Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.97.2025.5.MM; 0115-KDIT1-4011.421.2025.4.MN

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego:

-w zakresie podatku od spadków i darowizn – jest nieprawidłowe,

-w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych – jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

19 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 lipca 2025 r. (data wpływu 24 lipca 2025 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:

…;

2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

….

Opis stanu faktycznego

W dniu 28 lutego 2023 r. zmarł mąż (dalej jako: Spadkodawca) Wnioskodawczyni (Zainteresowana będąca stroną postępowania), a spadek po nim mocą aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza pod numerem repertorium A Nr … w dniu 16 marca 2023 r. nabyła Wnioskodawczyni w 1/2 części oraz syn zmarłego w 1/2 części (dalej jako: syn Wnioskodawczyni; Zainteresowany niebędący stroną postępowania).

W tym miejscu należy wskazać, iż Spadkodawca był wspólnikiem spółki cywilnej (3 wspólników - każdy po 33,3%).

Wnioskodawczyni oraz jej syn, jako spadkobiercy po zmarłym Spadkodawcy, nie nabyli w drodze dziedziczenia udziałów spółki cywilnej, a dostali na mocy zawartego porozumienia z pozostałymi wspólnikami spółki cywilnej, w sprawie rozliczenia udziału zmarłego wspólnika Spółki cywilnej określoną spłatę pieniężną (zawarta umowa spółki cywilnej nie przewidywała, iż po śmierci zmarłego wspólnika w jego miejsce wchodzą spadkobiercy).

Jak wynika z zawartego porozumienia w dniu 24 maja 2024 r., sporządzonego w formie aktu notarialnego pomiędzy Wnioskodawczynią oraz jej synem, a także pozostałymi dwoma wspólnikami Spółki cywilnej:

„… i … jako jedyni obecnie wspólnicy przedmiotowej spółki cywilnej … z siedzibą w … oraz … i … jako spadkobiercy po zmarłym wspólniku spółki cywilnej … zawierają niniejszym porozumienie, w wyniku czego postanawiają, że:

-Wnioskodawczyni i jej synowi jako spadkobiercom po zmarłym wspólniku spółki cywilnej … przysługuje roszczenie o zapłatę udziału w majątku wspólnym wspólników spółki cywilnej jaki posiadał zmarły.

Ustalają kwotę … tys. jako kwotę zaspokajającą wszelkie roszczenia … i … z opisanego wyżej tytułu, którą to kwotę … i … zobowiązują się za zgodą … i … zapłacić przelewem na rachunek bankowy … o numerze () najpóźniej do dnia 29 listopada 2024 r. i co do solidarnego obowiązku zapłaty podanej wyżej kwoty, na wskazane wyżej konto w terminie najpóźniej do dnia 29 listopada 2024 r. poddają się egzekucji … i … egzekucji z całych swoich majątków w myśl art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c.”.

Należy również wskazać, iż w skład majątku Spółki cywilnej wchodziły nieruchomości, które były objęte wspólnością na zasadzie współwłasności łącznej. Nieruchomości te zostały nabyte przez Spadkodawcę oraz pozostałych wspólników spółki cywilnej (w ramach spółki cywilnej) w okresie dłuższym niż 5 lat od momentu zawarcia aktu notarialnego z dnia 24 maja 2024 r.

Nadto po śmierci Spadkodawcy zarówno Wnioskodawczyni oraz jej syn złożyli w terminie 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia po śmierci Spadkodawcy, zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2, w których wykazali nabyte udziały w poszczególnych nieruchomościach, wchodzących w skład majątku spółki cywilnej.

Wnioskodawczyni oraz jej Syn, jako spadkobiercy po zmarłym Spadkodawcy, nie nabyli w drodze dziedziczenia udziałów spółki cywilnej, a dostali na mocy zawartego porozumienia z pozostałymi wspólnikami spółki cywilnej, w sprawie rozliczenia udziału zmarłego wspólnika Spółki cywilnej określoną spłatę pieniężną (zawarta umowa spółki cywilnej nie przewidywała, iż po śmierci zmarłego wspólnika w jego miejsce wchodzą spadkobiercy).

Pytanie

Czy od otrzymanej przez Wnioskodawczynię oraz jej syna kwoty z tytułu zawartego porozumienia w dniu 24 maja 2024 r., sporządzonego w formie aktu notarialnego pomiędzy Wnioskodawczynią oraz jej synem, a także pozostałymi dwoma wspólnikami Spółki cywilnej, Wnioskodawczyni oraz jej syn powinni zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych, czy też powyższa spłata podlegać będzie podatkowi od spadków i darowizn i jednocześnie wyłączona będzie z podatku dochodowego od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Zdaniem Zainteresowanych, w oparciu o przedstawiony stan faktyczny, Wnioskodawczyni wraz z synem nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto zdaniem Zainteresowanych, przedmiotowa spłata będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, niemniej jednak jej otrzymanie będzie zwolnione na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, z uwagi na złożone przez Wnioskodawczynię oraz jej syna zeznanie SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia po śmierci spadkodawcy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku:

-w zakresie podatku od spadków i darowizn – jest nieprawidłowe,

-w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

W myśl art. 922 § 1 i 2 ww. ustawy:

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Stosownie do art. 924 ww. ustawy:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast przepis art. 925 cyt. ustawy stanowi, że:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Tym samym, prawomocne postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia mają charakter deklaratoryjny i stwierdzają jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę. Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Z powołanych wyżej artykułów wynika, iż spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawnie nadzieje na nabycie prawa – istniejące w dacie nabycia spadku. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie.

Do praw majątkowych zalicza się prawa rzeczowe (własność, użytkowanie wieczyste, prawa rzeczowe ograniczone), wierzytelności, prawa na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym oraz prawa rodzinne o charakterze majątkowym (np. prawo do świadczeń alimentacyjnych). Prawa majątkowe są więc składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy:

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Przepisy regulujące funkcjonowanie spółki cywilnej zawarte są w ustawie Kodeks cywilny. Stosownie do treści art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Zgodnie z art. 871 § 1 i § 2 ustawy:

Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia - wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia. Nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika.

Ponadto wypłaca się występującemu wspólnikowi w pieniądzu taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki.

Stosownie do art. 872 Kodeksu cywilnego:

Można zastrzec, że spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce. W wypadku takim powinni oni wskazać spółce jedną osobę, która będzie wykonywała ich prawa. Dopóki to nie nastąpi, pozostali wspólnicy mogą sami podejmować wszelkie czynności w zakresie prowadzenia spraw spółki.

Zgodnie z powyższym, jeżeli z umowy spółki lub z uchwały wspólników powziętej jeszcze za życia zmarłego wspólnika nie wynika, że spadkobiercy tego wspólnika wejdą do spółki na miejsce zmarłego (co przewiduje ww. art. 872 Kodeksu cywilnego), to śmierć wspólnika spółki cywilnej powoduje, że jego spadkobiercy nie są automatycznie wspólnikami spółki.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 28 lutego 2023 r. zmarł Państwa mąż/ojciec a spadek po nim jak potwierdza akt poświadczenia dziedziczenia, na podstawie ustawy nabyli Państwo w udziale po 1/2 części każdy. Spadkodawca był jednym z trzech wspólników spółki cywilnej. Nie nabyli Państwo w drodze dziedziczenia udziałów w spółce cywilnej, ponieważ umowa spółki cywilnej nie przewidywała, że po śmierci zmarłego wspólnika w jego miejsce wchodzą spadkobiercy. Przysługiwało Państwu roszczenie o zapłatę udziału w majątku wspólnym wspólników spółki cywilnej jaki posiadał spadkodawca. Na mocy porozumienia zawartego 24 maja 2024 r. z pozostałymi wspólnikami w sprawie rozliczenia udziału zmarłego wspólnika spółki cywilnej, otrzymali Państwo spłatę.

W świetle art. 922 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny, do spadku nie należą prawa i obowiązki ściśle związane z osobą spadkodawcy. Do takich praw zaliczane są te, które mają na celu zaspokojenie interesu indywidualnego zmarłego lub jego indywidualnych potrzeb. Skoro prawo żądania spłaty pieniężnej wartości udziału zmarłego wspólnika spółki cywilnej z tytułu dziedziczenia nie jest przypisane tylko do osoby wspólnika, to prawo to nie jest zatem prawem ściśle związanym z osobą spadkodawcy, o którym mowa w ww. przepisie.

Jeżeli z zapisów umowy spółki cywilnej nie wynika, że w przypadku śmierci wspólnika w jego miejsce wstępują jego spadkobiercy, to w takiej sytuacji (śmierci wspólnika), spadkobiercy nabywają z tytułu dziedziczenia prawa majątkowe w postaci roszczenia wobec spółki cywilnej rozliczenia udziału przysługującego zmarłemu wspólnikowi w trybie art. 871 Kodeksu cywilnego. Rozliczenie to ustawodawca przewiduje w formie zwrotu rzeczy w naturze (o ile takie wniósł do spółki wspólnik) oraz wypłaty w pieniądzu wartości wkładu wspólnika oznaczonego w umowie oraz wypłaty części wartości wspólnego majątku spółki odpowiednio do wysokości udziału w zyskach spółki.

Nie budzi zatem wątpliwości, że nabyli Państwo w drodze dziedziczenia prawa majątkowe w postaci roszczenia o spłatę na zasadach określonych w ww. przepisie. A zatem nabycie tego roszczenia podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. To ono bowiem wchodzi do masy spadkowej, jako istniejące na dzień śmierci spadkodawcy. I to ono podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, które może skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie bowiem z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Natomiast wypłacona Państwu na mocy porozumienia z 24 maja 2024 r. kwota spłaty konkretyzuje (określa) wartość nabytych tytułem dziedziczenia praw majątkowych i nie jest w świetle ustawy o podatku od spadków i darowizn odrębną czynnością podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem, nabycie przez Państwa środków pieniężnych tytułem spłaty udziału w spółce cywilnej przysługującego spadkodawcy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Tym samym, mimo że nie są Państwo zobowiązani do zapłaty podatku od spadków i darowizn w związku z otrzymaniem spłaty udziału zmarłego wspólnika spółki cywilnej, to Państwa stanowiska w tym zakresie nie można było uznać za prawidłowe. Brak opodatkowania w podatku od spadków i darowizn nie wynika bowiem z faktu uprzedniego złożenia przez Państwa zgłoszenia SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia po śmierci spadkodawcy i skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania nabycia spadku na podstawie art. 4a ww. ustawy, lecz z faktu, że sama wypłata środków pieniężnych tytułem spłaty udziału w spółce cywilnej przysługującego spadkodawcy nie jest w świetle ustawy o podatku od spadków i darowizn czynnością podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

W odniesieniu do Państwa wątpliwości na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy wskazać, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 tej ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

W świetle powyższego uznać należy, że w sytuacji, gdy – jak wyżej stwierdzono – nabycie przez Państwa w drodze dziedziczenia po zmarłym mężu i ojcu prawa majątkowego w postaci roszczenia o spłatę równowartości udziałów należących do spadkodawcy podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, to czynność ta (w tym realizacja roszczenia) nie wywołuje u Państwa żadnych skutków podatkowych na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z wypełnieniem dyspozycji art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

… (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego … Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.