powinny spełniać podmioty realizujące programy, oraz warunki uczestnictwa w tych programach.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o IKE:
Użyte w ustawie określenie IKE – oznacza wyodrębniony zapis w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego, wyodrębniony rachunek papierów wartościowych lub inny rachunek, na którym zapisywane są instrumenty finansowe niebędące papierami wartościowymi oraz rachunek pieniężny służący do obsługi takich rachunków w podmiocie prowadzącym działalność maklerską, lub wyodrębniony rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym, wyodrębniony rachunek bankowy w banku, wyodrębniony rachunek IKE w dobrowolnym funduszu emerytalnym, prowadzone na zasadach określonych ustawą, a w zakresie w niej nieuregulowanym - na zasadach określonych w przepisach właściwych dla tych rachunków i rejestrów.
W myśl art. 2 pkt 2 ww. ustawy:
Użyte w ustawie określenie gromadzenie oszczędności - oznacza dokonywanie wpłat, wypłat transferowych oraz przyjmowanie wypłat transferowych, a także inwestowanie środków znajdujących się na IKE lub IKZE.
Zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy:
Użyte w ustawie określenie wpłata – oznacza wpłatę środków pieniężnych dokonywaną przez oszczędzającego na IKE lub IKZE lub przekazanie pożytków z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE lub IKZE oszczędzającego.
W myśl art. 2 pkt 5 ustawy o IKE:
Użyte w ustawie określenie środki – oznacza środki pieniężne, jednostki ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, jednostki rozrachunkowe dobrowolnego funduszu emerytalnego, papiery wartościowe oraz niebędące papierami wartościowymi instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c i d ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2023 r. poz. 646, 825, 1723 i 1941), zapisane na IKE lub IKZE.
Zgodnie z art. 2 pkt 13 ww. ustawy:
Użyte w ustawie określenie wypłata – oznacza wypłatę jednorazową albo wypłatę w ratach środków zgromadzonych na IKE lub IKZE dokonywaną na rzecz:
a)oszczędzającego, po spełnieniu warunków określonych w art. 34 ust. 1 pkt 1 lub art. 34a ust. 1 pkt 1, albo
b)osób uprawnionych, w przypadku śmierci oszczędzającego.
Określenie wypłata transferowa stosownie do art. 2 pkt 14 ww. ustawy o IKE oznacza:
Wypłatę polegającą na:
a)przeniesieniu środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKE do innej instytucji finansowej prowadzącej IKE,
b)przeniesieniu środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKZE do innej instytucji finansowej prowadzącej IKZE,
c)przeniesieniu środków zgromadzonych na IKE z IKE zmarłego na IKE osoby uprawnionej lub do programu emerytalnego, do którego uprawniony przystąpił,
d)przeniesieniu środków zgromadzonych na IKZE z IKZE zmarłego na IKZE osoby uprawnionej,
e)jednoczesnym odkupieniu jednostek uczestnictwa w jednym funduszu inwestycyjnym i nabyciu jednostek uczestnictwa w innym funduszu inwestycyjnym zarządzanym przez to samo towarzystwo za środki pieniężne uzyskane z odkupienia jednostek uczestnictwa (konwersja), pod warunkiem że jednostki odkupywane, jak i nabywane są rejestrowane na IKE albo IKZE oszczędzającego,
f)przeniesieniu środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKE do programu emerytalnego, do którego przystąpił oszczędzający, lub przeniesieniu środków z programu emerytalnego na IKE, w przypadkach określonych w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych,
g)przeniesieniu środków z PPK na IKE, w przypadkach określonych w ustawie z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2024 r. poz. 427),
h)przeniesieniu środków zgromadzonych przez oszczędzającego na OIPE z subkonta OIPE na IKE, w przypadkach określonych w przepisach ustawy o OIPE,
i)przeniesieniu środków zgromadzonych przez oszczędzającego z IKE na subkonto OIPE, w przypadku określonym w przepisach ustawy o OIPE).
W myśl art. 2 pkt 15 ww. ustawy:
Użyte w ustawie określenie zwrot - oznacza wycofanie całości środków zgromadzonych na IKE lub IKZE, jeżeli nie zachodzą przesłanki wypłaty bądź wypłaty transferowej.
Stosownie do art. 2 pkt 15a ww. ustawy:
Użyte w ustawie określenie częściowy zwrot - oznacza wycofanie części środków zgromadzonych na IKE, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty bądź wypłaty transferowej.
Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy o IKE:
Wypłata środków zgromadzonych na IKE następuje wyłącznie:
1)na wniosek oszczędzającego po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55 roku życia oraz spełnieniu warunku:
a)dokonywania wpłat na IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo
b)dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty;
2)w przypadku śmierci oszczędzającego - na wniosek osoby uprawnionej.
Z art. 35 ust. 1 ww. ustawy o IKE wynika, że:
Wypłata transferowa jest dokonywana:
1)z instytucji finansowej prowadzącej IKE lub IKZE do innej instytucji finansowej, z którą oszczędzający zawarł umowę o prowadzenie IKE lub IKZE, albo
2)z instytucji finansowej prowadzącej IKE do programu emerytalnego, do którego przystąpił oszczędzający, albo
3)z programu emerytalnego, w przypadkach, o których mowa w przepisach o pracowniczych programach emerytalnych, do instytucji finansowej, z którą oszczędzający zawarł umowę o prowadzenie IKE, albo
4)z IKE zmarłego oszczędzającego na IKE osoby uprawnionej albo do programu emerytalnego, do którego uprawniony przystąpił, albo
5)z IKZE zmarłego oszczędzającego na IKZE osoby uprawnionej, albo
6)z PPK zmarłego uczestnika PPK na IKE małżonka zmarłego uczestnika PPK lub osoby uprawnionej, albo
7)z subkonta OIPE na IKE w przypadkach określonych w przepisach ustawy o OIPE, albo
8)z IKE oszczędzającego na subkonto OIPE, z zastrzeżeniem że z IKE nie były dokonywane częściowe zwroty oraz nie była dokonana wypłata transferowa z programu emerytalnego.
W myśl art. 35 ust. 2 ww. ustawy o IKE:
Wypłata transferowa jest dokonywana na podstawie dyspozycji oszczędzającego albo osoby uprawnionej po uprzednim zawarciu umowy o prowadzenie IKE lub IKZE z inną instytucją finansową albo po przystąpieniu do programu emerytalnego i okazaniu instytucji dokonującej wypłaty transferowej odpowiednio potwierdzenia zawarcia umowy albo potwierdzenia przystąpienia do programu emerytalnego.
Zgodnie z art. 35 ust. 5 ww. ustawy o IKE:
Z chwilą przekazania środków, zgodnie z ust. 2, umowa o prowadzenie IKE lub IKZE zawarta z instytucją finansową dokonującą wypłaty transferowej ulega rozwiązaniu, z wyłączeniem przypadku, gdy oszczędzający dokonuje wypłaty transferowej części środków zgromadzonych na IKE lub IKZE pomiędzy funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez to samo towarzystwo.
Treść art. 36 ust. 1 ww. ustawy o IKE wskazuje, że:
Przedmiotem wypłaty transferowej może być wyłącznie całość środków zgromadzonych na IKE lub IKZE, z wyłączeniem przypadku, gdy oszczędzający dokonuje wypłaty transferowej pomiędzy funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez to samo towarzystwo, oraz przypadków, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1 i 2.
Zgodnie z art. 37 ust. 1 ww. ustawy o IKE:
Zwrot środków zgromadzonych na IKE lub IKZE następuje w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE lub IKZE przez którąkolwiek ze stron, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej.
W myśl art. 37 ust. 1a ww. ustawy:
Oszczędzający może wystąpić z wnioskiem o częściowy zwrot pod warunkiem, że środki te pochodziły z wpłat na IKE.
Stosownie do art. 37 ust. 7 ustawy o IKE:
Instytucja finansowa, w przypadku wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE przez którąkolwiek ze stron, jest obowiązana pouczyć oszczędzającego, że zwrotowi podlegają środki zgromadzone na IKE pomniejszone o należny podatek, a w przypadku, o którym mowa w ust. 3, również o kwotę stanowiącą 30% sumy składek podstawowych wpłaconych do programu emerytalnego. Ponadto instytucja finansowa dokonując wypowiedzenia umowy, informuje oszczędzającego o możliwości dokonania wypłaty transferowej.
Zwrot środków z IKE (całkowity lub częściowy) powoduje powstanie obowiązku podatkowego u oszczędzającego w IKE.
Stosownie bowiem do art. 30a ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym a sumą wpłat na indywidualne konto emerytalne.
Zwrot środków zgromadzonych na IKE następuje na zasadach określonych w art. 37 ustawy o IKE. Jak już wskazano, w art. 37 ust. 1 ustawy o IKE określone zostało, że zwrot środków zgromadzonych na IKE następuje w razie wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE przez którąkolwiek ze stron, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej.
Z kolei w ust. 3 znajduje się postanowienie, iż w przypadku gdy na IKE oszczędzającego przyjęto wypłatę transferową z programu emerytalnego, instytucja finansowa przed dokonaniem zwrotu, w ciągu 7 dni, licząc od dnia złożenia przez oszczędzającego wypowiedzenia, przekazuje na rachunek bankowy wskazany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwotę w wysokości 30% sumy składek podstawowych wpłaconych do programu emerytalnego.
W takiej sytuacji, aby określić dochód do opodatkowania konieczne jest określenie pojęć zawartych w art. 30a ust. 8-8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: „wartość środków zgromadzona na IKE” i „suma wpłat na IKE”, które to pojęcia nie zostały zdefiniowane w ustawie.
Przy zdefiniowaniu pierwszego z tych pojęć można pomocniczo powołać się na określenie zawarte w art. 30a ust. 8c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. „do ustalenia wartości środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym bierze się aktualny stan środków na tym koncie”.
Zatem, przez pojęcie „wartość środków zgromadzonych na IKE” należy rozumieć wartość wszystkich środków zgromadzonych na IKE oszczędzającego w dniu realizacji zwrotu (stan środków na koncie). Na wartość tę składają się między innymi środki pochodzące z wpłat na IKE, przekazanych pożytków z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE, środki przetransferowane uprzednio z Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE), Pracowniczego Programu Kapitałowego (PPK), Ogólnoeuropejskiego Indywidualnego Produktu Emerytalnego (OIPE) lub z wcześniejszych IKE prowadzonych przez inną instytucję finansową, a także środki pochodzące z wypłaty transferowej z IKE, PPE, OIPE zmarłego spadkodawcy i wypłaty transferowej z PPK zmarłego spadkodawcy.
Takie znaczenie pojęcia „wartość środków zgromadzonych na IKE” będzie miało zastosowanie zarówno w przypadku określania dochodu z całkowitego zwrotu, jak i częściowego zwrotu.
Natomiast pojęcie „suma wpłat na IKE” będzie miało różne znaczenie w zależności, czy uzyskany dochód oszczędzającego na IKE pochodzi z tytułu całkowitego zwrotu, czy częściowego zwrotu.
Przy czym częściowy zwrot, zgodnie z art. 37 ust. 1a ustawy o IKE, może być dokonany tylko wówczas, gdy środki te pochodziły z wpłat na IKE. Tak więc w przypadku częściowego zwrotu, na sumę wpłat na IKE składają się: wpłaty dokonywane przez oszczędzającego na IKE, przekazanie pożytków z papierów wartościowych (wpłata w rozumieniu art. 2 pkt 4 ww. ustawy o IKE), wpłaty dokonane na IKE oszczędzającego prowadzone przez poprzednie instytucje finansowe i przekazane od nich pożytki z papierów wartościowych.
W przypadku zwrotu całkowitego wycofywane są wszystkie środki zgromadzone na IKE z jednoczesnym wypowiedzeniem umowy o prowadzenie IKE.
Zatem, w przypadku zwrotu całkowitego środków zgromadzonych na IKE, wycofywane są wszystkie środki zgromadzone na IKE, tj. środki pochodzące zarówno z wpłat na IKE, jak i z wypłat transferowych oszczędzającego na IKE. W przypadku całkowitego zwrotu, na sumę wpłat na IKE składają się: wpłaty dokonywane przez oszczędzającego na IKE, przekazanie pożytków z papierów wartościowych (wpłata w rozumieniu art. 2 pkt 4 ww. ustawy o IKE), wpłaty dokonane na IKE oszczędzającego prowadzone przez poprzednie instytucje finansowe i przekazane od nich pożytki z papierów wartościowych, a także wartość zarówno składek podstawowych, jak i dobrowolnych wpłaconych do PPE, PPK i OIPE przez oszczędzającego.
W takiej sytuacji należy mieć na uwadze, że dokonanie wypłaty transferowej polegającej na przeniesieniu środków zgromadzonych na IKE, z IKE zmarłego na IKE osoby uprawnionej lub do programu emerytalnego, do którego uprawniony przystąpił, nie zmienia w istocie faktu, że jest to dochód osiągnięty przez uczestnika IKE, który jednakże w momencie dokonania wypłaty transferowej do IKE podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58a lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast, zwrot z IKE, to kolejna operacja dokonana przez oszczędzającego w ramach posiadanego IKE, gdzie wcześniej zwolniony z opodatkowania transfer z IKE zmarłego na IKE oszczędzającego nie może być uwzględniony w sumie wpłat na IKE.
Zgodnie bowiem z treścią art. 21 ust. 1 pkt 58a lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są dochody z tytułu oszczędzania na indywidualnym koncie emerytalnym w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, uzyskane w związku z wypłatą transferową - z tym, że zwolnienie nie ma zastosowania w przypadku gdy oszczędzający gromadził oszczędności na więcej niż jednym indywidualnym koncie emerytalnym, chyba, że przepisy te przewidują taką możliwość.
Dochód ten podlega opodatkowaniu w momencie zwrotu środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym.
Wobec powyższego, przez „sumę wpłat na IKE” w przypadku całkowitego zwrotu środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym należy rozumieć: wpłaty dokonywane przez oszczędzającego na IKE, przekazanie pożytków z papierów wartościowych (wpłata w rozumieniu art. 2 pkt 4 ww. ustawy o IKE), wpłaty dokonane na IKE oszczędzającego prowadzone przez poprzednie instytucje finansowe i przekazane od nich pożytki z papierów wartościowych, a także wartość zarówno składek podstawowych, jak i dobrowolnych wpłaconych do PPE, PPK, OIPE przez oszczędzającego.
Natomiast w przypadku częściowego zwrotu środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym na „sumę wpłat na IKE” składają się: wpłaty dokonywane przez oszczędzającego na IKE, przekazanie pożytków z papierów wartościowych (wpłata w rozumieniu art. 2 pkt 4 ww. ustawy o IKE), wpłaty dokonane na IKE oszczędzającego prowadzone przez poprzednie instytucje finansowe i przekazane od nich pożytki z papierów wartościowych.
Mając na uwadze przywołane powyżej przepisy prawa stwierdzam, że w przypadku częściowego zwrotu z IKE, przez „sumę wpłat na IKE” w rozumieniu art. 30a ust. 8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy rozumieć wpłaty dokonywane przez oszczędzającego na IKE, przekazanie pożytków z papierów wartościowych (wpłata w rozumieniu art. 2 pkt 4 ww. ustawy o IKE), wpłaty dokonane na IKE oszczędzającego prowadzone przez poprzednie instytucje finansowe i przekazane od nich pożytki z papierów wartościowych.
W przypadku całkowitego zwrotu środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym przez „sumę wpłat na IKE” w rozumieniu art. 30a ust. 8 oraz 8a ww. ustawy, należy rozumieć: wpłaty dokonywane przez oszczędzającego na IKE, przekazanie pożytków z papierów wartościowych (wpłata w rozumieniu art. 2 pkt 4 ww. ustawy o IKE), wpłaty dokonane na IKE oszczędzającego prowadzone przez poprzednie instytucje finansowe i przekazane od nich pożytki z papierów wartościowych, a także sumę składek podstawowych wpłaconych do PPE, PPK, OIPE jak i sumę składek dobrowolnych wnoszonych przez oszczędzającego do PPE, PPK, OIPE.
Natomiast przez pojęcie „wartość środków zgromadzonych na IKE” w rozumieniu art. 30a ust. 8-8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy rozumieć wartość wszystkich środków zgromadzonych na IKE oszczędzającego w dniu realizacji zwrotu (stan środków na koncie). Na wartość tę składają się między innymi środki pochodzące z wpłat na IKE, przekazanych pożytków z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE, środki przetransferowane uprzednio z Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE), Pracowniczego Programu Kapitałowego (PPK), Ogólnoeuropejskiego Indywidualnego Produktu Emerytalnego (OIPE) lub z wcześniejszych IKE prowadzonych przez inną instytucję finansową, a także środki pochodzące z wypłaty transferowej z IKE, PPE, OIPE zmarłego spadkodawcy i wypłaty transferowej z PPK zmarłego spadkodawcy. Takie znaczenie pojęcia „wartość środków zgromadzonych na IKE”, będzie miało zastosowanie zarówno w przypadku określania dochodu z częściowego zwrotu jak i całkowitego zwrotu.
Tym samym, za nieprawidłowe należy uznać Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 1, nr 2 i nr 3 natomiast za prawidłowe w zakresie pytania nr 4.
Jednocześnie zauważam, że przedmiotem interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego nie może być dokonywanie oceny danych liczbowych (rozliczeń) zawartych we wniosku o wydanie takiej interpretacji. Rozstrzygnięcie w zakresie kwot stanowiących podstawę opodatkowania zgodnie z treścią art. 21 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.), może być zawarte jedynie w decyzji podatkowej, która jest wydawana po przeprowadzeniu postępowania podatkowego uregulowanego w przepisach zawartych w dziale IV tej ustawy, które to przepisy zgodnie z treścią art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, tylko w części mają zastosowanie w postępowaniu w sprawie wydawania interpretacji.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Ponadto wskazuję, że z uwagi na zakres wniosku, a w szczególności treść pytań wyznaczających zakres żądania – niniejsza interpretacja dotyczy wyjaśnienia pojęć, o których mowa w art. 30a ust. 8-8b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. „wartość środków zgromadzonych na IKE” oraz „suma wpłat na IKE”. Nie odnosi się natomiast do innych kwestii wynikających z Państwa stanowiska, tj. stosowania zwolnień podatkowych zawartych w ww. ustawie.
W odniesieniu do powołanych przez Państwa orzeczeń sądów administracyjnych informuję, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
