Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.196.2025.3.MD

Interpretacja indywidualna– stanowisko w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn:

-w części dotyczącej konieczności złożenia zgłoszenia SD-Z2 – jest nieprawidłowe,

-w pozostałej części – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek z o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny od matki – obywatelki Białorusi. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – w pismach z 1 i 8 lipca 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku)

Pan, obywatel Polski, planuje zakup mieszkania w (…) o wartości do (…) zł (słownie: (…)). Pana matka, SS, obywatelka Białorusi zamieszkała w (…), Białoruś, chce wesprzeć Pana finansowo w tym zakupie.

W (…) roku otrzyma Pan od matki darowiznę w kwocie (…) zł. Umowa darowizny zostanie zawarta w formie aktu notarialnego na terytorium Polski. Środki zostaną przekazane w następujący sposób:

-(…) zł – przelewem z polskiego konta bankowego matki,

-(…) zł – przelewem z konta w banku białoruskim.

Pytania (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku z 8 lipca 2025 r.)

1.Czy Pana stanowisko, że darowizna (…) zł od matki jest całkowicie zwolniona z podatku, jest prawidłowe?

2.Jeśli nie, to jaka część kwoty podlega opodatkowaniu i jaka stawka podatku będzie zastosowana?

3.Czy w przypadku środków pochodzących z Białorusi obowiązują dodatkowe wymogi zgłoszeniowe?

4.Który formularz należy złożyć (SD-Z2 czy SD-3) i w jakim terminie?

Pana stanowisko w sprawie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku z 8 lipca 2025 r.)

Uważa Pan, że darowizna w wysokości (…) zł jest całkowicie zwolniona z podatku, ponieważ:

1.Pieniądze są przekazywane przez najbliższego krewnego (matkę).

2.Spełnione są wszystkie warunki ustawy o podatku od spadków i darowizn.

3.Kwota mieści się w limicie zwolnienia podatkowego.

Pana zdaniem, potwierdza to również ustna konsultacja w (…) Urzędzie Skarbowym, gdzie pracownik poinformował Pana, że:

1.Darowizny od krewnych pierwszego stopnia (rodzice-dzieci) nie podlegają opodatkowaniu.

2.Wystarczy wypełnić formularz SD-Z2 online po otrzymaniu środków.

3.Nie ma obowiązku składania dodatkowych dokumentów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe w części prawidłowe a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Art. 2 ww. ustawy stanowi, że:

Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 i § 2 cyt. Kodeksu:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Umowa darowizny ma charakter umowy zobowiązującej (konsensualnej) – do zawarcia umowy dochodzi z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia woli – jednostronnej, jako nie przynoszącej darczyńcy żadnej opłaty. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 6 ust. 1a ww. ustawy:

Jeżeli nabycie następuje w częściach, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą nabycia poszczególnych części.

Stosownie do art. 6 ust. 4 ww. ustawy:

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

W myśl art. 14 ust. 1-3 cyt. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3) do grupy III – innych nabywców.

Niezależnie od powyższego, ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje w swojej treści zwolnienie podmiotowo-przedmiotowe, dla członków najbliższej rodziny.

Zgodnie z treścią art. 4a ust. 1, 3 oraz 4 tej ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1)wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

W myśl art. 4 ust. 4 cyt. ustawy:

Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.

Art. 18 ust. 1 cyt. ustawy stanowi, że:

Notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego:

1)darowizny;

2)umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie;

3)umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności;

4)umowy nieodpłatnego ustanowienia użytkowania.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia, jako obywatel Polski – zawrze Pan z matką (obywatelką Białorusi) umowę darowizny w formie aktu notarialnego na terytorium Polski, a środki zostaną Panu przekazane za pomocą przelewów z rachunków bankowych Pana matki w Polsce i na Białorusi.

Pana wątpliwości budzi, czy może Pan skorzystać ze zwolnienia podatkowego z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z nabyciem ww. darowizny od matki.

Stoi Pan na stanowisku, że ma Pan prawo skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania.

Jak wynika z powołanego powyżej art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, dla skorzystania ze zwolnienia z art. 4a tej ustawy przy zawarciu umowy darowizny, koniecznym jest, aby obdarowany:

a) posiadał obywatelstwo polskie, lub

b) posiadał obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, lub

c) miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub

d) miał miejsce zamieszkania na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

W związku z opisanymi okolicznościami oraz powołanymi powyżej przepisami należy stwierdzić, że skoro Pan jako obdarowany jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej, to opisana we wniosku darowizna na Pana rzecz, z uwagi na fakt, że zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. pomiędzy Panem a Pana matką), korzysta ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem wypełnienia pozostałych przesłanek przewidzianych dla ww. zwolnienia – w tym udokumentowania darowizny dowodem przelewu na rachunek bankowy obdarowanego (Pana).

Wskazał Pan, że zawrze umowę darowizny z matką aktem notarialnym oraz że otrzyma Pan środki pieniężne na swoje konto przelewami z kont Pana matki w Polsce i na Białorusi, a zatem będzie Pan dysponował dowodami przekazania na Pana rachunek bankowy. Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie przewiduje poza takimi dowodami przekazania na Pana rachunek bankowy innych dowodów otrzymania darowizny. Nie jest więc konieczne dodatkowe udokumentowanie darowizny, nie ma przy tym znaczenia, że środki pochodzą z Białorusi.

Ustawa nie wskazuje także limitów dla zwolnienia przewidzianego dla najbliższej rodziny. Darowizna, która spełnia wszystkie wymogi określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie jest limitowana kwotowo.

W tej części Pana stanowisko jest prawidłowe.

Nie będzie Pan jednak zobowiązany do złożenia zgłoszenia o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2. Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, notariusz będzie płatnikiem tego podatku. W myśl bowiem tegoż przepisu, notariusze są płatnikami podatku od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego, a wskazał Pan, że planuje zawrzeć umowę darowizny z matką właśnie w tej formie. Jak wynika z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, informacja od płatnika (notariusza) jest wystarczająca do uzyskania zwolnienia z opodatkowania.

W tym zakresie Pana stanowisko jest więc nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w daniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa.